به گزارش خبرگزاری حوزه از اصفهان، سید جعفر هاتف الحسینی نویسنده تغییر دین در میسیولوژی معتقد است سالهای سال بوده روانشناسانی در دنیا در حال تحلیل عملکرد فرقه هستند، ولی چون این منابع به فارسی ترجمه نشده است و همچنین کار علمی دانشگاهی در ایران برای مدل نویسی درمانی روانشناسی انجام نشده است، غالب مشاوران در زمینه فرقه به صورت تجربی به درمان می پردازند، نبود مدل درمانی علمی باعث شده در بحث کلینیک فرقه یک فعالیت منسجم و علمی انجام نشود.
گفت‌وگوی خبرنگار خبرگزاری حوزه در اصفهان را با پژوهشگر میسیولوژی در ادامه می‌خوانید:
حوزه/ در مورد تاریخچه علمی تحقیقات تغییر دین و جذب به فرق نوظهور توضیح دهید؟
در زمینه تغییر دین و جذب به فرق ضاله، تحقیقات علمی و میدانی انجام شده است و نظریات متعددی بر این موضوع نگارش شده و با گذشت زمان این نظریات تکمیل شدند، به طور مثال نظریات در مورد تغییر دین به کلاسیک و معاصر و جدید تقسیم می شود، نگرش های متفاوت به تغییر دین، به درک عمیق تغییر دین نیز کمک می کند.
در روانشناسی فرقه هم نظریات متعددی وجود دارد و هر کدام نگاهی دقیق از ابعاد متفاوت به موضوع جذب به فرقه دارند. این اطلاعات در موضوع روانشناسی تغییر دین و روانشناسی فرقه به درمانگر کمک می کند تا تسلط کافی به درمان بپردازد.
حوزه/ در مورد مدل و پلن درمانی در درمان افراد جذب شده به فرق توضیحاتی بدهید؟
درمانگر های روانشناس بر اساس یک مدل درمانی به درمان فرد می پردازند، به طور مثال مشاوران خانواده با مدل زوج درمانی اکت به درمان می پردازند و مدل های دیگری با رویکرد های متفاوت وجود دارد که مشاوران بنا بر موقعیت از آنها استفاده می کنند.
در روانشناسی فرقه و روانشناسی کانورت مدل های مختلف درمانی داریم ولی تاکنون پژوهش عمیق بر آن انجام نشده تا این مدل های شناسایی و ترجمه شوند. مدل های درمانی گاهی برای درمان برای درمانگر است و گاهی مدل ها برای مراقبت روانی نوجوانان توسط والدین و مربیان و غیره ... تدوین شده است.
حوزه/ مدل های مراقبت روانی نوجوانان برای چه هدفی تدوین شده است؟
نسل نوجوان و جوان به خاطر عدم هویت دینی دارای بحران هستند تا هویت خویش را پیدا کنند. این مدل ها به صورت علمی طریقه عملی مراقبت روانی به والدین آموزش می دهد. مدل ها برای پیشیگری است تا بحران هویتی نوجوانان در همان سن حل کند. این مدل ها تکنیک های عملی و کاربردی به والدین آموزش می دهد، مثل اینکه اصل تربیت بر مبنای هویت دینی است و نباید اطلاع در مورد دیدگاه های فرقه ها به نسل نوجوان داد.
یکی از اشتباهات والدین این است که فکر می کنند اگر زودتر در مورد فرقه ها توضیح دهند مشکل مواجهه فرزندانشان حل می شود، در حالیکه نسل جوان به خاطر جست و جو گری و بحران هویتی بیشتر به دنبال فرقه می رود، در حالیکه از راه حل های تربیت دینی و روش ها برای تربیت دینی، ایجاد سرمایه دینی در نسل نوجوان است تا به دینش احساس تعلق کند.
ایجاد سرمایه دینی در نسل، روش های و تکنیک های مختلفی دارد. مدل مراقبت روانی کمک های بسیار مفیدی است تا به والدین و مربیان با تکنیک های ساده کاربردی به نسل جوان برای خارج شدن از بحران هویت کمک کنند.
حوزه/ آیا مدل های درمانی با شرع اسلام تعارض دارد؟
علومی مثل روانشناسی به تحلیل روانی افراد می پردازد و این روابط را خداوند حکیم قرار داده است و غیر مسلمانان با تحقیق توانستند این قواعد روانی را درک کنند و بر اساس نظم قادر متعال یک نظریه تدوین کنند. در روانشناسی برخی نظریات وجود دارد که مخالف شرع اسلام است که غالبا با مخالف روانشناسان متعدد روبرو شده است.
در بحث روانشناسی فرقه و روانشناسی کانورت تمام نکاتی که ارایه می شود در اخلاق اسلامی هم بیان شده است، ولی چون مبانی اخلاق در جامعه فراموش شده است، بحران های روانی در جامعه اسلامی شدت گرفته است، اگر یک مسلمان مشکلات دوست و همسایه اش برایش مهم باشد، حتما به فکر می افتد تا حداقل یک دلجویی ساده بکند، وقتی این دلجوی ها و روابط عاطفی نباشد و فرد در تنهایی خویش باشد با دیدن مهربانی از طرف فرقه حتما به آن جذب می شود.
در سخن آخر باید گفت، در کلینک درمانی فرقه نیاز به مدل های متعدد روانشناسی داریم و باید پژوهش و ترجمه در باب مدل درمانی انجام شود. در گام بعد این مدل ها بر اساس فرهنگ و هویت ما بومی شوند. ولی مهم ترین گام، سرمایه گذاری بر تحقیقات اولیه است که به شناسایی و ترجمه های روانشناسی فرقه و روانشناسی کانورت بپردازد.
