به گزارش خبرگزاری حوزه، امروزه تربیت بانوانی متخصص و متعهد و فرهیخته در تمامی ابعاد علوم اسلامی با هدف صاحبنظری در حوزه های مختلف علوم اسلامی –انسانی و لزوم دفاع از نظریه و اندیشه اسلام و مکتب اهل بیت علیهم السلام در برابر اندیشه های رقیب از ضروریات است و مرکز مدیریت حوزه های علمیه خواهران با راه اندازی مدارس مختلف در سراسر کشور به دنبال عملیاتی کردن این هدف است.

یکی از مهم ترین نیازها در این زمینه، بهره مندی از اساتید توانمند و باتجربه است که بتوانند طلاب را از لحاظ علمی، تربیتی و اخلاقی رشد داده و به مسیر صحیح رهنمون کنند؛ در همین راستا و آشنایی بیشتر با روند جذب، گزینش، ساماندهی و ارتقای اساتید حوزه های علمیه خواهران گفت و گویی با خانم رحمه غروی نائینی، مدیرکل امور اساتید حوزه های علمیه خواهران انجام داده ایم که مشروح آن در ادامه می آید.

ـ رویکرد مرکز در زمینه تأمین اساتید چیست؟

در مقطع سطح ۲ با توجه به وجود فارغ التحصیل سطح ۳ کمبود جدی نداریم، در این مقطع  برنامه معاونت بر توانمندنمودن توان علمی و مهارتی اساتید است و همچنین برگزاری دورهای دانشی تخصصی برای اساتیدی که در دروس غیرهمخوان با رشته تحصیلی تدریس دارند.

برای تامین استاد خانم برای مقطع سطح ۳ نیز طرح بورسیه اساتید در دستور کار است. 

ـ تعداد اساتید فعال در حوزه های علمیه خواهران چقدر است و چه تعداد از این افراد را اساتید آقا تشکیل می دهند؟

تعداد اساتید سطح ۲  مجموعا ۵۰۴۱ نفر هستند که از این تعداد ۴۷۰۳ نفر خانم و ۳۳۸ نفر آقا می باشند و در سطح ۳ نیز تعداد ۷۶۸ نفر شامل ۲۱۱ نفر خانم و ۵۵۷ نفر آقا مشغول به تدریس هستند و اساتید سطح ۴ حوزه های علمیه خواهران نیز از ۱۷ خانم و ۱۵۲ آقا یعنی در مجموع ۱۶۹ نفر تشکیل شده اند.

با این حساب ۹۳ درصد از اساتید سطح ۲، ۲۸ درصد از اساتید سطح ۳ و ۱۱ درصد اساتید سطح ۴ را خانم ها تشکیل می دهند.

ـ فعالیت هایی که از ابتدا برای ساماندهی و ارتقاء اساتید انجام شده تشریح بفرمایید.

الف) ساماندهی:

ساماندهی اساتید از سال ۸۱  با ارزیابی اساتید شاغل به تدریس توسط  مدیریت اساتید آغاز شد و از آن سال نیز کلیه متقاضیان تدریس پس از موفقیت در ارزیابی علمی و مهارتی، مجاز به تدریس در مدارس علمیه خواهران شدند. این روند تا سال ۸۷ ادامه یافت و از سال۸۷ اولین گام واگذاری امور به مدیریت های منطقه ای، ارزیابی علمی مهارتی توسط مدیریت های محترم مناطق و بدنبال آن با شکل گیری مدیریت های استانی در استان ها انجام می پذیرد.

 هم اکنون کلیه امور جذب و ارزیابی و صدور مجوز تدریس واحدهای آموزشی ـ تربیتی سطح ۲ به مدیریت های استانی واگذار شده است.

امور جذب اساتید سطح ۳ در استان های قم، اصفهان و تهران به مدیریت های استانی واگذار شده وکلیه امور جذب سطح ۴ نیز توسط مرکز مدیریت حوزه های علمیه خواهران انجام می شود.

ب) ارتقای اساتید:

۱. برگزاری دوره های ضمن خدمت اساتید:

از دهه هفتاد، ارتقاء سطح علمی، اخلاقی و مهارتی اساتید همواره، جزء اصلی ترین برنامه های معاونت آموزش بوده است.

تاکنون تعداد ۲۹۲ دوره ضمن خدمت در موضوعات مختلف از جمله ادبیات عرب، عقاید و کلام، ادیان و فرق، تاریخ اسلام، تاریخ تشیع، قانون اساسی، نظام سیاسی، مهارت های عمومی تدریس، تجوید، نهج البلاغه و صحیفه سجادیه، مهارت بیان تفسیر، زن در اسلام، اصول و ... برای تعداد  ۰۸۴/۲۸ (نفر / مجوز ) از اساتید برگزار شده است.

لازم به ذکر است، با توجه به تعداد زیاد اساتید و محدودیت های برگزاری تمام دوره های ضمن خدمت به صورت حضوری، در طی ۴ سال اخیر برخی از دوره ها به صورت حضوری و بخشی به صورت غیر حضوری(برخط و برون خط) و بخشی به صورت استانی با ابلاغ برنامه و شیوه برگزاری از سوی ستاد، برگزار می شوند.

تاکنون تعداد ۱۸۰ دوره علمی، اخلاقی برای اساتید برگزار شده که در مجموع تعداد ۲۳۴۰۶ نفر در این دوره ها شرکت کرده اند و همچنین ۱۱۲ دوره مهارتی نیز برگزار شده که تعداد شرکت کنندگان در دوره های مهارتی نیز به ۴۶۷۸ نفر می رسد.

۲. راه اندازی انجمن های علمی اساتید:

یکی دیگر از فعالیت های اداره اساتید، راه اندازی انجمن های علمی اساتید در بستر شبکه علمی پژوهشی کوثرنت به صورت مجازی، است.

هدف اصلی راه اندازی انجمن های علمی، ایجاد فضایی برای تبادل اطلاعات و تجربیات علمی بین اساتید و پشتیبانی علمی، تربیتی و مهارتی آنها توسط کارشناسان خبره و مباحثه علمی اساتید و پاسخ به سؤالات و ابهامات موجود، در کمترین زمان ممکن است.

تاکنون ۸ انجمن علمی در گرایش های ادبیات عرب، فقه، اصول، کلام اسلامی، فلسفه و منطق، تفسیر و علوم قرآن، نهج البلاغه و صحیفه سجادیه و ادبیات فارسی تشکیل شده که با حضور اساتید خانم دارای مجوز در آن گرایش و نیز پشتیبانی علمی یک کارشناس علمی خبره در هر انجمن و همچنین با نظارت روزانه همکاران اداره ارتقاء اساتید در حال فعالیت هستند.

تعداد اساتید عضو در این انجمن های تشکیل شده ۷۷۲۷ نفر هستند و تعداد مطالب علمی منتشر شده در انجمن ها ۳۰۵۹۸ مطلب است.

ـ گزارشی از وضعیت اساتید سطح چهار ارائه بفرمایید؟

با توجه به محدودیت اساتید خانم واجد شرایط تدریس در سطح ۴، حدود ۹۰ درصد اساتید سطح ۴ آقا می باشند.

 ان‌شاء‌الله با توسعه مقاطع عالی(سطح ۵) و وجود فارغ التحصیل خانم، بتوانیم از اساتید خانم جهت تدریس در سطوح عالی بهره مند شویم.

ـ وضعیت اساتید در سطح ۲ و ۳ چگونه است و آیا مشکلی نداریم؟

با توجه به توسعه سطح ۳ در سراسر کشور، بحمدالله در سطح ۲ مشکل جدی برای تأمین استاد نداریم.

نکته قابل توجه این است که تعدادی از اساتید در دروس غیرهمخوان با رشته تحصیلی خود تدریس دارند و همان طور که قبلاً اشاره شد، ان شاء الله با  برگزاری دورهای ضمن خدمت دانشی تخصصی که برای این دسته از اساتید طراحی شده است،  در پایان برنامه ۵ ساله مرکز مدیریت خواهران، کلیه اساتید سطح ۲، تخصص لازم گرایش تدریسی خود را کسب خواهند کرد.

در مقطع سطح ۳ در برخی از مناطق و برخی از رشته ها با کمبود استاد مواجه هستیم و برنامه معاونت آموزش این است که با تربیت استاد از طریق بورسیه، مشکل تأمین استاد در سطح ۳ را برطرف کند.

اولویت اول مناطقی هستند که با مشکل تأمین استاد حتی استاد آقا مواجهند و در گام بعدی نسبت به جایگزینی اساتید خانم اقدام خواهد شد.

ـ یکی از مشکلات در بحث اساتید، عدم ثبات است، چون تغییر و رفت و آمدها در بین آنها بسیار است و مرکز هم مرتب به دنبال ارتقاء توان علمی اساتید است؟ چه برنامه ای برای جلوگیری از این مشکل وجود دارد؟

در حال حاضر با طرح بیمه اساتید تقریبا ثبات نسبی در اساتید مقطع سطح ۲ صورت گرفته است، لکن برنامه اصلی معاونت آموزش برای تثبیت اساتید راه اندازی گروه علمی مدارس است.

ـ برخی از دروس حوزه توسط اساتید غیرحوزوی تدریس می شود، در این مورد توضیحی بفرمایید.

براساس مصوبه ۹۲ شورای سیاستگذاری حوزه های علمیه خواهران، می توان تدریس دروس غیرحوزوی از قبیل ادبیات فارسی، زبان و... در صورت فقدان اساتید حوزوی را به اساتید غیرحوزوی واگذار کرد.

ـ مرکز تربیت مدرس چه زمانی راه اندازی شده و در حال حاضر در چه نقطه ای قرار دارد؟

مرکز تربیت مدرس حضرت صدیقه کبری(س) در سال ۱۳۸۷ با هدف تربیت مدرس برای مناطق محروم کشور، آغاز به کار کرد، این مرکز تاکنون با گزینش ۳۸۳ طلبه در ۸ گرایش و ۱۱ دوره در مقطع سطح ۳ و همچنین گزینش ۶۰ طلبه در ۳ گرایش و ۳ دوره در مقطع سطح ۴ به فعالیت های آموزشی، پژوهشی و تربیتی مشغول بوده است و تعداد فارغ التحصیلان سطح ۳ تاکنون ۱۸۲ نفر است.

تفسیر و علوم قرآنی، فقه و اصول، فلسفه اسلامی، ادبیات عرب، مطالعات اسلامی زنان، کلام اسلامی، اخلاق و تربیت اسلامی، مدرسی ادبیات عرب و تربیت دینی کودک و نوجوان عناوین ۸ گرایش سطح ۳ مرکز تربیت مدرس هستند و «تفسیر تطبیقی، فقه خانواده و کلام اسلامی» نیز از عناوین ۳ گرایش سطح ۴ این مرکز هستند.

تاکنون ۷۸.۵۴ درصد از طلاب پس از گذراندن دروس آموزشی، مشغول به تدریس در گرایش های تخصصی خود شده‌اند و محل تدریس بیشتر آنها شهرهای محروم است.

ـ با تشکر از شما بابت فرصتی که در اختیار قرار دادید.