از این منظر، توجه به این عرصه فراخ و بس مهم و عنایت به اقتضائات، الزامات و بایسته های آن ، صدالبته همواره وجود داشته به ویژه پس از آن که معاونت پژوهش در حوزه های علمیه، استقلال و استقرار قابل توجه و درخوری یافت.

خبرنگار خبرگزاری «حوزه» به بهانه هفته پژوهش با تنی چند از اساتید ، محققان و صاحب نظران امور پژوهشی در رابطه با جایگاه پژوهش در حوزه و به ویژه انتظارات و مطالبات در این عرصه به گپ و گفتی صریح و در عین حال صمیمانه پرداخته است  که ماحصل آن را در سطور ذیل مشاهده می کنید؛

حمایت از انجمن های علمی و چاپ کتاب حوزوی

حجت الاسلام و المسلمین سید محسن بهشتی،‌از مدرسین حوزه علمیه قم با اشاره به اهمیت و جایگاه پژوهش در حوزه های علمیه ابراز داشت: انتظاری که از معاونت پژوهش حوزه می رود، این است که با سیاست گذاری بهتر زمینه نشر و توزیع کتب دینی و حوزوی را فراهم کند و در این رابطه ضمن تقویت نقاط قوت ، نقاط ضعف را نیز مرتفع سازد.

وی ضمن تقدیر از تشکیل انجمن های علمی در حوزه گفت: حقیقتاً یکی از کارهای خوب و بسیار ارزشمند در سال های گذشته که جای آن واقعاً در حوزه احساس می شد، تشکیل همین انجمن های علمی بود که امید است در آینده شاهد تقویت و تجهیز هر چه بیشتر آن ها به منظور رشد و شکوفایی بهتر و بیشتر حوزه های علمیه در عرصه های علمی و پژوهشی باشیم.

لزوم توجیه پژوهشی طلاب جوان

حجت الاسلام مصطفی اسکندری از محققین و پژوهشگران باسابقه حوزه نیز با تاکید بر این که خدمت رسانی علمی و پژوهشی به طلاب و فضلای حوزوی باید بیش از پیش در دستور کار قرار گیرد، گفت: متاسفانه در وضع کنونی ، بسیاری از طلاب جوان با اصول و مهارت های پژوهشی آن طور که باید و شاید آشنا نیستند و باید آن ها را به خوبی در این مورد توجیه کرد که اولاً‌ پژوهش در حوزه چه الزامات وضرورت هایی دارد و ثانیاً ‌این که چه طور می توانند دست به تولید پژوهش های کاربردی بزنند که بتواند به نیازهای مردم و نظام اسلامی به خوبی پاسخگو باشد.

جشنواره علامه حلی؛ مقدمه ای بر کتاب سال حوزه

وی همچنین افزود: البته برگزاری جشنواره علامه حلی ،قدم خوبی است برای آن که طلاب جوان پژوهشگر با چَم و خَم کار آشنا شده و با تقویت خود در سال های آغازین طلبگی ، انشاالله شاهد رشد و شکوفایی شان در کتاب سال حوزه باشیم.

نیازها و اولویت ها فراموش نشود!

حجت الاسلام و المسلمین علی اکبر آل آقا، استاد سطوح عالی حوزه، اصل نیازسنجی اولویت های پژوهشی در حوزه را مورد توجه و تاکید قرار داد و گفت: گرچه بنای معاونت پژوهش بر همین نیازسنجی و اولویت گذاری هاست، اما با توجه به شرایط کنونی توجه به این اصل زیربنایی بیش از پیش احساس می شود به خصوص در زمینه چاپ و نشر کتاب که باید اولویت ها و نیازهای جامعه بیش از پیش مدنظر قرار گیرد.

وی همچنین یادآور شد: با توجه به حجم شبهاتی که در جامعه است و نیازهایی که احساس می شود باید مشخص شود که چه کتاب هایی باید نوشته شده و از چاپ و توزیع آن ها در سطح جامعه و حمایت های لازم صورت گیرد.

گلایه از کمبود منابع علمی و پژوهشی در مدارس شهرستانی

محمد رضا فراهانی ، طلبه پایه هشتم حوزه که خود چند سالی در یکی از مدارس علمیه استان مرکزی درس خوانده، این گونه به بیان نظر خویش پرداخت و گفت: متاسفانه در حال حاضر برخی از مدارس علمیه کشور از جمله در شهرستان ها از کمبود کتاب و منابع مطالعاتی و پژوهشی درجه یک و معتبر به مقدار کافی و مورد نیاز در رنج و سختی هستند که این مساله می طلبد مسئولان ارشد معاونت پژوهش حوزه فکری به حال این قضیه کرده و کمبودها را به تدریج رفع کنند.

پژوهشگران مستعد را دریابیم

وی همچنین در ادامه به نکته دیگری اشاره کرد و افزود: برخی طلاب و فضلای حوزوی واقعاً برای کارهای تحقیقاتی و پژوهشی مستعد هستند؛ اما گاه احساس می شود که بهره برداری لازم از توان و استعداد آن ها در حوزه صورت نمی گیرد و حال آن که با برنامه ریزی و ساماندهی مطلوب، می توان به دستاوردهای خوبی در این زمینه رسید که در نهایت به سود حوزه های علمیه و نظام اسلامی باشد.

