به گزارش خبرنگار خبرگزاری حوزه، حجت الاسلام ایمان شکیبایی در مراسم ازدواج دانشجویی که با شرکت جمعی از زوج های تهرانی و بطور مجازی برگزار گردید، ضمن تبریک عمل به سنّت حسنه ازدواج گفت ؛ خانواده از بهترین و مقدسترین بنیادهای بشری است و قرآن در آیات بسیاری به این مهم توجه داشته و حتی خداوند خود وعده گشایش و فراخی رزق به زوجهای جوان داده و ترس از فقر را دلیلی برای عدم تشکیل خانواده نمیداند(سوره مبارک نور آیه ۳۲) و بالاتر از آن در کنار اقرار به توحید، احترام بیچون و چرا به پدر و مادر را خواسته و احترام به همسر و خانواده را از شرایط ایمان دانسته(سوره مبارکه نساء آیه ۳۶) است.
استاد حوزه افزود:آنچه مسلّم است خانواده اسلامی را باید در یک جامعه اسلامی و افراد و اجزای این جامعه و با توجه به مسأله آخرت و زندگی جاودانه مورد بررسی قرار داد.
وی با رویکرد به نهج البلاغه به توصیف خانواده اسلامی از دیدگاه حضرت علی (ع) پرداخت و گفت:از نگاه حضرت زندگی و تشکیل خانواده همهاش سختی و دردسر است و دردسر بالاتر اینکه گریزی هم از این سختی نیست (حکمت ۲۳۸)، البته رسیدن به پاره ای از کمالات وخواستهها ممکن نیست؛ مگر با ازدواج و تشکیل خانواده. و اینکه این سختیها خود شیرین و دوست داشتنی هستند. (حکمت ۶۱)
حجت الاسلام شکیبایی ادامه داد:اما آنچه در گام اول مهم است در تشکیل خانواده بدانیم اینکه با دیدی باز و با نگاهی عقلانی، نه چون عاشقی که با چشمی بیمار و گوشی ناشنوا از پی خواسته دل میرود و نهایتا هم به پشیمانی میرسد دست به انتخاب بزنیم.(خطبه ۱۰۹) البته این کلام حضرت هرگز به این معنا نیست که معیار در انتخاب، منهای علاقه و دوستداشتن باشد؛ بلکه آنچه مورد نهی حضرت است انتخاب کورکورانه است.
و در گام دوم درک این مطلب که روحیات زنان و مردان روحیاتی متفاوت است. حضرت هم در چندین جای نهجالبلاغه بر آن موضوع تاکید دارند و شناخت این تفاوتها را در ساختار سازی بهتر خانواده پررنگ میدانند.(خطبه ۸۰؛ حکمت ۲۳۴) در روان شناسی و روان شناختی امروزی هم بسیار بر این مطلب تاکید شده و توصیه مکرر بر این شده که برای زندگی بهتر باید با دنیای متفاوت زنان و مردان آشنا بود؛ حتی با نگاهی اغراقآمیزتر آنان را از دو سیاره متفاوت میدانند.و در گام سوم حضرت توصیههای شنیدنی بسیاری به زنان و همسران برای تداوم شیرین زندگی دارند که به گوشهای از این توصیهها اشاره میکنیم:
پاکدامنی
پژوهشگر نهج البلاغه گفت:حضرت زنان پاکدامن را فرشته ای از فرشتگان الهی میداند و پاکی آنان را از مجاهدت در راه خدا و شهادت هم بالاتر میداند.(حکمت ۴۷۴) و پایبندی به اصول خانوادگی و عدم اجازه ورود نامحرم به حریم زندگی را از صفات کمالی زن میدانند. (حکمت ۲۳۴)
همچنین امیر مومنان(ع) به مردان میگوید در پوشش همسرانتان و روابطشان دقت داشته باشید که این کار بهترین امور برای حفظ پاکی و سلامت زن است. (نامه ۳۱) اما این بدان معنا نیست که مرد غیرت و تعصب وسختگیری بیموردی داشته باشد(حکمت ۳۶۰)؛ چون همانطور که حضرت(س) میفرمایند غیرت بیمورد درستکار را بیمار دل و پاکدامن را به بدگمانی میاندازد. (نامه ۳۱)
خوش خلقی
وی افزود:گرامیترین و با ارزشترین فضیلتی که در راس تمام امور خانواده قرار دارد، اخلاق نیکو(حکمت ۳۸) و سعی در رفع نیازهای یکدیگر است.
