به گزارش سرویس بین الملل خبرگزاری حوزه، بانوان شیعه لبنانی بعد از پیروزی انقلاب اسلامی و همزمان تأسیس حزب الله در عرصه‌های مختلف اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و نظامی نقش موثری در پیروزی‌های محور مقاومت داشتند. از یک سو با تربیت فرزندانی مجاهد با ایثار و از خودگذشتگی خود عزیزانشان را راهی مبارزه با رژیم متجاوز صهیونیستی می‌کردند و از سوی دیگر با کسب آگاهی و شناخت از شرایط زمانه خود در اعتلای دینی و فرهنگی جامعه لبنان تلاش می‌کردند.
بعد از پیروزی حزب الله لبنان در جنگ ۳۳ روزه دشمنان استقلال لبنان که پی به قدرت نظامی این حزب در دفاع از تمامیت ارضی لبنان برده بودند به دنبال شروع جنگی دیگر به نام جنگ نرم برآمدند. در این جنگ زنان،جوانان و فرهنگ ناب شیعه مورد حملات دشمن قرار گرفت. از این رو بانوان فرهیخته لبنانی خود را برای این جنگ خطرناک و خاموش آماده کردند.
در همین راستا سرویس بین الملل خبرگزاری حوزه با خانم «الامیره نعمت حرفوش» استاد حوزه علمیه خواهران لبنان و بانوی فرهیخته لبنانی به گفت‌وگو پرداخته است.
متن گفت‌وگو به شرح ذیل است:
حوزه: لطفا ابتدا بیوگرافی از خودتان و تحصیلات و فعالیت‌هایتان بفرمایید.
امیره نعمت حرفوش هستم. مدیر برنامه‌های شبکه کربلا (تلوزیون ماهواره)، استاد آموزشگاه شهیده ام یاسر (حوزه علمیه خواهران لبنانی)، درس روش تحقیق و درس تفسیر ترتیبی قرآن کریم و درس ولایت الفقیه. مؤلف کتاب تفسیر تربیتی سوره النور "أسوار النور"؛ دارای کارشناسی ارشد مدیریت آموزشی، واخلاق کاربردی و دانشجوی دکتری هستم.
حوزه: اگر بخواهید در خصوص هویت زنان لبنانی(بویژه شیعیان) در سه دوره قبل از تاسیس حزب الله بعد از تأسیس حزب الله و در شرایط کنونی صحبت کنید چه تفاوت هایی را می توانید مطرح کنید؟
زنان لبنانی، به طور کلی، به دلیل ماهیت فرهنگی باز موجود در لبنان، همواره آزادی بیشتری نسبت به زنان کشورهای همسایه داشتند. همه آنها در زمینه‌های اجتماعی و سیاسی و غیره موثر بودند. ولی این به معنای آن نیست که موقعیت زنان لبنانی به طور کلی و زنان مسلمان شیعه به طور خاص ارتقا پیدا نکرده است. با مرور زمان و مراحل تاریخی گوناگون و اتفاقاتی که در لبنان افتاده شاهد این تحولات بودیم.
در زمینه علمی، زنان در مراحل اشغال عثمانی واستعمار فرانسه نقش برجسته‌ای نداشتند و دختران برای آموختن علم به مدرسه نمی‌رفتند. در آن زمان مدارسی برای حفظ قرآن به نام (کتّاب) بود و دخترهای مسلمان به این مراکز می‌رفتند و در آنجا درس می‌خوانند . ولی با ورود استعمار فرانسه به لبنان و تأسیس مدارس دخترانه، دختران لبنانی به این مدارس می‌رفتند، اما دخترهای شیعیان به این مدارس ورود پیدا نکردند و در مدارس قرآنی به آموزش قرآن می‌پرداختند. زنان لبنانی بعد از مرحله استقلال لبنان از استعمار فرانسه در سال ۱۹۴۳م کم کم به امر آموزش توجه کردند.
