به گزارش خبرنگار خبرگزاری حوزه، کنگره بین المللی میرزای نائینی از سوی دبیرخانه کنگره بین المللی میرزای نائینی در محورهای پنجگانه فقه و اصول برگزار می شود.

بر اساس این گزارش:‌ محور اول، مکتب شناسی، روش شناسی، رویکرد شناسی شامل زیر موضوعاتی چون: مکتب اصولی محقق نائینی است که ریزموضوعاتی چون، نظریه پردازی، ساختارپردازی، انسجام بخشی به مباحث اصولی، اصلاح سازی، بازپروری دیدگاه‌های متقدمین، تهذیب، تکمیل و نقددیدگاه‌ها، قاعده سازی و دیدگاه‌های دیگر را شامل می شود.

محقق نائینی و مکاتب؛ نائینی و مکتب نجف، نائینی و مکتب قم، نائینی و اهتمام به آرای اصولی گذشتگان و نائینی و دیگر مکاتب در نظر گرفته شده است.

عقل، عرف عقلا در مکتب اصولی و فقهی نائینی؛

گزاره‌های فلسفه و رویکرد فلسفی در مکتب اصولی و فقهی نائینی؛

قواعد فقهی در مکتب نائینی؛

روش شناسی اجتهادی محقق نائینی؛

انسجام بخشی و نظام وارگی در مکتب فقهی نائینی؛

امتداد مکتب نائینی در فقه و اصول؛

و مکتب فقهی و اصولی محقق نائینی و نگاه تاریخی؛

محور دوم شامل: مباحث تطبیقی و مقارنه‌ای شامل زیر موضوعاتی چون: اثرپذیری از متقدمین و متاخرین، اثربخشی و نائینی بر متأخرین، نائینی و محقق عراقی، نائینی و محقق عراقی، نائینی و محقق خراسانی، نائینی و شیخ انصاری، نائینی و محقق خوئی، نائینی و شهید صدر، نائینی و امام خمینی، نائینی و محقق فشارکی و نائینی و دیگران است.

نائینی و اخباری گری، نائینی و آرای اهل سنت و نائینی از اصول تا فقه، که شامل زیر موضوعاتی چون: مبانی اصولی نائینی در آثار فقهی، مقارنه دیدگاه‌های اصولی نائینی در آثار فقهی او نسبت به آثار اصولی‌اش و اصول فقه فقه کاربردی و تجریدی در آثار نائینی است.

محور پنجم شامل: ارتباط شناسی فقه و قانون در آثار نائینی است و محور ششم نیز شامل سایر مباحث این عالم دینی است.

محور سوم: این کنگره شامل منابع استنباط در مکتب فقهی اصولی محقق نائینی است که شامل ریز موضوعاتی چون جایگاه قرآن کریم، جایگاه سنت، جایگاه عقل، جایگاه اجماع و منابع پیرامون تنقیح مناط، القای خصوصیت، سیره عقلا، شهرت و غیره است.

بخش دوم: این محور شامل مکتب اصولی محقق نائینی و منبع واره ها است که شامل ریزموضوعاتی چون قیاس، عرف، مصلحت، فهم سلف، غایات احکام، مقاصد شریعت و دیگر منابع تبعی است.

بخش دیگراین محور شامل: گستره حجت شناسی منابع است و بخش دیگر نیز شامل ترتیب طولیت منابع است.
محور چهارم: نوآوری و نظریه پردازی محقق نائینی در مباحث اصولی که این محور شامل مواردی چون مباحث لغوی، استحضارات لفظی( مشتق، صحیح و اعم، اصاله الظهور، قرینه شناسی و...) است.

بخش دوم شامل: مباحث حکم شناسی از جمله ماهیت حکم، مبادی حکم، اقسام حکم، تضاد احکام، جمع حکم ظاهری و واقعی، قاعده تأسیس محقق نائینی در ترخیصات استثنایی منطبق بر عنوان وجودی، فرق بین ظهور تصدی و ظهور تصدیقی از نگاه محقق نائینی است.

بخش سوم و پس از آن شامل: اعتباریات، فرق امارات و اصول، امکان ترتب، استحباب عدم ازلی، قضیه حقیقی و خارجه، متمم العجل، تعارض ادله، مرجحات باب تعارض، فروع باب تزاحم تکالیف، نظریه سلطنت نفس ( حق و تکلیف در طلب و اراده)، دیگر مباحث شاخص از دیدگاه محقق نائینی، اجراء مقدمات حکمت در مدخول اداه عموم و ضابط غیر محصور بودن در شبهه محصوره می‌باشد.

محور پنجم: نوآوری و نظریه‌پردازی محقق نائینی در مباحث فقهی
این محور شامل بخش‌های راهکار اختصاصی محقق نائینی در بیان امکان تجزی در اجتهاد، راهکار ویژه این محقق در دلیل بر انفعال آب مشکوک الکریه به مجرد ملاقات با نجس، محقق نائینی در تعریف مجازات با میقات، نگاه محقق نائینی در محدوده جریان قاعده جب و غیره است.

