به گزارش خبرنگار خبرگزاری حوزه، در این اجلاسیه که با محوریت حوزه و گام دوم انقلاب آغاز گردید، مراکز و مؤسسات تخصصی و آموزش عالی حوزوی در قالب ۴ کمیسیون نسبت به این محور به جمع بندی هایی رسیدند که توسط دبیران هر کمیسیون ارائه شد.
بر اساس این گزارش: حجت الاسلام و المسلمین شمس الدین مریجی مدیر موسسه آموزش عالی حوزوی امام رضا(ع) به عنوان دبیر کمیسیون علم و پژوهش و نقش اساتید در تحقق بیانیه گام دوم»، «حجت الاسلام و المسلمین عباس رفعتی مدیر مرکز تخصصی حقوق و قضای اسلامی به عنوان دبیر کمیسیون نقش حوزه و اساتید در عدالت خواهی و مبارزه با فساد»، «حجت الاسلام و المسلمین فعالی مدیر موسسه آل یاسین به عنوان دبیر کمیسیون نقش اساتید در تحقق معنویت، اخلاق و سبک زندگی در حوزه و جامعه» و در نهایت «حجت الاسلام و المسلمین محمدتقی سبحانی مدیر مرکز تخصصی امامت اهل بیت(ع) به عنوان دبیر کمیسیون نقش شورای مراکز تخصصی و گروه های علمی و تربیتی در حرکت مراکز به سوی تحقق بیانیه گام دوم» به ایراد سخن پرداختند که مشروح آن به شرح ذیل است؛
*پژوهش در کشور بیمار است/حوزه نقش مهمی در تحقق بیانیه گام دوم انقلاب دارد
رئیس موسسه آموزش عالی حوزوی امام رضا(ع) : گفت: پژوهش در کشور بیمار است و سازمان های اجتماعی علمی وضعیت مشوشی دارند.
حجت الاسلام والمسلمین شمس الله مریجی عنوان کرد: پژوهش در کشور بیمار است و سازمان اجتماعی علمی نیز وضعیت مشوشی دارند و در فضای علوم انسانی شرایط بدتر و در دانشگاهها وضعیت بغرنج‌تر است.
رئیس موسسه آموزش عالی حوزوی امام رضا(ع) افزود: در سال ۷۴ طبق آماری سرانه پژوهش در کشور ۵۰ ریال و سرانه مبارزه با مواد مخدر ۳۰ هزار ریال برآورد شد، وقتی پژوهش به چنین وضعی بیفتد در آسیب های اجتماعی هزینه های سنگین‌تری می دهیم.
وی تصریح کرد:در این میان برای اعتلای پژوهش، امید به حوزه و مراکز حوزوی است که پژوهش را به سمت و سویی سوق بدهند تا سازمان علمی کشور بتواند به افق خوبی دست یابد، امام خمینی(ره) در زمان تعطیلی دانشگاهها و انقلاب فرهنگی خواست علم را به سمت قم و علوم انسانی ببرند.
حجت الاسلام مریجی بیان کرد:حوزه های علمیه در این بخش متکفل علوم انسانی شوند و بیماری مهلکی که در دانشگاهها بود در حوزه حل شود.
وی خاطرنشان کرد:برخی تصور می‌کنند در بیانیه گام دوم انقلاب، حوزه پررنگ دیده نشده است، من با مطالعه جامع این سخن را درست نمی‌دانم، در مباحث اجتماعی، سکولار ها می گویند که ۵ نهاد اصلی داریم که یکی از آن، مباحث دینی است، اما از نظر جامعه دینی، دین یک نهاد نیست و خودش حاکم بر همه مباحث است.
رئیس موسسه آموزش عالی حوزوی امام رضا(ع) عنوان کرد: در بیانیه نیز چنین نگاهی به وظایف و رسالت حوزه وجود و در این میان حوزه نقش مهمی در تحقق بیانیه گام دوم انقلاب دارد.
وی تصریح کرد:در بحث آموزش نیز باید به خوبی ورود پیدا کنیم اگر گام دوم بخواهد تحقق یابد نقش حوزه با هدف گیری این بیانیه باید، مراکز حوزوی دیگری شکل بگیرد و آموزش به عنوان رکن مهمی دیده شود.
حجت الاسلام والمسلمین مریجی بیان کرد: نکته مهم دیگر این است که ارتباط میان مراکز وجود ندارد و این ارتباطات به صورت حقوقی و سازمانی و علمی وجود ندارد و اگر در افق تحقق این اتفاق بیفتد باید ارتباط وسیع تر داشته باشند و تشکیل گروههای علمی بر اساس منویات رهبری جدید شکل بگیرد.
