به گزارش خبرگزاری حوزه، به مناسبت ۱۵ اسفند ماه روز درختکاری فرازهایی از فرمایشات آیت الله العظمی جوادی آملی در خصوص اهمیت توجه به مساله محیط زیست در اسلام به ویژه درختکاری را از نظر می گذرانیم.
درختان، از نعمت های پرارزش و حیات بخشی هستند که خداوند برای انسان آفریده است تا همواره از فایدههای گوناگون و بسیار آن استفاده کنند و پیوسته به یاد او باشند. درختان، جزئی از منابع طبیعی و ملی و متعلق به محیط زیستی هستند که همه افراد در آن زندگی می کنند. تک تک افراد از این سرمایه های طبیعت بهره دارند و از آن سود می برند. آنها هر لحظه از هوای لطیف و پاکیزه ای که درختان به وجود می آورند، استفاده می کنند و این تنها یکی از سودمندی های بسیار درختان است.
در فضیلت درختکاری روایات فراوانی به نحو اطلاق از معصومین علیهم السلام وجود دارد. در یکی از این روایات آمده است اگر کسی درخت تشنه را سیراب بکند گویا مؤمن را سیراب کرده است.
معظم له با تاکید بر رواج سنت حسنه درختکاری، اظهار داشتند: اگر سنت بگذارید که در یک هفته مثلاً در طلیعهٴ بهار که گیاهان دارند از خواب بیدار میشوند، درختکاری انجام شود و این را سنت قرار بدهید، این مخالف با هیچ دلیلی نیست یک، با اطلاقات هم موافق است دو، قصد ورود هم که ندارید این سه، اگر این سه ضلع فراهم شد میشود سنّت حسنه؛ کسی به این قصد نمیرود که ـ معاذ الله ـ بگوید در اسلام مستحب است که فلان تاریخ، فلان هفته انسان درختکاری بکند، این را که نمیگوید؛ بلکه میگوید چون درختکاری مستحب است و سیراب کردن نهال بر طبق اطلاقات مستحب است ما این هفته را درختکاری میکنیم. (تفسیر سوره نحل جلسه ۲۶)
حضرت آیت الله جوادی آملی همچنین در بخشی از کتاب گرانسنگ مفاتیحالحیات به مسئله درختکاری و اینکه این کار یکی از مقدسترین اعمال است پرداخته و بیان داشتند: شایسته است مسلمانان نسبت به کاشتن و حفظ درخت کوتاهی نکنند، زیرا درختان در سالمسازی و پاکیزگی هوا تأثیر ویژه دارند. اهتمام اسلام به درختکاری و افشاندن دانه یا کاشتن شاخه ثمربخش، کاملاً در متون دینی مشاهده میشود؛ به گونهای که گاهی کاشتن درخت، در ردیف بهترین و مقدسترین کارهای خیر قرار میگیرد.
ایشان مرقوم داشتند: در اسلام، هم دربارهٴ نگهداری درخت و آبیاری آن دستور رسیده و هم از قطع آن نهی شده است. پیامبر گرامی-صلوات الله علیه- فرمود: هر کس درخت طلح و سدر [درخت نیازمند به آب] را سیراب کند، گویا انسانِ مؤمنِ تشنه را سیراب کرده است.
حضرت آیت الله جوادی آملی با ذکر احادیثی به اهمیت درختکاری در کلام معصوم اشاره کردند و آورده اند: اهمیت درختکاری چنان است که رسول خدا -صلوات الله علیه- درباره آن فرمود: اگر نهالی در دست یکی از شماست و در آستانه برپایی قیامت به اندازه کاشتن آن فرصت دارد، آن را بکارد.
و همچنین امام صادق- علیه السلام- میفرماید: امیرمؤمنان- علیه السلام- با خود بارهای هسته خرما را حمل میکرد. پرسیدند: ای ابوالحسن! چه چیزی همراه داری؟ فرمود: اگر خدا بخواهد درخت خرماست، پس آنها را کاشت و هستهای را فرو نگذاشت.
ایشان در ادامۀ این بخش به ویژگیها و آثار درختکاری پرداخته و بیان داشتند: امام صادق - علیه السلام- میفرماید: کشاورزی و درختکاری کنید. به خدا سوگند کاری حلالتر و پاکیزهتر از آن نیست.همچنین رسول خدا-صلوات الله علیه- میفرماید: اگر مسلمانی درختی بکارد و پرنده، انسان یا حیوانی از میوه آن بخورد برایش صدقه به شمار میآید.
در حدیث دیگری آن حضرت میفرمایند: پنج گروهاند که در گورهایشان به سر میبرند؛ لیکن ثواب و پاداش کارهایشان به دیوان و نامه عملشان جاری میشود... [یکی از آنها] کسی است که نخلی نشانده است.
معظم له سپس به حفظ درختان و جلوگیری از قطع آنان اشاره دارند و مرقوم داشتند: از امام صادق - علیه السلام- چنین آمده است: درخت.های ثمردهنده را قطع نکنید که [اگر چنین کنید] خدا سخت بر شما عذاب فرو میریزد. همچنین از امیرمؤمنان - علیه السلام- نقل شده است: از عوامل افزایش عمر رها کردن آزار دیگران، احترام به پیران، صله رحم و اینکه از بریدن درخت سبز پرهیز شود، مگر برای ضرورت، چنانکه از امام صادق – علیه السلام- نقل شده است: بریدن درخت خرما روا نیست؛ همچنین حفظ درخت برای مناطق کمدرخت و بیابانی را، سودمندتر معرفی کرده، فرمودند: قطع درخت (سدر) در مناطق بیابانی روا نیست، چرا که درخت، در آن مناطق کم است. از امام رضا – علیه السلام- نیز نقل است که قطع درخت (در صورت نیاز) با تبدیل و جایگزینی، مانعی ندارد و فرمودند: امام کاظم - علیه السلام- درخت سدری را قطع کرد و درخت انگوری به جای آن کاشت.