به گزارش خبرنگار خبرگزاری حوزه، انجمن علمی مطالعات اجتماعی حوزه علمیه با هدف تعمیق و توسعه مباحث تخصصی در حوزههای فرهنگی ـ اجتماعی و تقویت و گسترش نظریهپردازی، پرسشگری، آزاداندیشی، نقد و مناظره مبتنی بر آموزههای اسلامی، ارتقاء شأن و منزلت علمی و معنوی پژوهشگران و استادان، بهره برداری بهینه از ظرفیتهای تخصصی موجود و تقویت ارتباط میان عالمان برجسته و فضلای حوزه با مراکز و صیانت از سنت حوزوی در عرصه فرهنگی ـ اجتماعی و شناسایی استعدادها و ذخایر حوزه تشکیل شد.
با توجه به جایگاه علمی و پژوهشی انجمن علمی مطالعات اجتماعی حوزه علمیه مشروح گفتوگو حجتالاسلام والمسلمین حسن خیری، رئیس انجمن علمی مطالعات اجتماعی حوزههای علمیه را با خبرنگار خبرگزاری حوزه در زیر میخوانیم:
حوزه نیوز -در ابتدا یک معرفی از انجمن علمی مطالعات اجتماعی داشته باشید، در واقع انجمن علمی مطالعات اجتماعی در چه زمانی و با چه هدفی راه اندازی شد؟
انجمن علمی مطالعات اجتماعی ۱۲ سال قبل و با پیگیری اساتیدی همچون حجج اسلام و المسلمین پارسانیا، رجبی، میرسپاه، آقای کجوییان، و امثال این اساتید تشکیل شد و در حال حاضر ششمین دوره هیئت مدیره انجمن را پیش رو داریم که ان شاءالله توقع میرود روزبروز شاهد فعالیت انجمنها، هویت و تعلق دوستان انجمن به انجمن باشیم، در این راستا ششمین دوره انجمن نیز ۲ سال دیگر به طول میانجامد.
حوزه نیوز- لطفا اهداف، برنامهها و سیاستهای این انجمن را تبیین بفرمایید؟
خب مستحضر هستید به هر صورت انقلاب اسلامی بر پایه فهم و درک اسلام اجتماعی استوار است و خوشبختانه حوزه علمیه در این چهل و اندی سال در عرصههای علوم انسانی از جمله در حوزههای علوم اجتماعی خوش درخشیده است و نیز مراکز علمی پژوهشی خوبی در حوزه و دانشگاه و با تلفیق این دو شکل گرفته است که اشتغال به مطالعات اجتماعی در عرصههای مختلف دارند. البته این مطالعات اجتماعی که میگوییم مطالعات فرهنگی، مطالعات رسانهای، مطالعات ارتباط اجتماعی، سیاستگذاری فرهنگی، و امثال اینها را نیز شامل میشود و اجتماعی به معنای اعم است.
در این خصوص مراکز حوزوی خوبی هم خوشبختانه شکل گرفت و نتیجه آن این هست که ما امروز شاهد محققین، پژوهشگران، اساتید، و اصحاب قلم خوبی در حوزههای اجتماعی هستیم که با رویکرد اسلامی دغدغهای هم مسائل اجتماعی دارند، هم آیندهپژوهی، هم رویکرد اسلامی به حوزه علوم انسانی دیده میشود. همچنین در این انجمن اساتید ارتباطات بسیار خوبی با دانشگاهها دارند و بسیاری از آنها نیز از اساتید دانشگاه هستند و یا در مراکز تصمیمساز و تصمیمگیر مسئولیتهایی دارند، از شورای عالی انقلاب فرهنگی گرفته که شخص حجت الاسلام و المسلمین پارسانیا و دیگران را میتوانیم نام ببریم تا دانشگاهها و یا مراکز حوزوی و در عرصههای رسانهای حضور جدی دارند، همچنین برخی از اساتید در نظریهپردازی و مطالعات نوآورانه، نقد علوم انسانی غرب و غربشناسی دارای فعالیت هستند و انصافا این فعالیتها مجموعه وزینی را شکل داده است، البته هدف و رسالت انجمن و کارکرد انجمن نیز همین است که این ظرفیتها را به هم نزدیک کند و از همراهی، همنوایی، همفکری، تبادل نظر آنها با این مجموعه وزین، برای استفاده از این ظرفیت بهره ببرد و خوشبختانه انجمن مطالعات اجتماعی هم روزبروز در این عرصه موفقتر بوده و جایگاه خوبی را پیدا کرده است.