وی اظهار داشت: بعد از ۱۴ سال دو رشته تدوین شد و در این گروههای جدید در بحث پژوهش تولید متون آموزشی یکی از خلاء هاست، متون آموزشی در حوزه های مختلف نیاز است، بسیاری از مراکز تشنه این متون هستند و باید در این جا تولید شود.
رئیس موسسه آموزش عالی حوزوی امام رضا(ع) ادامه داد: نظام موضوعات یکی دیگر از مشکلات است موضوعات مورد نیاز درصد بالایی از دغدغه های شخصی افراد بود و نظام موضوعاتی که مساله محور باشد خواهان زیادی دارد.
وی گفت:تشکل ها در دو محور شکل بگیرد و مراکز دانش بنیان در حوزه تشکیل شود و از توانمندی اساتید بهره گرفته شود، محفلهای اندیشه ورز که مرکز حوزه ایجاد می کند در واقع ارتباط حوزه با جامعه است و هیچ کجای عالم وجود ندارد.
*طلاب در عدالت خواهی و مبارزه با فساد باید گام های درون حوزوی و بیرون حوزوی بردارند
مدیر مرکز تخصصی حقوق و قضای اسلامی گفت: طلاب در عدالت خواهی و مبارزه با فساد مورد تاکید در بیانیه دوم گام انقلاب، باید گام های درون حوزوی و بیرون حوزوی بردارند.
حجت الاسلام و المسلمین عباس رفعتی با ارائه گزارشی از کمیسیون نقش حوزه و روحانیت در عدالت‌خواهی و مبارزه با فساد عنوان کرد:این کمسیون یکی از ۴ کمیته ها بود و با حضور ۲۵ نفر از اساتید و مسئولان مراکز تخصصی برگزار شد.
مدیر مرکز تخصصی حقوق و قضای اسلامی افزود: پیشنهادات و راهکارهای فراوان و ارزشمندی در این کمسیون مطرح شد و خلاصه کردن این مباحث کاری دشوار است، در این راستا در مجموع ۳۰ پیشنهاد ارائه شد.
وی بیان کرد:ر هبری در بیانیه گام دوم انقلاب، محور چهارم را عدالت خواهی و مبارزه با فساد نامیدند و فرمودند این دو لازم و ملزوم یکدیگر است و عدالت در صدر هدف های اولیه همه بعثت های الهی است و در جمهوری اسلامی نیز دارای همان شان و جایگاه است.
حجت الاسلام و المسلمین رفعتی تصریح کرد:پایه و اساس حاکمیت، عدالت است و قرآن کریم در این باره آیات متعددی دارد، هف اصلی از اقامه حکومت، عدالت و قسط است.
وی خاطرنشان کرد: بحث کمیسیون بسیار مهم بود در راستای تحقق این محور چهارم از بیانیه گام دوم راهکارها به دو بخش گامهای درون سازمانی حوزه و برون سازمان حوزوی تقسیم شد؛ در واقع طلاب در عدالت خواهی و مبارزه با فساد مورد تاکید در بیانیه دوم گام انقلاب، باید گام های درون حوزوی و بیرون حوزوی بردارند.
مدیر مرکز تخصصی حقوق و قضای اسلامی گفت: تبیین مفهوم و قلمرو عدالت و اهمیت آن با استفاده از منابع دینی مانند قرآن و نهج البلاغه و تولید دانش در زمینه عدالت خواهی و مبارزه با فساد در بینش و روش و تحقق و تبیین آثار مخرب فساد و به ویژه فساد اقتصای و فرهنگی از جمله راهکارهاست.
وی بیان کرد:نقش آفرینی حوزه و علما در تنظیم سند عدالت و مبارزه با فساد، تربیت طلاب و اساتید و نیروهای با ایمان و عزت و عادل و عدالت خواه و بسیجی در راه مبارزه با فساد و ایجاد روحیه عدالت خواهی میان طلاب و تربیت یافتکان حوزه از دیگر پیشنهادات این کمیسیون بود.
حجت الاسلام و المسلمین رفعتی افزود:تقنین قوانین اقتصادی و اجتماعی باید فساد زدا باشد نه فساد زا و موجب بسط عدالت شود، همچنین با رویکرد پژوهشی علمی و میدانی برای شناسایی ریشه های فساد و ارائه راهکار واقعی و عملی و مبارزه با آن تلاش شود.
