به گزارش خبرگزاری «حوزه»، دکتر محمد رضا آرام رایزن فرهنگی سابق ایران در بوسنی در نشست علمی مسأله هویت در بوسنی و هرزگوین که در سالن جلسات پژوهشگاه بین المللی المصطفی برگزار شد، تصریح کرد: بوسنی و هرزگوین از جهت سیاسی، جغرافیایی و استراتژی مهم بوده، در گذرگاه های تاریخی مختلف با تلاطم های سیاسی گوناگونی روبرو شده است.
وی در ادامه به تاریخچه ایجاد تنازع های قومی در منطقه بوسنی و هرزگوین اشاره نمود و اظهار داشت: بوسنی و هرزگوین تلاش دارد تا هویت سیاسی خود را در میان کشورهای منطقه و همسایگان خود در منطقه پیدا کند.
رایزن فرهنگی سابق ایران در بوسنی با تأکید بر این که بحث هویت در بوسنی با جنگ های این سرزمین گره خورده است، یادآور شد: جنگ ها و جنایت هایی که در حق ملت این سرزمین شد، موانع بی شماری را پیش روی رسیدن به هویت سیاسی به وجود آورده است.
وی افزود: علی رغم این که از سال 1945 تا 1980 میلادی به منظور نزدیک شدن اقوام این سرزمین با یکدیگر، اقداماتی صورت گرفته بود، دیگر اقوام این دیار، مردم بوسنی و مسلمانان این سرزمین را خارجی، خائن و کافر می پنداشتند.
سخنران این نشست حفظ هویت بوسنیایی، قومی که بخش وسیعی از منطقه را شکل می داد، را بسیار سخت دانست و یادآور شد: جدایی طلبی بوسنی در سال 1992 میلادی به منظور کسب هویت جدید بین اقوام کروات و صرب بود که به نسل کشی های غیر انسانی علیه مسلمانان بوسنی منجر شد.
دکتر آرام با بیان این که کینه صرب ها و بوسنی ها به گستره تاریخی 500 ساله و حضور حکومت عثمانی در این سرزمین بر می گردد، اظهار داشت: با اوج گرفتن اختلافات در جنگ 4 ساله، صرب هایی که در بوسنی حضور داشتند، به جنایت های انسانی بی شماری علیه مسلمانان دست زدند.
وی با تأکید بر این که هویت سیاسی بوسنی با محور قومیت گرایی گره خورده است، اظهار داشت: وقتی مسلمانان بوسنی در مورد هویت سیاسی خود سخن می گویند، این موضوع را در دو محور بوشنیاک و مسلمانی تعریف می کنند.
رایزن فرهنگی سابق ایران در بوسنی در ادامه با اشاره به این که دولت بوسنی و هرزگوین در مرز بین جهان اسلام و مسیحیت قرار داشته، دروازه جهان اسلام نامیده می شود، ابراز داشت: مردمان این سرزمین از مسلمانان بومی منطقه بوده، همواره بر مسلمانی خود تأکید می کنند.
وی با بیان این که مسلمانان بوسنی شرایط بسیار سختی برای بقا و زندگی دارند، اظهار داشت: مسلمانان بوسنیایی تلاش می کنند تا ضمن پایبندی به زندگی مسالمت آمیز زندگی با صرب ها و کروات ها، هویت خود را از دست ندهند.
سخنران این نشست حفظ هویت را برای مسلمانان بوسنیایی بسیار سخت عنوان کرد و ادامه داد: مسلمانان این سرزمین به خاطر هویتی که از جنگ پیدا کرده اند؛ نه می خواهند جنایات جنگی را به یاد داشته، با خود مرور کنند و نه توان فراموشی آن جنایت ها را دارند.
دکتر آرام اظهار داشت: مسلمانان بوسنی در مسئله شناسی سیاسی و ملی، ضمن حفظ هویت دینی با توجه دادن دیگران به قومیت بوشنیاک به دنبال نهادینه سازی زندگی مسالمت آمیز با صرب ها و کروات هایی هستند که خود در در دایره قوم بوشنیاک تعریف می کنند.
وی اذعان داشت: ضعف سیاستمدارن این سرزمین در هویت بخشی به صرب ها، کروات ها و بوسنی ها منجر به اعلان استقلال از سوی تمام اقوام شده، اتحاد این سرزمین را با چالش های قابل توجهی روبرو ساخته است.