حوزه نیوز - این انجمن در رویدادهای علمی و فرهنگی کشور چگونه نقش آفرینی دارد؟
خوشبختانه همه انجمنهای حوزه دارای کارکرد ویژه خودشان هستند، انجمن مطالعات اجتماعی حوزه نیز همینطور است بنابراین انجمن نه دانشگاه است که دارای کارکرد دانشگاهی باشد، نه پژوهشگاه است که یک کارکرد پژوهشی صرف داشته باشد، ولی مجموعهای برای استفاده از فرصتها و ظرفیتهاست، برای اینکه این مجموعهها را بتواند به هم نزدیک و ظرفیتشناسی و آسیبشناسی کند، از طرفی نیروهای انسانی را به هم نزدیک نماید و افکارشان و مطالعاتشان را جهت بدهد و خلاصه در لبه علم بتوانند ایفای نقش کنند. این کارکردی است که انجمن مطالعات اجتماعی هم خوشبختانه دارد و امروز ما در عرصههای مختلفی که به طور مستقیم ورود پیدا کردهایم میتوانیم بگوییم ۹۰۰ دانشآموخته حوزوی در قم و در حداقل ۲۰ استان مرتبط با ما هستند و از برنامههای علمی که حوزه دارد استفاده میکنند، البته خروجیهای غیرمستقیم را نمیگوییم بلکه آنهایی که عضویت در حلقات ما دارند مد نظر است چون عضویت در حلقات لزوماً عضویت انجمنها نیست که حالا اگر مدنظر جنابعالی باشد من توضیحات بیشتری خدمت شما عرض میکنم.
حوزه نیوز – روند عضویت در این انجمن به چه صورتی است؟
انجمن ۲ نوع عضویت دارد که شامل عضویت پیوسته و عضویت وابسته است. عضویت پیوسته طلاب دارای مدرک سطح ۳ و ۴ حوزه علمیه یا مدرک کارشناسیارشد و دکتری هستند که طلبهاند یعنی مدرک دانشگاهی دارند ولی طلبه هستند، در این ارتباط ۱۶۰ نفر عضو پیوسته داریم. اعضای وابسته طلاب سطح ۲ یا دارای مدرک کارشناسی رشتههای مرتبط نیز شامل بیش از ۱۴۰ عضو وابسته است، اتفاقاً یکی از امتیازات انجمن مطالعات اجتماعی حضور جدی خواهران در انجمن است، یعنی از این مزیتهای نسبی انجمن ما این است که تقریباً میشود گفت در همه دورهها عضو هیئت مدیره ما خواهر بوده و حلقه ویژه دارند.
حوزه نیوز- آیا طلاب غیرایرانی نیز در انجمن دارای عضویت هستند؟
ارتباط طلاب غیرایرانی با انجمن، جزء مزیتهای انجمن ماست، حالا ممکن است انجمنهای دیگری نیز این شرایط را داشته باشند، اما اینکه عضویت را در هیئت مدیره میدانیم از این جهت ممتاز هستیم، ولی حالا غیرایرانیها را من خیلی اطلاع ندارم انجمنهای دیگر وضعیتشان نسبت به این موضوع چگونه است.
حوزه نیوز-در خصوص فعالیت حلقات نیز بفرمایید.
اعضای حلقات لزوماً عضو انجمن نیستند، ولی در حلقات ما بنا به احساس نیازی که کردند عضویت دارند و در برنامهها شرکت میکنند. حدود ۶۰۰ عضو حلقات داریم که رسماً درواقع اینها ثبتنام کردند و در حلقات و در برنامههای حلقات نهگانه ما شرکت میکنند. این حلقات علمی است. ما حداقل ۹ حلقه داریم این حلقه، حلقات علمی فعال. یکی حلقه زن و خانواده است که با حضور ۱۲۰ خانم طلبه یا طلبههای دارای مدرک کارشناسی ارشد و دکتری با مدیریت سرکار خانم دکتر طالبی که عضو هیئت مدیره این دوره ما و دوره قبلی هستند این حلقه دارد کارش را انجام میدهد.