وی عنوان کرد:تدوین دو واحد درسی برای طلاب ویژه مبارزه با فساد و حمایت حوزه از کرسی های نظریه پردازی و علمی در مدارس نسبت به بحث عدالت و مبارزه با فساد و جهت دهی به پایان نامه ها از جمله فعالیت‌های درون سازمان حوزه برای تحقق این بخش از بیانیه است.
مدیر مرکز تخصصی حقوق و قضای اسلامی خاطرنشان کرد:حوزه در گام دوم باید عدالت را از درون و خودش آغاز کند و تحقق عدالت و جامعه و نظام را باید از خود شروع کنیم.
وی تصریح کرد:بعضی از اعضای شرکت کننده مواردی را مطرح می کردند که در سیستم مدیریتی حوزه ممکن است عادلانه نباشد این تفاوت ها و تبعیض ها که در برخی مدارس و اساتید وجود دارد بخش عمده‌ای از آن خارج از سیستم مدیریتی است.
حجت الاسلام و المسلمین رفعتی گفت:در محور دوم راهکارها و گام هایی که حوزه در جامعه برای مبارزه با فساد بر عهده دارد مساله احیای فریضه امر به معروف و نهی از منکر و شناسایی و رصد قوانین مراکز و نهادهای فساد زا و تقویت و اعتلای باورهای مردمی و مسئولین برای ساخت جامعه توحیدی و معنوی و عدالت خواه و گفتمان سازی و عدالت خواهی و مبارزه با فساد و تبدیل آن به فرهنگ جامعه مطرح است.
وی افزود:ارائه راهکارهای مبارزه با فساد به مسئولان و حضور فرهنگی و تبلیغی حوزیان به ویژه تاسیس گروههای تبلیغی و تخصصی در جهت عدالت خواهی و مبارزه با فساد و ارسال محتویات مباحث عدالت برای ائمه جمعه و خطبا از دیگر راهکارهای برون حوزوی برای تحقق عدالت و مبارزه با فساد است.
مدیر مرکز تخصصی حقوق و قضای اسلامی بیان کرد:حوزه ور روحانیت همان گونه که عمل گراست مطالبه گر نیز باشد، در این مسیر صدور فتواهای عدالت خواهانه و مبارزه با فساد از سوی مراجع و جامع نگری ر مبارزه با فساد فرهنگی و معنوی و اقتصادی و سیاسی و اخلاقی و همفکری و همراهی با همه بخش های نظام به ویژه در سه قوه در مبارزه با فساد باید به طور جدی مورد توجه باشد.
*برای کاهش گسست میان حوزه و جامعه باید راهکاری اندیشید
مدیر مرکز تخصصی آل یاسین گفت: برای کاهش گسست میان حوزه و جامعه باید راهکاری اساسی اندیشید.
حجت الاسلام و المسلمین دکتر محمدتقی فعالی با ارائه گزارشی از کمیسیون نقش اساتید در تحقق معنویت و اخلاق و سبک زندگی حوزه و جامعه عنوان کرد: پیش اجلاسیه این کمیسیون برگزار شد و نمایندگان مراکز تخصصی و عالی در آن شرکت کردند و بیش از ۲۰ پیشنهاد ارائه شد.
حجت الاسلام والمسلمین فعالی افزود:ارائه الگوهای اخلاقی در فضای حوزه و کشور اهمیت زیادی دارد، جامعه تشنه اخلاق و معنویت است و اگر حوزه نسبت به این اشتیاق معنوی جامعه پاسخ مثبت ندهد، نهادهای دیگری پاسخ می دهند و شکل گیری فرق و معنویت ها و عرفان های کاذب توسعه پیدا می‌کند.
حجت الاسلام والمسلمین فعالی بیان کرد:در سبک زندگی پیامبر(ص) و معصومین، اخلاق رکن مهمی است و باید طلاب قوی‌تر این مساله را نشان دهند، بر اساس این پیشنهادات، حوزه باید از دورن شروع کند و به خودشناسی و خوسازی اهتمام داشته باشد.
وی خاطرنشان کرد:تربیت حوزویان به طور فرآیندی باید به سمت سبک زندگی اسلامی پیش رود، جامعه گرفتار معضلات و آسیب های اجتماعی فراوانی است در بسیاری از مراکز حضور روحانی در راس و امکانات وجود دارد و می تواند در این بخش به نقش‌آفرینی بپردازد.
مدیر مرکز تخصصی آل یاسین اظهار کرد:آشنایی حوزویان با علوم جدید و نگاه برون دینی نیز دارای اهمیت است، مسائل زیادی از خارج از کشور وارد می شود، اگر حوزویان با علوم روز آشنا باشند بهتر می توانند مساله شناسی کنند.