تأسیس بسیج تربیتی و علمی توسط حزب الله ویژه بانوان لبنانی
حضور زنان در دانشگاه‌های آمریکایی و سایر کشورهای استعمار گر در لبنان خیلی کم بود و این به دوران اشغال لبنان توسط اسرائیل برمی‌گردد. اما بعد از دوران اشغال لبنان و تاسیس حزب الله، زنان لبنانی اهمیت علم آموزی را درک کردند تا بتوانند به جایگاه عالی در عرصه سیاسی واجتماعی برسند. حزب الله لبنان در مناطق بیروت شروع به تشویق بانوان برای تحصیل علم کرد و بسیج تربیتی و علمی را راه اندازی نمود. این کانون به دانش آموزان و دانشجویان حزب الله، خدمات ارائه می‌کرد و پشتیبانی مالی و آموزشی و غیره به آنها ارائه می‌کرد. با پایان جنگ داخلی در سال ۱۹۹۲م امکانات آموزشی دولت لبنان برای مدارس شیعیان خیلی کم بود.
جایگاه خاص بانوان لبنانی در ۲۰ مدرسه و دانشگاه حزب الله
امروز حزب الله لبنان ۲۰ مدرسه دارد، که در سراسر کشور از شمال تا جنوب فعال هستند و خوشبختانه ۲۰ هزار دانش آموز در سال در این مدارس تحصیل میکنند و یک دانشگاه نیز در رشته های متنوع (مهندسی- رسانه ای- علوم تربیتی- ادیان وعلوم انسانی...) تاسیس کرده که زنان لبنانی جایگاه خاصی در این مدارس و دانشگاه‌ها دارند.
در زمینه سیاسی، زنان لبنان به طور کلی در عرصه سیاسی از رأی دادن تا تحلیل مسائل سیاسی نقش خوبی دارند، اما تا سال ۱۹۵۲م حق شرکت در انتخابات نداشتند و از آن سال حق رای پیدا کردند. و در انتخابات لبنان بعد از جنگ داخلی در مجلس نمایندگان شرکت کردند.
پشتیبانی از حرکات جهادی توسط زنان شیعه لبنان
نقش زنان شیعه لبنان در زمینه سیاسی، جهادی خیلی واضح‌تر از عرصه رسمی سیاسی است؛ به این معنا که از روز اول که رژیم صهیونیستی فلسطین را اشغال کرد ، زنان شیعه لبنان در فعالیت های جهادی علیه اسرائیل مشارکت کردند و این در زمینه پشتیبانی از حرکات جهادی آن زمان و اصطلاحا کمک‌های پشت جبهه چون انتقال اسلحه و مواد غذایی برای جبهه‌ها را انجام می‌دادند.
روشنگری زنان لبنانی در میان مذاهب دیگر و گوشزد کردن خطر اسرائیل
اما با ورود اسرائیل به سرزمین لبنان، زنان شیعه از مجاهدان و رزمندگان حزب الله پشتیبانی می‌کردند و در زمینه آماده کردن افکار عمومی خیلی تلاش کردند تا آنجا که لبنانی‌ها از مذاهب دیگر غیر از شیعه نیز متوجه شدند که چرا باید علیه اسرائیل بجنگند، چرا که رژیم صهیونیستی دشمنی علیه تمام انسانیت دارد.
در بعد اجتماعی، زنان شیعه لبنان به خانواده وتربیت فرزندان بسیار اهمیت می‌دهند و از نظر آنها مهمترین نقش زن، تربیت خوب خانواده است از این رو زندگی اجتماعی شان خانواده محور و در مرحله بعد به همسایگان و اهل محله اهمیت می‌دهند و این تفکر به حزب الله خیلی کمک کرد. بانوان شیعه لبنان با این تفکر در زمینه فرهنگ سازی بسیار موثر واقع شدند.