حلقه رسانه با بیش از ۵۰ عضو متخصص رسانه و ارتباطات با مدیریت حجتالاسلام مبینی که از دانشآموختگان ارتباطات دانشگاه باقرالعلوم(ع) است. حلقه جهاد تبیین با بیش از ۲۰۰ عضو که بیش از ۱۰ استاد را در جهاد تبیین الآن تربیت کرده است که خودشان ارائه برنامه میدهند با مدیریت حجتالاسلام و المسلمین محمدعلی رنجبر که در این عرصه شاخص است خوشبختانه که برنامههایی را با بعضی از مراکز مثل دفتر تبلیغات اسلامی داریم مشترکاً پیگیری میکنیم. حلقه سیاستگذاری فرهنگی نیز بیش از ۱۰۰ عضو دارد با مدیریت حجتالاسلام والمسلمین شریعتی، حلقه فقه اجتماعی بیش از ۴۰ عضو با مدیریت حجتالسلام و المسلمین غفاریفر، حلقه مطالعات فناوری با بیش از ۶۰ عضو با مدیریت آقای نصیری. حلقه دانش اجتماعی مسلمین با مدیریت حجتالسلام والمسلمین ابراهیمی پور و در حال عضوگیری میباشد.حلقه بسیار فعالی است چون ما دانشآموخته در دانش اجتماعی مسلمین هم در سطح ۳ و ۴ حوزه در مدرسه امام رضا(ع) و هم در جامعهالمصطفی داریم این رشته را هم در دانشگاه باقرالعلوم(ع) داریم و میدانیم اینها مرتبط با هم هستند و هم دوستان مؤسسه امام خمینی(ره) و حلقه تازه تأسیسی که اتفاق افتاده حلقه جامع و روحانیت است با مدیریت حجتالاسلام و المسلمین نصرالله آقاجانی. یک نشریه علمی پژوهشی داریم که ۱۲ شماره از آن ۲ فصلنامه چاپ شده و خوشبختانه مجله به روز و آبرومندی است، این نشریه مطالعات فرهنگی اجتماعی حوزه نام دارد.
حوزه نیوز_ این حلقهها چند سال است تشکیل شده است؟
۶ سال از عمر فعالیت حلقه ها می گذرد. حلقه قرآن و علوم اجتماعی است که با مرحوم شدن جناب حجتالاسلام و المسلمین ضمیری یک مقداری کم فروغ شده است چون ایشان حلقه را پیگیری میکردند رحمه الله علیه.
حوزه نیوز_ تاکنون چه تعداد عضو این انجمن هستند؟
یعنی در مجموع عرض کردم ۹۰۰ نفر مستقیم عضو داریم این غیر از استفاده از محصولات انجمن است که در سایت و در نشریه است.
حوزه نیوز_در خصوص عملکرد این انجمن علمی توضیحاتی بفرمایید.
در خصوص ده ماه اخیر گزارشی محضرتان داشته باشیم که نشان میدهد که انجمن به هر صورت انجمن فعالی است ما در دوران ۲ سال کرونا هم که حالا یک مقداری انجمنها فعالیتشان تحت شعاع قرار گرفته بود خوشبختانه انجمن ما انجمن فعالی بود حالا در این ۱۰ ماهه از سال ۱۴۰۱ بیش از ۱۳۰ برنامه و فعالیت داشتیم که شاید مثلاً در بین انجمنها این فعالیت برجسته است. از این ۱۳۰ برنامه ۳۰ مورد نشستهای علمی ماست که به همت همین حلقات علمی غالباً برگزار شده و با ارتباط با استانهای دیگر یعنی از طریق وب و اینها بوده است، این حضور چشمگیر خواهران طلاب و دانشجوی سایر استانها را هم ما اینجا شاهد بودیم که با همکاری حوزههای علمیه خواهران، برادران در استانها هم برگزار شده که عرض کردم ما ۲۰ استان را از این جهت تحت پوشش قرار دادهایم. همچنین دومین محور برنامههای ما کارگاه و دورههای آموزشی است که در این ۱۰ ماهه ۷ مورد برگزار شده است دورههای پایاننامهنویسی، تربیت استاد جهاد تبیین، دوره آشنایی با فقه اجتماعی، دوره آشنایی با نظریههای جامعه شناسی، این هم کارگاههای هفتگانه ما بوده است.
