خبرگزاری«حوزه»، مركز ملي پاسخگويي به سؤالات ديني به شبهه راه اندازی و اختصاص ارز سامانه نيما به زائران اربعين و نيز ساير خدمات احتمالي به زائران اربعين در وضعيت سخت اقتصادي پاسخ داده است که متن آن به این شرح است:
پاسخ مختصر(1):
هدف از راه اندازي سامانه ي نيما اين است که علاوه بر پوشش نيازمنديهاي کلان، نيازهاي خرد مردم نظير ارزهاي مسافرتي، درماني و دانشجويي را هم پوشش دهد. قبل از طراحي سامانه ي نيما نيز براي سفرهاي خارجي هموطنان عزيز ما حتي سفرهاي صرفًا تفريحيِ آنان به کشورهاي اروپايي، ارزِ دولتي اختصاص مي گرفت. همزمان با فرا رسيدن ماه محرم برخي خبرها در مورد تأمين ارز اربعين با دلار حدود ۷۰۰۰ توماني منتشر شد. در حالي که قرار نيست به هيچ عنوان ارزي با نرخ نيما به زائران پرداخت شود. در اين حالت ديگر هيچ اسکناسي به طور مستقيم به زائران اربعين داده نميشود. ناگفته نماند که سفرهاي خارجي حقوق مسلم شهروندان ماست اما کاملا نارواست که براي اينگونه سفرها ارزِ دولتي اختصاص بيابد اما براي سفرهاي زيارتي نه تنها ارز دولتي اختصاص نگيرد بلکه اصل سفر هم مورد هجمه و انتقاد قرار بگيرد!
پاسخ مختصر(2):
یکی از اهداف سامانه نیما تأمین ارز برای مسافرین برون مرزی است، و این اختصاصی به سفر به عراق برای زیارت اربعین ندارد، علاوه بر اینکه این ارز که با قیمت 7000 تومان پرداخت میشود فقط برای دریافت ویزای عراق است، نه اینکه ارزی به مسافرین داده شود، اما ارزی که به مسافرین توریستی داده میشد به گونه ای که بسیاری را فقط برای گرفتن ارز، به سفرهای غیر ضروری به خارج تشویق نمود چنین مورد اعتراض واقع نشد! علاوه بر اینکه گره زدن مشکلات اقتصادی به این مسائل بی انصافی است، سفر اربعین یکی از کم خرج ترین مسافرت های برون مرزی است که عمده هزینه آن مردمی بوده، و ایرانیانی که می روند مهمان مردم عراق هستند، و باز علاوه بر اینکه نسبت به آثار و ثمرات فوق العاده معنوی به لحاظ فردی و اجتماعی که این سفر دارد، هزینه کردن دولت برای آن هم به جا بوده و در حقیقت بودجه ای برای رشد فرهنگی و دینی محسوب میشود.
پاسخ تفصیلی:
انصافا روحيه ي پرسشگري شما قابل تحسين است و نشان از کمال خواهي، دانش پژوهي و جهل گريزي شما دارد.
پرسشگر گرامي؛ همانگونه که مي دانيد سامانهي نيما که در واقع مخفف عبارت «نظام يکپارچهي معاملات ارزي» محسوب ميشود، با هدف تسهيل تأمين ارز و ايجاد فضاي امن براي خريداران و فروشندگان ارز راهاندازي شده است. به عبارتي سامانهي يادشده بدين منظور طراحي شده تا متقاضيان خريد ارز بتوانند درخواست خود را در يک بستر يکپارچه در اختيار فروشندگان ارز قرار دهند و فروشندهاي که تمايل به ارائهي خدمات دارد، بتواند در بستري سالم و رقابتي، پيشنهاد خريدار ارز را پاسخ دهد.
به ديگر تعبير، سامانهي نيما سه ويژگي اصلي دارد:
الف) اين سامانه، دادهها و اطلاعات کامل و واقعي از عرضه و تقاضاي ارز را فراهم ميکند.
ب) سامانه ي نيما براي فرايند تأمين منابع و تخصيص مصارف ارزي، يک ساختار يکپارچه ايجاد مي کند.
ج) سومين هدف از راه اندازي سامانه ي نيما اين است که علاوه بر پوشش نيازمنديهاي کلان مربوط به تجارت، نيازهاي خرد مردم نظير ارزهاي مسافرتي، درماني و دانشجويي را هم پوشش دهد.(1)
با اين توضيح روشن مي شود که يکي از اهداف طراحي اين سامانه برطرف کردن نيازهاي ارزي مسافرين برون مرزي است همانگونه که پيش تر-قبل از طراحي سامانه ي نيما- نيز براي سفرهاي خارجي هموطنان عزيز ما حتي سفرهاي صرفًا تفريحيِ آنان به کشورهاي آسيايي و اروپايي، ارزِ دولتي اختصاص مي گرفت.
اما با کمال تأسف، همزمان با فرا رسيدن ماه محرم و با توجه به آمادگي و حضور پرشور مردم براي سفر به کربلاي معلا، برخي خبرها به نقل از بعضي از مسئولان در مورد تأمين ارز اربعين با دلار حدود ۷۰۰۰ توماني منتشر شد و اينگونه از آن برداشت شد که قرار است به اين گروه از متقاضيان، ارز ارزان قيمت اختصاص داده شود. در حالي که پيگيري موضوع از منابع مطلع حوزه ارزي با اين توضيح همراه بود که قرار نيست به هيچ عنوان ارزي با نرخ نيما در قالب ارز مسافرتي به زائران پرداخت شود و آنان بايد ارز مورد نياز خود را از بازار تامين کنند، اما هزينه ويزاي اين مسافران با توجه به نرخ روزانه نيما به حساب سفارت عراق در ايران از سوي بانک مرکزي حواله خواهد شد. در اين حالت ديگر هيچ اسکناسي به طور مستقيم به زائران اربعين داده نميشود.(2) و اين دقيقا همان مأموريت طراحي سامانه ي نيما بود.
بنابراين بر خلاف انتشار اين خبرهاي غير کارشناسانه، هيچگونه ارزي به عنوان ارز مسافرتي با نرخ نيمايي در اختيار زائرين اربعين قرار نخواهد گرفت و ارز سفر بايد از بازار و همانند ساير مسافران تهيه شود.
ناگفته نماند که سفرهاي خارجي از جمله سفرهاي تفريحي به ساير کشورها از حقوق مسلم شهروندان عزيز ماست اما کاملا نارواست که براي اينگونه سفرها ارزِ دولتي اختصاص بيابد اما براي سفرهاي زيارتي به ويژه سفر به کربلاي معلا که خالق مهربان براي زائر اباعبدالله الحسين (عليه السلام) پاداشي عظيم قرار داده است، نه تنها ارز دولتي اختصاص نگيرد بلکه اصل سفر هم مورد هجمه و انتقاد قرار بگيرد!
از اينکه به کارشناسان اين مرکز اعتماد کرده و با صراحت، دغدغه ها و سؤال هاي برآمده از سرشت پاک و ذهن حقيقت طلبتان را با ما در ميان گذاشته ايد از شما سپاسگزاريم. موفق باشيد.