ازدواج دروازه شرعی و قانونی تشکیل خانواده است که به زوجین، حقوق و وظایفی اعطا می‌کند؛ و از آنجایی که یگانه ساختار ایجاد خویشاوندی سببی است این وضع شامل خویشاوندان آن‌ها نیز می‌شود. در طول قرنها و با تغییر زیست انسان ازدواج همانند بسیاری از مقوله‌های دیگر اجتماعی با آسیبها و فراز و نشیبهای همراه بوده است و همین موضوع اهمیت بیشتر مطالعه دقیق در رابطه با الزامات و قواعد ازدواج موفق را مطرح کرده است، در این زمینه خبرگزاری حوزه برخی از ضرورتهایی که باید پیش از ازدواج از سمت زوجین مورد بررسی دقیق قرار گیرد را در گفت‌وگو با مرضیه شاه‌سیاه مشاوره خانواده بررسی کرده است.

بیشترین مراجعانتان در زمینه مشاوره پیش از ازدواج چه بوده است ؟

 ازدواج یکی از مهمترین تصمیمات در طول دوره‌ی زندگی است.اما این تصمیم‌گیری زمانی باید گرفته شود که اطلاعات و دانسته‌های ما و تجربه و پختگی روانی ما در برابر مشکلات و دغدغه های زندگی تا حدودی کامل باشد.

ضرورت ازدواج بر هیچ کس پوشیده نیست و همه‌ی بزرگان و خانواده ها و هر فردی به لحاظ جنسی، عاطفی، روانی و اجتماعی و حتی تولید نسل کارکردهای آن را می‌دانند ولی متاسفانه ضرورت آماده شدن و آمادگی برای آن و حتی آموزش دیدن برای آن هنوز محل شک‌ها و تردیدها است.

مراجعان قبل از ازدواج کلینیک‌ها اکثرا دسته‌بندی می‌شوند.آنهایی که هنوز خواستگاری خاصی نرفته یا نداشته اند ولی می خواهند آموزش ببینند تا در این مسئله موفق تر عمل کنند. دسته بعدی خودشان متقاضی نبوده بلکه با توجه به تقاضای طرف مقابل آمده اند. دسته بعدی هم هر دو طرف متقاضی هستند که هر کدام از این ها شرایط خاص خودشان را دارند.

رایج ترین اشتباهات افراد در جلسات گفتگو چیست؟

اگر بخواهیم لیستی از مشکلاتی که در فرآیندهای جلسات آشنایی و خواستگاری وجود دارد را ذکر کنیم باید به این موارد اشاره کرد:

مورد اول سوال کافی نپرسیدن است. ما در فرهنگ ایران زمانی که می خواهیم خرید کنیم جنس و نوع و رنگ و سالم بودن و همه ی ابعاد خریدمان را در نظر می‌گیریم و بعد خرید می‌کنیم ولی در مورد امر مهم ازدواج سوالات کافی نمی پرسیم. دلیل این امر شاید ترسها و اضطرابهای ما برای از دست ندادن فرصت یا ترس از نزدیک شدن عاطفی یا خراب نکردن یک عاطفه ایجاد شده در طول جلسات یا عدم آگاهی از خودمان و عدم آگاهی از بحث ازدواج باشد.

مورد دوم نادیده گرفتن نشانه های هشدار دهنده است که خیلی هم شایع است.کم اهمیت جلوه دادن موضوعات، توجیه کردن، منطقی کردن، انکار کردن در این مسائل بسیار شایع است. برای مثال پسری که قلیان یا سیگار می‌کشد و دختر خانم می گوید با این جملات خود را توجیه می‌کند که «معتاد که نیست» یا اینکه «همه جوان ها در تفریح این کارها را می کنند» در حال نادیده گرفتن نشانه هاست.

عجولانه و زود هنگام سازش کردن از دیگر اشتباهات رایج در خواستگاری هاست، در یکسری از  فرهنگها خواستگار اول هفته می‌آید و آخر هفته عقد انجام می‌شود، یا بر سر مشکلاتی که دارند توافق می کنند که زود ارزش ها و رفتارها و علایق و عادت های خود را به سرعت تغییر دهند و چشم پوشی از آنها،کناره گیری از خانواده و دوستان خود همگی باعث این مشکل می شود.