در این کنگره به محورهای قرآن ، حدیث و آیات الاحکام کنگره بین‌المللی میرزای نائینی (ره) نیز اشاره شده است که بخش‌های آن به شرح زیر است: الف) روش‌شناسی: در این بخش بر مباحثی همچون مبانی برداشت از قرآن از نظر محقق نائینی (مبانی و اصول تفسیر)، شیوه برداشت از قرآن از نظر محقق نائینی (روش‌های تفسیری)، بررسی گرایش تفسیری فقهی محقق نائینی (مبانی و اصول و شیوه‌های فرعی)، مبانی و اصول برداشت از سنت از نظر محقق نائینی، مرجعیت (منبعیت) قرآن در فقه از نظر محقق نائینی و مرجعیت سنت در فقه از نظر این محقق نائینی تأکید شده است.

ب) علوم قرآن: در این بخش به مصونیت قرآن از نظر محقق نائینی، اعتبار سنجی قرائات قرآن از منظر آیت‌الله نائینی، نسخ قران از منظر محقق نائینی (نسخ قرآن به خبر واحد و ...)، محک و تشابه از نظر محقق نائینی اشاره شده است.
ج) تفسیر و معارف قرآن: تفسیر آیات شاخص (اعتقادی – اخلاقی و ...) از نظر محقق نائینی و بطون قرآن و استفاده آن‌ها در استنباط از نظر محقق نائینی مباحثی است که در این بخش آمده است.

د) آیات الاحکام: در این بخش به بررسی آیات شاخص فقهی از نظر محقق نائینی، بررسی آیات شاخص اصولی از نظر محقق نائینی و رابطه روایات تفسیری و آیات الاحکام از نظر محقق نائینی پرداخته شده است.

ه) علوم حدیث: به مباحث شیوه فقه الحدیثی محقق نائینی، شیوه رجالی محقق نائینی، تخصیص و تقیید آیات به خبر واحد از منظر محقق نائینی، دیدگاه محقق نائینی نسبت به اخبار ضعیف و جعلی نیز در این بخش اشاره شده است.

محورهای کمیته علمی اندیشه سیاسی کنگره میرزای نائینی (ره) نیز به شرح زیر است: قسمت اول کلیات بوده که به مسائلی همچون پیشینه اندیشه سیاسی محقق نائینی، شبکه منظومه مفهومی اندیشه سیاسی محقق نائینی، روش‌شناسی اندیشه سیاسی محقق نائینی، مستندات قرآنی اندیشه سیاسی محقق نائینی و مستندات روایی اندیشه سیاسی محقق نائینی اشاره دارد.

قسمت دوم که تحت عنوان دولت در اندیشه سیاسی محقق نائینی است به توضیح در خصوص رابطه دین و دولت، ادله ضرورت و اهداف تشکیل دولت مشروطه، عناصر دولت مشروطه، مرزهای دولت مشروطه و مساله ملیت و عقیده، تفکیک قوا و مباحث مرتبط، مرکز تصمیم‌گیری و مشروعیت در دولت مشروطه، قلمرو وظایف و گستره اختیارات دولت مشروطه، فرآیند و جریان قدرت در دولت مشروطه، روش‌های تأسیس و تغییر دولت، اصلاح یا انقلاب، جایگاه و نقش مردم در دولت مشروطه، حقوق مردم، حاکم عادل و جایر، عوامل و موانع استبداد و شرایط کارگزاران دولتی می‌پردازد.

قسمت سوم، مرتبط با مسائل سیاسی مبتلابه و معتنابه در اندیشه سیاسی محقق نائینی از قبیل عدالت اجتماعی، آزادی سیاسی قدرت، امنیت، مشروعیت و مقبولیت، امامت و ولایت معصومین (ع)، ولایت فقیه، شوری و مشورت، نظارت بر قدرت، مشارکت سیاسی، حق و تکلیف، حاکمیت و بیعت و انتخابات می‌باشد.

قسمت چهارم، این محور نیز به مسائلی همچون بازتاب، تداوم، تاثیرات و پیامدهای اندیشه سیاسی محقق نائینی بر متفکران مسلمان و رویدادهای معاصر جهان اسلام به ویژه ایران و عراق، نائینی و متفکران و جریانات ایرانی، نائینی و متفکران و جریانات عراقی، نائینی و متفکران و جریانات سوری، نائینی و متفکران و جریانات لبنانی و غیره اشاره دارد.

قسمت پنجم، تحت عنوان ظرفیت اندیشه سیاسی محقق نائینی در حل مسائل امروز جهان اسلام به مسائل دولت سازی، جامعه پردازی، امنیت سازی، تمدن سازی، پیشرفت مساله استکبار و سلطه‌ستیزی، طاغوت ستیزی و آزادی‌خواهی، عدالت و غیره می‌پردازد.