حوزه نیوز_در ارتباط با برگزاری کرسیهای علمی نیز توضیحاتی بفرمایید.
در طول این ده ماه ۱۰ کرسی علمی ترویجی برگزار شده است همچنین ۸ مورد کرسیهای آزاداندیشی برگزار گردید که یک مورد از آن قبل از اغتشاشات اخیر با موضوع حجاب و مسئله گشت ارشاد بوده است که آنجا جالب است که این دوستان ارائهدهنده این کرسی نگران بروز بعضی ناهنجارهای اغتشاشات بابت این موضوع بودند یعنی هم نشان میدهد که به هر صورت دوستانی که با ما همکاری میکنند و در قالب انجمن دور هم جمع شدند در مسئلهشناسی هم درواقع موفق بودهاند.
حوزه نیوز_راهبرد انجمن در حوزه پژوهش به چه صورتی است و چه فعالیتهایی انجام دادهاید.
محور بعدی فعالیتها نیز طرحهای پژوهشی است که در همکاری با ستاد یکصدمین سالگرد باز تأسیس حوزه علمیه قم بیش از ۳۰ مورد طرح به دبیرخانه ارسال شده است و حمایت از طرحهای پژوهشی و تصویب بیش از ۱۰ طرح در کارنامه ۱۰ ماهه انجمن ثبت شده است.
حوزه نیوز_ این انجمن در مسیر تحقق اهداف خود چه محورهایی را دنبال میکند؟
نشریه و مطالعات فرهنگی و اجتماعی یکی از محورهای انجمن است، اما آنچه در حال حاضر در دستور کار هیئت مدیره انجمن قرار دارد این است که انجمن یک مقداری بتواند یک زوایایی را به عنوان محور فعالیت خودش مشخص کند که انجمن ما بنا دارد بحث هویت را به عنوان محور بحث خود قرار بدهد که دغدغه مقام معظم رهبری نیز همین هویت ملی، مذهبی و انقلابی است. ما شعاری که درطول ۲ سال در این دوره از انجمن پیگیری میکنیم هویت اجتماعی تراز انقلاب اسلامی است و عجالتاً در این خصوص ۸ محور را تعریف کردیم؛ یکی موقعیت و نقش حوزه و روحانیت در هویت اجتماعی با همین ۳ محور ملی، مذهبی و انقلابی است، دوم بحث انسجام اجتماعی و هویت انقلابی، دینی و ملی هست، سوم نسل چهارم و هویت اسلامی، انقلابی و ملی و چهارم هویت و جریانهای فکری هویتی و پنجم مسئولیت اجتماعی و هویت اسلامی، انقلابی و ملی و ششم نیز حکمرانی و هویت اسلامی، انقلابی و ملی و هفتم رساله و هویت اسلامی، انقلابی و ملی، و همچنین هشتم زن و هویت اسلامی، انقلابی و ملی است که این نافی برنامههای دیگری که پیشنهاد میشود نیست. چون بالاخره در انجمن سلایق و ظرفیتهای مختلف در آن حضور دارد و همان طور که عرض کردم مانند یک دانشگاه و یک پژوهشگاه نیست یعنی ما فضای انجمن را باز گذاشتهایم ولی در عین حال تلاش ما بر این است که در این ساحت هویت یک تمرکز ویژهای داشته باشیم که یک مقداری خروجی محور هم اتفاق بیفتد و دوستانی که با انجمن مرتبط هستند در پایان ۲ ساله بالاخره یک مقداری بیشتر با بحث هویت آشنا شوند و تمرکز داشته باشند و از لحاظ تخصص بتوانیم در این موضوع حرفی برای گفتن داشته باشیم. این هم برنامههای آینده انجمن است.