به نظر من، هویت زن شیعه لبنانی در همه زمینه‌ها و در همه مراحل یکی بود، ولی طبق شرایط زمان هویت و نقششان آشکار شد. زن لبنانی همیشه خانواده را در اولویت خود می‌داند و هیچ وقت به دنبال مناصب اجتماعی و سیاسی نبوده، البته مهمترین موضوع برایشان حفظ قضایای بزرگ دین و امت اسلام بود و برای این قضایا آماده بودند تا در این راه فداکاری کنند.
حوزه: زنان لبنانی همزمان با تاسیس حزب الله لبنان چه تاثیری بر پیروزی های مقاومت لبنان داشتند؟
بر اساس روحیه‌ای که زنان شیعه لبنان داشتند و در سوال قبل توضیح دادم آنها بر روی دستاوردها و پیروزی‌های مقاومت اسلامی لبنان تاثیر گذار بودند. بانوان اهتمامشان همیشه به ارزش‌های دین و ملت بوده و بالاترین نماد برایشان "وطن" است و همیشه برای حمایت وطن اعم از افراد خانواده‌شان و یا همسایگانشان و اهل محله آماده بودند تا همه دار و ندارشان را تقدیم کنند و این فرهنگ را به فرزندانشان و سایر اعضای جامعه انتقال دهند.
استقبال زنان لبنانی از متجاوزان صهیونیستی با روغن داغ
روزی که خبر رسید ارتش رژیم صهیونیستی وارد مناطق داخل جنوب لبنان مانند نبطیه و صیدا شدند، زنان شیعه آن مناطق با روغنی که در حال جوشیدن بود از آنها استقبال کردند، چون مردها آن زمان اسلحه نداشتند و زنان با متجاوزان صهیونیستی اینگونه برخورد کردند.
بیش از ۲هزار زن لبنانی مفتخر به نام مادر شهید است
تشکلات زنان شیعه از مراحل اولیه ورود اسرائیل به لبنان تشکیل شد. مادر حاج عماد مغنیه و خانم خدیجه الحرز (خدیجه حرز یکی از زنان عضو محور مقاومت است که نقش فعالی در روند مبارزات آزادسازی جنوب لبنان داشته است) از زنان لبنانی بودند که در فعالیت‌ها حضور داشتند وفرهنگ جهادی در برابر صهیونیستها را بوجود آوردند. تعداد زنانی که آن زمان به اسارت دشمن در آمدند به ۴۰۰ زن می‌رسید، اما زنانی که به مقام مادر شهید رسیدند بیشتر از ۲هزار و ۲۸۴ زن هستند.
از این آمار متوجه می‌شویم که زنان لبنان وسط میدان جنگ با صهیونیستها بودند، ولی بدون اینکه نام و نشان و یا سمتی بگیرند جهاد می‌کردند. زنان مناطق جنوب لبنان که در اشغال صهیونیستها بودند، تلاش کردند که مردهای آنها از آن مناطق خارج شوند و خودشان ماندند برای حمایت از زمین، خانه و منافعی که داشتند و به این صورت مردان از آن مناطق خارج شدند و توانستند علیه متجاوزان اسرائیلی حمله کنند و جبهه مقاومت را تشکیل دادند.
کمک رسانی زنان لبنانی به مجاهدان حزب الله در تامین اسلحه و مواد غذایی
اما مأموریت زنان در مراحل جنگ، با وجود آنکه هیچ کس به آنها ماموریت رسمی نداده بود، اما خودشان تعیین کردند تا در انتقال اسلحه یا رساندن مواد غذایی به رزمندگان حزب الله مشارکت کنند.
بانوان شیعه لبنان در ایجاد فرهنگ دشمنی با تفکر صهیونیستی و ضرورت جهاد و دفاع از مظلومان و مستضعفان جهان چه در لبنان، فلسطین و سوریه و یا هر کشور دیگری که نیاز به کمک دارد، دخیل بودند. تشکلات اجتماعی و فرهنگی زنان از مراحل اولیه جنگ با اسرائیل تأسیس شد، ولی دارای امکانات محدود بودند.
