به گزارش سرویس علمی و فرهنگی خبرگزاری حوزه، حضرت آیت‌الله جوادی‌آملی در نوشتاری ضمن نکوهش شکم بارگی و تاثیر آن در جلوگیری از تکامل و تعالی روحی و معنوی انسان به حقیقت و باطن روزه اشاره کرده اند،ایشان در این خصوص آورده اند:
نكوهش شكمبارگي
ماه مبارك رمضان فرصت مناسبي است براي پي بردن به اسرار عالم، بايد به همان مقدار غذايي كه نيروي انسان را تأمين كند بسنده كرد، هيچ كس با پرخوري به جايي نمي‌رسد، در تعبيرات اخلاقي اسلام آمده است كه: «ما ملأ آدمى وعاءً شراً من البطن»[1] : انسان هيچ ظرفي را به بدي ظرف شكم پر نكرده است، شكم كه پر شد راه فهم مسدود مي‌شود، انسان پرخور هرگز چيز فهم نيست و هرگز به اسرار و باطن عالم پي نخواهد برد.
شكمبارگي، بي‌ارادگي و خمودي مي‌آورد و رعايت اعتدال در خوردن، سلامتي، طول عمر و نورانيت دل مي‌بخشد. خوردن بيش از حدّ، هم روح را سرگرم مي‌كند تا غذاي زايد، هضم شود و هم بدن را به سوخت و ساز بيشتري وادار مي‌سازد و سرانجام انسان را زودتر از موعد از پا درمي‌آورد، نوعاً انسانهاي پرخور، عمر طولاني ندارند.
زياده‌روي در خوردن، بر كسالت و خواب مي‌افزايد. وقتي اصحاب رسول خدا (صلّي‌الله‌عليه‌وآله‌وسلّم) حضور آن حضرت شرفياب مي‌شدند، حضرت از آنان مي‌پرسيد: «هل من مبشّرات»[2] شب گذشته چه خوابي ديديد كه موجب بشارت باشد؟ انسان مي‌خوابد كه چيز بفهمد نه آنكه زياد بخورد تا بيشتر بخوابد.
شخصي در محضر رسول خدا(صلّي‌الله‌عليه‌وآله‌وسلّم) آروغ زد، حضرت فرمود: كمتر بخور شايسته نيست انسان آنقدر بخورد كه وقتي در جمع ديگران نشسته آروغ بزند: «أقصر من جشائك فإنّ أطول الناس جوعاً يوم القيامة أكثرهم شبعاً في الدنيا»[3] گرشنه‌ترين افراد در قيامت كساني هستند كه در دنيا سيرترين افراد بودند.
در حالات اميرمؤمنان (عليه‌السلام) نقل شده كه حضرت روزي به باغبانش فرمود: غذايي داري؟ عرض كرد: غذاي ساده‌اي دارم كه شايسته شما نيست، از كدوي بي‌روغن غذايي تهيه كرده‌ام فرمود: حاضر كن! حضرت دستا را شست و آن غذا را ميل فرمود سپس به شكم خود اشاره كرد و گفت: شكمي كه با اين غذاي ساده سير مي‌شود! بدا به حال كسي كه شكم او وي را به آتش ببرد .[4]
از برجسته ترين وظايف در ماه مبارك رمضان آزاد شدن و رهيدن است. انسان بايد اين فقسها و ميله‌هاي پولادين را كه با دست خود ساخته بشكند.
راه آزادي، استغفار و طب آمرزش است. از اين رو گفته‌اند: در شبانه روز چندين بار بگوييد «استغفر الله ربي وأتوب إليه»[9] . در نماز و غير نماز براي خود و ديگران طلب آمرزش كنيد، نه براي رهايي از آتش و نه براي رفتن به بهشت و متنعم شدن در آن بلكه بايد هدف بالاتر از اين مسائل باشد.
درجات تقوا و لقاي حق
روزه براي اين است كه انسان به تقوا برسد: ﴿لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ﴾10] . و انسان با تقوا دو درجه دارد: يكي همان بهشتي كه در آن نعمتهاي فراوان موجود است: ﴿إِنَّ المُتَّقِينَ فِي جَنَّاتٍ وَنَهَرٍ﴾[11] و اين براي لذايذ ظاهري است. يكي هم مقام عنداللهي شدن است ﴿فِي مَقْعَدِ صِدْقٍ عِندَ مَلِيكٍ مُقْتَدِرٍ﴾[12] در اين مرحله ديگر سخن از سيب و گلابي نيست. چون جنت و نهر، مأكولات و مشروبات از آن جسم و بدن اوست امّا لقاي حق براي روح اوست. اين سرّ و باطن روزه است.
انسان مگر نمي‌خواهد در آن عالم مُطيّب و معطّر باشد، آنجا كه ديگر سخن از آهو و نافه آهو نيست كه عطري داشته باشد. آنجا روزه است كه انسان را معطّر مي‌كند. باطن روزه به صورت عطر ظهور مي‌كند، آنهم در سطح بدن و اما ما فوق آن را خداي سبحان مي‌داند كه چيست.
از امام صادق (سلام‌الله‌عليه) نقل شده كه، اگر كسي در روز گرمي روزه بگيرد وتشنه شود، خداي سبحان هزار فرشته را موكّل مي‌كند تا چهرهٴ او را مسح كنند و تا هنگام افطار به او بشارت دهند و هنگام افطار خداوند (عزّوجلّ) مي‌فرمايد: «ما أطيب ريحُك وروحك! يا ملائكتي أشهدوا أنّي غفرت له»[13] عجب معطري و چه بوي خوبي داري! فرشتگان من شاهد باشيد كه من او را آمرزيدم.
1]ـ بحارالأنوار، ج63، 330.
[2]ـ الكافي، ج8، ص90.
[3]ـ وسائل الشيعه، ج16، ص410.
[4]ـ الكني والألقاب، ج3، ص138.
[9]ـ پيامبر فرمود: «من هر شبانه روز هفتاد مرتبه استغفار مي‌كنم» (بحارالانوار، ج17، ص44).
10]ـ سورة بقره، آية 183.
11]ـ سورة قمر، آية 54.
[12]ـ سورة قمر، آية 55.
13]ـ روضة المتقين، ج3، ص228.
