خبرگزاری حوزه - تهران/ رهبر معظم انقلاب اسلامی فرموده اند: «در این جهادی که وجود دارد، در این جنگ بی‌امانی که وجود دارد بین اسلام و کفر، بین حق و باطل، بین روایت دروغ و حقیقت -این جنگی است بین اینها- ما در کجای این جبهه قرار داریم و حضور داریم؟»

«جهاد تبیین» موضوعی است که ماه‌های اخیر در بیانات حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای، رهبر معظم انقلاب اسلامی بارها مورد تأکید و اشاره قرار گرفته است و رهبر انقلاب اسلامی ابعاد مختلف آن را توصیف کرده‌اند. ««جهاد تبیین» یک فریضه است. «جهاد تبیین» یک فریضه‌ی قطعی و یک فریضه‌ی فوری است و هر کسی که می‌تواند [باید اقدام کند].»

خبرنگار خبرگزاری حوزه در گفت‌وگو با حجت الاسلام و المسلمین عبدالعلی گواهی، رئیس عقیدتی سیاسی ستاد کل نیروهای مسلح به بررسی مفهوم «جهاد تبیین» و اهمیت و جایگاه جهاد تبیین، شیوه پرداختن به این عنصر و مطالبات رهبر معظم انقلاب در این عرصه و... پرداخته است که مشروح این گفتگو را در ادامه می خوانید:

* ضمن تقدیر و تشکر از فرصتی که در اختیار ما قرار دادید، علت تأکیدات مکرر رهبر معظم انقلاب اسلامی بر مسئله «جهاد تبیین» چیست؟ معنی و مقصود اصلی امام خامنه ای از جهاد تبیین چیست؟

من تصورم این است که مقام معظم رهبری همیشه نقشه‌ی راه ما و همه‌ی مسئولان و مردم و جوانان را چه در حوزه‌ی علمی، فرهنگی، اقتصادی، سیاسی کاملا روشن در اختیار قرار می دهند.

بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ما کمتر موفق شدیم که حقایق را آن چنان که شایسته و بایسته است برای مردم تبیین و بازگو کنیم؛ رهبر معظم انقلاب اسلامی حضرت آیت الله العظمی امام خامنه ای (مدظله العالی) مسئله تبیین و روشنگری را به عنوان یک جهاد مطرح کردند یعنی همانطور که در جبهه در مقابل دشمن که اگر به مرز و بوم ما حمله کردن همه‌ی ما موظف و مکلف هستیم که از آب و خاک و نوامیس و ارزش‌ها دفاع کنیم؛ رهبر انقلاب این موضوع را هم جهاد و به نوعی جهاد کبیر نامگذاری کردند.

شاید یکی از فلسفه های جهاد تلقی شدن مسئله تبیین این باشد که کارکردها و عملکردی که نظام مقدس جمهوری اسلامی در طول این ۴۳ سال داشته است کمتر موفق شده ایم احصا و بازگو کنیم که چه بودیم؟ کجا بودیم؟ و الآن کجا هستیم؟

کارهای بزرگی انجام داده ایم و اینها را نادیده گرفته ایم و احساس کرده ایم که این کارها شاید ارزش خاصی نداشته است، لذا با جهاد تبیین می‌توانیم به راحتی بیاییم فرمول‌هایی را قرار بدهیم برای هر موضوعی؛ منظور از جهاد تبیین برای موضوعات خاص نیست بلکه برای همه‌ی موضوعات است، در حوزه‌ی اقتصاد، حوزه‌ی سیاست، حوزه‌ی فرهنگ، حوزه‌ی سیاست داخل و خارج کشور. اگر بدانیم کجا بودیم و الآن کجا هستیم به راحتی می‌توانیم توفیقات خودمان را بشماریم و موجب تقویت بنیه‌ اعتقادی مردم شود. مردم قلباً انقلاب و ارزش‌ها را دوست دارند و لذا رهبر انقلاب بر همگان تکلیف کردند که بیایند این مطالب را برای مردم بازگو کنند و این یک مسئله، واجب، ضروری و فوری است.

در روایتی منقول است که خداوند متعال به حضرت موسی می‌فرماید ای موسی من را دوست داشته باش و مردم را هم دوست من کن، موسی عرض کرد خدایا من تو را دوست دارم اما مردم را چگونه دوست تو کنم؟ خدا فرمود «اذْکُرْ لَهُمْ نَعْمَائِی» یعنی نعمت‌های من را برای مردم یادآوری کن که اینگونه مردم دوست من می شوند.

