به گزارش خبرگزاری حوزه، مهدویت و منجی گرایی یکی از مهمترین نکات مشترک ادیان الهی به خصوص ادیان ابراهیمی است. منجی گرایی که بر اساس نگاه فطری به انسان در ذهن بشر وجود دارد و همگان را به سمت خداپرستی و رسیدن به نگاه واحد در زمینه نیاز به منجی سوق داده است.ولی در میان همین ادیان و مکاتب، نگاه های التقاطی و دگرگونی نیز در میان ملل شکل گرفته است که نگاه به باورداشت اصیل مهدوی را خدشه دار کرده است. یکی از عوامل انحرافات، شبهاتی است که پیرامون موعود نهایی شکل گرفته است. این شبهات در خصوص مهدویت در شیعه نیز وجود دارد. یکی از آنها این است که امام زمان در دوران ظهور خود از هر هزار نفر، نهصد و نود و نه نفر را می کشند. در اینجا نگاهی علمی به این شبهه تاریخی داریم:
حجت الاسلام محمدکاظم اسماعیلی، در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری حوزه با ذکر این مطلب که در طول تاریخ اسلام، به‌ویژه در سده‌های اول آن، جعل روایت و نسبت دادن آن به رسول خدا (ص) در روایات اهل سنت، امری شایع بوده است، گفت: جاعلان با روایات ساختگی، حاکمان و خلفا را در رسیدن به مقاصد شوم شان و مشروعیت بخشیدن به حکومت‌های نامشروع شان یاری می‌کردند.
این پژوهشگر ادامه داد: طبیعی است که مهدویت به عنوان یک عقیده قطعیِ مسلمانان، از این قاعده جدا نبوده و این حاکمان ظالم و غاصب برای توجیه عملکردهای خود تلاش می‌کردند که روایاتی را جعل و همین کردار و رفتار را به پیامبر خدا و اهل‌بیت آن حضرت نیز نسبت دهند تا به مسلمانان بقبولانند که اگر ما این کارها را انجام می‌دهیم، پیامبر خدا نیز انجام داده و مهدی موعود نیز انجام خواهد داد.
وی بیان کرد: وجه دیگر جعل روایات، ناامید ساختن مردم نسبت به موضوع مهدویت است بر خلاف روش پیامبر و امامان که مردم را به چنین رخدادی مژده می‌دادند و امیدوار می‌کردند.
این پژوهشگر در رابطه با احادیثی که در آنها، کشتار در حجم وسیعی مطرح شده است گفت: این احادیث دو گونه هستند، دسته اول قسمتی از این اخبار و روایات به فتنه‌های پیش از ظهور اختصاص دارد که شمار زیادی از انسان‌ها به سبب جنگ و درگیری که به طور عمده میان دنیا طلبان رخ می‌دهد مانند روایاتی که ۹ دهم مردم یا از هر نه نفر هفت نفر، پنج نفر یا دو ثلث مردم کشته می‌شوند، به جنگهای قبل از ظهور، نظر دارند نه زمان ظهور.
این پژوهشگر اظهار کرد: برخی از روایات، ناظر به شیوع بیماری‌های مرگبار است؛ پیش از قیام قائم (ع) دو نوع مرگ‌ومیر رخ می‌دهد، مرگ سرخ و مرگ سپید تا این‌که از هر هفت نفر، پنج تن از بین می‌روند. مرگ سرخ، شمشیر و مرگ سفید، طاعون است که مردم جان خود را از دست می‌دهند. از این رو این گونه کشتارها و مرگ‌ها مرتبط با امام عصر (عج) نیست و از موضوع بحث خارج است.
وی افزود: دسته دیگری از روایات، به زمان ظهور حضرت مهدی (عج) مربوط می‌شود که برخی از آن روایات، از طریق عامه نقل شده است و عمده آنها مشکل سندی دارد، به طوری که بعضی از آنها مرسل و برخی نیز از افرادی مانند کعب الاحبار و از اسرائیلیات است که با غرض‌های مختلفی وارد کتب روایی شده‌اند (تا ظهور، ۲۲۱).
این امام پژوه اضافه کرد: روایتی که برخی نقل می‌کنند: «آن قدر از مردم روم می‌کشد که آب فرات به واسطه خون تغییر می‌کند.» اما روایاتی که در کتاب‌های شیعه ذکر شده است، برخی صحیح و دارای معنایی خاص و برخی دیگر از جهت سند یا متن دارای اشکال است و یا با روایاتی دیگر در تعارض است.
رفتار حضرت مهدی بر طبق سیره رسول خدا (ص)
وی تأکید کرد: در فهمِ روایات، نمی‌توان به صورت گزینشی عمل نمود بلکه باید مجموع روایات را در نظر گرفت. محتوای بسیاری از روایات قرینه بر صلح آمیز بودن قیام مهدوی است از جمله محتوای روایاتی که حضرت مهدی (عج)، از نظر اخلاق، سیرت و صورت شبیه‌ترین فرد نسبت به رسول خدا (ص) است؛ همان گونه که آن حضرت «رحمة للعالمین» و مظهر رحمت الهی است، حضرت مهدی (عج) نیز این ویژگی‌ها و اوصاف را دارد.
