جمعه ۱۳ خرداد ۱۴۰۱ - ۱۸:۱۲
یادداشت مناسبتی | ۹ فضیلت حضرت فاطمه معصومه (س)

حوزه/ طبق نصّ اهل‌بیت عصمت و طهارت (ع)، حضرت فاطمه معصومه (س) بعد از حضرت فاطمه زهرا (س)، دومین بانویی می‌باشند که دارای مقام شفاعت گسترده‌ و جهان‌شُمول هستند؛ چنانچه امام صادق (ع) فرمودند: «زنی از فرزندان من (درقم) از دنیا می‌رود که نامش «فاطمه» است و به شفاعت او، همه شیعیان ما وارد بهشت می‌شوند».

به گزارش خبرگزاری حوزه، حجت الاسلام محمد کیانی به مناسبت دهه‌ی کرامت و میلاد مسعود حضرت فاطمه معصومه علیهاالسلام اینگونه نوشته است:

سنت رسول خدا و سیره اهل بیت عصمت و طهارت (ع) دریای بیکرانی است که هر چه اعماق آن‌را بکاویم، گنجینه‌هایی بس گران‌بهاتر در آن می‌یابیم و این موضوع نه تنها در خصوص حضرات معصومین (ع) صادق است، بلکه فرزندان و خاندان آن بزرگواران نیز به واسطه وصل به این ذوات مقدسه، چشمه‌های جوشانی از علم و فضیلتند؛ که بهترین شاهد بر این ادعا، وجود مبارک حضرت فاطمه معصومه (س) است که با وجود ناگفته‌های فراوان از زندگی کوتاه ایشان در تاریخ، اما در همین روایات مختصر نیز، می‌توان به شخصیت بی‌نظیر این «دُرّ گرانمایه» و «کیمیای هستی» پی برد و از ایشان الگو گرفت که انشاالله در این مجال به گوشه‌ای از کمالات و فضایل این بانوی بزرگ اسلام، در حد شناخت ناقص بشری اشاره می‌نمائیم:

حضرت فاطمه بنت موسی بن جعفر، و ‌اخت الرضا، کریمه اهل بیت عصمت و طهارت، شفیعه روز محشر، عالمه و محدّثه خاندان وحی، معصومه و مبرّا از گناهان و معاصی، طاهره، حمیده، رشیده، تقیّه، نقیّه، مرضیه و رضیه است؛ آن حضرت که جایگاه ممتاز و ویژه‌ای در میان اهل‌بیت عصمت و طهارت (ع) داشته‌اند دارای فضایل بی‌شماری بوده‌اند که برخی از این فضایل عبارتند از:

۱️⃣ دختر آل رسول (ص)

اولین فضیلت حضرت فاطمه معصومه (س)، این است که «دختر»، «خواهر» و «عمه» ولیّ خدا می‌باشند؛

حضرت معصومه (س) علاوه بر این‌که پدر و برادر و برادرزاده ایشان، امام معصوم بوده‌اند، مادر گرامیشان «حضرت نجمه خاتون (س)» نیز از اسوه‌های تقوا و فضیلت، و از بانوان کم‌نظیر تاریخ بشریت بوده‌ که برای پی بردن به مقام و شرافت این بانوی بزرگ همین بس که بدانیم ایشان به مقام بلند مادری خورشید هشتم حضرت علی‌بن‌موسی‌الرضا (ع) نائل شده‌اند؛

همچنین طبق شهادت علمای شیعه، در بین دختران امام هفتم، هیچ یک از آنها در علم و فضیلت همتای حضرت معصومه (س) نبوده‌اند؛ چنانچه شیخ عباس قمی (ره) دراین‌باره می‌گوید: «برحسب آنچه به ما رسیده، افضل دختران موسی بن جعفر (ع)، سیده جلیله معظمه، فاطمه بنت موسی، معروف به حضرت معصومه (ع) است» (منتهی‌الآمال، ج٢، ص٢۴١)

۲️⃣ بشارت پیش از میلاد، توسط امام معصوم (ع)

یکی دیگر از موضوعاتی که نشانگر عظمت و منزلت حضرت فاطمه معصومه (س) می‌باشد، پیشگویی جدّ بزرگوارشان، امام صادق (ع)، از تولد ایشان است، چنانچه این پیشگویی در چند روایت مختلف آمده، که در این مجال به دو حدیث نورانی از صادق آل‌ محمد (ص) بسنده می‌نمائیم:

