دوشنبه ۲۸ آبان ۱۴۰۳ |۱۶ جمادی‌الاول ۱۴۴۶ | Nov 18, 2024
کد خبر: 971555
۱۳ مرداد ۱۴۰۰ - ۱۸:۳۳
طباطبایی ندوشن*

حوزه/حوزه/ شاعر آیینی یزد به مناسبت فرارسیدن ۲۴ ذی الحجه سالروز عید قرآنی مباهله، طولانی ترین قصیده ۱۴۰۰ خود را در روایت، مدح و منقبت این روز تاریخی اختصاص داد.

به گزارش خبرنگار خبرگزاری«حوزه»در یزد، سید فضل الله طباطبایی ندوشن«امید» با تبریک فرارسیدن عید بزرگ مباهله به همه دوستداران اهل بیت عصمت و طهارت علیهم السلام، قصیده ۴۲بیتی خود را که همزمان با عید قربان ۱۴۰۰ سروده است به روایت و مدح قیام پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله و اهل بیتش برای مباهله با قوم نجران که در آیه ۶۱ سوره آل عمران آمده، اختصاص داد.

اعجاز قرآنی

آفتابی نامه ی « پیغمبری» (۱) بانی شده ست

تا نصیب «قوم نجران»(۲) لطف ربّانی شده ست

اصل «لا اکراه فی الدین ۰۰۰»(۳) عزمشان را کرده جزم

عیسوی مشتاق تحقیق از مسلمانی شده ست

خیر خود را تا بسنجد با ترازوی خِرد؛

عازم شهر مدینه قوم نجرانی شده ست

قوم عیسی (ع) بر سر خوان محمد (ص) آمده

میهمان را نعمت اسلام ارزانی شده ست

عزّ مهمان را سفارش کرده ختمی مرتبت(ص)

شامل این حکم، حتّی کافرستانی (۴) شده ست

تا شود بیدار وجدان هایشان با نور حق

ماه یثرب در مقام پرتو افشانی شده ست

عقل کل، دریای رحمت، حضرت خیر البشر (ص)

گفت و گویش با لجوجان، سخت و بحرانی شده ست

تا هوای ابری آن گفت و گو روشن شود

حاکم امر قضاوت حکم قرآنی شده ست

آیت دعوت به نفرین، یافته شأن نزول

حق و باطل را به انجامش فراخوانی شده ست (۵)

صبح بیست و چارم ذی الحجه کار گفت و گو

در مسیر فرصت نفرینِ پایانی شده ست

 ناظران غرق تماشا گشته؛ در هر گوشه ای

هر نفس کش را نفس در سینه زندانی شده ست

تا نگوید ناظری با اندکی حُسنِ جمال

نیمه ی دیگر ز سیب ماه کنعانی(۶) شده ست

یا نپندارد ریا کاری، دلیل برتری  

منحصر در فقر و دَلق (۷) و داغ پیشانی شده ست

یا نگوید در دل خود از میان حاضران؛

برتر است آن کس که از افراد عنوانی(۸) شده ست

غیر تقوای حقیقی نیست کس را برتری (۹)

 برترینِ ناظران، سلمان ایرانی شده ست

کیست سلمان؟ آن که دارد بهره ای از نورعلم

ظلمتستان زمان را «آصفِ ثانی» (۱۰) شده ست

آن که او را خوانده پیغمبر(ص) ز جمع اهل بیت (ع)(۱۱)

تا ابد مغلوب ایمانش هوسرانی شده ست

آن که تا آموزد اخلاص عمل را از علی (ع) (۱۲)

مرتضی(ع) را بهترین طفل دبستانی شده ست

صبح بیست و چارم ذی الحجه یک بار دگر

روز روشن روبرو با شام ظلمانی شده ست

باز هم تیر تلاشِ دیو، بر سنگ آمده

از حسادت منفجر ابلیس نیرانی شده ست

بامداد روز فوق الذّکر «ختم المرسلین (ص)»

آن که از اعجاز او «اخلاق درمانی» شده ست

آن که خاک تحت نعلینش به یمن بندگی

برتر از دنیای تاج و تخت سلطانی شده ست

آن که ذات کردگاری خورده بر جانش قسم (۱۳)