حوزه نیوز_پیرامون موضوع تمرکز بروی هویت در راستای تحقق اهداف توضیح بیشتری میدهید؟
عرض کردم یعنی در حقیقت سیاستگذاری ما، تمرکز بروی هویت است منتهی مثلاً هویت و نقش حوزه و روحانیت در حلقات ما به آن توجه میشود به اضافه اینکه یک حلقه ایجاد کردهایم، لذا گفتیم تأسیس حلقه جدید تحت عنوان جامعه و یا بحث انسجام اجتماعی در بحث حلقه رسانه و نیز در حلقه بانوان و هم در حلقات دیگری است، هم نشریه را در دستور کار داریم و هم به کرسیهایی که میخواهیم برگزار کنیم جهت میدهیم البته بیشتر به بحث هویت یعنی آنکه بیشتر دغدغه ماست برنامههای متنوعی که عرض کردم شامل حلقات و نشست و کرسی و همایش است، در واقع آن چیزی که میخواهیم جهت کار ما باشد بحث هویتبخشی است.
حوزه نیوز- با توجه به اینکه این انجمن تعاملاتی با سایر نهادها دارد در این باره نیز بفرمایید.
در خصوص ارتباطمان با نهادها و دستگاهها اولاً تکتک این اعضا که با ما مرتبط هستند خودشان متعلق به یک مجموعه هستند یا در واقع عضو حقیقی و مثلاً دانشآموخته یک جایی هستند یا استاد یک مجموعهای به شمار میروند یا محقق یک مجموعهای هستند و از این طریق ارتباط ما با آن مجموعهها برقرار میشود مثل مؤسسه امام خمینی(ره) که ما همایش مشترکی با آنها در خصوص اندیشههای اجتماعی مرحوم آیت الله مصباح یزدی برگزار کردیم و همینطور دانشگاههای آزاد اسلامی، دانشگاه باقرالعلوم(ع) و بقیه مراکز پژوهشها و حوزه و دانشگاه بدین صورت است. لذا از طرفی ما نیز کارهای مشترکی داریم و هم اصلاً فلسفه انجمن این است که بتواند در واقع با این یارگیریها ظرفیتهای نهادهای مختلف را به کار بگیرد و همجهت و همراستا حرکت کند. خب خیلی از دوستانمان رؤسای این مجموعهها و یا عضو هیئت مدیره آنجا هم هستند و داریم از این ظرفیت استفاده میکنیم. لذا یکی از فلسفه شکلگیری انجمن این است که بتواند خودش تصدیگری نکند و نقش هدایت داشته باشد.
حوزه نیوز - به نظر شما یکی از اصلیترین رسالتهای مهم در تشکیل انجمن چیست؟
بله اصلاً یکی از فلسفه مهم در شکلگیری انجمن همین است که بتواند خودش تصدیگری نکند بلکه هدایت کند، و همراهی، همافزایی با دستگاهها را شاهد باشیم این اتفاق دارد میافتد که همجهت بشوند. هم جهت شدن در همین حلقات به پایاننامهها به موضوعات رسانهای جهت میدهد به اضافه اینکه مستقیم هم ما با خیلی از نهادها در ارتباط با برگزاری رویدادها در تعامل هستیم. مثلاً در حال حاضر مسئولیت کتاب سال حوزه با ماست، در حوزه اجتماعی، فرهنگی یا طرحهای دبیرخانه و طرحهای پژوهشی حوزه باز مرتبط است این یعنی از طریق ما به صورت شخصی و حقوقی با عنوان انجمن و بعضی از مراکز دیگر که عرض کردم در ارتباط هستیم و شورای عالی انقلاب فرهنگی حجت الاسلام والمسلمین پارسانیا نیز که عضو انجمن ما است مرتبط اصلی این داد و ستد اطلاعات را داریم انجام میدهیم.