⬅️ «بدانید بهشت هشت درب دارد که سه در آن به سوی قم است که زنی از فرزندان من که نامش فاطمه دختر موسی (ع) است، در آن‌جا رحلت خواهد نمود» (بحارالأنوار، ج۶، ص٢٢٨)

⬅️ «... به زودی، زنی از فرزندان من به نام «فاطمه» در شهر قم مدفون خواهد شد که هرکس او را زیارت کند، بهشت بر او واجب می‌شود» (بحارالانوار، ج۴۸، ص۳۱۷) راوی در ادامه می‌گوید: امام این کلام را زمانی بیان فرمودند که هنوز امام موسی کاظم (ع) به دنیا نیامده بودند!

لذا این احادیث نشان دهنده آن است که حضرت معصومه (س) یک «انسان الگو» می‌باشند؛ چراکه اگر ایشان یک انسان عادی بودند، این اهتمام از سوی یک امام معصوم جهت بیان شأن و مقام ایشان، آن‌هم قبل از ولادت پدر بزرگوارشان، بلاوجه است.

۳️⃣ «معصومه» بودن و داشتن مقامی شبیه معصوم:

اگر چه مقام عصمت از گناه، و مصون بودن از لغزش‌ها (در عین قدرت برخطا) مقامی است که مختص به انبیاء و اولیای الهی است، اما حضرت معصومه (س) نیز تحت تعالیم دو امام معصوم توانسته‌اند به درجه‌ای از عصمت و مصونیت از گناه برسند؛

ایشان در خانه امامت و ولایت، پا به عرصه وجود نهادند و در فضایی آراسته به علم و فضیلت و اخلاق، رشد کرده و به مقامات عالی و کمالات علمی و عرفانی و اخلاقی دست یافتند، تا جایی که امام رضا(ع)، آن حضرت را «معصومه» نامیده و فرمودند: «مَنْ زَارَ الْمَعصُومَةَ بِقُمْ کَمَنْ زَارَنی»: «هر کس"معصومه" را در قم زیارت کند، همانند آن است که مرا زیارت کرده است» (بحارالأنوار، ج١٠٢، ص٢۶۵) لذا باعنایت به این که امام معصوم (ع) هرگز در مورد وصف شخصی مبالغه نمی‌کند، می‌توان براساس همین کلام نورانی، «مقام شبه عصمت» حضرت معصومه (س) را ثابت نمود.

۴️⃣ «شفیعه» بودن و دارای مقام شفاعت

اعتقاد به شفاعت انبیاء و اولیاء الهی از ضروریات مذهب شیعه است و هیچ تردیدی در آن‌ وجود ندارد؛ و طبق آیات قرآن کریم، بالاترین جایگاه شفاعت، از آن رسول گرامی اسلام (ص) می‌باشد که از آن به «مقام محمود» تعبیر شده است؛

بی‌شک یکی دیگر از فضایل بزرگ حضرت معصومه (س) مقام شفاعت ایشان در روزی است که «شفاعت نزد خداوند سودی ندارد، مگر برای آن کس که خداوند به او اجازه دهد»: «وَلَا تَنْفَعُ الشَّفَاعَةُ عِنْدَهُ إِلَّا لِمَنْ أَذِنَ لَهُ» (سبأ/٢٣)

طبق نصّ اهل‌بیت عصمت و طهارت (ع)، حضرت فاطمه معصومه (س) بعد از حضرت فاطمه زهرا (س)، دومین بانویی می‌باشند که دارای مقام شفاعت گسترده‌ و جهان‌شُمول هستند؛ چنانچه امام صادق (ع) فرمودند: «زنی از فرزندان من (درقم) از دنیا می‌رود که نامش «فاطمه» است و به شفاعت او، همه شیعیان ما وارد بهشت می‌شوند» (سفینه‌البحار، ج٢، ص٣٧۶)

پهمچنین در یکی از فرازهای زیارت‌نامه‌ حضرت معصومه (س) که امام رضا (ع) در مورد آن حضرت بیان فرموده‌اند، می‌خوانیم: «یَا فَاطِمَةُ اشْفَعِی‏ لِی فِی الْجَنَّةِ‏»: «ای فاطمه، مرا برای ورود به بهشت شفاعت کن» و سپس علت این مقام بلند را چنین بیان نموده‌اند: «فَإِنَّ لَکِ عِنْدَ اللَّهِ شَأْناً مِنَ الشَّأْنِ»: «به درستی که برای تو، نزد خدا مقامی از مقامات بلند است» که مسلماً این جملات از قول یک امام معصوم، بیانگر مقام شفاعت فاطمه ثانی (س) می‌باشد. (بحارالانوار، ج۱۰۲، ص۲۶۷)

