به گزارش خبرگزاری«حوزه» آیت الله علوی بروجردی در دیدار جمعی از سپاهیان با تبریک  سالروز ولادت با سعادت امام حسن عسكري علیه اسلام، به دوران زندگی کوتاه، اما پربار امام یازدهم اشاره کرد و گفت: دوران امامت امام حسن عسكري علیه اسلام حدود شش سال بود؛  ايشان از سنّ بيست و دو سالگی که وجود مقدس امام هادي علیه اسلام از دنيا رفتند تا بيست و هشت سالگی كه به دست معتمد عباسي مسموم و شهيد شدند، شش سال امامت داشتند؛ اگرچه این بزرگوار، در مدينه متولد شدند ولی عمده زندگي ايشان در منطقه سامرا بوده است.

شرایط سخت دوران امام حسن عسکری(ع)

  البته، ایشان همانطور که از لقبشان (عسکر به معنای لشکر) پیداست، در یک پادگان نظامی و تحت نظارت در منطقه سامرا زندگی می کردند. این مکان، پادگانی بوده که وقتی بني عباس در بغداد احساس خطر كردند، مقر خود را به آنجا، منتقل کردند و آنجا را به عنوان یک شهر نظامی بنا کردند. به طوری که همه افراد نظامي خودشان هم در آنجا ساكن بودند و مجموعه اين شهر، يك پادگان لشکری بود.

حکومت وقت امام هادي و امام عسکری علیهما اسلام را به این شهر منتقل کردند و در آنجا سكونت دادند و لذا امام هادي علیه اسلام هم همين شرايط سخت را داشتنند؛ اما امام عسكري علیه اسلام نه تنها دوران شش ساله امامتشان در اين منطقه گذشت، بلكه همه عمرشان را در سامرا بودند؛ به طوري كه ایشان حتی نتوانستند به حج مشرف شوند. لذا، بسیار شایسته است اگر کسی برای عمره مستحبی به مکه مشرف می‌شود به نیابت از ایشان اعمال و مناسک عمره را به جا آورد.

اداره امور شیعیان

 اما نکته مهم آن است که امام عسکری بعد از امام هادي علیه اسلام پيشواي شيعه و ميليون ها پيرو  در سر تا سر دولت اسلامي و حتي بيرون از دولت اسلامي آن زمان ـ که به برکت سفر امام رضا علیه اسلام تشیع توسعه پیدا کرد ـ بودند و از طریق وکلا و نيز مکاتبات و نامه‌هاي زیادی که برای ایشان نوشته می شود امور مسلمین را اداره می کردند به طوری که شيعيان مسائل خود را از راه هاي دور و نزديك از ایشان مي‌پرسند؛ و امام نیز آنها را جواب مي‌دادند و امور آنان را از همان شهر پادگاني اداره مي‌کردند و مقدار زیادی از نشر مكتب و نشر معالم و حقايق مكتب از آنجا صورت می گرفت.[1]

توسعه تشیع در زمان امام رضا(ع)

   البته قسمتی از توسعه جغرافیایی شیعه همانطور که اشاره شد به برکت سفر امام رضا علیه اسلام به سوی ایران است که در تاريخ شيعه،آثار این سفر، بسیار بابركت براي شیعه بود؛ شیعه یعنی اسلام اصیلي که پيغمبر اکرم صلي الله علیه و آله با وحی الهی آن را بیان فرموده بود. لذا، بسیاری از مردم عاشقانه و والهانه در این مسیر گام برداشتند و در طول مسیر سفر امام هشتم خیلی از آنها با ایشان ملاقات مي‌كردند تا وقتي که ایشان به خراسان رسيدند و در آنجا نيز به مناسبتهاي مختلف مانند نماز عید و نماز باران انبوهی از جمعیت مردم عاشقانه دور ایشان جمع می شدند و از معالم مكتب و اسلام اصيل آگاه مي شدند.