همچنین مراکز دیگر هم که از این جهت که در مسئلهشناسی و امثال اینها به ما کمک میکنند مثلاً نیروی انتظامی، اداره اطلاعات سپاه، اطلاعات وزارت، استانداری، جاهای دیگر که اینها مرتبط با ما هستند و از این جهت که بالاخره یک جایی است که محققین دغدغهمند حوزه با هم جمع شدند. لذا ما هم دستگاههای فرهنگی مستقیم مرتبطیم، هم در شوراها و در محافل تصمیمساز و تصمیمگیر کشور خوشبختانه حضور خوبی داریم. همان طور که عرض کردم این ۱۰ طرحی که حالا عناوین آنها الآن پیش من نیست این ۱۰ طرح از جزو ۳۰ طرحی بود که انجمن فرستاده است برای دبیرخانه علمی حوزه علمیه موضوعات مبتلابه است مثلاً بحث اربعین، بحثهای تمدنی، بحثهای رسانهای، بحثهای مربوط به علوم انسانی و فناوری که چندین همایش ملی هم برگزار شد که انجمن هم در آن سهیم بود. از طرفی یک حلقه خاص داریم در مورد علوم و فناوری. در بحثهای آسیبشناسی اینها موضوعاتی است که مستقیم یا غیرمستقیم عرض کردم مثلاً وقتی بحث اغتشاشات مطرح میشود انجمن هم ورود پیدا میکند حالا در قالب برگزاری کرسی، نشستهای تخصصی، موضوعات پروژههای تحقیقاتی، مطالعاتی، میزگردهای تخصصی انجام میشود. تفاوت انجمن نیز با جاهای دیگر این است که یک وقتی میگوییم که شما پژوهشگاه هستید موضوعاتتان چیست؟ میگویند ما این مقدار بودجه داریم این موضوعات را تعریف کردهایم یا این مقدار طرحهای برون پژوهشگاهی را جذب کردهایم ما در حقیقت زمینهسازی و محورهای موضوعات را اطلاعرسانی میکنیم چه بسا دوستی که عضو ماست در قالب انجمن آن فعالیت را انجام میدهد ولی به لحاظ اطلاعرسانی و تشویقی که انجمن انجام میدهد میرود سراغ آن کار فرق انجمن با جاهای دیگر این است که درواقع یک جای ترمینال مانند و یک میدانی برای توزیع، آشنایی است.
حوزه نیوز -منشورات و تألیفات انجمن کدام است؟ در کدام رویدادهای ورود کرده اید؟ آیا به موضوع قرآن توجه داشته اید؟ آیا انجمن در تدوین شاخههای علمی نیز حضور دارد؟
ما در تدوین شاخههای مرتبط با علوم اجتماعی ما حضور داشتیم جزو طراحان این شاخهها بودیم خودمان حضور جدی داشتیم هم در تربیت نیروی انسانی در قسمتهای مختلف که به ما مراجعه شده است حالا در قسمت خواهران موضوعات اینها نشستهایی برگزار شده، کارهای تبیین انجام شده، مثلاً نظریههای جامعهشناسی اینجا اسم بردیم برای تربیت خواهرانی بود که در حوزههای اجتماعی دروس نظریههای جامعهشناسی را به عهده دارند خب این کار باعث شد یا نقد کتاب مثلاً در این بحثهای دانش اجتماعی و مسلمین و امثال اینها بیشتر رفتند به سمت نقد کتابهایی که وجود دارد خب اینها اساتید را جمع میکنند یعنی در واقع عضوگیری آن اینطوری است و بیشتر به بحث نقد و ارزیابی کتابهای درسی در عرصهها میپردازند که این طبیعی است که خواستار ملی دارد حداقل در سطح خودش. بله ما در این عرصهها ورود داشتیم بعضی موضوعاتی که احیاناً از طریق بعضی محافل مثل شورای حوزوی شورای عالی انقلاب فرهنگی به ما محول شده یا به صورت شخصی یا به صورت اداری انجمن درواقع با انجمن مرتبط بوده در حوزهها ما فعالیتی داشتیم مثل بحث عفاف، حجاب، دورهای که منشورش را و آن اساسنامه را مینوشتند خب کارهای ما بود آن کارها را ما انجام میدادیم. البته در این باره آمار دقیقی