خبرگزاری «حوزه»، اشاره؛ حدود 140 روز از انتشار نامه مقام معظم رهبری به جوانان اروپا و آمریکای شمالی که اتفاقاً بازتاب های خارجی اش به مراتب بیشتر از انعکاسات داخلی بود، می گذرد؛ نامه ای که معظم له آن را در پی انتشار تصاویر توهین آمیز به مقدسات اسلامی در یک نشریه فرانسوی و نیز تشدید جریان ضد اسلامی و اسلام هراسی از سوی مقامات و رسانه‌های غربی نگاشته و خطاب به جوان غربی با تاکید بر لزوم شناخت مستقیم و بی‌واسطه از دین اسلام متذکر شدند که درباره‌ انگیزه‌های سیاه‌نمایی گسترده علیه اسلام کاوش کنید.

در این مدت نه چندان طولانی و با وجود سکوت سنگین رسانه های مدعی غربی که همواره داعیه آزادی بیان دارند، به تدریج این نامه روشنگرانه در بین بسیاری از جوانان غربی منتشر شد و حتی چندین و چند کمپین انتشار از سوی خود غربی ها در این راستا تشکیل شد و البته چند بار نیز همایش ها و نشست های مختلف داخلی و خارجی در این باره برگزار گردید.

با وجود تحولات عدیده و عمیق در سطح داخلی و بین المللی در چند ماهه اخیر، اهمیت این نامه تا بدانجاست که ما را بر آن داشت تا درباره تاثیرات دامنه دار آن بر جوامع غربی به خصوص نسل جوان آنان با حجت الاسلام والمسلمین دکتر سید رضا مودب، عضو هیئت علمی و مدیر گروه قرآن و حدیث دانشگاه قم و از اعضای انجمن قرآن پژوهان حوزه علمیه ، گپ و گفتی صمیمانه و صریح داشته باشیم که از نظرتان می گذرد؛

چند ماهی از انتشار نامه رهبر معظم انقلاب خطاب به جوانان غربی می گذرد، برای شروع بحث بفرمایید که چرا رهبری این بُرهه زمانی خاص را برای این امر اختصاص دادند و این که این بار اتفاقاً مخاطب پیام خود را نه سران و دولتمردان غربی بلکه جوانان آن ها قرار دادند؟!

ببینید پیام حضرت آقا، یک پیام بسیار مهم و بدیعی است که لازم است به ابعاد مختلف آن به طور ویژه پرداخته شود و این امر را ما حتی پس از چند ماه از انتشار آن کماکان باید ادامه دهیم.

 اما این که چرا ایشان در این پیام به سراغ جوانان رفتند به این خاطر است که در شرایط زمانی فعلی در اغلب کشورهای اروپایی و نیز ایالات متحد آمریکا، زمینه مناسبی جهت پذیرش این پیام وجود دارد و به طور خاص جوان ها راغب و مشتاق هستند که از اصل و اساس پیام اسلام و پیام آور آن حضرت رسول(ص) بدون واسطه آگاهی یابند.

رهبر عزیز انقلاب در این پیام که اتفاقاً بازتاب بسیار گسترده ای در محافل علمی و رسانه ای جهان غرب داشته است، فطرت پاک جوانان دنیا از جمله جوانان غربی را مورد توجه قرار داده و امید بسته اند که اینها با بیداری و هوشیاری خود و آشنایی شان از اسلام، منشا تحولاتی در سطح جهان شوند.

خود ایشان نیز در ابتدای پیام به این نکته اشاره می فرمایند که حوادث اخیر در فرانسه و وقایع مشابه در برخی دیگر از کشورهای غربی مرا متقاعد کرده که درباره‌ آنها به صورت مستقیم با شما سخن بگویم.

ایشان به طور خاص خطاب به جوانان غربی می فرماید من شما جوانان را مخاطب خود قرار میدهم؛ نه به این علّت که پدران و مادران شما را ندیده می‌انگارم، بلکه به این سبب که آینده‌ی ملّت و سرزمینتان را در دستان شما می بینم و حس حقیقت‌جویی را در قلب های شما زنده‌تر و هوشیارتر می‌یابم.