کارهای بزرگی در انقلاب اسلامی اتفاق افتاده است؛ در حوزه‌ی سیاست خارجی ما هیچ جایگاهی نداشتیم امروز می‌بینید که به عنوان قدرت بلامنازع از نظر سیاسی و دیپلماسی مطرح هستیم، در حوزه نظامی و دفاعی وابسته‌ی محض بودیم همه چیز را وارد می‌کردیم، اما امروز خودکفای خودکفا هستیم؛ در دیگر حوزه ها هم همین گونه است.

پیش از انقلاب در حوزه‌ی علمی هیچ مرتبه‌ی علمی برای کشور ما حاصل نشده بود نه اینکه آن زمان مردم یا جوانان نمی‌توانستند؛ آنها اجازه‌ی ورود به عرصه علمی را نداشتند ولی امروز جزو کشورهای برتر در حوزه‌ی دانش و علمی قرار داریم.

در حوزه‌ی اقتصادی نیز همین طور، علی رغم مشکلاتی که داریم دستاوردهای فراوانی داشته ایم؛ در حوزه‌ی محرومیت‌زدایی ببینید ما کجا بودیم؟ چقدر از کشور ما آب آشامیدنی درست داشت؟ چند درصد مردم برق داشتند؟ چند درصد تلفن داشتند؟ چند درصد مردم بهداشت و درمان مراکز درمانی دسترسی داشتند؟ راه و راهسازی و سد سازی و حتی گازرسانی تا دورترین نقاط کشور از جمله برکات انقلاب است.

در بیشتر استانهای کشور و مناطق محروم از این نعمت‌ها برخوردار و بهره مند شدند، ما وظیفه داریم این نعمت‌ها را یکی پس از دیگری برای مردم بازگو کنیم، زیرا بیان دستاوردهای انقلاب اهمیت فراوانی دارد، دشمن از آن طرف در حال لجن پراکنی و تبلیغات گسترده علیه انقلاب است که ایران در طی ۴۰ سال در جنگ قرار داشته و چنین و چنان بوده و تشنج ایجاد کرده است؛ آنها نمی دانند که ایران موجب ثبات امنیت در منطقه شده و حضور ایران باعث شده است که آمریکایی‌ها و ابرقدرت‌ها بساطشان را جمع کنند و بعضی از کشورها را خالی کنند و از افغانستان و عراق و جاهای دیگر بروند و مردم آن امنیت پایدار را در منطقه احساس کنند.

گاهی اوقات از مظلومیت نظام همین بس که بعضی مسئولین به جان هم می افتند و می گویند کار نشده و ما آمدیم داریم کار می‌کنیم؛ در صورتی که در انقلاب اسلامی کارهای فراوانی صورت گرفته است که باید یک ذره انصاف داشته باشند، البته مردم ما کاملا منصف هستند و کاملا مسائل را درک می‌کنند و حقایق را می‌بینند و مشکلات را می‌بینند و تحریم‌ها را می بینند، این دستاوردها باید با جهاد تبیین برای مردم تبیین و تشریح شود.

جهاد تبیین وظیفه چه کسانی است؟

این مسئولیت در ابتدا به دوش مسئولین است که مسئولین باید در این قضیه کارهایی که می‌کنند را گزارش بدهند و به سمع و نظر مردم برسانند و مردم این دستاوردها را سر سفره خود، در زندگی‌ و شهر و در محیط کارشان و در جاهای مختلف احساس کنند که آن اتفاقات بسیار خوب افتاده است.

دوم دانشگاه‌ها و حوزه‌های علمیه که تریبون دارند، اساتید محترم دانشگاه نقش بسیار بسزایی می‌توانند داشته باشند من همیشه به دوستان عزیز و اساتید در حوزه‌های علمیه و دانشگاه‌های عرض می کنم که این تریبون و کرسی که امروز در اختیار ما قرار داده شده فرصت بسیار خوبی است قبل از اینکه درس را آغاز و مطالب درسی را بخواهیم مطرح کنیم یکی از دستاوردهای انقلاب را برای مردم بازگو کنیم. این فضایی که امروز در کشور است را برای مردم بازگو کنیم. چون ذهن جوان‌ها با تبلیغات گسترده‌ای دشمنان ممکن است آلوده شود که نمی‌دانم در ایران چنین و چنان شد.

همه ما در مسئله جهاد تبیین تکلیف داریم ائمه جمعه تریبون دارند ۹۰۰ تریبون نمازجمعه در سراسر کشور است و اگر هر کدامشان یکی از دستاوردهای انقلاب را در هر هفته بازگو کنند قشنگ موشکافی و کالبد شکافی کنند، دیروز و امروز را با هم مقایسه کنند و نقشه‌ی پیش رو را هم برای مردم بازگو کنند و نیازمندی‌ها را بازگو کنند این تاثیر زیادی خواهد داشت.