نداریم چون ما به صورت مصداقی برخی از سفارشات را میپذیریم و عمدتا طرحهای خودمان بوده است منتهی اینکه چه تعداد آنجا ثبت شده و دیگران هم درواقع سفارش دادند اینها را مطلع نیستم. مثلا دانشگاه آزاد اسلامی سیاستش بر این هست که علوم انسانی اسلامی را در تراز انقلاب اسلامی بتواند به آن برسد و اجرا کند و ما با استفاده از همین اطلاعاتی که از انجمن به دست میآوریم هم عضویت در کمیسیون حوزه علمیه در علوم انسانی بنده عضو آن هستم از طرف رئیس دانشگاه که ۱۰ دانشگاه هستند از جمله دانشگاه آزاد اسلامی حضور جدی داشتیم و این یافتههای ما در انجمن منتقل میشود یا در تولید سرفصلها و منابع درسی ما الآن به شدت درواقع احساس نیاز میکنیم و داریم از حوزه استفاده میکنیم. شکلگیری دبیرخانه عملیاتیسازی تفاهمنامه حوزه و دانشگاه آزاد اسلامی یک تفاهمنامهای بین رئیس دو دستگاه است. این امر ۲ سال است دارد انجام میشود و این معنایش یک تفاهمنامه است که در عرصههای مختلف در سطح کشور دانشگاه آزاد و حوزه علمیه با هم مرتبط میشوند مثلاً برگزاری کرسیهاست، مثلاً اگر جذب هیئت علمی است اهتمام به حوزویان واجد شرایط بشود یا در بحث برگزاری همایشها، نشستهای توجیهی برای ایجاد گفتمان مشترک.
ما الآن کاری که در این دبیرخانه انجام دادیم که به صورت کشوری است و در قم مستقر است چند نشست داشتیم با مسئولین حوزه و دانشگاه در استانها که این ضرورت این کار را توجیه کنیم، عرصهها و محورهای کار را تبیین کنیم، کارهای مشترک را درواقع احساء کنیم، و الآن در واقع این زمینه و وحدت حوزه و دانشگاه کشور که نشان دادیم عملاً داریم در این دبیرخانه عملیاتیسازی تفاهمنامه داریم پیگیری میکنیم در عرصههای مختلف که آخرین نشستی هم که داشتیم به مناسبت وحدت حوزه و دانشگاه همه مسئولین رابط حوزه و دانشگاه است در سطح کشور در قم جمع شدند در حضور آیتالله اعرافی و آقای دکتر تهرانچی گزارش ارائه شد؛ خیلی مرتبط هستیم اصلاً دغدغه ماست ما الآن در جذب حق تدریسها حداقل در قم بنای ما بر این است که اگر در رشتههای تخصصی نیاز به حق تدریس داریم حداً امکان از فضلایی استفاده کنیم که هم متخصص و هم فاضل حوزوی هستند که فضای دانشگاه یک فضای هم معنوی هم در واقع از یافتهها معنویت حوزه بتوانیم استفاده کنیم.
اینها در علوم انسانی اسلامی شکل میگیرد و در کل کشور و با المصطفی داریم همین وضعیت است؛ یعنی بنده که حالا رئیس انجمن هستم هم مسئولیت کلان این دبیرخانه را به عهده دارم نه مسئول دبیرخانه به عنوان کسی که ناظر بر حسن انجام است هم این مسئولیت را در تفاهمنامه با جامعه المصطفی داریم، طبیعی است که ما این یافتههای انجمن در این ارتباطات به کمک ما میآید.
حوزه نیوز -چه ظرفیتهای مهمی در این عرصه وجود دارد؟
اگر معرفتش را داشته باشیم. زمینه بسیاری از فعالیتها هست. میگویم ظرفیت خیلی زیاد است اگر انجمن حالا فرض بفرمایید خود حجت الاسلام والمسلمین پارسانیا بالاخره یک ظرفیت علمی، دانشی به شمار میرود ولی سالها هم خود وی رئیس انجمن ما بوده است در سطح کلان یکی از آن، آیت الله رجبی، حجت الاسلام والمسلمین مریجی، یعنی هر کدام از این اساتید خودشان منشأ اثر هستند در جای خودشان و این انجمن حلقه ربط بین این اساتید است.