رایزن فرهنگی سابق ایران در بوسنی افزود: تمام تنازعات سیاسی که در این سرزمین روی می دهد، حاصل قانون اساسی غلطی بود که تیتو در این کشور نوشته و بر سه گانگی قومیت این سرزمین تاکید و مردمان این سرزمین را یک ملت واحد معرفی نکرد.
وی با اشاره به این که مسلمانان در ابتدای امر از سال 1948 تا 1971 به صورت قوم مستقل شناخته نمی شدند و سعی می شد تا آنها را در ذیل هویت یوگسلاو معرفی کنند، اظهار داشت: از همان زمان، سیاستمداران به دنبال این بودند که مسلمانان بوسنی نتوانند اظهار وجود هویتی داشته، به عنوان قومی با هویت فرهنگی مستقل سهمی در حوزه های سیاسی و اجتماعی داشته باشد که این امر بعد از مرگ تیتو خود را نشان داد.
این کارشناس سیاسی افزود:علی رغم این که جنگ، ساختار های سیاسی، اجتماعی و اقتصادی این سرزمین را ویران کرد، این امر منجر شد تا صرب ها به هویت استقلالی بوسنی ها و مسلمانان اذعان داشته باشند.
وی تأثیر پیروزی شکوه مند انقلاب اسلامی در هویت بخشی به مسلمانان بوسنی را بسیار مهم ارزیابی نمود و ابراز داشت: بعد از پیروزی انقلاب اسلامی مسلمانان این سرزمین هویت دینی خود را در کنار هویت نژادی و ملی تعریف کردند.

دکتر آرام هویت دینی را مهمترین عامل عدم شکست بوسنی ها در جنگ های مختلف سرزمینی دانست و یادآور شد: جنایت های از پیش طراحی شده در جنگ 4 ساله، انجام تجاوزها و سپس ورود قدرت رسانه ای ایالات متحده امریکا در این سرزمین برای نشان دادن عمق فاجعه و بزرگ نمایی این رویداد، هویت استقلالی نسل بعدی مسلمانان را نشانه گرفته، جوانان این سرزمین را با مسئله چند هویتی روبرو ساخته است.
وی با بیان این که وضعیت سیاسی و حکومتی سیال این سرزمین، کار را برای فعالیت های هویت بخشی بسیار سخت نموده است، اظهار داشت: امریکا در اواخر جنگ 4 ساله با مشاهده پیروزی های مسلمانان بوسنی، نقش دایه ی مهربان تر از مادر را بازی کرده، با تبلیغات سنگین و حملات کور به مقرهای متروک نظامی صرب ها خود را همسو و همدل با بوسنی ها معرفی نمود.
رایزن فرهنگی سابق ایران در بوسنی با تأکید بر این که جنایات صلح دیتون که توسط امریکا رقم خورد، بسیار عمیق تر از تأثیرات جنگ چهارساله علیه ملت های این سرزمین به ویژه علیه مسلمانان بوسنی بود، اظهار داشت: دور کردن ایرانیان از مسلمانان بوسنی با انجام فعالیت های فرهنگی و اقتصادی توسط امریکا، رفته رفته هویت دینی بوسنی را با چالش های جدی روبرو ساخته، این سرزمین را با بحران هویت مواجه ساخته است.
وی با بیان این که کرسی های نظریه پردازی مسلمانان بوسنی در دست فارغ التحصیلان کشورهای اروپایی و امریکایی است، اظهار داشت: بحث هویت در بوسنی پیچیدگی بسیاری دارد که علاوه بر نداشتن ساختارهای سیاسی و فرهنگی قوی، به ناچار در میان هویت اسلامی و ملی در تزلزل قرار دارد.
دکتر آرام در پایان با اشاره به این که بوسنیایی ها علی رغم تلاش برای حفظ هویت ملی و بوشنیاک، همچنان با چالش های جدی روبرو هستند، اظهار داشت: با توجه به تبلیغات گسترده استکبار جهانی، و نفوذ فرهنگی در این سرزمین، اکثر مسلمانان این سرزمین تنها به ابعاد محدودی از ظواهر اسلام عمل می کنند.