در فرهنگ دینی ما، شب ویژگی خاصّی دارد و فرصتی است تا بندگان مخلص خدا دور از چشم دیگران به ارتباط خود با خالق بپردازند، با او راز و نیاز کنند و وظیفه بندگی را دور از غوغای روزانه به جای‏آورند، به همین دلیل شب، زمان اوج عرفان و قرب الی اللّه است.

خداوند متعال در قرآن می فرماید:

وَمِنَ اللَّيْلِ فَتَهَجَّدْ بِهِ اسراء/79

و پاسی از شب را برای خواندن نماز بیدار باش

حکایت؛

 حجت الاسلام على محدّث زاده درباره پدرش مرحوم حاج شيخ عبّاس ‍ قمى (ره ) مى گويد:

يك روز صبح طبق روال معمول از خواب برخواستم تا به کارهایم بپردازم اما ناگهان صدای گریه توجه من را جلب کرد؛ با تعجب دیدم  پدرم مرحوم محدث قمی برخاسته و با ناراحتی بسیار، مشغول گريه كردن است، از او پرسيدم : چرا اشك مى ريزيد؟ علت ناراحتی شما چیست؟

ایشان فرمود: براى اين كه متأسفانه ديشب توفیق خواندن نماز شب نداشتم !

عرض کردم : پدر جان ! نماز شب كه امری مستحب است و واجب نيست ، شما كه خدای نکرده ترك واجب نكرده ايد و حرامى به جا نياورده ايد که اینگونه ناراحت هستید، چرا اين طور از انجام ندادن عملی مستحبی که اکثر شب ها آن را بجا آورده اید، نگرانيد؟

آن عالم زاهد فرمود: فرزندم ! نگرانى من از اين است كه نمی دانم من چه كاری انجام داده ام كه بايد توفيق نماز شب خواندن از من سلب شود؟ و نتوانم این عمل نیک را انجام دهم.1

هر گنج سعادت که خدا داد به حافظ              از یمن دعای شب و ورد سحری بود2

1.       با اقتباس و ویراست از کتاب  شب مردان خدا

2.       حافظ