حضرت در بیانی میفرمایند: «اگر اندوهی از اعضای خانواده بزداییم و دل آنها را شاد سازیم، خداوند این شادی را لطفی برایمان قرار میدهد که هنگام غم روزگار، چون آب زلالی برایمان باریدن میگیرد و اندوه و غمهایمان را میشوید.» (حکمت ۲۵۷)
امام علی(ع) جهاد زن را نیکو شوهر داری دانسته(حکمت ۱۳۶) و به مردان توصیه میکند هرگز با پرخاشگری با زنانتان سخن مگویید و هیچگاه با چوب و سنگ آنان را میازاریدکه این برخورد حتی در جاهلیت هم جایگاهی نداشت و چنین شخصی مورد مذمت بوده وهست. (نامه ۱۴) سعی زن و شوهر باید عیب پوشی از یکدیگر باشد. (خطبه ۱۴۰)
عدم انتظارات نامعقول
استاد حوزه اشاره کرد که حضرت در وصیتی به امام حسن (ع) میفرمایند: «پسرم! زنان چون گلهای بهاری هستند نه پهلوانان سختکوش؛ پس هرگز کاری برتراز توانایی آنها از آنان انتظار نداشته باش(نامه۳۱) و هرگز آنان را با آزار دادن تحریک مکن که آنان در نیروی بدنی و روانی کم توانند.»(نامه ۱۴)
با تمام سفارشاتی که حضرت در مورد احترام به زن و خانواده دارند و تلاش برای مهیا کردن شرایط بهتر برای زن را چون جهاد میدانند؛ اما هرگز با نگاههای فمینیسمی موافق نیستند و با صراحت در مواردی نگاههای زن سالاری را محکوم و اشتباه میداند.
تربیت صحیح فرزندان
وی افزود:حضرت کمی فرزند را موجب رفاه و آسایش میداند.(حکمت ۱۴۱)
بیان این مطلب در این مقال هرگز تایید یا رد این سخن نیست که فرزند کمتر زندگی بهتر ؛ ولی صرف نظر از شرایط جامعه و خالی از هر نگاه بیرونی، کمتر بودن فرزندان بالطبع مسؤولیت کمتر و نگرانیهای کمتری داشته و خود به خود موجب راحتی و رفاه بیشتری برای پدر و مادر میشود.
اما این کلام هرگز بیتوجهی به فرزندان را تایید نمیکند. امام (ع) پدر و مادر را در مقابل فرزندان بیمسوولیت ندانسته و خود حضرت میفرمایند همانگونه که فرزندان در قبال پدر و مادر مسؤولیتهایی دارند، پدر و مادر نیز در قبال آنان وظایفی دارند و مهمترین وظیفه آنها شتاب و تلاش در تربیت فرزندان است. حضرت در سخنی به فرزند بزرگوارشان امام حسن(ع) میفرمایند: «وظیفه دارم تا تو را با اخلاق و آداب اسلامی آشنا سازم و به بهترین شکل تربیت کنم.
نامه ٣١ نهج البلاغه مملوّ از بیان شیوه های تربیتی است که توصیه می کنم همگان با دقت، این نامه ارزشمند را مورد مطالعه و کاربست قرار بدهند.
حجت الاسلام استاد شکیبایی در پایان در قالب جمع بندی مطالب گفت:از دیدگاه اسلام عموماً و نهج البلاغه خصوصاً، بنیان خانواده نه بر مرد سالاری، نه بر زن سالاری و نه بر فرزندسالاری استوار است. بلکه بر مبنای اسلام سالاری و بر محور منطق و اعتدال و نیز عدالت در سایه سار ایثار و صمیمیت و محبّت بنا گردیده است. معیار و ملاک خانواده سالم منطبق بودن با ارزشهاست نه مسائل زودگذر دنیایی مثل پول و ثروت و تجملات. آنچه می تواند روشنی بخش حقیقی زندگی ها در عصر کنونی باشد، پیروی و الگو قرار دادن زندگی اهل بیت «علیهم السلام» است. نسخه ی بی بدیل و نایاب برای همه اعصار جهت آرامش و سکینه زندگانی، طیّ سلوک معنوی و ساده زیستی همراه با عفّت و عزّت و تبعیت نمودن از خانواده امام متقیان علی (ع) و حضرت فاطمه (س) است.