ما چند صد تا دانشگاه داریم هر دانشگاهی ده‌ها عضو هیئت علمی دارد این‌ها نوعاً جوان هستند و انقلاب و زخم های انقلاب را ندیدند و اینها برای این افراد بازگو شود و شاید صدها کرسی درس در حوزه های علمیه داریم، در ایام های مختلف سال نظیر ماه مبارک رمضان و ماه محرم ده‌ها هزار منبر در سراسر کشور وجود دارد که منبری‌ها می توانند در برخی از شب‌ها ۱۰ دقیقه اول را به جهاد تبیین اختصاص دهند و جهاد تبیین یعنی بازگو کردن نعمت‌هایی که خداوند به ما داده است، دست اندازی های دشمنان گفته شود، ناکامی‌هایی هم که داشتیم آن‌ها را هم بازگو کنیم علت ناکامی‌ها هم برای مردم تبیین شود.

رهبر معظم انقلاب اسلامی همواره یک تنه بسیاری از موارد و لازمه های انقلاب را تبیین می کنند؛ به عنوان مثال همه در حوزه‌ی اوکراین و روسیه مانده بودند چه تصمیمی و چه موضعی را اتخاذ کنند، یک جمله مقام معظم رهبری می‌فرماید «ما از جنگ و خون‌ریزی و آدم‌کشی و حتی تخریب منابع هر کشوری ما مخالف هستیم، حتی خراب کردن یک خانه‌ی یک انسان در یک کشور ما مخالفیم و از جنگ افروزی مخالف هستیم هر کشوری که خواسته باشد این کار را کند، ما مخالفیم». باید جنایاتی که آمریکایی‌ها انجام دادند اینها را برای مردم بازگو کنیم، شما ببینید در طول این سی - چهل سال اخیر داریم عرض می‌کنیم هر جا جنگ شده بیشتر عوامل اصلی این آمریکایی‌ها بودند که حضور داشتند و آنها باعث‌ این جنگ افروزی شدند اینها باید برای مردم بازگو شود.

گاهی مقام معظم رهبری یک صحبتی می‌کنند ما از داخل آن سخنرانی می‌توانیم صدها سخنرانی و موضوع‌بندی استخراج کنیم، زیرا تمام مطالب ایشان قابل استفاده است، عین صحبت‌های رهبر معظم انقلاب را می شود چاپ کرد. این‌ها به این سادگی و روان در اختیار ما قرار می گیرد این‌ها به نظر من فرصت است.

برخی ها می گویند ما منابع نداریم چه مطلبی بگوییم؟ همین فرمایشات ۱۰ سال اخیر مقام معظم رهبری را استخراج کنیم و در تمام عرصه‌های نظامی، سیاسی، اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و سیاست خارجی همه‌ی مطالب را در اختیار ما قرار داده اند برخی‌ کم لطفی می کنند و می گویند ما منبع نداریم، مقام معظم رهبری است در هر حوزه ای و در مناسبت های مختلف سال‌هاست کار جهاد تبیین را انجام می دهند.

نکته پایانی

من یک نکته را عرض می‌کنم شما ببینید که تیزهوشی و ذکاوت رهبری معظم انقلاب به قدری زیاد است که طوری برنامه ریزی و سخنرانی می کنند که اگر بعدها ممکن بود موجب اقدامات و سوء استفاده قرار گیرد، ایشان پیش از مسئله پیشگیری می کنند، و در جریان جهاد تبیین نیز از اختصاص بودجه به این مسئله انتقاد داشتند؛ ما هم باید بدانیم در واقع در مسئله جهاد تبیین ساختمان نمی خواهد، استخدام نیروی انسانی نمی خواهد، نیاییم دوباره همایش و سمینار و کنفرانس برگزار کنیم؛ ائمه جماعت مساجد می توانند هرروز 2 دقیقه در بین نماز یک دستاورد انقلاب را تبیین کنند؛ این جهاد تبیین است؛ دشمنی های دشمنان را برای مردم بازگو کنیم.

به عنوان یک طلبه کوچک از حوزویان و دانشگاهیان و همه کسانی که نفوذ کلام دارند و یا تریبونی در اختیار دارند می خواهم، بسیاری از آیات قرآن که دشمن شناسی است را برای مردم بازگو کنند و مسئولان هم خودشان را موظف بدانند. هر کس به وظیفه خودش درست عمل کند، حلقه های صالحین و پایگاه های بسیج نیز فرصت های خوبی برای بستر جهاد تبیین است.

گفت‌وگو: ناصر مؤمنیان