به گزارش خبرگزاری حوزه، ابوالفضل ظهرهوند در «سلام تهران» با اشاره به بازتابهای مثبت و منفی سفر رئیسجمهور به روسیه، گفت: معمولاً در فضای سیاسی مخصوصاً وقتی ایران در حال انجام متحرک ویژهای است که قطعاً روی معادلات منطقهای و بینالمللی تأثیر خواهد داشت، انتقاد و بازتابهای مثبت و منفی بسیار است. بیشترین مانوری که میتوان داد روی جنبههای پروتکلی و شکلی کار است. بههرحال ایران و روسیه به عنوان دو کشور همسایه قدرتمند در حال ورود به دوره جدیدی از تعامل هستند که قطعاً تأثیرات بلندمدت و کوتاهمدت خود را دارد.
وی با اشاره به چگونگی انجام پروتکلها در این سفر، عنوان کرد: به نظر میرسد پروتکلها برخلاف گفتهها، بسیار خوب انجام شد. وقتی هیئتی در این سطح قرار است انجام شود، مردم باید بدانند که پیش از آن گروهی به آنجا اعزام شده و تمام جزئیات سفر را تنظیم میکند. آنچه انجام میشود بر اساس آن توافق که صورت گرفته است. اگر موردی خلاف پروتکل باشد حتی ممکن است سفر انجام نشود مثلاً ممکن است گفته شود ما فقط در این شکل و با این پروتکل در این روند حرکت میکنیم. کل ماجرا از لحظه ورود و حتی شیوه سرو غذا که چه غذایی خورده شود و چه ساعتی باشد همه انجام شده است. مثلاً اینکه رئیسجمهور باید در دوماً سخنرانی کند یا وقتی به دانشگاه میرود سخنرانی داشته باشد.
این کارشناس مسائل سیاسی با بررسی انتقادهای مطرحشده، اظهار داشت: نکتهای که عنوان میشد این بود که چرا رئیسجمهور طرف مقابل به فرودگاه نرفته است که جز پروتکل است. ضمن اینکه پروتکلها معمولاً اینگونه است که هرگونه شما عمل کنید با شما نیز آنگونه عمل میشود. حتی وقتی رئیسجمهور و رهبر چین به ایران آمد، رئیسجمهور ایران در فرودگاه به استقبال او نرفت. در پروتکلها مشخص میشود که دقیقاً چه کسی به استقبال برود؛ ممکن است از معاونان یا وزرا باشد. این مسئله کاملاً پذیرفته شده است و به صورت متقابل انجام میشود.
وی با اشاره به شیوه نشستن و محل برگزاری جلسه، مطرح کرد: جایی که در نظر گرفته شده بود، اتاق رئیسجمهور روسیه است و یک میز مذاکراتی دارد که تمام کار جدی آنجا انجام میشود. قسمتی از اتاق نیز میز کار پوتین است که بحث آن جدا است وقتی وزرا یا مسئولین داخلی خودشان ملاقات دارند، در آنجا مستقر میشوند. بخش دیگری نیز در کنار شومینه است که معمولاً جنبههای شکلی دارد یعنی اگر دیگر رؤسای جمهور به آنجا بروند چند دقیقه آنجا نشسته و خبرنگاران آمده، عکس یادگاری گرفته و میروند.
ظهرهوند با اشاره تأثیر نوع دیدار ایران و روسیه بر محل نشستن، گفت: ما بحث از توافق راهبردی ۲۰ ساله داریم که بحث مذاکراتی است و بحث شکلی نیست که بخواهیم عکس یادگاری بگیریم. یکی از عکسهای جالب برای من این بود که وقتی صدراعظم آلمان به آنجا رفته بود پوتین داشت با سگش بازی میکرد و مرکل نیز در سمت دیگر نشسته بود و این نشاندهنده موارد دیگری است و کدهای دیگری را مخابره میکند. تمام آن مربوط به بخش شکلی است اما وقتی مذاکرهای جریان دارد که چندین ساعت باید با طرف مقابل صحبت شود آن میز بسیار گویا بود. اگر قرار بود در شمال یا جنوب آن میز بنشینند، نشانه دیگری بود و اینکه در دو سر میز طولانی نشستهاند و هیچکس پشتش به دیوار نبود نشانهای دارد. اگر یکی از طرفین پشتش به دیوار بود از موضع دیگری صحبت میکرد. تمام این جنبهها پیشبینی شده است و برخورد بسیار مناسب بود.