خُلق اعلا رتبتش معمار انسانی شده ست

دست در دست حسن (ع)؛ دارد در آغوشش حسین (ع)

عرصه را این گونه وارد مرد میدانی شده ست

مادر والا مقام زینبین ارجمند (س)

آن که از نور رخش، فردوس، نورانی شده ست

آن که او را مادری باشد که از روی خلوص

ثروتش دین محمد (ص) را نگهبانی شده ست

استوار و  با وقار و با حیا مثل پدر؛

با حجاب فاطمی در جمع نصرانی شده ست

تا که بشناسند نَفسِ حضرت محمود (ص) را (۱۴)

روبرو با قوم نجران شیر یزدانی شده ست

شیر یزدان کیست ؟ مولایی که در نزد یتیم

شانه اش لرزان و چشمش ابر بارانی شده ست

شیر یزدان کیست ؟ مولایی که در وقت نبرد

ذوالفقارش حاصد اسلافِ سفیانی (۱۵) شده ست

تا چنین عیسی دمان (ع) را دیده چشم مدّعی

حیرت از حیرانی او غرق حیرانی شده ست

بامداد روز فوق الذکر چشم آفتاب

دیده بان صحنه ی سخت پشیمانی شده است :

ریزش آب رخ نجرانیان مُدّعی

مثل بارانی که ریزد ابر نیسانی (۱۶) شده ست

با حضور قدرت« نصر من الله ۰۰۰» (۱۷) ناگهان

تار و پود  وهمشان در دست ویرانی شده ست

پیشتر از مسخ گشتن (۱۸) ؛ از رسول مهربان

قوم نجران خواستار صلح رحمانی شده ست

صلح آنها با رسول خالق عشق و (امید)

انتهای زجر کابوس هراسانی شده ست

داستان قوم نجران تا خط پایان رسید

فرصت آوردن ابیات نفسانی شده ست:

در غروب عید قربان، عید رستن از هوس

طفل ذوق بنده مشغول رجز خوانی شده ست

عرصه را از شاعران نخبه، خالی یافته

در خیال خام خود «عمّان سامانی» (۱۹) شده ست

چون که از درگاه حق هرگز نگردد ناامید

بار دیگر رزق روحش لطف سبحانی شده ست

«جان پیغمبر(ص)» مدد فرموده تا ذوق (امید)

راوی روشن ترین اعجاز قرآنی شده ست

 دُرّ «با هر بیت بیتی می دهد » (۲۰) پروردگار

باورش را توشه ی روز پریشانی شده ست

توضیحات:

(۱) -- آفتابی نامه پیغمبری : اشاره دارد به نامه حضرت محمد (ص) به اسقف و مردم نجران  و دعوت از آنان برای پذیرش اسلام.

(۲) -- نجران : نجران در جنوب غربی عربستان مابین حجاز و یمن قرار دارد. در گذشته اخدود نامیده می شده است.

(۳) -- «لا اکراه فی الدین۰۰۰ »: « در دین اجبار و اکراهی نیست ۰۰۰» قسمتی از آیت الکرسی

(۴) -- عزّ مهمان را سفارش کرده ختمی مرتبت(ص) : اشاره دارد به حدیث نبوی «اکرمِ الضّیفَ وَ لَو کانَ کافرا» «مهمان را گرامی بدار حتّی اگرباشد».

(۵) -- حق و باطل را به انجامش فراخوانی شده ست : اشاره دارد به «۰۰۰ ثُمّ نَبتَهِل فَنَجعَلَ لَعنَتَ الله عَلَی الکاذِبینَ»«۰۰۰ سپس یکدیگر را نفرین کنیم ، آن گاه لعنت خدا را بر دروغ گویان قرار دهیم.»

(۶) -- ماه کنعانی : منظور حضرت یوسف (ع) است.

(۷) -- دَلق : لباس کهنه و مندرس.