معظم له در بخشی از همین پیام از جوانان غربی می خواهند که اسلام را از طریق منابع اصیل و مآخذ دست اوّل آن بشناسند و با اسلام از طریق قرآن و زندگی پیامبر بزرگ آن آشنا شوید. رسالت نخبگان ما به خصوص اسلام شناسان و فعالان قرآنی را در این باره چطور ارزیابی می کنید؟

قرآن کریم به عنوان معجزه جاوید پیامبر اکرم(ص) مهم ترین کتابی است که هر انسانی به ویژه یک جوان غربی که در آستانه شناخت اسلام است برای هدایت خود بدان نیازمند است.

در این میان همه نخبگان حوزه و دانشگاه به خصوص قرآن پژوهان در جهت اجرای فرمان رهبر معظم انقلاب رسالت مهمی بر دوش دارند که خود شامل چند مرحله می شود؛

مرحله نخست تهیه و ارایه ترجمه های دقیق و به روز از کلام الله وحی است که تا حدودی تفصیلی به زبان های متعارف دنیا باشد.

این مساله همچنان جایش خالی است به طوری که در حال حاضر در بسیاری از کشورهای اروپایی و نیز شرق و جنوب آسیا به وضوح خلا ترجمه های دقیق قرآن کریم که برخاسته از مبانی شیعی باشد  احساس می شود. کارهایی در این باره شده اما بسیار بسیار اندک است.

خوشبختانه چند سالی است که مرکز ترجمه قرآن کریم خدمات ارزشمندی را در قم شروع کرده اما ترجمه قرآن به زبان های روز از جمله انگلیسی که کانون آن قم و حوزه علمیه باشد و قرآن پژوهان در آن مشارکت داشته باشند، هنوز کم و ناکافی است و شاید یکی یا دو ترجمه بیشتر در این خصوص در دسترس نباشد، ضمن آن که خیلی از ترجمه ها را خود مستشرقان انجام داده اندکه آن ها طبعاً کامل و جامع نیست.

پس بحث اول شامل لزوم ترجمه روان و مناسب قرآن به زبان های پرمخاطبی مثل انگلیسی ، آلمانی، فرانسه اسپانیولی، چینی، روسی و ... می شود

ببینید قرآن تا کنون به بيش از 110 زبان زنده دنيا ترجمه شده است، اما ما نیاز داریم که ترجمه شیعی و بر اساس آموزه های اهل بیت(ع) در دنیا رواج پیدا کند.

کار دوم ارایه تفسیرهای موضوعی از قرآن در موضوعاتی همچون انسان شناسی ، خداشناسی ، شخصیت و کرامت انسان ، حقوق بشر و  روابط انسان ها ، حجاب و مسایل خانواده و از این قبیل امور است. در این خصوص می بایست تفسیرهای موضوعی کوچک در حد 50 تا صد صفحه که مورد استفاده باشد انجام گیرد که البته به لطف الهی کارهایی در این خصوص شروع شده که باید تداوم پیدا کند.

مرحله سوم این است که باید به شبهاتی که امروزه دشمنان اسلام و مخالفان قرآن مطرح می کنند از طریق ابزارهای رسانه ای پاسخ متقن و منطقی و علمی داد. در این خصوص نیز در قم و برخی دیگر از شهرها، به لطف الهی در سال های اخیر، مراکز پاسخ گویی به سوالات و شبهات راه اندازی شده که امر مبارکی است ولی به هر حال باید توجه داشت که مهم ترین سوالات ما درباره قرآن است که مسئولیت قرآن پژوهان را در این باره دوچندان می کند.

در این خصوص به نظر بنده ، انجمن قرآن پژوهان حوزه در آینده باید بتواند یک مرکز پاسخگویی به شبهات قرآنی راه اندازی کند که حداقل به دو سه زبان رسمی دنیا پاسخگو باشد.