وی گفت:بهینه سازی و بهره برداری حوزیان از فناوری های نوین باید مورد توجه باشد، جهان به روز شده است و فناوری با سرعت به ایران اسلامی وارد می شود اگر به سلاح جدید مسلط نباشیم قادر به معامله و تعامل با جهان نیستیم به همین دلیل از نظر نرم افزاری و سخت افزاری باید به فناوری ها مسلط شویم.
حجت الاسلام والمسلمین فعالی افزود:افزایش راهبری فرهنگی توسط حوزیان باید مورد توجه باشد، پیشدارها باید به راهبری و هدایت بپردازند و ما نیاز به پیشدارهای فرهنگی و اجتماعی در حوزه داریم.
وی بیان کرد:ایجاد و توسعه انقلاب ساختاری در حوزه ها نیز مساله مهمی است و باید در عرصه‌های مختلف در حوزه به ایجاد تحول بپرداریم.
مدیر مرکز تخصصی آل یاسین عنوان کرد:کاهش کمیت گرایی و افزایش کیفیت گرایی یکی از راهبردهای پیشنهادی در کمیسیون است که میتواند راهگشای بسیاری از مشکلات باشد.
وی تصریح کرد:توسعه اندیشه کده ها در جهت مطالبات جامعه نیز باید مورد توجه حوزه باشد، میان مطالبات فرهنگی و دینی و نیازهای روز دینی جامعه و فعالیت ها و تلاش های حوزویان باید ارتباط سازنده‌ای ایجاد کرد.
حجت الاسلام فعالی خاطرنشان کرد:اصلاح زبان حوزویان به طوری که به لحاظ کلامی و زبانی تعاملات بهتری میان مردم و حوزه شکل بگیرد از جمله پیشنهادات کمیسیون بود.
وی گفت:متاسفانه به نظر می‌رسد مسئولیت های اصلی روحانیت در برخی مواقع به فراموشی سپرده شده است و باید در این خصوص این مسئولیت‌ها مورد توجه قرار گیرد.
مدیر مرکز تخصصی آل یاسین افزود:تدبیر مناسب برای آینده طلاب یکی دیگر از راهبردهای اساسی است، دادن احساس امنیت به آینده به طلاب میتواند زمینه خوبی را برای حضور طلبه در مسیر کسب علوم دینی فراهم سازد.
وی بیان کرد:تمرکز روی فرقه سازی ها و مرید و مراد سازی ها باید توسعه یابد و به اجرای برنامه های متنوعی با حضور اساتید اخلاق بپردازیم.
حجت الاسلام والمسلمین فعالی تصریح کرد:توسعه فرهنگ بسیجی و ایثار و کار جهادی و افزایش حاکمیت واقعی قرآن و عترت و توسعه آینده پژوهی بین حوزیان و نگاه کاربردی به فعالیت های حوزه مورد نیاز جامعه و افزایش کارآمدی در برنامه های حوزه با استفاده بیشتر از ظرفیت های حوزویان و زندگی کردن شخصی به سبک پیامبر(ص) و اهل بیت(ع) از دیگر پیشنهادات کمیسیون است.
وی گفت: برای کاهش گسست میان حوزه و جامعه باید راهکاری اساسی اندیشید و پیوند میان جامعه و حوزه را افزایش داد.
*بیانیه گام دوم انقلاب نباید گرفتار آسیب‌هایی چون فراموشی و شعارزدگی شود
مسئول مرکز تخصصی امامت اهل بیت(ع) گفت: بیانیه گام دوم انقلاب نباید گرفتار آسیب‌هایی چون فراموشی و شعارزدگی شود و در این عرصه حوزه‌های علمیه و مراکز تخصصی حوزوی باید طرح‌های راهبردی ارائه دهند.
حجت الاسلام و المسلمین محمدتقی با ارائه گزارشی از کمیسیون نقش شورای مراکز تخصصی و گروههای علمی تربیتی در تحقق بیانیه گام دوم عنوان کرد:کمیسیون در خدمت اساتید و مدیران شوراهای علمی مراکز تخصصی، پیشنهادات مشخص برای حضور مراکز تخصصی در تحقق بیانیه گام دوم ارائه دادند.
مدیر مرکز تخصصی امامت اهل بیت(ع) افزود:شوراهایی که قلب مراکز تخصصی هستند و معماری و راهبری می‌کنند رسالت مهمی برای تحقق بیانیه و منویات رهبری دارند.