(۸) -- افراد عنوانی: انسان های دارای پست و مقام و اسم و رسم

(۹) --- غیر تقوای حقیقی نیست کس را برتری: اشاره دارد به قسمتی از آیه ۱۳ سوره حجرات «۰۰۰ ان اکرمکم عندالله اتقیکم ۰۰۰»« ۰۰۰ گرامی ترین شما در نزد خداوند

با تقواترین شماست ۰۰۰»

(۱۰) --- آصف ثانی : آصف دوم /آصف بن برخیا ، وزیر، کاتب و به روایتی داماد حضرت سلیمان ( ع)بوده است؛ وی تخت بلقیس را در چشم به هم زدنی در نزد آن حضرت آورد. مشهور است که او داننده ی اسم اعظم و علم کتاب(علم لدّنی) بود است. «قالَ الذّی عِندَهُ عِلم مِنَ الکتاب ۰۰۰» قسمتی از آیه ی ۴۰ سوره ی مبارکه ی نمل ، اشاره به علم لدّنی آصف بن برخیا دارد.

(۱۱) -- آن که او را خوانده پیغمبر(ص) ز جمع اهل بیت(ع): اشاره دارد به حدیث مشهور« السّلمان مِنّا اهل البیت»

(۱۲) -- «آن که تا آموزد اخلاص عمل را از علی (ع)» ؛ اشاره دارد به مصراع : «از علی آموز اخلاص عمل» از : جلال الدین محمد مولوی

(۱۳) --- آن که ذات کردگاری خورده بر جانش قسم: اشاره دارد به آیه ی ۷۲ سوره ی مبارکه ی حجر «لَعَمرُکَ اِنَّهُم لَفِی سَکرَتِهِم یَعمَهُونَ» «[ ای پیامبر ! ] به جان تو سوگند که آنان در مستی [و بی خبری ] خود همواره سرگردان بودند».

(۱۴) --- تا که بشناسند نفس حضرت محمود(ص) را : اشاره دارد به جان پیامبر بودن حضرت علی (ع) ؛ با الهام از آیه ۶۱  سوره آل عمران.

(۱۵) --- حاصد اسلاف سفیانی = درو کننده پدران سفیانی؛ نام سفیانی« عثمان بن عَنبَسه» است. وی از فرزندان ابوسفیان است؛ خروج سفیانی یکی از نشانه های ظهور امام زمان (ع) است؛ وی به دست امام زمان (ع)، کشته می شود.

(۱۶) -- ابر نیسانی: ابری که در فصل بهار می بارد.هفتمین ماه از ماه سریانی را ماه نیسان می گویند. تقریبا برابر است با ۲۳ فروردین تا ۲۳ اریبهشت.

(۱۷) --- «نصر من الله» : « وَاُخری تُحِبّونَها نَصرُ مِنَ الله وَ فَتح قَریب وَ بَشّر المُومِنِینَ» «و [کامیابی] دیگری که دوست دارید، نصرتی ویژه از سوی خدا و فتحی نزدیک است [ که عطایتان کند، ای پیامبر !]مومنان را [ به آن نصرت و فتح نزدیک ] مژده ده ! س صف / ی ۱۳

(۱۸) -- مسخ گشتن : نوعی عذاب که در آن انسان به شکل حیوان در می آید. « پیامبر بعدها فرمود: سوگند به آن خداوندی که جانم در قبضه ی قدرت اوست، که هلاکت اهل

نجران نزدیک شده بود و اگر با من مباهله می کردند هر آینه همگی به میمون و خوک مسخ می شدند و۰۰۰»( ابن اثیر /الکامل فی التاریخ /بیروت /دارالصادر ۱۳۸۵ ش )

(۱۹) -- عمان سامانی : میرزا نور الله متخلص به عمان سامانی( اهل سامان استان چهار محال و بختیاری ) و ملقب به تاج الشعراء  ( ۱۲۵۸ -- ۱۳۲۲ /ه قمری ) صاحب گنجینه الاسرار؛ از شعرای پر آوازه آیینی.

(۲۰) --- «با هر بیت بیتی می دهد» اشاره دارد به حدیث امام صادق علیه السلام : «من قال فینا بیت شعر  بنی الله له بیتا فی الجنه» «هرکس در راه ما و برای ما یک بیت شعر بسراید خداوند برای او خانه ای در بهشت بنا می کند».( وسایل الشیعه)

انتهای پیام/۳۱۳/۴۷

ارسال نظر

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha