به گزارش خبرگزاری«حوزه»، "حجاب و عفاف" یکی از دستورات دین مبین اسلام بوده که در شماره های گوناگون، مطالب مختلف از این فریضه الهی را تقدیم حضور مخاطبان گرامی خواهیم کرد.
* سختگیری برای حجاب
* سؤال
من بدون آرایش و با حفظ رعایت حجاب و مسائل اسلامی از خانه بیرون می روم؛ با این حال مادرم در مورد من سختگیری می کند. آیا این سختگیری لازم است؟
* پاسخ
شما می توانید شرائط خود را با مبانی دینی بسنجید و ببینید که آیا دقیقاً به دستورات اسلام عمل می کنید یا خیر. در اسلام برای حجاب و حضور زن در اجتماع شرایطی بیان شده است که توجه شما را به آن جلب می کنیم.
1. حدود حجاب
در دین مقدس اسلام، زن باید تمامی بدن خود را در برابر نامحرم بپوشاند، غیر از صورت و دو دست خود از مچ؛ که آنها می تواند بیرون باشد اما باید بدون زینت و آرایش باشد. پس با توجه به این امر الهی انسان باید حتی پاهای خود را از نامحرم بپوشاند و حتی یک موی او هم بیرون نباشد. در روایتی از امام صادق ـ علیه السّلام ـ پرسیدند: «زن چه زینتهایی را می تواند آشکار کند؟» فرمود: «چهره و دو کف.»[1]
2. شرایط حضور زن در اجتماع
با توجه به گسترش فعالیت ها و مسئولیت و وظیفه زنان در برخی از امور اجتماعی بی تردید باید زنان در جامعه حضور داشته باشند. اما ممکن است این فعالیت ها و حضور، زمینه ساز فساد و اختلاط زن و مرد گردد. بدین سان، اگر برای این حضور ضرورتی را قائل شویم، تحفظ و تستّر و مرزبندی دقیق نیز، ضروری خواهد بود؛ در روایات برای حضور زن در اجتماع شرایط زیر بیان شده است:
الف) عدم اختلاط: اسلام در عین اینکه بر حضور اجتماعی زن تأکید می ورزد اما نکاتی را هم یادآور می شود، یکی از شرایط مهم و اساسی فعالیت اجتماعی زن و حضور وی در صحنه های گوناگون، مرزبندی دقیق و جدایی او از مردان است.
ب) حفظ وقار و عفاف: شرط دوم حضور زن در اجتماع، حفظ عفاف است. در قرآن کریم و روایات متعدد به مظاهر و نمودهای آن اشاره شده است. از جمله: وقار در رفت و آمد، وقار در راه رفتن، وقار در سخن گفتن.
ج) پرهیز از خودنمایی و آرایش: از جمله شرایط مهم برای حضور زن در اجتماع پرهیز از «خودنمایی و آرایش» است؛ زیرا آرایش و خود نمایی زمینه های توجه دیگران را به وجود می آورد و دلربایی را در پی خواهد داشت. خداوند در قرآن کریم می فرماید: «و لا تَبَرَّجْنَ تَبَرّّجَ الجاهلیة الاولی»[2]؛ مانند جاهلیت نخستین با خودآرایی از خانه بیرون نشوید.
یکی از مصادیق آرایش و خودنمایی که باعث جلب توجه دیگران می شود، عطر زدن است. در حدیثی از رسول اکرم ـ صلّی الله علیه و آله ـ می خوانیم که: «أیّّ إمرئةٍ تَطِیبَتْ لغیر زوجِها ثمّ خرجت من بیتها فهی تُلْعَنُ حتی ترجعَ الی بیتها متی ما رجعَتْ؛ هرگاه زنی برای غیر شوهرش، خود را معطر کند، سپس از خانه اش خارج شود، تا زمانی که به منزلش بر می گردد، لعنت می شود.[3]
ما باید حضرت فاطمه و حضرت زینب(سلام الله علیهما)را سرمشق و الگوی خود قرار دهیم: فاطمه اطهر برترین الگوی زن و عالیترین چهرة بشریت است که با حفظ حیاء و عفت در جامعه حضور می یافت. در تاریخ است که او در حالی که مقنعه را محکم به سر بسته و خود را در جامه ای فراگیر پیچیده بود در جمع زنان بنی هاشم در حالی که جامه های بلندش قدمها را پوشیده داشت با ابهت، آزرم و متانت قدم بر می داشت. و به خاطر حفظ عفت بود که به همسرش، امیرالمومنین(علیه السلام ) چنین وصیت کرد: برای من تابوتی تهیه کن که در موقع حمل جنازه، بدنم پیدا نباشد. حضرت زینب (سلام الله علیه) هم در مجلس یزید بپا خواست و فریاد زد که: آیا عدالت همین است که زنان و کنیزان خود را پس پرده بنشانی و دختران رسول خدا ـ صلّی الله علیه و آله ـ را در مجلس بیگانگان برپا بداری. پرده زنان ما را هتک کردی و نقاب از چهره شان به غارت بردی و...[4] و همچنین سایر دختران و فرزندان رسول خدا اینچنین با حفظ عفت و حجاب الگویی برای تمام جهانیانند. این بزرگواران و راست قامتان در همة ابعاد زندگی اسوه اند، در ایمان، عمل،تعبد، حراست از جایگاه والای زن و پاس داشتن عفاف و حفاظت از مکانت انسانی زنان مسلمان.
اگر حجاب شما با آنچه که مطرح شد مطابق است سعی کنید در حفظ آن کوشا باشید. مادر شما شاید دلیلی برای سختگیری هایش دارد، سعی کنید از او دلیل این سختگیری ها را بپرسید. شما باید شرایط خانوادگی تان را در نظر بگیرید و طبق همان عمل کنید. و همچنین در نهایت احترام و ارج نهادن به مقام والای مادر، ایشان را متقاعد کنید که این حجاب من به گونه ای است که اسلام فرموده، و غیر از صورت و دو کف من، حتی یک موی من هم بیرون نیست و حتی اگر متقاعد نشدند، این دلایلی که در ضمن پاسخ برایتان مطرح کردیم را برایشان بازگو کنید.
معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:
1. بررسی مسئله پوشیدگی از دیدگاه روانشناسی، شهریار روحانی، تهران، اشراقیه، 1369
2. حجاب بیانگر شخصیت زن، محمد محمدی اشتهاردی، قم، معاونت مبارزه با مفاسد اجتماعی ناجا
3. زیباترین الگوی پوشش در اسلام، احمد محسنی گرگانی، اراک، دفتر نماینده مقام معظم رهبری در استان مرکزی، 1380
پی نوشت ها:
[1] . قرب الاسناد/ ص 40
[2] . احزاب/33
[3] . وسائل الشیعة، ج 14، ص 114
[4] . فتاحی زاده، فتحیه، حجاب از دیدگاه قرآن و سنت، قم، دفتر تبلیغات اسلامی، چاپ دوم، 1376، ص 132