   امام رضا علیه السلام در این مسیر چنان مکتب شیعه و اسلام اصیل را تبیين و تعریف کردند و نقشه دشمنان اسلام که می خواستند اسلام اصيل را به انحراف  بكشاند از بین بردند. آنها در صدد این بودند که اسلام اصيل مخفي بماند و به جاي اسلام اصيل و مكتب پيغمبر، اسلام خليفه زده و حكومت ساختگی تشکیل شود كه فقط توجيه کننده ظلم افراد ظالم باشد نه مروج اسلام ناب؛ اما    امام رضا علیه اسلام آن اسلام اصيل را معرفي كردند، و لذا، بعد از ایشان، اين معارف اوج گرفت و ادامه یافت. لذا، بقیه ائمه اطهار از نسل امام هشتم به نام ابن الرضا علیه اسلام شناخته می شدند ؛ يعني همه این تحولات در زير سايه همان تحولي بود كه علي بن موسي الرضا با آن سفرشان ايجاد كردند.

اداره امور شرعی مردم از طریق وکلای ائمه

 در دوران حضرت رضا علیه اسلام ، وكلاي ایشان در همه شهرهاي مختلف حضور داشتند و ائمه بعد از ایشان نیز همین روش را ادامه دادند و وکلای مختلفی را نصب کردند تا جایی که تعداد وكلاي امام عسكري علیه اسلام در دوران شش ساله امامتشان از تمام ائمه بيشتر بود و حتي در بلاد روم نیز ایشان وكيل داشتند و در قم احمد بن اسحاق به عنوان وكيل ایشان در همين شهر بوده و فعاليتهاي خوبی را انجام داده است و حتی مسجدی به امر و دستور امام عسكري ساخته مي‌شود و به نام حضرت نامگذاري مي شود. 

  تلاش دشمنان امام عسکری در نابود ساختن نور امام زمان(عج)

  به هر روی، دشمنان چون می دانستند فرزند امام عسكري نابود کننده همه ظالمان و طاغوتیان خواهد بود، ایشان را در شرايط سختی قرار دادند تا مبادا فرزند از حضرت و منجي عالم بشريت متولد شود تا عالم را متحول كند؛ اما علی رغم همه دشمنی ها و كنترل ها امام زمان به دنيا آمد و حكومت و حتی افرادی مثل برادر ایشان که با حکومت ظالم در ارتباط بودند از این ماجرا چیزی نفهميدند، و لذا وقتي آقا حجت بن الحسن عجل الله تعالي فرجه الشريف براي خواندن نماز ميت بر جنازه پدر بيرون آمد جعفر کاملا تعجب كرده بود كه اين بچه كیست و از كجا آمده است.

  البته، امام عسکری علیه اسلام اين مولود مخفي را به برخی از  اصحاب خودش معرفي كردند که يكي از آن افراد، همين وكيل حضرت یعنی احمد بن اسحاق در قم بوده است. وی مي‌گويد من خودم آقا را ديدم و ایشان را بوسيدم و همه آن مطالبی را که برای معرفی مقام امامت ایشان لازم بود از امام عسكري علیه اسلام گرفتم. این در حالی که است که امام کاملا در داخل شهر پادگاني و تحت نظارت حکومت بودند.

تبدیل مشکلات به فرصتها

 نکته ای که از سیره این امام همام برای ما مایه یادگیری است آن است که شدائد و مشكلات نباید انسان را تسليم خود كند و او را از مسیرش متوقف كند. بعضي از افراد در مقابل مشكلات تسليم مي‌شوند، اما بعضي از افراد مشكلات را تبديل به فرصت مي‌كنند؛ یعنی اکنون كه من اين نقيصه و مشكل را پيدا كردم، باید آن را مثل یک فرصت غنیمت بدانم و در رفعش تلاش مضاعفي كنم و خود این هم برای من ایجاد تجربه مضاعفي مي‌كند كه در آينده اين تجربه بيشتر به كار من مي‌آيد.

از این رو، در شریعت به ما دستور داده شده از این فرصتها بهره برداري كنيم و از پيش آمدن مصائب و ناراحتي‌ها وحشت نكنيم و در مقابل آن عقب نشيني نكنيم.

