به گزارش خبرنگار خبرگزاری حوزه صفحات پرزرق و برقی با دنبال‌کننده‌های بسیار در فضای مجازی که روزانه به‌روز می‌شوند، با منظره‌ها یا شاید مکان‌های بسیار شیک و لوکس و به قول خودشان لاکچری، از دعوت به خرید فلان برند گرفته تا تبلیغ شرکت‌های مختلف در این صفحات به چشم می‌خورد.

اما کاش تنها به تبلیغات در این صفحات بسنده می‌شد، نشان‌دادن زندگی‌های آن‌چنانی و فوق تصور برای بسیاری از مردم در شرایط کنونی جنگ اقتصادی آسیب‌های بسیار زیادی را برجای می‌گذارد که حتی آثار شوم آن به زندگی اجتماعی و خانوادگی افراد نیز کشیده می‌شود.

ردّ پای بلاگرها در آسیب‌های اخلاقی و رفتاری

سید محمدحسین چاوشیان کارشناس فعال حوزه خانواده در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری حوزه با اشاره به ظهور فضای مجازی و فعالیت‌های افرادی در قالب بلاگر و اینفلوئنسر در شبکه اجتماعی اینستاگرام اظهار داشت: امروزه شاهد اتفاقات ناگواری در فضای مجازی به‌ویژه در پیج‌های اینستاگرامی با مقایسه ظاهر زندگی افرادی که ما هیچ شناختی از آنها در زندگی واقعی‌شان نداریم، هستیم.

وی ادامه داد: درعین‌حال بسیاری از افراد در زندگی فردی و خانوادگی خود مشغول کپی‌برداری از این سبک زندگی‌ها هستند که باعث بروز اتفاق‌هایی در سطح جامعه شده است که آسیب‌های فراوانی را هم برای زندگی فردی و هم برای زندگی خانوادگی و حتی برای زندگی اجتماعی افراد هم به دنبال داشته باشد.

هیچ‌وقت نباید ظاهر زندگی دیگران را با باطن زندگی خود مقایسه کنیم

رئیس مؤسسه خانواده اسلامی و تربیت معنوی خاتم، با اشاره به اهمیت سواد رسانه افزود: هیچ‌وقت نباید ظاهر زندگی دیگران را با باطن زندگی خود مقایسه کنیم؛ ظاهر زندگی اشخاصی که ما شناختی از آنها نداریم و تماشای زندگی‌های برش خرده‌ای که تنها یک بخش از زندگی این افراد را در قالب پست‌هایی در صفحات اینستاگرام به تصویر کشیده شده و به مناسبت‌های مختلف باعث تحت‌تأثیر قراردادن زندگی برخی افراد جامعه به‌ویژه در شرایط سخت کرونایی، اقتصادی و معیشتی می‌شود که به دلیل الگوبرداری‌های نادرست از این فضای مجازی و عدم داشتن سواد رسانه‌ای باعث بروز یک سری آسیب‌ها می‌شود.

وی ادامه داد: رویدادهایی که در حال به تصویر کشیدن زندگی لاکچری، شیک و رفاه آن‌چنانی درعین‌حال بدون مشکلات زندگی و فقط پرداختن به زیبایی‌های زندگی که آن‌هم زیبایی‌های مجازی است.

چاوشیان ابراز داشت: به تصویر کشیدن مسافرت‌ها و سفرهای مختلف؛ جشن تولدها و مراسم‌های پرهزینه و پرزرق‌وبرق و حتی جشن تعیین جنسیت که متأسفانه چند سالی است که رواج یافته و باعث شده که زوج‌های جوان به این سمت‌وسو رفته که جشنی را با این هزینه‌های سرسام‌آور برگزار می‌کنند.

وی با اشاره به تصویر کشیدن برخی از مراسم‌ها توسط بلاگرها خاطرنشان کرد: مراسم‌هایی از قبیل اتاق زایمان، جشن‌های عروسی، ماه گردها و مهمانی‌ها مختلط و ازاین‌قبیل رویدادها که بلاگرها آن را به تصویر می‌کشند؛ همگی باعث می‌شود که بسیاری از خانواده‌هایی که درگیر مشکلات اقتصادی و معیشتی خود هستند با تماشای این زندگی‌های لاکچری و جعلی دچار آسیب‌های مختلفی شوند.