۵️⃣ «عالمه» بودن و دارای مقام بلند علم و معرفت

یکی دیگر از فضایل حضرت معصومه (س) مقام بلند علمی ایشان است، چنانچه در روایت آمده که در عصر امام موسی کاظم (ع) جمعی از شیعیان وارد مدینه شدند تا خدمت آن حضرت رسیده و سؤالاتشان را از ایشان بپرسند، امّا امام در سفر بودند، لذا به ناچار سؤالات مکتوب خود را تحویل دادند تا در فرصتی دیگر، پاسخ آن را تحویل بگیرند؛

آنها در زمان بازگشت به وطن نیز برای خداحافظی، بار دیگر به خانه حضرت رفتند اما متوجه شدند که امام (ع) کماکان در سفر هستند؛ در این حال حضرت معصومه (س) که کمتر از ده سال داشتند، سؤالات را به همراه جواب‌ مکتوب به آن‌ها تحویل دادند؛ و کاروانیان شادمان به سمت وطن خود حرکت کردند که اتّفاقاً در مسیر بازگشت امام کاظم (ع) را ملاقات نمودند و داستان را برای حضرت بازگو کردند؛
امام نوشته‌ها را گرفته و پس از مطالعه پاسخ‌های دقیق و عالمانه دختر گرامیشان، سه بار فرمودند: «فِداها ابُوها»: «پدرش به فدایش باد!» (فاطمه دوم، ص ۱۶۶) که مسلماً این مطلب نشانگر مقام بلند علمی و معرفتی حضرت فاطمه معصومه (س) است.

۶️⃣ «محدثه» بودن و راوی احادیث نورانی اهل‌بیت (ع)

یکی دیگر از ویژگی‌های حضرت معصومه (س) که در تاریخ به آن اشاره شده، «محدثه» بودن ایشان است؛ که با توجه به وجود اختناق شدید در آن زمان، نقل احادیث معصومین، کار بسیار سخت و دشوار بوده است؛ با این وجود، نام مبارک حضرت به‌عنوانِ راوی در سند چندین حدیث مهم از جمله «حدیث غدیر و حدیث منزلت» به چشم می‌خورد؛ چنانچه علامه امینی (ره) در کتاب شریف الغدیر به این احادیث نورانی استناد نموده است: «حدثتنی فاطمه بنت موسی ابن جعفر ... أنسیتم قول رسول الله یوم غدیرخم: من کنت مولاه فعلیٌ مولاه و قوله: أنت منّی بمنزله هارون من موسی علیه السلام» (الغدیر، ج۱، ص۱۹۶)

۷️⃣ دارای زیارت‌نامه مأثور از جانب امام معصوم (ع)؛

یکی دیگر از شواهد عظمت استثنایی حضرت معصومه (س)، زیارتنامه ایشان است که از جانب امام رضا (ع) در شأن آن حضرت صادر شده و پس از زیارتنامه حضرت زهرا (س)، تنها زیارتنامه‌ای است که از جانب یک امام معصوم برای یک بانو نقل گردیده است؛ لذا می‌توان اذعان نمود که در این فضیلت، هیچ‌یک از بانوان دیگر خاندان عصمت و طهارت، همتای کریمه اهل‌بیت (س) نیستند.

۸️⃣ ثواب عظیم زیارت حضرت و برابری آن با زیارت امام هشتم؛

از دیگر ویژگی‌های فاطمه ثانی (س) طبق روایات، ثواب عظیم زیارت ایشان است؛ چنانچه امام رضا (ع)، آن را همانند زیارت حضرات معصومین (ع) دانسته و فرموده‌اند: «مَنْ زارَ الْمَعْصُومَهَ بِقُمْ کَمَنْ زارَنی»: «هرکس (حضرت) معصومه را در قم زیارت کند، گویا مرا زیارت کرده است» (بحارالأنوار، ج١٠٢، ص٢۵۶)