وی با اشاره به انتقادهای بیمورد برخی رسانهها، گفت: همین نکاتی که روی آن مانور داده شده است اگر کسی به مسائل دیپلماتیک و پروتکلها آشنا باشد نباید گفته میشد اما از آنجایی که کار نشده است و افکار عمومی ما شاید این نکات را ندانند بنابراین دیده میشود که روی همان موضوعی که خود نیز قبول ندارند، مانور میدهند یعنی حتی اگر رئیسجمهور فرانسه نیز به ایران میآمد، رئیسجمهور ما به فرودگاه نمیرفت.
این کارشناس مسائل سیاسی درباره پروتکلهای متناقض، اظهار کرد: گاهی اوقات نیز پیش میآید که پروتکلها نمیتوانند به صورت مثبت یا منفی، گویای موقعیت دلخواه باشند که بحثی جداگانه است یعنی ممکن است موقعی رئیسجمهور کشوری ماشین شخصیاش را برداشته و به پای پلکان میرود که این مورد کلاً کد دیگری را مشخص میکند.در اینجا فرایندی آغاز شده است که دوره و سطح جدید روابط بوده و طبق پروتکل است.
وی پیرامون کدهای دریافتی از این رزمایش، گفت: وقتی امروز نگاه میکنیم میبینیم ۳ کشور که ۲ کشور آن، عضو شورای امنیت سازمان ملل هستند در رزمایش شرکت میکنند. همچنین هر ۳ کشور با آمریکا چالش دارند؛ روسیه در اوکراین، چین در رابطه با تایوان و کره و ایران نیز که در حال انجام مذاکرات وین است. همزمانی این مذاکرات بسیار علامت مؤثری بود و نشان داد که معادلات در حال تغییر است. ۲ کشوری که در ۲۰۱۵ آن سمت میز بودند امروز این سمت ماجرا قرارگرفتهاند. این نگاه به شرق را ایران اعلام کرده است؛ ما در یک توازن در روابط خارجی نگاه به شرق و کار با آسیا را در دستور کار قرار دادیم. به اعتقاد من این رزمایش کدهای مهمی را ارسال میکرد و معادلات در حال تغییر است. اینکه در شمال اقیانوس هند نزدیک میشود به خلیجفارس و تنگه هرمز و از آنطرف دریای سرخ تغییراتی را نشان میدهد که در حال رخ دادن است و قطعاً یک پای برنامه ایران است.
کارشناس مسائل سیاسی در پایان درباره تغییر معادلات منطقهای توسط ایران، اظهار داشت: بحث دیگری که عنوان میشد این بود که ایران در آغوش روسیه و چین میرود. در این رزمایش اگر ۱۱ یگان را به میدان آوردیم آنها ۲ یا ۳ یگان داشتند. ما در توازن بودیم و نشان میدهد امنیت را درونزا تعریف میکنیم مانند برخی از کشورهای حوزه خلیجفارس نیستیم که خلبان را نیز برای بمباران مردم یمن از آمریکا اجاره کنیم بنابراین اگر از این زاویه نیز نگاه کنیم میبینیم که ایران در کنار دو قدرت جهانی آمده است که معادلات منطقهای را تغییر دهد.
ظهرهوند با اشاره به انجام توافقات، مطرح کرد: سند بهطورکلی پذیرفته شده است اما مهم اسناد پاییندستی است که کدام وزرا را مأمور کردهاند مثلاً وزیر امور خارجه ایران امور شده است با وزیر خارجه روسیه بخشهایی را تنظیم کنند. آن اسناد پاییندستی بسیار مهم است وگرنه ورود ایران به این توافقات قطعی میباشد.
وی درباره بیسروصدا بودن توافقات وین، گفت: این بیسروصدا بودن توافقات وین را باید در حواشی ماجرا جستجو کرد. مهمترین کدی که دریافت کردم این است که ریچارد نفیو را که مسئول سیاستهای تحریمی آمریکا علیه ایران است، خود آمریکا کنار گذاشته است. این فرد مبتکر فشارهای تحریمی آمریکا و عضو گروه مذاکرهکننده قبلی بود. همچنین در دوره چهل و چهارمین رئیسجمهور آمریکا، اوباما، کارشناس میز ایران در شورای امنیت ملی آمریکا بوده است. چنین فردی نتوانست با رابرت مالی، دستیار ویژه رئیسجمهور، در بحث لحاظ کردن ملاحظات ایران، کنار بیاید. این برکناری علامت داشت و نشان میدهد که طرف آمریکایی خیلی جدی است.