حوزه: چند زن تاثیر گذار در حزب الله لبنان که به لحاظ فرهنگی و اعتقادی و اجتماعی بر روی بانوان لبنانی تأثیر گذار بودند را معرفی بفرمایید.
در سال ۲۰۰۸ ، در مصاحبه‌ای که با خانم آمنه سلامة مادر حاج عماد مغنیه داشتم، از ایشان سوال کردم، تشکلات اولیه حزب الله چگونه بوده و چطور به پسرشان (حاج عماد ) اجازه داد تا وارد کار جهادی شود. ایشان خندید و جواب خیلی زیبایی داد و گفت: «من از وقتی که فلسطین تحت اشغال اسرائیل بود، تلاش کردم تا با ام کفاح (خدیجه الحرز) همراه باشم و در زمینه تامین امداد و لوازم برای مجاهدان فلسطینی‌ها همکاری می‌کردم و بعداً به بیروت منتقل شدیم. آنجا (در بیروت) ترسیدم که اعتقادات دینی و مذهبی بچه‌های من ضعیف شود. از این رو دوستانم را به خانه دعوت کردم و یک کتابخانه کوچک با هم تاسیس کردیم و به صورت روزانه بچه‌هایم در خانه زیر نظر من کتاب می‌خواندند و در خصوص مسائلی مربوط به امور کشور ومظلومیت فلسطینی‌ها واهل جنوب مذاکره می‌کردیم. در مرحله بعد شروع کردم با حاج عماد که آن زمان نزدیک به ۱۲ سال داشت، جلسات قرآن کریم برای دوستان پسرم و هم سن و سال‌هایش برگزار کردیم. کم کم بچه‌ها بزرگ شدند و تمام آنها از اعضای حزب الله لبنان شدند.»
آغاز حرکت جهادی مقاومت از خانه کوچک مادر عماد مغنیه
به این صورت حرکت جهادی و مقاومت که پروژه شوم اسرائیل را نابود کرد از آن خانه کوچک که خانم ام عماد داشت، شروع شد. در آنجا یک پیام خیلی مهم از آن مصاحبه گرفتم که یک مادر می‌تواند همزمان با حرکت دادن گهواره نوزادش، با دست دیگرش دنیا را تکان دهد.
آمنة سلامة (مادر حاج عماد مغنیه) از نسل اول بود که وقتی وارد بیروت شد، شروع کردند به نشر فرهنگ عزاداری امام حسین(ع) و تعلیم قرآن کریم و توسعه فرهنگ حجاب چرا که فضای بیروت آن زمان، فضای مذهبی شیعی نبود و افراد خیلی کمی بودند که مراسم عزاداری اهل بیت را در بیروت احیا می‌کردند.
در آن زمان خانم‌های با حجاب کم بودند. مادر شهید مغنیه نسل اول زنان لبنانی فرهنگ مقاومت علیه رژیم اشغالگر صهیونیستی را تربیت کرد و مهمترین مرد در حزب الله در مراحل پیروزی اول و دوم، را به همراه دوستانشان، از خانه کوچک خودش تحویل مقاومت داد.
مادر شهید مغنیه و ام یاسر دو بانوی موثر در تاریخ حزب الله لبنان
بعد از شهادت حاج عماد یک روز به همراه دانش آموزان مدرسه المهدی(ع ) به دیدار خانم آمنه در خانه‌اش در روستای طیر دبا رفتیم. ایشان برای ما خاطره‌ای تعریف کرد. در اتاق حاج عماد زیر پنجره‌ای نشست و گفت اینجا رازی دارد. داستان نقشه یکی از عملیات جهادی اساسی حزب الله لبنان بود که در همان جا که نشسته بود، سید عباس الموسوی و حاج عماد و چند نفر از دوستانشان، اینجا زیر این پنجره نشسته بودند و گرسنه بودند من چیزی در خانه‌ام نداشتم جز مقداری خیلی کم از بلغور و یک جام کوچک از رب گوجه، خیلی شرمنده بودم ولی همان را پختم و به سید عباس تقدیم کردم. سید عباس با دست خودش لقمه بلغور به دهان می داد و از مادر شهید مغنیه خیلی تشکر می‌کند و می‌گوید این خوش مزه ترین بلغوری بود که تا به حال خوردم و عملیات جهادیشان را از همان خانه مادر شهید مغنیه بودند به پیش می‌برند.
