حجت الاسلام مهدی امینی مقدم در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری حوزه، با اشاره به دو قابلیت جدید این پایگاه تخصصی نور مگز، اظهارداشت: "عنوان‌های هم‌سان؛ کشف هوش‌مند عنوان‌های هم‌سانِ مقاله‌ای از انبوه مقالات" و " پیشنهاد کاربران؛ کشف هوش‌مند مقالات مرتبط بر اساس بازدید کاربران" از جمله قابلیت های جدید علمی و پژوهشی پایگاه نورمگز می باشد.

وی افزود: روزانه مقالات، اخبار و اسناد متنی فراوانی در محیط رقومی (دیجیتال) تولید و منتشر می‌شود که بررسی درون‌مایه این حجم گسترده اطلاعات، به آسانی امکان‌پذیر نخواهد بود، بلکه مشکلاتی پدید خواهد آورد؛ به طوری که شمار فراوان متن‌ها، گوناگونی زبانی آنها، طول‌های مختلف و رمزینه‌های متفاوتشان، از دشواری‌های کار با اسناد متنی به شمار می‌روند.

حجت الاسلام امینی با بیان این که کارشناسان شاخه‌های علمی مختلف، برای حل این مشکل دست به کار شده اند، ادامه داد:  برای نمونه متخصصان هوش مصنوعی، بازیابی اطلاعات، داده‌کاوی و متن‌کاوی و مشابه‌‌یابی متون، کارهای انجام شده و به کمک دانش‌های بازیابی اطلاعات برای حل این مشکلات پیش‌نهادهایی عرضه کرده‌اند و قابلیت «عنوان‌های هم‌سان»، از این مشابه‌یاب‌هاست که با توجه به داده‌های فراوان پایگاه مجلات «noormags» تولید و عرضه شده است.

مدیر پایگاه نورمگز یادآور شد: عنوان‌های هم‌سان، خصلتی برای کشف هوش‌مند عنوان‌های مشابه مقاله‌هاست که به کمک ترفندهای (Technics) متن‌کاوی و هوش مصنوعی، در بازدید هر مقاله، مشابه‌ترین مقالات را از دید عنوان به کاربر پیشنهاد می‌کند.

وی ادامه داد: یافتن مقالات مرتبط با هر مقاله، دغدغه‌ای پژوهشی است که برای سامان‌دهی پژوهش‌های فراگیر و نامکرّر در کم‌ترین زمان، باید بدان پاسخ گفت، همچنین اصلی‌ترین شیوه برای شناخت ارتباط مقالات با یکدیگر، بررسی الفاظ مشترک میان عنوان‌های آنهاست، این ابزار از عنوان مقالات برای شناسایی ارتباط آنها با یکدیگر بهره می‌گیرد.

مدیر پایگاه نور مگز با بیان این که بهره‌گیری از مشابه‌یاب‌ها برای کشف روابط پنهان داده‌های متنی با یک‌دیگر، کاربردهای گوناگونی دارد، خاطرنشان کرد: برخی از این کاربردها در پایگاه‌های خبری و برای شناسایی ارتباط خبرهای مختلف با یک‌دیگر رواج دارد که به طور نمونه می توان به  بخش «See also» دانش‌نامه «Wikipedia» اشاره کرد.

این محقق و پژوهشگر علوم رایانه افزود: تنها ویژگی کاربردی در فرآیند مشابه‌یابی، عنوان مقاله‌هاست، اما طراحان نورمگز کوشیده‌اند که مشابه‌یابی‌ها از سطح لفظ عنوان مقالات بگذرند و به معنا و موضوع آنها نزدیک‌تر شود. از این‌رو، آزمون‌های گوناگونی در بخش متن‌کاوی مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی صورت گرفت تا این گذر به شیوه بهتری صورت پذیرد.