فیلم کامل گفت و گو
حوزه نیوز -و در کلام پایانی اگر نقطه نظری دارید بفرمایید.
من تشکر میکنم از خبرگزاری حوزه و البته توقع هم همین است که بالاخره این مجموعههایی که در حوزه به صورت خاص فعالیت میکنند شناسانده شوند و فعالیتهایشان مطرح شود، کمکم ما باید هویت انجمنی در حوزه علمیه را بیش از این شاهد باشیم. اگر از این انجمنها به خوبی استفاده شود ما را از بسیاری از کمیتههایی که دارد شکل میگیرد بینیاز میکند کمیتههای علمی یعنی طبیعتاً وقتی میگوییم دبیرخانه علمی یک جای نباید باشد باید بیاید در دل انجمن یا فرض بفرمایید الآن ما بحثهای پایاننامه و رسانههای حوزه را داریم خب اینها نباید از ضعف روشی برخوردار باشد وقتی که ما انجمن مطالعات اجتماعی حوزه را داریم که بهترین روششناسان با این ظرفیت دیده میشود باید از آن بهره گرفت. من یک وقتی به دوستان مسئول کمیتههای علمی که حالا کمیته معارف آن سالها هم عضو آن هستم در مورد بررسی موضوعات رساله و پایاننامههای حوزه عرض کردم که ما در انجمن این ظرفیت را میبینیم که طلبههایی که میخواهند پایاننامه و رسالهاشان را بنویسند یک تحولی داشته باشند حداقل یک هشت ساعت یک روز بیایند در جلسات روششناسی پایاننامه که ما برگزار میکنیم شرکت کنند و گواهی آن را بدهند ببینید چه اتفاقات بزرگی میافتد.
خب، اینها ظرفیتهایی است که باید شناخته شود و حوزه علمیه هم یک مقداری بیشتر انجمنها را باور کند خود انجمنهای حوزه ظرفیتهای زیادی دارند چون بالاخره بهترینها، برترینها یک خرد جمعی است بدون اینکه تعلل سازمانی آنجا مطرح شود یعنی آن خرد جمعی و ظرفیت علمی، دانشی به کار میآید، لذا به نظرم انجمنها هنوز جایگاه خودشان را پیدا نکردند حالا در کل کشور شاید همین باشد در دانشگاه هم همین باشد در حوزه علمیه هم یک چنین وضعیتی ما شاهد هستیم در عین حالی که ما میبینیم روزبروز درواقع درخششی انجمنها و اقبال به ضرورت حضور این انجمنها را شاهد هستیم من به نظرم میرسد که یک مقداری ما با تأخر مواجه هستیم این را میشود امثال شما که خبرگزاری دست شما هست انعکاس فعالیتهای انجمنها و نقطه نظراتشان میتواند خیلی کمک بزرگی باشد. ما در بعضی عرصهها به تناسب که موضوع مسئله شده جزواتی آماده شده مسئلهشناسی کردیم اینطوری ورود پیدا کردیم اما اینکه یا در فلسفه همین علوم اجتماعی هم باز کتابی آماده شد اما اینکه یکی از کارکردهای خودمان را تألیف کتاب بدانیم خیر؛ چون ما پژوهشگاه نیستیم ما باید زمینه را ایجاد کنیم که کتاب در پژوهشگاه انجام بشود موضوعات محوری که لازم هست در قالب رشتهها در نظام آموزشی اشراف بشود سرفصلهایی درسی اصلاح بشود این کار را ما داریم انجام میدهیم.
یعنی درواقع به کار جهت میدهیم و عقل جمعی را به کار میگیریم در عرصهها آسیبشناسی میکنیم دیگر بالاخره نیازشناسی میکنیم بعد هم ظرفیتها را میشناسیم در این عرصههایی که بالاخره ما در آن ورود داریم گاهی وقتها البته ممکن است بیانیه بدهیم در بعضی از مسائل مثلاً بحث ورود خانمها در ورزشگاه بود که ما خب این بیانیه را دادیم و به نظرمان رسید که باید با احتیاط در این مسائل ورود پیدا کرد.
۳۱۳/۱۷