برخی از بلاگرها به زندگی مردم آسیب می‌زنند

چاوشیان ادامه داد: یکی از مهم‌ترین اثرات این آسیب‌ها باقی‌گذاشتن حسرت است، به این معنا که یک زوج جوان با دیدن زندگی‌ها و روابط عاشقانه مجازی که با بارگذاری یک عکس و یا یک کلیپ نشان داده می‌شود باعث باقی‌گذاشتن حسرتی می‌شود و در نتیجه ناامیدی به زندگی و ناامیدی به آینده را به همراه دارد.

وی درباره آسیب‌های ناشی از فضای مجازی بیان داشت: این آسیب‌ها باعث بروز اختلالات جدی در زندگی روزمره اشخاص و حتی در تحصیل افراد می‌شود به‌نحوی‌که این سوال پیش خواهد آمد که آیا با خواندن درس چه درآمدی برای من حاصل خواهد شد درصورتی‌که یک بلاگر در فضای مجازی با سرمایه زیاد در حال کار کردن و کسب درآمد بیشتر است.

کارشناس حوزه خانواده بیان داشت: در مباحث شغلی افراد هم این اختلالات باعث بروز مشکلات می‌شود به‌گونه‌ای حتی فردی با یک درآمد اندک به‌واسطه فریب خوردن در فضای مجازی و حتی برخی سایت‌های شرط‌بندی دچار ازدست‌دادن سرمایه خود می‌شود که اینها موارد بسیاری از این قبیل آسیب‌هاست.

رئیس مؤسسه خانواده اسلامی و تربیت معنوی خاتم با اشاره به آفت‌های فضای مجازی در تحت‌تأثیر قراردادن تحصیل، اشتغال و آینده افراد گفت: با مرور مکرر این صفحات باعث ایجاد اعتیاد به فضای مجازی می‌شود که این اعتیاد به فضای مجازی باعث که حتی زندگی زناشویی افراد هم با مشکلات جدی نظیر سرد شدن روابط و طلاق‌های عاطفی روبرو شود.

فضای مجازی موجب غافل ماندن از تربیت فرزندان شده است

وی با اشاره به بحث تربیت فرزندان بیان داشت: زمانی که مادری تمام ساعات روز خود را به چک کردن صفحات مجازی اختصاص می‌دهد باعث غافل ماندن از تربیت فرزندان خود می‌شود.

چاوشیان با بیان این که این موضوعات تمام زندگی افراد خانواده را تحت‌تأثیر قرار داده است، تاکید کرد: در واقع تمام این اتفاقات ناشی از یک فریب و توهمی است که فکر می‌کند که اگر فلان راه را رفته بود می‌توانست امروز یک زندگی آن‌چنانی داشته باشید.

وی خاطرنشان کرد: امروز ما با یک پدیده‌ای به نام توهم گرایی روبرو هستیم، زندگی‌های این افراد در ظاهر نشان‌دهنده رفاه آن‌چنانی است اما در باطن این افراد در زندگی خودشان دچار مشکل هستند و به‌صورت ظاهری برای کسب درآمد و فریب‌دادن جامعه خودشان را به‌گونه‌ای دیگری نشان می‌دهند.

کارشناس خانواده با بیان اینکه این عوامل باعث شده که ما شاهد یک نوع توهم گرایی به‌جای واقع‌گرایی باشیم، ابراز داشت: علاوه بر این در فضای دینی و مذهبی جامعه کشورمان، مردم ما یک مردمی هستند که احساسات آن‌ها با احساسات مذهبی آمیخته شده است.

برخی بلاگرها افراد جامعه را فریب می‌دهند

وی تصریح کرد: در برخی از زمان‌ها در این فضای مجازی ما شاهد هستیم که همین بلاگرها با استفاده از مقدسات و ظواهر دینی می‌خواهند جامعه را فریب داده و وانمود کنند که به مقدسات اعتقاد دارند اما زمانی که بخواهیم واقع‌بینانه این مسئله را دنبال کنیم می‌بینیم که کمتر اعتقادی در عمل وجود دارد.

