معاون ارتباطات راهبردی ستاد راهبری فناوری‌های هوشمند حوزه، در گفت و گو با خبرنگارخبرگزاری حوزه، در معرفی سامانه جست و جوی هوشمند «جهد» که با بهره گیری از تکنولوژی هوش مصنوعی عمل می نماید گفت: پژوهشگران در هر عرصه‌ای نیاز به ابزارهای جستجو برای دستیابی به منابع علمی خود دارند؛ پژوهشگران علوم اسلامی اگر ابزار جستجو در منابع خود را در اختیار داشته باشند می‌توانند با سرعت، دقت و جامعیت بیشتری به پژوهش بپردازند.

وی افزود: خلأ ابزار جستجو در میان پژوهشگران علوم اسلامی انگیزه ایجاد و توسعه موتور جستجوی هوشمند دانش یا به اختصار «جهد» گردید؛ پروژه جهد با بهره‌گیری از آخرین دستاوردهای هوش مصنوعی قصد دارد تا ابزارهای مورد نیاز یک پژوهشگر علوم اسلامی را فراهم کند.

حسین ظاهری گفت: موتور جستجوی هوشمند جهد منابع وسیعی در زمینه علوم اسلامی را گردآوری کرده است؛ این منابع شامل کتب، نشریات و تقریرات علوم اسلامی است که از پژوهشکده مدیریت اطلاعات و مدارک اسلامی و مدرسه فقاهت تهیه شده است؛ بیش از ۵۰ هزار جلد کتاب، نشریه و تقریر در دامنه جستجو جهد موجود است.

وی خاطرنشان کرد: یک ویژگی منحصر بفرد جهد امکان جستجو در منابع شخصی پژوهشگر است؛ بدین ترتیب که پژوهشگر با بارگذاری پرونده‌های آفیس ورد خود در فضای ابری «سحاب» می‌تواند با مراجعه به بخش داده‌های من به جستجو در آن اسناد بپردازد.

معاون ارتباطات راهبردی ستاد راهبری فناوری‌های هوشمند حوزه افزود: سامانه «سنا» نیز پرونده‌های پژوهشگر را با حفظ مالکیت معنوی تنها به خود پژوهشگر نشان می‌دهد.

وی تصریح کرد: هوش مصنوعی با دقت بالایی ریشه کلمات فارسی و عربی را تشخیص می‌دهد و هنگام جستجو علاوه بر الفاظ مورد جستجو، ریشه کلمات را هم در نظر می‌گیرد؛ جهد به مجموعه‌ای از کلمات مترادف دسترسی دارد؛ به کارگیری ریشه کلمات و کلمات مترادف باعث گسترش معنایی جستجو پژوهشگر می‌شود و جامعیت را افزایش می‌دهد.

ظاهری گفت: جهد می‌تواند به پژوهشگر کمک کند تا عبارات جستجو مشابه با منظور خود را پیدا کند و با جستجو آن‌ها به جامعیت بیشتری برسند.

وی با اشاره به هماهنگی سامانه های سحاب و جهد گفت: سامانه سحاب به موتور جستجو جهد متصل است؛ پژوهشگر می‌تواند با همکاران خود، هر پرونده‌ای را مدنظر دارد به اشتراک بگذارد و به پژوهش گروهی بپردازد؛ جهد در اسناد شخصی و اسنادی که با پژوهشگر به اشتراک گذاشته شده امکان جستجو فراهم می‌کند.

معاون ارتباطات راهبردی ستاد راهبری فناوری‌های هوشمند حوزه خاطرنشان کرد: پس از ایجاد سامانه جهد، مهمترین گامی که در ادامه قابل پیمودن می‌باشد، ساخت گراف دانش مدارک اسلامی به عنوان یک زیرساخت قوی برای جستجوی هوشمند معنایی می‌باشد.

وی با اشاره به اهمیت ایجاد گراف دانش گفت: در واقع با گراف دانش است که می‌توان به نسل مدرن جستجوهای دانش‌محور دست یافت؛ برای پیمودن این مهم، ابتدا لازم است یک هستان‌نگار از روابط و رده‌ها ایجاد و همچنین یک فریمنت از قالب‌های زبانی ممکن در مدارک اسلامی تشکیل گردد؛ سپس لازم است یک سامانه برچسب‌زنی نقش معنایی و استخراج رابطه ایجاد شود که به وسیله آن گزاره‌های متنی به‌صورت خودکار قابل تبدیل به گزاره‌های ماشینی خواهند بود.

ظاهری افزود: با در کنار هم نهادن آنچه تا اینجا شرح داده شد، یک سامانه خوانش خودکار ماشینی ایجاد می‌شود که به واسطه آن می‌توان به چشم انداز بازیابی دانش از کلان داده متنی، دست یافت که به عقیده بعضی جزء فناوریهای پیشرفته به شمار می‌آید.

وی در پایان گفت: در کشور ما نیز این فناوری پیشرفته (در صورت توسعه) در تولید علوم انسانی اسلامی و صنایع نظامی- اطلاعاتی (بالقوه) نقش راهبردی ایفا می‌کند.