دکتر روح‌الله عباسی در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری حوزه با اشاره به این که نام گذاری سال ۱۴۰۴ از سوی رهبر معظم انقلاب به عنوان سال «سرمایه‌گذاری برای تولید»، بیش از هر چیز دیگری نشان‌دهنده اهمیت نقش تولید در رشد اقتصادی و توسعه پایدار کشور است، اظهار داشت: بی شک تحقق شعار سال «سرمایه‌گذاری برای تولید» نیازمند فراتر رفتن از اصلاحات برنامه‌های دانشگاهی و حرکت به سمت یک مدل جامع از هم‌افزایی میان دانشگاه‌ها، صنایع، دولت و نهادهای سرمایه‌گذاری است.

عضو هیئت علمی دانشگاه حضرت معصومه(س) افزود: اگرچه اقدامات پراکنده‌ای در دانشگاه‌ها، صنایع، شرکت‌ها و نهادهای مختلف انجام شده، اما به دلیل نبود تعاملات مناسب و نظارت‌های دقیق در طول اجرای پروژه‌ها، این تلاش‌ها تاکنون به نتایج پایدار منجر نشده‌اند و لذا برای تغییر این روند، مکانیزم‌های شفاف و عملیاتی برای هدایت این اقدامات ضروری است تا از هدررفت منابع و موازی‌کاری جلوگیری به عمل آید.

پرورش استعدادها با تکیه بر تولید دانش بنیان

وی همچنین گفت: نقش دانشگاه‌ها در این فرآیند باید تسهیل‌گری و پرورش استعدادها باشد، نه صرفاً ورود مستقیم به توسعه فناوری و تجاری‌سازی، که مسئولیت اصلی پارک‌های علم و فناوری است. به همین دلیل، دانشگاه‌ها باید در کنار حفظ رسالت آموزشی و پژوهشی خود، ارتباط مؤثرتری با صنعت برقرار کنند. همچنین، نباید انتظار داشت که یک دانشجو در همان ابتدا تبدیل به یک تولیدکننده شود، بلکه هدف، درگیر کردن او با روندهای واقعی تولید و کارآفرینی، شناسایی استعدادهایش، ارائه آموزش‌های عملی و حفظ ارتباط مستمر او با دانشگاه حتی پس از ورود به بازار کار است.

عباسی افزود: فارغ‌التحصیلان می‌توانند تجربیات خود را به نسل‌های بعدی منتقل کنند و به‌عنوان مشاوران و حامیان کارآفرینان جدید عمل کنند.

وی در بخش دیگری از سخنان خود به تبیین اهم اقدامات در سه مرحله کوتاه مدت، میان مدت و بلندمدت پرداخت و ابراز داشت: در بخش اقدامات کوتاه‌مدت یعنی فاز زمانی بین یک تا دو سال باید به مواردی همچون ایجاد شبکه ملی نخبگان تولید و فرهنگ به معنای ایجاد یک شبکه یکپارچه میان دانشجویان نخبه، کارآفرینان، هنرمندان و صنایع فرهنگی برای تعریف پروژه‌های مشترک و سرمایه‌گذاری هدفمند روی ایده‌های فناورانه و هنری اشاره کرد.

اقدامی فراتر از کارآموزی صرف

عضو هیئت علمی دانشگاه حضرت معصومه(س) همچنین با اشاره به بحث ایجاد آزمایشگاه‌های صنعت‌آزمایی و نوآوری فرهنگی در فاز کوتاه مدت گفت: هر دانشگاه می‌تواند به‌جای کارآموزی صرف، مرکزی برای تعامل دانشجویان با چالش‌های واقعی صنعت، رسانه، فرهنگ و هنر ایجاد کند، مشروط بر آنکه این مراکز به‌عنوان مکملی برای پارک‌های علم و فناوری عمل کنند و نه جایگزین آن‌ها.

وی یادآور شد: از دیگر اقدامات در بخش کوتاه مدت، طراحی دوره‌های فوق‌برنامه صنعت‌محور و کارآفرینی فرهنگی است که در این رابطه، ارائه دوره‌های تخصصی کوتاه‌مدت توسط مدیران صنعتی، کارآفرینان موفق، هنرمندان و فعالان حوزه علوم انسانی به‌عنوان بخشی از برنامه درسی دانشجویان مورد توجه است، ضمن آن که از دیگر موارد، تبادل استاد، هنرمندان و مدیران صنعتی است چه آن که دانشگاه‌ها باید تعامل بیشتری با مدیران ارشد صنعتی، فعالان فرهنگی و هنری برقرار کرده و اعضای هیئت علمی را به صنایع و مراکز فرهنگی برای حل مسائل واقعی اعزام کنند.

اهم اقدامات میان‌مدت

وی در خصوص اقدامات میان‌مدت در بازه زمانی سه تا پنج ساله اظهار داشت: از جمله موارد در این بازه زمانی، پیمان استراتژیک دانشگاه، صنعت و فرهنگ است و توضیح بیشتر این که دانشگاه‌ها، صنایع و نهادهای فرهنگی باید قراردادهای استراتژیک پنج‌ساله امضا کنند تا تحقیق و توسعه (R&D) در حوزه‌های علمی، صنعتی و فرهنگی به‌صورت پایدار جریان یابد.