وی ابراز داشت: ساماندهی «لایه‌ای از خوشه‌بندی معنایی کلمات»، نمونه‌ای از ترفند‌ها در این آزمون‌هاست. این ترفند به کشف بسیاری از روابط «باهم‌آیی کلمات» خواهد انجامید. باهم‌آیی دو کلمه با یک‌دیگر بدین معناست که حضور یکی از آن کلمات، حضور دیگری را در پی خواهد داشت. برای نمونه، به رخداد کلمه‌ای مانند «نفت» بسیار محتمَل است که واژه «گاز» نیز به کار رود، از سوی دیگر، باهم‌آیی دو کلمه، نشان‌دهنده مشترکاتی میان آنهاست. این مشترکات در بسیاری از کلمات، خصال معنایی آنهایند. از این‌رو، فرآیند خوشه‌بندی معنایی به کمک رابطه‌ باهم‌آیی آنها امکان‌پذیر خواهد بود.

مدیر پایگاه نورمگز بیان داشت: ترفندهای معمول در این ویژگی، با دیگر موتورهای جست‌جو متفاوت اند و کارکردهایی دارند که خود حاصل پژوهش‌های محققان بومی است.

حجت الاسلام امینی خاطرنشان کرد: خوشه‌بندی کلمات و جداسازی واژگان کلیدی از دیگر واژگان و مؤثرتر کردن آنها برای محاسبات مشابه‌یابی، از ویژگی‌های این ابزار به شمار می‌رود؛ البته این ویژگی‌ها در دست گسترش اند.

وی با اشاره به قابلیت دیگر پایگاه نورمگز، اظهارداشت: "پیشنهاد کاربران؛ کشف هوش‌مند مقالات مرتبط بر اساس بازدید کاربران" اقدام دیگر برنامه ریزان پایگاه مجلات تخصصی نور می باشد که از هم اکنون در خدمت کاربران قرار گرفته است.

مدیر پایگاه مجلات تخصصی اضافه کرد: از آغاز راه اندازی پایگاه نورمگز، کاربران فراوانی مقالات پایگاه را دیده و بارگیری کرده‌اند؛ کسانی که موضوعی خاص را در این پایگاه دنبال می‌کنند، به شیوه‌های گوناگونی به جست‌وجوی آن می‌پردازند. آمار ثبت هم‌افزایی کاربران فراوان نورمگز، به خودشان عرضه شده؛ یعنی با توجه به پیشینه بینندگان یک مقاله، این نتیجه حاصل آمده است که دیگر مقالات دیده شده همراه با آن مقاله، چه عنوان‌هایی داشته‌اند. چنانچه سطح آماری همه مشاهده‌های دو مقاله دیده شدة هم‌زمان بالا باشد، بسیار محتمَل است که آن دو مقاله با یک‌دیگر مرتبط باشند.

حجت الاسلام امینی افزود: با توجه به «لاگ» های بیشتر کاربران، نتایج بهتری فراهم خواهد آمد. البته این سامانه با استفاده از لاگ مشاهده کاربران پدید آمده است و خطاپذیری‌اش بسیار امکان‌پذیر خواهد بود.

وی ادامه داد: این شیوه غنی‌سازی مقالات؛ یعنی ارائه مقاله‌های مرتبط با یک مقاله خاص، به صورت دستی ناممکن می‌نماید؛ بنابراین، پیشنهاد می‌شود اگر پاسخ‌های بیشتر و بهتری را درباره پژوهش خود دنبال می‌کنید، از نتایج تحقیق دیگر کاربران پایگاه در این «ماژول» بهره ببرید.

 مدیر پایگاه نور مگز در پایان گفت: مقالاتی که کاربران بیشتری آنها را دیده‌اند، پاسخ‌های بهتری به دنبال خواهند آورد، با توجه به این که این مقالات مرتبط از طریق لاگ کاربران فراهم شده‌اند، هر از گاهی روزآمد خواهند شد؛ بنابراین مقالات مرتبط با یک مقاله در این سامانه همواره ثابت نیستند، بلکه همواره دگرگون می‌شوند.

یادآور می شود، پایگاه مجلات تخصصی نور با نشانی اینترنتی www.noormags.com در دسترس علاقه مندان قرار دارد.

انتهای پیام     313/17