کارشناس حوزه خانواده با اشاره به سفارشاتی که در قرآن کریم از سوی خداوند متعال شده است، تاکید کرد: خداوند در سوره ۶۴ سوره عنکبوت می‌فرمایند: این زندگانی چندروزه دنیا (اگرنه در پرستش حق و سعادت آخرت صرف شود) افسوس و بازیچه‌ای بیش نیست و زندگانی اگر مردم بدانند به حقیقت دار آخرت است (که حیاتش جاوید و نعمتش بی‌رنج و زوال است).(وَمَا هَ ٰ ذِهِ الْحَیَاةُ الدُّنْیَا إِلَّا لَهْوٌ وَلَعِبٌ ۚ وَإِنَّ الدَّارَ الْآخِرَةَ لَهِیَ الْحَیَوَانُ ۚ لَوْ کَانُوا یَعْلَمُونَ)

آن چیزی که در فضای مجازی ما می‌بینیم یک نوع سرگرمی است

وی اظهار داشت: آن چیزی که در فضای مجازی ما می‌بینیم یک نوع سرگرمی است، یک نوع بازی‌کردن با احساسات، شغل، احساسات و عواطف مردم است، خودشان بازی می‌کنند و این‌ها اگر بخواهد نهادینه بشود خسارت‌های جبران‌ناپذیری را رقم خواهد زد.

چاوشیان خاطرنشان کرد: اگر این افراد می‌خواهند به مسائل دینی پایبند باشند باید به خودشان بیایند و تصاویر آن‌چنانی که به رخ مردم می‌کشند را اصلاح کنند و دست از این شوآف‌ها دست بردارند

وی به آسیب‌های فضای مجازی اشاره کرد و افزود: این آسیب‌ها به‌قدری زیاد می‌شود که از طلاق‌های عاطفی به طلاق‌های واقعی می‌رسیم و زندگی از سردی به طلاق می‌رسد.

دچار عدم دانش کافی برای فهم واقعیت از توهم هستیم

استاد حوزه و دانشگاه تاکید کرد: در واقع در بیان راه‌حل‌ها باید گفت ما متأسفانه دچار عدم دانش کافی برای فهم واقعیت از توهم هستیم و دلیل این هم در عدم یادگیری سواد رسانه‌ای است اگر ما سواد رسانه‌ای داشته باشیم و این سواد نهادینه شود می‌توانیم واقعیت را تشخیص بدهیم قطعاً زندگی ما متأثر از این اتفاقات نخواهد بود.

وی با بیان این که دچار بحران هویت شده‌ایم، تصریح کرد: امروزه بحران هویت فردی و خانوادگی را در زندگی که متأثر شده است از فضای مجازی تجربه می‌کنیم و نیاز به بازتعریف هویت در عصر پست‌مدرن داریم یعنی باید هویت ما تعریف بشود و این هویت هم باید متأثر از بافت ایرانی و اسلامی باشد

کارشناس حوزه خانواده ادامه داد: باید به ارزش‌های اصیل ایرانی و دینی برگردیم و واقعاً نباید گول ظواهر دنیا را بخوریم چرا که زندگی حقیقی و باقی ما زندگی آخرت است همان تعبیری که قرآن دارد و خداوند می‌فرماید: زندگی واقعی سرای آخرت است، اگر می‌دانستند! (إِنَّ الدّارَ الآخِرَةَ لَهِیَ الحَیَوانُ ۚ لَو کانوا یَعلَمونَ)

وی افزود: دنیا را به‌قدری جدی گرفتیم که از آخرت غافل شده‌ایم به‌طوری‌که خداوند در قران کریم و در سوره بقره می‌فرمایند: اینان همان کسانی هستند که (متاع دوروزه) دنیا را خریده و ملک ابدی آخرت را فروختند، پس (در آخرت) عذاب آنها تخفیف نیابد و هیچ یاوری نخواهند داشت. (أُولَئِکَ الَّذِینَ اشْتَرَوُا الْحَیَاةَ الدُّنْیَا بِالْآخِرَةِ ۖ فَلَا یُخَفَّفُ عَنْهُمُ الْعَذَابُ وَلَا هُمْ یُنْصَرُونَ)

انسان متعالی انسانی است که و تدبر می‌کند

رئیس مؤسسه خانواده اسلامی و تربیت معنوی خاتم تصریح کرد: درست است که انسان در اصل آزاد آفریده و راه هدایت برای انسان گذاشته شده و خودش می‌تواند انتخاب کند و مجبور نیست راهی را برود یا نرود، اما انسان متعالی انسانی است که تأمل و تدبر می‌کند، می‌اندیشد و تشخیص می‌دهد که کدام زندگی پایدار و ماندگار است.