خانم سهام الموسوی (ام یاسر) همسر شهید سید عباس الموسوی (دبیر کل حزب الله لبنان قبل از سید حسن نصر الله) یکی دیگر از زنان بزرگی بود که در توسعهو گسترش علوم اسلامی وفرهنگ مذهبی و فرهنگ جهاد ومقاومت معروف بود. او در کنار سید عباس موسوی گام به گام، در کل مراحل جهادشان فعالیت می‌کرد و تا مرحله شهادت در کنار یکدیگر بودند و سرانجام به همراه پسرشان حسین الموسوی، به شهادت رسیدند.
حوزه: نظر جناب سید حسن نصرالله دبیر کل محترم حزب الله لبنان درباره جایگاه بانوان در لبنان چیست و ایشان چه برنامه‌ها و طرح‌هایی را برای ارتقای علمی و فکری و اجتماعی زنان در لبنان در دستور کار قرار دادند؟
دانشجویان زن همیشه در تمام تشکیلات حزب الله، مثلاَ در تشکیلات دانشگاهی و بسیج آموزشی، حضور دارند و در تشکل الامام المهدی(عج) بانوان و مردان فعالیت میکنند. در سازمانهای حزب الله مانند تلویزیون المنار،شبکه خبری النور، مدارس المهدی(عج ) و علاوه بر آن در بخش خاص فعالیت‌های فرهنگی بانوان در مساجد و کمک رسانی به نیازمندان و کمک به سواد آموزی متمرکز بوده و فعال هستند.
تشکیل هیأت زنان حزب الله به دستور سید مقاومت
در سال ۱۹۹۲م ، بعد از شهادت سید عباس موسوی به همراه همسر و پسرشان و تعیین سید حسن نصر الله به جای شهید سید عباس به عنوان دبیر کل حزب الله لبنان، سید حسن اقدام به تشکیل هیأت زنان حزب الله، کرد. هدف سید حسن نصر الله از این اقدام توانمند سازی زنان شیعه لبنان بود و برای رسیدن به این هدف این مأموریت را به دست خانم عفاف الحکیم داد. در سال ۲۰۰۳م تأسیس واحد مرکزی «کمیته های زنان» به صورت رسمی اعلام شد.
به نظر سید حسن نصر الله زنان، امروز، دوشادوش مردان، شریک کاملی در ساختن زندگی، ساختن آینده، رویارویی با چالش‌ها در انتخاب، سرنوشت و نتایج هستند، آنها در حاشیه نیستند، بلکه نقش محوری دارند.
حوه: در سال‌های اخیر بویژه بعد از جنگ ۳۳ روزه تاثیر جنگ نرم(آمریکا) بر روی بانوان شیعه و سنی محیط پیرامونی حزب الله و بر روی نسل جوان را چطور ارزیابی می‌کنید؟
طبیعی است که بعد از جنگ ۳۳ روزه و شکست طرح اسرائیل بزرگ دشمن بر روی یک نقشه جدید تکیه کند و شکلی جدید به این جنگ علیه حزب الله لبنان بدهد . چند سال است که مردم مشغول به بازسازی کشور لبنان هستند، چرا که تمام زیر ساختهای کشور ویران شده است. اسرائیل و آمریکا و ایادی‌شان از داخل و خارج لبنان به این جنگ که طبیعت نرم گرفته متوسل شدند و ما با چالشهای خیلی پیچیده روبرو شدیم.
زنگ خطر جنگ نرم علیه خانواده،زنان و جوانان در لبنان به بهانه آزادی
آنها شروع به ساخت تفکر جدید در میان جوانان لبنان و به طور خاص جوانان شیعه لبنان کردند و جنگ علیه خانواده، اخلاق، ارتباطات میان مردم و هدایت به سوی فرهنگ همجسنگرایی به جای فرهنگ عفاف و حیا که همیشه فرهنگ شیعه در لبنان بوده است، فردگرایی به جای فرهنگ مبتنی بر اساس تعاون و همکاری و به بهانه آزادی و حقوق زنان یا حقوق اقلیت‌ها وحقوق همجنسگراها را دنبال میکنند.
آنها نتوانستند جامعه ما را از نظر نظامی تحت سلطه خود درآورند، بنابراین برای نابودی آن از درون روی آوردند. آنها روی مسائلی تمرکز کردند که قبلا مهم نبود مانند تغییر تمرکز زنان و جوانان از مسائل سرنوشت ساز و کرامت به سمت لذات و امیال انحرافی، ترغیب جوانان به سمت داستان‌های بیهوده در فیلم‌های سینمایی، ایجاد دغدغه خوردن و آشامیدن و ارضای غرایز تا آنجا که اتفاقاتی که برای کشور می‌افتد به جوان مربوط نیست و کشور در دست کسانی است که با او ارتباطی ندارند.
متأسفانه، نمیتوانیم بگوییم که دشمنان ما به هدفشان نرسیدند، ولی واقعاً به طور کامل نتوانستند که به تمام اهدافشان برسند، اما یک تحولی ایجاد کردند که همیشه باید به مسائل کوچک و ریز مربوط به فرزندانمان در زمینه‌های اعتقادی، فکری، رفتاری و ارتباط با دیگران، آگاه باشیم.
مبارزه تشکیلات فرهنگی حزب الله با همکاری خانواده‌ها با جنگ نرم دشمن
در مقابل این جبهه از جنگ نرم یک جبهه برای رویارویی با این جنگ نرم تشکیل شده و تشکیلات فرهنگی حزب الله با همکاری خانواده‌ها و مدارس و تشکیلات دانشگاهی وارد جنگ شدند و به دنبال افزایش آگاهی در برابر موضوعات و مسائل مطرح شده هستند.
ناکامی دشمن صهیونیستی در جنگ نرم علیه جوانان لبنانی
واقعاً مادرهای جامعه مسلمان در لبنان و جوانان آگاه جامعه، توانستند که این طرح اشغالی جدید را شکست دهند و به پروژه جدید آمریکا، اسرئیل و داعش که برای تخریب سوریه و عراق وکشورهای همسایه تاسیس شده بود ضربه سنگینی وارد کردند. جوانان ما برای حمایت از مقدسات در سوریه و عراق و برای حمایت مردم مظلوم یمن برخاستند، آن هم با پشتیبانی مادرها وخانواده هایشان، و به هیچ وجه دشمن نتوانست که جوانان ما از مسائل اصلی امت دور کند.
ولی یک خطر واقعی در زمینه مفاهیم، ارزشها و عقل جمعی کشورهایمان بر اثر این جنگ نرم ایجاد کردند که قابل برطرف شدن نیست و راهی به جز متوسل شدن به مراحل اولیه ساخت فرهنگ بومی مبتنی بر اسلام ناب محمدی نداریم. اسلامی که دو رکن دارد؛ قرآن و راه عترت رسول الله (ثقلین) و این مسأله از مهمترین بندهای وصیت امام خمینی(ره) هم بوده است. امروز به درک اهمیت این وصیت و اهمیت ساخت فرهنگ جامعه بر اساس قرآن کریم وسنت پیامبر(ص) و اهل بیت(علیهم السلام) رسیدیم چرا که راه نجات امت ما همین است.
ادامه دارد....
گفت‌وگو از وجیهه سادات حسینی
نظر شما