عباسی با اشاره به این که از دیگر موارد می توان به ایجاد صندوق‌های ریسک‌پذیر دانشگاهی و فرهنگی اشاره کرد، افزود: راه‌اندازی صندوق‌های جسورانه دانشگاهی با مشارکت دولت، بخش خصوصی و سرمایه‌گذاران خارجی برای تأمین مالی ایده‌های نوآورانه، استارتاپ‌های هنری و شرکت‌های خلاق در این خصوص مورد نظر است.

عضو هیئت علمی دانشگاه حضرت معصومه(س) در خصوص کریدورهای نوآوری منطقه‌ای و قطب‌های فرهنگی نیز گفت: منظور از این بخش ایجاد نواحی ویژه نوآوری در اطراف دانشگاه‌ها که به‌عنوان قطب‌های توسعه فناوری، هنر و فرهنگ فعالیت کنند، اما در همکاری تنگاتنگ با پارک‌های علم و فناوری باشند تا از هم‌پوشانی وظایف جلوگیری شود.

وی اضافه کرد: در بحث اقتصاد داده‌محور در دانشگاه‌ها و صنایع خلاق به عنوان یکی از اقدامات در بازه زمانی میان مدت، مساله بهره‌گیری از هوش مصنوعی و تحلیل داده برای پیش‌بینی نیازهای صنعتی، فرهنگی و تدوین برنامه‌های آموزشی آینده‌نگر مطرح است.

لزوم حرکت به سمت دانشگاه های صادرات محور

معاون دانشگاه حضرت معصومه(س) در بخش دیگری از سخنان خود به تبیین اقدامات بلندمدت (۵-۱۰ ساله) پرداخت و با اشاره به لزوم هم‌افزایی در سطوح کلان بین صنعت، فرهنگ و آموزش گفت: ایجاد یک شورای عالی مشترک میان وزارت علوم، وزارت صمت، وزارت ارشاد، معاونت علمی ریاست جمهوری و نهادهای مالی برای هماهنگی سیاست‌های کلان سرمایه‌گذاری دانشگاهی و فرهنگی در این زمینه مدنظر است.

وی با اشاره به ضرورت حرکت به سمت دانشگاه‌های صادرات‌محور و قطب‌های هنری افزود: منظور و هدف، تغییر رویکرد دانشگاه‌ها از آموزش‌محور به دانشگاه‌هایی که نه‌تنها دانش تولید می‌کنند، بلکه صادرات فناوری، محصولات دانش‌بنیان، آثار فرهنگی و هنری را نیز هدف‌گذاری کرده‌اند.

عضو هیئت علمی دانشگاه حضرت معصومه(س) با بیان این که از دیگر اقدامات مهم در بازه زمانی بلند مدت باید به بحث دیجیتالی‌سازی زنجیره ارزش دانشگاه-صنعت-هنر اشاره کرد، گفت: هدف در این بخش، ایجاد یک بستر دیجیتال است که تمامی حلقه‌های ایده‌پردازی، تحقیق، تولید، هنر و تجاری‌سازی را در یک اکوسیستم هوشمند به هم متصل کند.

برقراری نظام مالیاتیِ انگیزشی با هدف پیوند صنعت و دانشگاه

عباسی با اشاره به لزوم برقراری نظام مالیاتی انگیزشی برای ارتباط صنعت، هنر و دانشگاه بیان داشت: ارائه معافیت‌های مالیاتی به شرکت‌هایی که در پژوهش‌های دانشگاهی، ایجاد فرصت‌های شغلی برای دانشجویان، و حمایت از پروژه‌های فرهنگی و هنری مشارکت دارند. هرچند در حال حاضر طرح‌هایی در این زمینه مطرح شده، اما همچنان چالش‌های اجرایی و ابهامات زیادی وجود دارد و این موضوع به‌طور جدی مورد پیگیری قرار نگرفته و لذا لازم است که این نظام مالیاتی از مرحله طرح‌های کلی خارج شده و با ارائه دستورالعمل‌های دقیق، به یک سیاست شفاف و کارآمد برای حمایت از سرمایه‌گذاری دانش‌بنیان و فرهنگی تبدیل شود.

وی در خاتمه صحبت های خود افزود: چنانچه بتوانیم این مسیر را به‌صورت منسجم و مرحله‌بندی‌شده طی کنیم، دانشگاه‌ها نه‌تنها به موتور محرک تولید تبدیل خواهند شد، بلکه شاهد تحولی عمیق در تعامل بین دولت، صنعت، هنر و دانشگاه خواهیم بود، چرا که رمز موفقیت، خروج از رویکردهای جزیره‌ای و حرکت به‌سوی یک اکوسیستم یکپارچه، نوآورانه و خلاقانه است.