وی با اشاره به قرآن کریم افزود: کسانی که آخرت خودشان را برای حیات دنیوی فروختند آدم‌هایی هستند که نفس خودشان را فروختند یعنی این طلب دنیایی این زندگی ظاهری و فانی یکی از انگیزه‌های قتل نفس است.

چاوشیان با اشاره به آیه ۱۹ سوره حشر ادامه داد: خداوند در این آیه می‌فرمایند: " و مانند آنان نباشید که به‌کلی خدا را فراموش کردند، خدا هم (حظّ روحانی و بهره ابدی) نفوس آنها را از یادشان برد، آنان به حقیقت بدکاران عالمند" در واقع خداوند می‌فرمایند وای به حال روزی که ما خدا را فراموش کنیم چرا که در آن زمان همه چیز را از دست دادیم.

خانواده‌های ما در فضای مجازی آسیب می‌بینید

وی در پایان خاطرنشان کرد: با همه شرایط اقتصادی واقعاً جای حیف و حسرت است که جامعه ما فریب یک زندگی ساختگی بلاگرها را می‌خوریم و در این زمینه همه دست‌اندرکاران فرهنگی، نمایندگان محترم مجلس و صاحب‌نظران باید یک اقدام عاجل و برای فضای مجازی داشته باشند.

استاد حوزه و دانشگاه تصریح کرد: صاحبان تریبون‌های فرهنگی باید این هشدار را جدی بگیرند که خانواده‌های ما در فضای مجازی آسیب می‌بینند و نسل آینده ما شاید با این آسیب‌ها به دنبال واقع‌گرایی و آخرت اندیشی نباشد و در عوض به دنبال توهم گرایی و ظاهرگرایی باشد.

نبودن تعریف و تفکیک دقیق میان فضای مجازی و خانواده، آسیب‌های جدی بر پیکر خانواده زده است

حجت‌الاسلام سید محمدحسین هاشمیان دانشیار مدیریت راهبردی دانشگاه باقرالعلوم نیز در در گفت‌وگو با خبرنگار ما به عمق آسیب‌های فضای مجازی بر پیکره خانواده اشاره کرد و اظهار داشت: در عرصه سیاست‌گذاری خانواده، دچار نوعی آشفتگی نهادی و سازمانی هستیم به طوری که در دوگانه نهاد خانواده و نهاد بازار ما نتوانستیم در آن توازن به وجود آوریم.

وی ادامه داد: در نگاه به بازار و اقتصاد و اولویتی که به آن بخشیدیم، به بهانه گفتمان توسعه، خانواده را تضعیف کردیم و زن را از خانواده جدا کرده و در بازار کار بردیم که یکی از تبعات آن، کاهش جمعیت بود.

هاشمیان خاطر نشان کرد: اگر می‌خواهیم مسائل نهاد خانواده حل شود، بدون حل شدن جهت‌گیری‌های رسانه‌ای، تصویرسازی‌ها و هنجار سازی که از زن مطلوب می‌کنیم، باید بازنگری شود، نبودن فرزند یا حضور کم‌رنگ آن‌ها (یک یا دو فرزند) و تخریب ارتباط کلامی و رفتاری زوجین در سریال‌های طنز، رابطه میان زن و شوهر و خانواده را تخریب می‌کندکه البته امروزه با توسعه شبکه‌های اجتماعی، این مسئله بغرنج‌تر شده است.

وی با بیان این که نبودن تعریف و تفکیک دقیق میان فضای مجازی و خانواده، آسیب‌های جدی بر پیکر خانواده زده است، ابراز داشت: سال گذشته بود که چت نوجوان چهارده‌ساله با یک بلاگر در ترکیه شوک بسیار سنگینی را به فضای جامعه وارد کرد، باید کاری برای نجات خانواده کرد و در این میان به‌هرحال، تعریف این مناسبات و استفاده از ظرفیت‌های رسانه باید جدی گرفته شود.

بحرانی که زندگی واقعی مردم را به چالش کشیده است

در این میان باید گفت زیست مجازی و فعالیتی که برخی افراد به نام بلاگر در این فضا انجام می‌دهند نه تنها همه افراد خانواده بلکه کل جامعه را تحت تأثیر خود قرار داده و هر روز بر نفوذش افزوده می‌شود.

در واقع غفلت و کوتاهی در برابر این فضای مخرب خسارت‌های جبران ناپذیری بر پیکره خانواده‌ها زده است و شاید تأخیر در برخورد با این فضای مخرب آثار جبران ناپذیری به همراه داشته باشد.