برخی مشکلات دیگر به این دلیل است که افراد تسلیم نیاز جنسی می شوند و چشم ها بسته می شوند و یا در مواردی با توجه به مشکلات اقتصادی تسلیم مادیات و ظاهر می شوند و در واقع بسیاری از ما در انتخاب همسر متاثر از پول فرد، ثروت خانوادگی، قدر و نفوذ فرد، شغل و شهرت و زیبایی هستیم.

مشکل دیگر این است که در یکسری از افراد تعهد مقدم بر تفاهم می شود. خانواده ها می گویند حالا ازدواج کنید بعد به تفاهم می رسید.آنهایی که دوست دارند متاهل باشند تا مجرد، از خواستگاری خسته شده اند،تحت فشار از طرف اطرافیان هستند، دوست دارند سرو سامان بگیرند و افرادی که تحت تأثیر عاطفه قرار گرفته اند و فقط جنبه های مثبت را می بینند درگیر این مشکل می‌شوند.

نادیده گرفتن تردیدها موضوع مهم دیگری است که شایع است، البته افراد وسواسی در این مجموعه نیستند. ولی بی توجهی به احساسات درونی و بی توجهی به تردیدها اشتباه است در حالی که می توانیم با تحقیق و شناخت و زمان بیشتر این تردید را حل کنیم، از دیگر موارد اشتباهات رایج هم باور به تغییر دادن طرف مقابل و مقدم دانستن تفاهم بر علاقه و محبت است.

اعتقاد به این باور که به اینکه بعد از ازدواج مشکلات حل می شود اشتباه رایج دیگری است که در بسیاری ازدواج ها اتفاق می افتد، برای مثال پسری که عصبانی است می گویند ازدواج کند خوب می شود. در طول خواستگاری در فرهنگ ما سوالات خیلی کلی پرسیده می شود. مثلا به صورت کلی پرسیده می‌شود شما اخلاقتان خوب است؟ و طرف مقابل هم با بله یا خیر پاسخ می‌دهد.

از دیگر اشتباهات این است که توضیح کافی برای سوالات داده نمی شود و ترتیب سوالات اشتباه است. برای مثال در اولین جلسه و اولین سوالات درباره ی مهریه صحبت می‌شود، فرد  به دنبال کسی می گردد که پوشاننده ی عیب های خودش باشد و اینکه در طول جلسه لجبازی می کنند و می خواهند حرف خود را به کرسی بنشانند.

کدام دسته از سوالات خوب و پیش برنده است ؟

به نظر می رسد سوالاتی که می توانند کمک کننده باشند در اولین جلسه معرفی کامل خود و خانواده است. از نظر سن، محل تولد، تحصیلات، اشتغال، سوابق شغلی و تحصیلی، تعداد اعضا خانواده و سلامت جسمی هر یک از اعضا، میتوان در این مورد سوال پرسید که تصمیم به ازدواج مستقل بوده یا تحت فشار، از نظر بعد اقتصادی و اشتغال، بعد اجتماعی و مراودات و ارتباطات و نوع تفریح، علاقه مندی ها، بعد مذهبی و معنوی، خصوصیت های روانی و شخصیتی، اهداف و برنامه های فعلی و آینده که هر کدام سوالات متنوع و متعددی دارد که کلی نیستند و هر فرد در مورد خودش میتواند پاسخ دهد.اگر در انتها آنچه اطلاعات درباره خودمان با اطلاعات در مورد فرد مقابل را در کنار هم گذاشتیم و بالای ۶۰ درصد تفاهم و شباهت وجود داشت می توان احتمال موفقیت در این ازدواج را داشت.

چه راهکارهایی برای شناخت بیشتر پیش از ازدواج وجود دارد؟

ما در ایران دارای فرهنگ ها و خرده فرهنگ های متعددی هستیم که با احترام به همه ی آنها باید در مسیر درست قدم برداریم. پیچیدگی عصر جدید اقتضائات خودش را نیاز دارد. مهارت در تربیت درست فرزند، دوران بلوغ، بحث تحصیلات و اشتغال و ... همگی در بحث ازدواج دخیل است.

۳۱۳/۶۱