به گزارش سرویس بین الملل خبرگزاری«حوزه»، حجت الاسلام والمسلمین احمد مبلغی در کنفرانس بین المللی اعجاز علمی در قرآن که توسط موسسه وقف سنی در بغداد برگزار شد، خاطرنشان کرد: تاسیس دانش نشانه های قرآنی، دارای اهمیت بالا بلکه استثنایی و در نوع خود بی نظیر خواهد بود.
وی در ابتدای سخنان خود گفت: دستیابی به معانی، مهم ترین چیزى است که باید به دنبال آن باشیم و بدون در اختیار داشتن معانی، امکان هیچ تئوری، هیچ ایده، و هیچ پیشرفت علمي وجود ندارد.
رئیس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس بیان داشت: دلالت های لفظی معهود (که در چارچوب قواعد معروف شکل گرفته اند) هرچند که آنها طیف وسیعی از معانی را ارائه می کنند، اما عملکرد آنها در نهایت محدود است؛ به این معنا که نمی توان از طریق آنها به مجموعه های دیگری از معانی که بسیار مهم هستند، دست یافت.
حجت الاسلام والمسلمین مبلغی اظهار داشت: راه دیگری برای دسترسی به معانی وجود دارد، و آن، تمرکز بر نشانه هاست. نشانه ها نقش مهمی برای کشف انواع مختلفی از معانی دارند که از راه دلالت های لفظی رایج به دست نمی آیند و بنابراین می توان گفت که نشانه ها جنس دیگری از دلالت و حکایت را نمایندگی می‌کنند.
*دو سنخ نشانه
وی خاطرنشان کرد: نشانه ها را می توان به دو دسته نشانه های زبانی و نشانه های غیر زبانی تقسیم کرد و از آنجا که قرآن کلمات است، ما در این ارائه صرفاً بر نشانه های زبانى تمرکز می‌کنیم.
عضو خبرگان رهبری در توضیح نشانه های زبانی گفت: ارائه دهنده یک متن می تواند مجموعه ای از نشانه ها را در متن خود بگنجاند تا از این طریق پاره ای از معلومات را در دسترس قرار دهد، معلوماتی که از غیر طریق نشانه قابل دست یابی نیستند.
*دو قاعده نشانه شناسی قرآن:
استاد برجسته حوزه علمیه با ارائه دو قاعده از قواعد نشانه شناسی قرآن، گفت: ارائه این دو قاعده به مثابه فتح بابی برای تأسیس قواعد دیگر است، آنچه اکنون ارائه می کنم طبیعتاً یک طرح اولیه است که باید آن را دانشمندان شیعه و سنی با هدف تثبیت علم نشانه های قرآن ادامه دهند و دنبال کنند.
*قاعده اول
حجت الاسلام والمسلمین مبلغی قاعده اول را عبارت از همجوار شدن و در پی هم آمدن دو کلمه ظاهر نامتجانس و نامتناسب در قرآن دانست و گفت: مثالی که می‌توانم برای این قاعده ارائه کنم همجوار شدن "شتر و آسمان" کنار هم در قرآن است که در نگاه نخست غریب می نماید.
وی افزود: این سوال مطرح است که رابطه شتر و آسمان چیست؟ چگونه لفظ حیوانی مانند شتر که در زیر آسمان قرار دارد در کنار لفظ آسمان قرار داده شده؟ آیا منشاء تناسب در اینجا در نظر گرفته شده است؟
استاد حوزه علمیه گفت: همجوار شدن دو لفظ آسمان و شتر یک نشانه است بر اینکه، نسبت آسمان و زمین با خداوند یکسان است و چنان نیست که ایجاد آسمان، تلاش بیشتری نسبت به ایجاد شتر برای خداوند داشته است، و اینکه طبعاً هیچکدام زحمتی برای خداوند ندارند و اینکه این یکسانی در نسبت صرفاً و صرفاً اختصاص به خداوند دارد.
وی گفت: قاعده دوم نشانه شناسی قرآن، در کنار هم قرار دادن دو رویداد در قرآن است که یکی حاکی از نقطه صفر و دیگری حاکی از نقطه اوج است، اگر چنین همجواری مشاهده شود حامل نشانه ای است برای ارائه یک معنای مهم.
وی با اشاره به مثالی برای این قاعده گفت: دو مورد "چاه و کاخ" و "زندان و کاخ" که برای یوسف رخ داد، حاکی از دو حادثه صفر و صدی است که بر اساس آن یوسف ابتدا به چاه افتاد و پشت سر آن به کاخ رفت و نیز به زندان افتاد و پشت سر آن به کاخ رفت.
حجت الاسلام والمسلمین مبلغی افزود: در توالی قرار دادن این دو حادثه، نشانه آشکار قدرت و دخالت اراده خداوند در خلق یک وضعیت پر امکان (مكنا ليوسف) از دل یک وضعیت صفر و یا مشابه صفر (یعنی چاه و زندان) است. به همین جهت است که قرآن در هر دو حادثه پس از رفتن یوسف به قصر می فرماید وكذلك مكنا ليوسف في الارض.
وی در عین حال تاکید کرد: تحقیق من یک موضوع را پیشنهاد می دهد اگر ما آن را مطالعه کنیم، شاید علم جدیدی در مورد قرآن تحت عنوان علم نشانه های قرآن به دست آید، که راه وسیع و مهمی را برای کشف مجموعه ای پایه ای از دانش قرآنی ایجاد کند.
