دکتر سیدمرتضی اسماعیلی طبا در گفت و گو با خبرنگار خبرگزاری حوزه، با بیان این که ایام اربعین بهترین فرصت برای تبیین اهداف مقدس قیام امام حسین(ع) است، ابراز داشت: به لطف الهی در سال‌های اخیر و پس از سقوط صدام به عینه می‌بینیم که این حرکت هر سال شکوه انسانی بیشتری به خودش می‌گیرد و میلیون‌ها نفر از شیعیان و سایر مسلمانان و غیرمسلمانان از سراسر جهان این حرکت بزرگ را از نجف تا کربلا و دیگر نقاط عراق تجسم می‌بخشند.

وی همچنین با تأکید بر لزوم توجه به همه ظرفیت‌های اربعین به عنوان مانور بزرگ اقتدار شیعیان و مسلمانان جهان گفت: بعد از شهادت مظلومانه حضرت سیدالشهدا(ع)، حماسه ماندگار امام سجاد(ع) و حضرت زینب (س) باعث شد پیام شهدای کربلا و در رأس آنها امام حسین(ع) تا به امروز و پس از گذشت ۱۴ قرن به دست ما برسد.

وی افزود: در واقع حرکت امام زین العابدین(ع) و عمه بزرگوارشان زینب کبری(س)، همان پیوست رسانه ای کربلا و عاشورا بود که همچنان با قدرت تأثیر فوق العاده خود را بر همه شیفتگان و رهروان حق و حقیقت بر جای می گذارد.

عضو شورای فرهنگ عمومی استان قم در ادامه با تأکید بر این که مراسم عظیم پیاده روی اربعین حسینی یکی از وجوه رسانه ای فرهنگ و مکتب عاشورا به شمار می رود، گفت: باید توجه داشته باشیم که این پیوست رسانه‌ای برای ما درس‌های مهم و بزرگی به همراه دارد و خلاصه اش هم آن که اگر ما بخواهیم اهداف قیام حضرت اباعبدالله الحسین(ع) را زنده نگه داریم باید به دنبال زنده نگه داشتن پیام آن باشیم و به نشر و ترویج آن در عالم مبادرت بورزیم.

وی خاطرنشان کرد: به همین خاطر است که ما می‌بینیم که بعد از قیام عاشورا صدها سال است که این سنت بزرگ پیاده‌روی و این حرکت بزرگ انسانی در عراق تداوم دارد و شیعیان و مسلمانان و حتی برخی غیرمسلمانان جهان در این حرکت عظیم معنوی شرکت می کنند.

وی افزود: درسی که ما از حضرت زینب (س) فرا گرفته ایم این است که باید هر سال پیوست رسانه ای عاشورا را با این پیاده روی و بزرگداشت اربعین تکرار کنیم و بی شک تلاش در این زمینه، اجر و ثواب عظیمی به همراه دارد.

اسماعیلی طبا همچنین با بیان این که باید اربعین را به مثابه‌ی یک رسانه‌ی بسیار قدرتمند و البته رسانه‌ی قدسی بنگریم و به تفسیر و تحلیل ابعاد و زوایای آن بپردازیم، اظهار داشت: کارشناسان علم ارتباطات برای رسانه‌ها کارکردهایی را برمی شمارند و بر این اساس به نظر بنده، پیاده‌روی اربعین، این حرکت بزرگ کارکردهای اصلی رسانه را در خودش دارد. بعضی ازکارکردهای رسانه در علوم ارتباطات عبارتند از: کارکرد آموزشی، اطلاع‌رسانی، ایجاد هم‌بستگی، ایجاد بسیج مردم، برقراری ارتباط بین نسلی که حقیقتاً همه ی این ویژگی‌ها را ما در رسانه‌ی بزرگ پیاده‌روی اربعین به عینه مشاهده می کنیم.