به هر صورت آنچه قابل ذکر است این که بشر امروزی اگر با معارف آن آشنا شود، این مساله در کنار همراهی و پیروی از مکتب اهل بیت(ع) ، رمز سعادت اوست.

همان طور که اشاره داشتید ، کارهایی به برکت انقلاب در راستای نشر معارف قرآنی شروع شده اما به نظر می رسد که ما با توجه به پیام اخیر رهبر معظم انقلاب نیاز به یک رویکرد نوین و تحولی داریم؛

دقیقاً همین طور است که گفتید. تبليغ و اطلاع‌رسانی از احكام الهي ريشه در قرآن و روايات ما دارد،کما این که طبق آيه 39 سوره احزاب همواره بايد گروهي از مومنان باشند كه پس از دريافت مفاهيم ديني و تبيين آيات قرآن و شريعت الهي به تبليغ و به عبارتي رسانه اي كردن آن اقدام نمایند.

امروزه با توجه به گسترش اطلاعات و فناوري بايد از امكانات روز براي گسترش مفاهيم قرآني و ديني استفاده مطلوب را داشته و به این وسیله مكتب اهل بيت(ع) را به جهانيان معرفي کنیم

در حال حاضر دنیا تشنه معارف الهی و شیعی است و امروز موقعیتی که جمهوری اسلامی ایران در منطقه و جهان دارد، ایجاب می کند که ما در این باره گام های جدی تر و استوارتری برداریم.

به دور از هر گونه شعاری عرض می کنم که اگر احكام اسلام ناب محمدی(ص) به درستي و بر اساس زبان روز و همان اصل خلاقیت و تحول براي جهانيان تبيين شود، بدون شك در دل همگان نفوذ كرده و آگاهي و بيداري اسلامی و انسانی، ثمره شیرین در این کره خاکی خواهد بود.

رسانه های جمعی و به خصوص شبکه های مجازی در دنیای امروز به ابزارهای قوی ای در راستای انتقال مفاهیم تبدیل شده اند، ما چگونه می توانیم از این ابزارها در مسیر نشر پیام و مفهوم حق خود استفاده کنیم؟

شکی نیست که ابزار رسانه ای ، روان ترین و سریع ترین ابزارهای کنونی جوامع بشری در انتقال پیام به مخاطب است که به ترویج و انتقال اهداف و دیدگاه ها بسیار کمک می کند.

باالطبع ما نیز در عصر رسانه و ارتباطات باید از ابزار رسانه های جمعی و به خصوص شبکه های مجازی و اجتماعی ، در راستای نشر و ترویج مفاهیم ارزشی و دینی نهایت استفاده را ببریم .

مقام معظم رهبری نیز در همین پیام به درستی به این مساله اشاره نمودند ، از سویی بسیاری از وبسایت های محققان و دانشمندان می تواند به محملی برای همین امر ارزشمند تبدیل شود.

فقط هم نباید به شبکه های اجتماعی و سایت های اینترنتی بسنده کنیم چرا که در شرایط کنونی نفوذ برنامه هاي تلويزيوني و ماهواره اي بر مخاطبان بر کسی پوشیده نیست؛ به طوری که در برخي از برنامه هاي شبكه شیعی ولايت بيش از 40 ميليون مخاطب ثبت شود كه اين خود ظرفیت عظیمی براي تبليغ دين و تشیع است .

کاری که ما در خصوص پیام رهبر معظم انقلاب باید انجام دهیم این است که با محوریت آیات و روایات به مستند سازی آن و تولید محتوا و محصولات فرهنگی بپردازیم.

به هر حال این پیام از سوی یک عالم روحانی و یک مرجع تقلید شیعی که رهبری جهان اسلام را بر عهده دارد ، صادر شده و لذا کاملاً الهام گرفته و برخاسته از منابع دینی است .

از این رو باید کوشید که این پیام از نظر آیات قرآن مستندسازی شود و آیاتی که باید پایگاه این پیام قرار گیرد و نقطه های تفصیلی بر مبنای روایات پیامبر(ص) و اهل بیت(ع) آن هم به زبان و ادبیات به روز تنظیم شده و حتی از طریق ایمیل های شخصی بازنشر شود.

گاهی یک پیام را برای یک میلیون نفر و حتی بیشتر از طریق شبکه های اجتماعی می توان منتقل کرد و ما از این ظرفیت به هیچ وجه نباید غافل شویم.

همچنین نسل قرآنی فرهیخته کشور نسبت به این مساله مسئولیت دارد و باید در جهت نشر قرآنی و حدیثی برای توسعه اهداف اسلام، کمر همت را محکم ببندد و از فشارها و تهدیدات و دشمنی ها نهراسد.

تلاش غرب در مسیر تشدید اسلام هراسی که بهانه آن را هم حادثه مشکوک "شارلی ابدو" فراهم آورد، با چه اهدافی در دوره جدید صورت می پذیرد و برنامه ما در مقابله با آن باید چگونه باشد؟

وقتی تفکر حاکم بر مجموعه ای ریشه در خاستگاه و پایگاه جهل داشته باشد ، این دیدگاه و پایگاه حق است که بالاخره جای پای خود را پیدا می کند و دیدگاه باطل از بین رفتنی است.

در همین قضایای فرانسه و توهین بی شرمانه و بسیار زشت مجله فرانسوی به ساحت مقدس پیامبر اکرم(ص) به یاری خدا شاهد خواهیم بود که برخلاف خواست دشمنان اسلام ، با این برخوردها، اسلام و پیامبر اعظم(ص) محبوب تر از پیش می شود و زمینه ای فراهم می شود که جمع های بسیار بیشتری از مردمان دیار غرب با این دین آسمانی و پیامبر رحمت للعالمین آن آشنا شوند.

شکی نیست که دشمنان به دنبال ضربه زدن به اسلام ناب محمدی (ص) هستند اما عدو شود سبب خیر اگر خدا خواهد ، همین انتشار تصاویر توهین آمیز به مقدسات اسلامی در یک نشریه فرانسوی، و تشدید جریان ضد اسلامی و اسلام هراسی از سوی مقامات و رسانه‌های غربی، زمینه ای برای معرفی بهتر و گسترده تر اسلام و شناخت مردم جهان از چهره حقیقی پیامبر اکرم (ص) را فراهم می کند.

همان طور که از همین حالا نیز نشانه های آن هویدا شده، بعد از حوادث فرانسه توجه به تاریخ زندگی پیامبر و شناخت زندگی آن حضرت چه قبل از رسالت و چه بعد از آن بیشتر گشته و علاقه مندان و حق طلبان و عدالت طلبان به دنبال این هستند که باید حضرت محمد مصطفی (ص) و دین آسمانی او چه شخصیت و چه آیینی است.

به همین بهانه مطمئناً افراد بیشتری که از پیامبر شناخت اندکی داشته اند معرفت آن ها بیشتر شده و در سایه این معرفت زمنیه گسترش اسلام بیش از پیش فراهم می شود و اساساً این وعده قرآن است که نور الهی خاموش شدنی نیست.

از سویی امروز دنیا به مرحله ای رسیده که حرف منطقی وعلمی جای خود را باز می کند و این اتقافات اسلام هراسی در رده عوام شاید تا حدی اثربخش باشد اما در بین خواص و تحصیل کرده ها نتیجه عکس خواهد بود.

البته ما نباید بیکار بنشینیم بلکه می بایست کم کاری های قبلی خود در تبلیغ درست چهره اسلام و پیامبر را جبران کرده و پیام مقام معظم رهبری از این حیث یک نقطه عطف در دعوت به عقلانیت و کرامت انسانی به شمار می رود.

گفتگو از : سید محمد مهدی موسوی