برای درک بهتر این فضیلت بزرگ، همین بس که بدانیم امام صادق (ع) درباره زیارت امام رضا (ع) فرمودند: «یکی از فرزندان من، درسرزمین خراسان در شهری که به آن طوس می‌گویند، به شهادت می‌رسد؛ هر کس در حالی که حقش را بشناسد، او را زیارت کند، در روز قیامت، دستش را گرفته و او را به بهشت وارد می‌نمایم...» و باز فرمودند: «هرکس او را زیارت کند در حالی که حقش را بشناسد، خدا به او اجر هفتاد شهید از شهیدانی که باایمان و از روی اخلاص پیش روی رسول خدا (ص) به شهادت رسیده‌اند، خواهد داد» (من لایحضره الفقیه، ج ٢، ص ۵٨۴)

۹️⃣ «بهشت»، پاداش زائرین حرم ملکوتی حضرت؛

حضرت معصومه (س) از چنان شأن و جایگاه ویژه‌ای در نزد خداوند متعال برخوردارند که طبق گواهی سه امام معصوم، جایگاه زیارت کننده ایشان، بهشتِ برین است:

⬅️ چنانچه امام صادق (ع) فرمودند: «به زودی بانویی از فرزندان من به نام فاطمه در قم دفن می‌شود، پس کسی که مرقد او را زیارت کند، بهشت برای او واجب می‌شود»: «... مَنْ زارَها وَجبت لَهُ الْجَنَة» (بحارالانوار، ج۴۸، ص۳۱۷)

و در روایت دیگر فرمودند: «بی‌شک (ثواب) زیارت مرقد او (حضرت معصومه) برابر با بهشت است»: «اِنَ زیارتَها تَعْدِلُ الْجَنَة» (بحارالانوار، ج۶۰، ص۲۲۸)

⬅️ امام رضا (ع) نیز فرمودند: «کسی که او (حضرت معصومه) را زیارت کند، پاداشش بهشت است»: «مَنْ زارَها فَلَهُ الْجَنَة» (همان)

⬅️ همچنین امام جواد (ع) فرمودند: «هر کس (مرقد) عمّه‌ام (حضرت معصومه) را در قم زیارت کند، بهشت از آن اوست»: «مَنْ زَارَ قَبْرَ عَمَّتِی بِقُمَّ فَلَهُ الْجَنَّة» (بحارالأنوار، ج ۶۶، ص ۳۴۹)

بنابراین عظمت مقام بانوی کرامت تا بدانجاست که یکی از ثمرات زیارت مرقد ایشان، رسیدن به «بهشت» است که البته طبق گفته علمای بزرگ، می‌بایست سرّ این پاداش عظیم را در ولایت‌مداری فاطمه ثانی (س) جستجو نمود؛ چنانچه آیت‌الله العظمی جوادی آملی (دامت‌برکاته) صاحب تفسیر تسنیم می‌گویند: «اعمالی که باعث ورود در بهشت می‌شوند یکسان نیستند؛ بعضی از عمل‌های خیر باعث می‌شود انسان به بهشت راه پیدا کند، و بعضی از اعمال خیر سبب می‌شود که بهشت در اختیار او قرار بگیرد، نه او در اختیار بهشت؛ لذا سرّ این‌که وجود مبارک (امام ششم)، امام هشتم و امام نهم (ع) فرمودند، هر کس کریمه اهل‌بیت، فاطمه معصومه (س) را زیارت کند بهشت برای او است، بدین خاطر است که او اهل ولایت است، اگر کسی پیوند ولایی با دودمان عصمت و طهارت داشته باشد، می‌کوشد که رایحه ولایت و طعم ولایت در هستی او پدید آید و خود جزء اولیای الهی بشود، و اگر کسی جزء اولیای خدا و «ولیّ‌اللّه» شد، در این صورت "بهشت" مشتاق اوست (و در اختیار او قرار می‌گیرد)» (آرشیو درس اخلاق معظم‌له در پایگاه اطلاع‌رسانی إسرا)

در پایان، بدیهی است آنچه در این مبحث تقدیم شما گرامیان شد، تنها بخش کوچکی از فضایل بی‌شمار دُرّ گرانمایه هستی، حضرت معصومه (س) است که ما ایرانیان مفتخریم که مرقد این بانوی بزرگ اسلام در میهن ما و در شهر مقدس قم قرار دارد و اگر مرقد مطهر حضرت فاطمه (س) از ما پنهان است، در عوض خداوند مرقد مطهر فاطمه ثانی (س) را نمایان نموده تا جلوه‌ای از بهشت در دنیای فانی ما باشد و بشریت بتوانند بوی بهشتیان را در حرم مطهر «معصومه‌ی بهشت» استشمام نمایند.

اخبار مرتبط

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha