خبرگزاری «حوزه» - کرمان/ تاریخ حوزه های علمیه را که ورق می‎زنیم در کنار علم و اخلاق موضوعی که همیشه میان علما مطرح بوده، موضوع هنر است. علما و عرفا همواره در کنار مشغولیت به تهذیب نفس، تحصیل و تدریس اهتمام خاصی به هنر داشته‎اند، برخی همچون شیخ بهایی هنرشان در معماری متبلور شده است و اماکنی چون مسجد امام اصفهان، منار جنبان و حرم مطهر رضوی از آثار هنری این عالم جلیل القدر است. دیگرانی چون فیض کاشانی، حزین لاهیجی، امام خمینی و علامه طباطبایی در شعر تسلط داشته و آثار ادبی فاخری از خود به جای گذاشته اند.

تسلط علمای ایران نه تنها بر ادبیات فارسی که در ادبیات عرب نیز زبان زد بوده و افرادی چون سیبویه، اخفش  و زمخشری تاثیر زیادی در شکوفایی ادبیات عرب داشته‎اند. البته توانایی علما در ادبیات عرب تنها به تسلط بر قواعد آن خلاصه نمی‎شده است و علمایی چون میرزا جمال الدین محمد شریف کرمانی بر صناعات ادبی ادبیات عرب تسلط خاصی داشته‎اند. این مرد بزرگ که از علمای قرن چهارده قمری محسوب می‎شود، اثری به نام «اُسسُ الاصول» از خود به جای گذاشته است که در آن از هیچ حرف نقطه داری استفاده نکرده است.

«اصول بی‌نقطه» که نام دیگر این کتاب است ، در ۱۶۵۰ سطر و تنها از حروف مهمله شکل گرفته است که در مباحث الفاظ از علم اصول می‌باشد.

این کتاب در حدود سال‎های ۱۳۱۸ق تألیف و در ۱۳۱۹ق به همراه چند خطبه مؤلف به چاپ رسیده است. در این کتاب مباحث اصولی تنها با استفاده از 13 حرف بدون نقطه عربی نگارش شده است و در بخشی دیگر چهار خطبه از مولف چاپ شده است که در خطبه اول آن « خطبه حسدیه» همانند بخش اصول از 13 حرف بی‎نقطه عربی استفاده شده است. خطبه دوم «خطبه اثنی عشریه» از 12 حرف بی‌نقطه غیر الف و همزه، ترکیب یافته است و در خطبه سوم "خطبه منقوشیه" برخلاف خطبه‎های قبلی تنها از حروف منقوطه استفاده شده است. میرزا جمال الدین کرمانی در خطبه چهارم "خطبه معکوسه" نیز شاهکاری دیگر پدید آورده و این خطبه را به گونه‎ای به نگارش در آورده است که هر یک از فقرات آن را از راست به چپ و از چپ به راست به یک شکل می‌توان خواند.

میرزا جمال الدین محمد بن غلامرضا شریف کرمانی در سال 1292 هجری قمری در کرمان متولد شد. ایشان از علمای مدرسه سپهسالار (مدرسه عالی شهید مطهری فعلی) بوده و به علت فعالیت و همکاری با علما اعلام آن زمان در امر مشروطه مورد غضب حکومت وقت قرار می‎گیرد و با سختگیری‎ها و فشار‎های سلاطین وقت، سال‎های پایانی عمر خود را در کرمان سپری می‎کند.

 این عالم جلیل القدر در سال 1352 هـ ق و در 60 سالگی دعوت حق را لبیک می‎گوید و پیکرش در خیابان 17 شهریور کرمان در محل ساختمان مزار آقا آرام می‎گیرد.

لازم به ذکر است، اکنون کتاب «اسس الاصول» در مدرسه عالی شهید مطهری تهران نگهداری می‎شود.

انتهای پیام