ظهرهوند با پیشبینی زمان به سرانجام رسیدن این مذاکرات، بیان داشت: اخبار دیگری را نیز که از مواضع مقامات غربی دیدم، تأکید دارند که سرعت بیشتر شود و اظهار امیدواری میکردند که به توافق برسند. در این شرایط اگر همه عوامل به همین صورت باشد و اتفاق خاصی مثبت یا منفی نیافتد قاعدتاً باید حوالی عید نوروز این توافق صورت گیرد.
وی درباره نرخ دلار در صورت انجام توافق، گفت: دلار بهطورکلی سیاست زده است و باید به واحدهای اقتصادی توجه شود. دلار بهطورکلی حباب دارد. اعتقاد من به عنوان یک کارشناس سیاسی-اقتصادی این است که دلار در ایران پایش روی پوست موز است. اگر همه عوامل ثابت باشد تصور میکنم که قیمت آن به حدود ۲۰ هزار تومان برسد. علاوه بر اینکه بودجه نیز روی آن بسته شده است و خود این مسئله، کد است. در مجموع ذات ریال ایران به نظر من زیر ۱۰ هزار تومان است.
ظهرهوند در پاسخ به احتمال تغییرات قیمتها در صورت تغییر نرخ دلار، ابراز داشت: معمولاً میگویند قیمتها برگشتناپذیر هستند. اتفاق دیگری ممکن است بیافتد یعنی شاید نوع پرداختها تغییر کند و به سیاستهای پولی که ما اتخاذ میکنیم بستگی دارد اما فعلاً اگر نخواهیم به صورت غیرواقعی مطلبی را بیان کنیم تصور میکنم شیب قیمت دلار منفی باشد. علاوه بر اینکه اولین شوکی که میدهد اگر حدود ۵ تا ۶ هزار تومان پایین بیاید خیلی موارد را در هم میریزد چراکه در همین رقم نیز بسیاری از افراد ورشکست میشوند. بنابراین بسیاری از افراد هستند که برای نقد کردن زودتر دلارهایشان آن را بالا میبرند.
وی با اشاره به دلیل روند صعودی دلار، گفت: نباید فریب خورد که اگر قیمت دلار اندکی بالا رفت بگوییم روند صعودی است درواقع آن شبکه و آن کسانی که در این حوزه کار میکنند سعی دارند بالا خرید کنند و بعد قیمتها را بالا برده و جنس را بفروشند.
این کارشناس مسائل سیاسی پیرامون پرداخت مبلغی توسط کره جنوبی از طرف ایران به سازمان ملل، مطرح کرد: کره جنوبی متأثر از تحریمهای ثانویه است مثلاً چین رسماً اعلام کرد، ما برداشت نفت داریم که در تقویت نگاه به شرق و روابطی که ما با چین داریم و در حال پیشروی هستیم کد مهمی بود. اما کرهایها بسیار مطیع هستند و بنابراین ذخایر ارزی ما نبوده که مربوط به بانک مرکزی است؛ درواقع درآمدهای نفتمان است که بلوکه شده است. به هرحال باید از جایی پرداخت میشد. تصور من این است که این مسئله خروجی همین مذاکراتی است که در وین در حال انجام است که این پول پرداخت شده است.
وی در پاسخ به اینکه چرا پول را به خود ایران نمیدهند، گفت: وقتی جلوی تراکنشها گرفته میشده است حتی اگر ۲ میلیون دلار نیز باشد بلوکه میشود. در بحث بیماران پروانهای رقم خیلی کمی بود و بددلی طرف مقابل را نشان میداد که حاضر نشد رقم اندکی مبلغ پول پرداخت شده تا دارو به کشور وارد شود.
ظهرهوند با اشاره به رزمایش دریایی بین ایران چین و روسیه که مدت آن سه روز بوده و برگزار شد، عنوان کرد: این رزمایش بسیار حائز اهمیت بود. از یک سمت شروع رزمایش با بازگشت رئیسجمهور به تهران بود که یک علامت است. ما در سال ۲۰۱۷ میلادی با این دو کشور مانور نظامی داشتیم. در سال ۲۰۱۵ میلادی اوباما با ادعای اینکه اجماع جهانی علیه ایران است همه را پشت سر خودش آورد و برجام را از درون آن فشارها و همراهی جامعه جهانی بیرون آورد.