وی ادامه داد: این رسانه در حوزه‌ی آموزشی بسیاری از آموزه‌های حسینی را به همه‌ی مردم جهان تبیین می نماید؛ مردمی که از قیام عاشورا و فلسفه‌ی آن اطلاعی ندارند، وقتی پیاده‌روی بزرگ اربعین را می‌بینند و از طریق رسانه‌های مختلف این حرکت بزرگ و شاید بتوان گفت بزرگترین راهپیمایی بشری در جهان را می‌بینند، یکی از کارکردهای مهم این حرکت، آموزش است. در واقع کسانی که از قیام حضرت، فلسفه‌ی آن، چگونگی آن و دلایل این قیام اطلاعی ندارند، همه‌ی این موارد را از طریق مشاهده‌ی این راهپیمایی عظیم آموزش می‌بینند، یعنی با قیام حسینی و فلسفه‌ی قیام حسینی آشنا می‌شوند و این یکی از مهم ترین کارکردهای رسانه‌ای اربعین است.

وی اضافه کرد: کارکرد دوم در حوزه‌ی اطلاع‌رسانی است، چرا که این راهپیمایی اقتدار، هم‌بستگی، وحدت، انسان‌دوستی، مهمان‌نوازی را به مردم اطلاع‌رسانی می‌کند. از همه مهمتر به مخاطب خود این پیام را منتقل می‌کند که رسانه‌ی اربعین رسانه‌ی منتظران حضرت مهدی (عج) است. به دیگر سخن این مانور بزرگ قدرت، مانور بزرگ منتظران است. در واقع ما در حال مخابره‌ی این پیام به دنیا هستیم که شاهد این مانور پرشکوه اسلامی، به عنوان مانور منتظران هستید.

اسماعیلی طبا همچنین گفت: این رسانه عظیم و اثرگذار به دنیا می‌گوید، آنچه که ما را به سوی نظم نوین جهانی و غایت جهان و بردن جهان به‌سمت عدالت و آبادانی می‌برد، قیام حضرت حجت (عج) و سربازان ایشان هستند، ضمن آن که در جنبه‌ی اطلاع‌رسانی اقتدار و هم‌بستگی، وحدت را به نمایش می‌گذارد. یکی از جنبه‌های راهپیمایی اربعین این است که می‌بینیم عاشقان امام حسین (ع) چطور از زائران امام حسین(ع) عاشقانه و مخلصانه پذیرایی می‌کنند. حتی کفش زائران را واکس می‌زنند، لباس‌های آنها را می‌شویند. این نوعی انسان‌دوستی و مهمان‌نوازی مسلمانان را نشان می‌دهد. این هم از کارکردهای رسانه‌ای اربعین است و می‌تواند خنثی‌کننده‌ی تبلیغات ضددینی و ضدشیعی باشد که در دنیا در حال حاضر عده‌ای دارند روی آن کار می‌کنند.

وی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به این که ما در علم ارتباطات مدل‌های ارتباطی مختلفی داریم، ابراز داشت: هر مدل ارتباطی حداقل از یک فرستنده تشکیل شده است. ابتدا یک پیام و کانالی که این پیام را به مخاطب می‌رساند. هر مدل ارتباطی حداقل شامل این چهار عنصر است. همه‌ی این عناصر در پیاده‌روی بزرگ اربعین حضور دارند. فرستنده‌ی و تولیدکننده‌ی پیام همان راهپیمایان هستند که در پیاده‌روی اربعین شرکت می‌کنند و خود آنها تولیدکنندگان پیام و فرستندگان پیام هستند و واسطه و کانالی که این پیام را از فرستنده (پیاده‌روان) می‌گیرد، اقتدار این پیاده‌روی باشکوه است و پیام این همایش باشکوه همان پیام قیام عاشورا و پیام اقتدار مسلمانان و شیعیان است، چرا که پیام انسان‌دوستی، نوع‌دوستی و مهمان‌دوستی است و پیام منتظران حضرت مهدی (ع) می باشند.