حجت الاسلام والمسلمین سبحانی بیان کرد:باید مقدمه ای برای طرح عملیاتی شود و به دنبال مطالبه تحقق بیانیه باشیم، در این خصوص دو نکته مقدماتی در کمسیون مورد توجه است.
وی توضیح داد:این دو نکته مقدماتی شامل هسته اصلی بیانیه و جوهر ناظر بر اهداف آن و حرکت به سمت تمدن نوین اسلامی و آماده سازی برای ولایت ولیعصر با سه محور خودسازی و جامعه پروری و تمدن سازی است.
مدیر مرکز تخصصی امامت اهل بیت(ع) خاطرنشان کرد:عناوینی در بیانیه آمده است که به طور مستقیم به حوزه و روحانیت ارتباط نداشت اما برخی عناوین مستقیم با حوزه در ارتباط است و حتما مراکز تخصصی بار سنگینی در قبال این بیانیه دارند، وقتی نام از تمدن سازی می‌آید می دانیم توجه به علوم اسلامی و انسانی در شکل جدید ضروری است.
وی گفت:پیشنهاد این است با یک بازنگری نسبت میان حوزه و روحانیت در گام اول حرکت کنیم به نظر می آید، نوعی کم کاری وجود داشته است و چه دلایلی دارد این آسیب ها برای گام دوم مبنای حرکت قرار بگیرد.
حجت الاسلام والمسلمین سبحانی افزود:نکته دیگری که در آن نقص جدی داریم تحلیل جامع است، در این باره استخراج بندهای عملیاتی و طبقه بندی در دسته های مختلف برنامه عملیاتی و راهبردی نیاز داریم اما تحلیل دقیقی از محتوای بیانیه نشده است و چندان برای کار ما سودمند نبود ما می توانیم متولی شویم و تحلیل جامع طبقه بندی ناظر به عملیات مراکز تخصصی داشته باشیم.
وی تصریح کرد:این مراکز نسل جدیدی از مراکز آموزشی و پژوهشی هستند و باید بیشترین همت و مسئولیت پذیری را داشته باشند بر این اساس به این طرح کلی ساختاری پیشنهاد شده است.
مدیر مرکز تخصصی امامت اهل بیت(ع) بیان کرد:کاربردی سازی آموزش و پژوهش در مراکز تخصصی اهمیت زیادی دارد، احساس می شود مواد درسی و شیوه های آموزشی و پایان نامه ها با حوزه و پژوهش ها با حوزه کاربردی عینی در جامعه و نظام فاصله دارذ.
وی اظهار داشت: می توان میان بندها و پپژوهش ها ارتباط برقرار کرد تا بین مراکز تخصصی و مسئولان نظام تعامل جدی صورت بگیرد، مرکز تخصصی باید با نهاد مرتبط با خود در تماس باشد و در اخذ مسائل آشنایی با موضوعات و ارائه خدمات تلاش کند.
حجت الاسلام والمسلمین سبحانی تصریح کرد:محور دوم آینده نگری در مراکز تخصصی است، علی رغم اینکه ناظر به عینیت هستند اما با تحولات جدی فاصله داریم.
وی خاطرنشان کرد:نقش عنصر تربیت در اجرای گام دوم است این مسئولیت ها نیازمند انسان های بزرگ و متخصص و تربیت شده باشد، در مورد رویکرد تربیتی پیشنهاداتی ارائه شد.
مدیر مرکز تخصصی امامت اهل بیت(ع) عنوان کرد:تاکید بر نظام موضوعات و مسائل در مرکز تخصصی باید مورد توجه باشد و متناسب با این بندها نظام موضوعات عملیاتی و تخصصی ارائه کند در قالب فعالیت های پژوهشی، پیشنهاد اصلی ارائه شود.
وی گفت: بیانیه گام دوم انقلاب نباید گرفتار آسیب‌هایی چون فراموشی و شعارزدگی شود و در این عرصه حوزه‌های علمیه و مراکز تخصصی حوزوی باید طرح‌های راهبردی ارائه دهند.
حجت الاسلام والمسلمین سبحانی افزود:پیشنهاد این است دبیرخانه ای در مرکز مدیریت با مشارکت مراکز تخصصی و مجمع علمی با روسای حضور متعهدانه و فعالانه شکل بگیرد و برنامه ای برای اجرای بیانیه داشته باشد و پیگیری کنند چه بخش هایی از این اهداف در مراکز تخصصی دنبال می شود.
گزارش از اکبر پوست چیان