. واقعا جنگ تحمیلی 8 سال  از برخي جهات مصيبت هاي بسيار براي مردم داشت، به طوری که بسیاری از مردم غیر نظامی در زیر بمباران ها و موشک ها شهید شدند؛ ولی آنها جنگ را تبدیل به فرصت کردند و خودشان را ساختند؛ به طوری که  امروز در قضاياي پيش آمده در رابطه با عربستان سعودي، آنها هر كاری را انجام مي‌دهند و هر نوع حرفی را ميزنند اما جرات ندارند، صحبت از حمله نظامي كنند. و این به خاطر آن است که ما در آن زمان، هرچند خیلی از رزمندگان و مردم عادي در خرمشهر بدون اسلحه و سلاح پیشرفته مقاومت کردند و شهید شدند؛ در آن زمان مردم ما مشكل را تبديل به فرصت كردند تا آینده را بسازند.

  امروز شيعه در مقابل بد خواهان خود قرار دارد و آنها برای نظام جمهوري اسلامي خیلی از مشکلات مانند تحریمها را ایجاد کردند، ولی اين گونه نيست كه همه جا تحريم بد باشد؛ بلکه این ما هستیم که باید هر حالتي كه پيش ميايد آن را به فرصت تبديل كنيم و از آن بهره برداري كنيم. یعنی همین تحريم سبب شد استعدادهايي شكوفا شود، تا جایی که مثلا پزشكي ما در دوران تحريم کنونی در آسيا و در خاورميانه به مرتبه بسیار بالایی رسیده است تا جایی که از دیگر کشورها برای انجام برخی اعمال جراحی به ایران می آیند.

 امام عسكري علیه اسلام نیز با مشكلات عظيمي كه سر راه حركت مكتب بود مانند سکونت در پادگان و شهر نظامي و آن كنترل حداكثري که در آنجا وجود داشت، از اين فرصت استفاده كرد و در همان خانه اي كه نشسته بودند اين ارتباط را بین شیعیان خود برقرار كرد تا افرادي که ورزيده شدند به عنوان رابط امام با مردم معرفی شدند و آنها نیز اسراری مانند وجود مقدس امام زمان را حفظ ‌كردند.

  اگر در برخی از روایات ما آمده است که نام امام زمان عجل الله تعالي فرجه الشريف كه نام مبارك پیامبر اکرم صلي الله علیه و آله است، اسم ایشان را بیان نکنید؛ برای مسائل امنيتي و دوران خفقان در آن زمان بوده است، تا به این بهانه ماموران حکومتی موجبات آزار و اذیت یا کشتن شیعیان را فراهم نکنند؛ زیرا حکومت آن زمان به قدری ظالم بودند که حتی بعد از شهادت امام عسكري علیه اسلام ، اهل و عیال ایشان را از خانه بيرون و تبعید كردند و اموال و خانه و ارث ایشان را نیز به برادرش دادند، و گفتند که امام فرزندی نداشته است، لذا ارث حضرت را به برادرش دادند تا هيچ اثري از امام عسكري علیه اسلام باقي نماند؛ اما آنها نمی‌دانستند؛ امام زمان به حکمت الهی در پس پرده غیبت رفته است  که این غيبت امروزه بیش از هزار و دویست سال از آن گذشته است ولی ایشان اين مكتب را نگه داشته است و اين هم خود فرصتی را برای شيعه فراهم کرده است كه در دوران غيبت خودش را نشان بدهد.

 بنابراین، استفاده از فرصت در شدائد و استقامت در راه خدا سبب یاری خداوند و نزول ملائکه بر انسان ها خواهد بود؛ چرا که خود این سختي ها هم نعمت خدا است و ما باید در اين نعمتها خودمان را بسازيم و همانند آن کسانی باشیم که در شعب ابي طالب همراه پيغمبر صلي الله علیه و آله استقامت کنیم.

 امروز امید مردم جهان در اعتلای کلمه اسلام و کلمه توحید به جوانان غیور و مسلمان است که در همه زمینه های اعتقادی، اخلاقی و علمی خود را تربیت کنند و این فرصتها را مغتنم بدانند. اگر در این زمان هم خداوند نعمت امنیت و آسایش را به ما عنایت کرده است، باید بیشترین بهره برداری را از این مسئله داشته باشیم.

[1] . فضاي پادگان و جايي كه امام عليه السلام در آن زندگي مي كردند به حدی امنيتي و در تحت كنترل ماموران خليفه بود که تا آن زمان و در زمان هيچ امامي سابقه نداشت