وی افزود: در نهایت نیز به گیرندگان پیام می رسیم که در هر مدل ارتباطی بحث مخاطب و گیرنده پیام مطرح است. گیرندگان این پیام هم تمام مسلمانان و شیعیان و دوست‌داران حضرت امام حسین (ع) هستند. در واقع گیرندگان پیام هم دشمنان اسلام و مسلمین هستند و هم دوست‌داران حضرت. دوستان این نهضت پیام اقتدار و امید می‌گیرند و دشمنان این نهضت از این رسانه‌ی بزرگ اربعین، پیام حساب بازکردن روی اقتدار مسلمین را دریافت می‌کنند.

این استاد دانشگاه گفت: در واقع به تمام معنا پیاده‌روی اربعین یک رسانه‌ی بزرگ است و آن رسانه‌ای قدسی است. به همین جهت بنده به‌عنوان یک کارشناس رسانه و ارتباطات پیشنهادمی کنم که این شعار در پیاده‌روی امسال داده شود و آن شعار این است: «هر زائر یک رسانه»؛ یعنی هر زائر برای خودش یک رسانه باشد؛ یعنی هر زائری که در این مسیر پیاده‌روی می‌کند این مأموریت را به‌عهده بگیرد که خودش را به‌عنوان یک رسانه‌ی اربعینی ببیند یا به‌عنوان کسی که بتواند پیام اربعین را به اندازه و سهم خودش به همه مخاطبان در سراسر عالم مخابره کند، از این رو معتقدم که شعار هر زائر یک رسانه در پیاده‌روی بزرگ اربعین، می‌تواند بسیار مؤثر و کارگشا باشد.

وی یادآور شد: ما در علم ارتباطات مجموعه‌ای از ارزش‌ها را برای یک خبر تعریف می‌کنیم. یک خبری که از یک رسانه پخش می‌شود باید واجد این ارزش‌ها باشد تا یک خبر ارزشمند محسوب شود. اولاً باید این خبر به اندازه کافی عظمت و بزرگی داشته باشد که در قصه و پیاده‌روی اربعین این ویژگی کاملاً مشهود است. دوم باید تازگی داشته باشد که باز این پیاده‌روی هر سال برای خودش مفاهیم تازه دارد و آنها را منتقل می‌کند. سوم بحث ارزش مجاورت است. مسلمانان همه مجاورت جغرافیایی، دینی و آیینی را در این پیاده‌روی دارند، چرا که همه‌ی مسلمانان در این پیاده‌روی باهم ابراز هم‌بستگی می‌کنند.

مسئول انجمن سواد رسانه ای استان قم افزود: بحث چهارم ناظر به ارزش دربرگیری و شمول است. با توجه به عظمت پیاده‌روی اربعین این ویژگی هم در این پیاده‌روی هست. پنجمین ویژگی یک خبر خوب شگفتی است که واقعاً پیاده‌روی اربعین به‌طور کامل ویژگی شگفتی را دارد و این حرکت بزرگ بشری شگفتی‌آفرین است. در نهایت ما به خوبی برخورد آراء و عقاید را در این پیاده‌روی می‌بینیم؛ زیرا از سال‌ها قبل شاهد این هستیم که مسلمانان از فرقه‌های مختلف و مذاهب مختلف اسلامی در آن شرکت می‌کنند، شیعیان شرکت می‌کنند و حتی مسیحیان هم شرکت می‌کنند. همه نوع تفکر در این راهپیمایی وجود دارد.

وی خاطرنشان کرد: بر این اساس، از جمله ابعاد دیگری که پیاده‌روی اربعین دارد، ارتباطات میان‌فرهنگی است؛ زیرا وقتی اقشار مختلف از کشورهای مختلف با فرهنگ‌های مختلف در این پیاده‌روی باشکوه شرکت می‌کنند، در واقع به‌نوعی ارتباطات میان‌فرهنگی بین آنها مبادله می‌شود که خود بسیار اثرات فرهنگی مثبتی می‌تواند به همراه داشته باشد.