حجت الاسلام عبدالله عباسی از نویسندگان و پژوهشگران نسبتاً جوان حوزه نیز معتقد است: از آن جا که نظارت و ارزیابی علمی و پژوهشی یکی از اهداف مهم معاونت پژوهش حوزه است، لذا انتظار می رود که در این راستا بیش از گذشته دقت و جدیت وجود داشته باشد؛ البته بیان برخی انتقادها و گلایه ها، خدای ناکرده به معنای نادیده گرفتن زحمات و تلاش بزرگواران نیست؛ بلکه تاکید بیشتری است تا کارها بهتر و ساماندهی شده تر انجام شود.

همه سال پژوهشگران زیر چتر حمایتی قرار گیرند

وی همچنین تصریح کرد: برگزاری همایش ها و تجلیل و جایزه دادن به نفرات برتر ، خیلی خوب است اما بهتر این است که در طول سال ، پژوهشگران زیر چتر حمایتی قرار گیرند و با کمترین دغدغه ممکن، به تولید علم بپردازند.

محمد کاظم حقانی فضل، از محققین و پژوهشگران حوزه نیز گفت: بنده البته نسبت به جزییات برنامه های معاونت پژوهش آشنایی کامل ندارم، اما اجمالاً باید بگویم که برپایی همایش کتاب سال حوزه واقعاً کار ارزشمندی است.

یک پیشنهاد جالب و در عین حال کاربردی

وی ادامه داد: به نظر من، حوزه در زمانه کنونی، بیش از هر زمان دیگری نیازمند مرکزی برای نقد کتاب است، چرا که در کتاب سال از بهترین ها تجلیل می شود؛ اما واقعاً نیاز است که اساتید و صاحب فن بیایند ماهانه یا هفتگی به نقد و بررسی کتب حوزوی بپردازند و در یک جلسه، نویسنده کتاب در برابر منتقدین به دفاع از خود و اثرش و ایرادات شناخته شود

انگیزه بخشی به طلاب جوان برای پژوهش هدفمند

حقانی فضل در بخش دیگری از سخنان خود با انتقاد از این که متاسفانه هنوز هم سیستم پژوهش در نظام آموزشی حوزه چندان جا نیفتاده است، گفت: به نظر من جا انداختن این موضوع در کنار انگیزه بخشی به طلاب و فضلای حوزوی ، بسیار لازم و ضروری است و نباید امور پژوهشی صرفاً یک کاری باشد برای رفع تکلیف بلکه باید انگیزه لازم – چه مادی و چه معنوی - در طلبه ها ایجاد شود تا شاهد پژوهش هایی کاربردی و هدفمند در حوزه باشیم.

اهمیت و جایگاه پژوهش

حجت الاسلام و المسلمین دکتر فهیمی، عضو هیئت علمی دانشگاه قم با تاکید بر این که در همه دانشگاه ها و مراکز علمی معتبر دنیا به مساله تحقیقات و پژوهش ، اهمیت بسیاری داده می شود، اظهار داشت: البته در کشور ما با وجود همه مشکلات و کمبودها در سال های اخیر رویکرد به سمت پژوهش، یک رویکرد خوب و متعالی بوده به ویژه در رابطه با برخی از دانشگاه های معتبر که بودجه های بسیار خوبی نیز به بخش پژوهش آن ها داده می شود.

لزوم تخصیص بودجه لازم به پژوهش حوزه

وی همچنین با بیان این که به لطف الهی در حوزه های علمیه نیز در سال های اخیر، گام های خوبی در زمینه حمایت از امور پژوهشی برداشته شده است، در عین حال گفت: به اعتقاد بنده مساله پژوهش نباید تحت الشعاع آموزش در حوزه قرار گیرد بلکه می بایست بودجه های خوبی به صورت مستقل به حوزه پژوهش تخصیص داده شود تا ما شاهد به ثمر نشستن تلاش های علمی و پژوهشی باشیم.

تقدیر از فعالیت های معاون پژوهش حوزه

حجت الاسلام و المسلمین قاضی زاده ، استاد حوزه و مسئول موسسه علمی و پژوهشی فهیم نیز بیان داشت: معاونت پژوهشی حوزه در دوران معاصر فعالیت های بسیار خوبی را انجام داده و آنچه بستر کار جدی در معاونت پژوهشی است این که فضای مجازی را برای محققان حوزه علمیه قم بیش از پیش آماده کند .

ضرورت بهره گیری بهتر از فضای مجازی

وی ضمن تقدیر از تلاش ها و خدمات درخشان حجت الاسلام و المسلمین عماد گفت: با توجه به رشد سریع فضای مجازی باید بستر استفاده همه دانشوران و پژوهشگران حوزه از فضای مجازی فراهم شود و در این رابطه لازم است که برای محققان سایت هایی با هدف شبکه سازی میان آن ها و به روز رسانی کارها راه اندازی شود تا انشاالله در آینده نزدیک شاهد موفقیت و پیشبرد هر چه بیشتر اهداف پژوهشی در حوزه علمیه و نهاد مقدس روحانیت باشیم.

گزارش از: سید محمد مهدی موسوی