حجت الاسلام اسماعیلی تصریح کرد: رسول خدا (ص) فرمود: فرزندم مهدی، نامش نام من است و کنیه‌اش کنیه من، در خلقت و اخلاق شبیه‌ترین مردم نسبت به من است.(کمال‌الدین،۱/ ۲۸۷) یا روایتی که حضرت مهدی (عج) بعد از ظهورش برای اهل مکه سخنرانی کرده و خود را به عنوان مظهر رحمت الاهی معرفی می‌نماید. (بحارالانوار، ۵۳/۱۱.)
وی یادآور شد: در سیره رسول خدا (ص)، رفتار ناپسندی با مخالفان گزارش نشده است و در طول ۲۳ سال رسالت شان، هیچ گاه رفتار خشونت‌آمیز، صادر نشده است و حتی در هنگام فتح مکه، شعار «الیوم یوم المرحمه» را دستور داد و همه دشمنان را، جز تعدادی اندک، به دلیل قتل یا جنایات شان، مورد عفو و بخشش قرار داد. همچنین مجموع جنگهای آن حضرت با مشرکان، جنگهای تدافعی بوده است.
این پژوهشگر عنوان کرد: بر این اساس روایات، امام عصر (عج) نیز به همان سیره عمل می‌کند و قسمت عمده مبارزات با لشکر سفیانی است و آغازگر جنگ اوست و با ارسال لشکر، سعی در سرکوب کردن قیام حضرت دارند؛ بنابراین نمی‌توان از جهت محتوا روایاتی که آن حضرت از هر هزار نفر ۹۹۹ نفر را بکشد را پذیرفت.
تصرف برخی شهرها، بدون خونریزی
وی ادامه داد: بیشتر انعکاس روایات کشتار وسیع است اما از بیان روایاتی که مردم به میل خود ایمان می‌آورند و شهرها با صلح و بدون خونریزی تصرف می‌شود را نقل نکردند در حالی که روایات نشان از اقبال عمومی مردم به امام مهربانی‌ها دارند و برای اثبات صلح آمیز بودن قیام حضرت، کافی است.
حجت الاسلام اسماعیلی در رابطه با نمونه‌هایی از این روایات گفت: تمام سرزمین‌ها، دین وی را می‌پذیرند، کافری باقی نمی‌ماند مگر این‌که به او ایمان می‌آورند و بدکاری نمی‌ماند مگر این‌که صالح خواهد شد. از امیرمومنان (ع) نقل شده است: زمین را بدون سختی، پر از عدل خواهد کرد و در سرزمین‌های اسلامی با امنیت تمام، تشکیل حکومت خواهد داد و روزگار مردم نیز با قیام مهدوی همراه خواهند شد. امام باقر (ع) می‌فرماید: زمانی که قائم ما قیام می‌کند به طرف کابل شاه می‌رود و آن را فتح می‌کند، شهری که غیر از او هرگز کسی آن را فتح نکرده است. شبیه این تعبیر در مورد مرو نیز گزارش شده است. در این روایات بحثی از درگیری، جنگ و خونریزی نشده، بلکه تنها اشاره به فتح شده است.
حضرت مهدی (عج) مجری قوانین اسلام
این امام پژوه اظهار کرد: تمام مسلمانان بر این مساله اتفاق دارند که دین اسلام تنها دینی است که خداوند آن را می‌پسندد و همان گونه که قرآن می‌فرماید: «هر کس جز اسلام، دینی [دیگر] جوید، هرگز از وی پذیرفته نشود و وی در آخرت از زیان‌کاران است»(آل عمران، ۸۵) از سوی دیگر خداوند بارها در قرآن کریم به مسلمانان وعده داده است که روزی فرا می‌رسد که دین اسلام سراسر گیتی را فرا خواهد گرفت و بر تمام ادیان دیگر پیروز می‌شود.(توبه، ۳۳)
وی افزود: طبق روایاتی که در کتاب‌های شیعه و سنی وجود دارد، این وعده خداوند در زمان ظهور حضرت مهدی (عج) عملی خواهد شد و او دین اسلام را بر تمام ادیان پیروز خواهد کرد. (مفاتیح الغیب، ۱۶/۳۳، روح المعانی، ۹/۲۰۷) بر این اساس حضرت مهدی (عج)، مجری قوانین اسلام در سراسر جهان است تا قوانین اسلام در عالم حکم فرما شود.
حجت الاسلام اسماعیلی اضافه کرد: از سوی دیگر شک و تردیدی نیست که خداوند دین اسلام را برای نابودی بشریت نفرستاده، بلکه برای نجات بشر از هلاکت و نابودی و پیمودن راه کمال فرستاده شده است، حال چگونه حضرت مهدی (عج) که به منظور اجرای احکام اسلامی ظهور می‌کند، از هر هزار نفر، تنها یک نفر را باقی بگذارد؟
برخورد و جنگ امام عصر (عج) با کافران و معاندان
وی تأکید کرد: اصل در مناسبات اجتماعی، بر پایه رحمت است حتی با غیر مسلمانان، یعنی در مرحله دعوت نیز، باید با رحمت نسبت به کافران رفتار کرد؛ همان گونه که خداوند به حضرت موسی فرمود: با فرعون با نرمی سخن بگو. (طه، ۴۴) فقط یک مورد است که تعامل تبدیل به تقابل و درگیری می‌شود و آن برخورد با کافران و معاندان و سردمداران فتنه است که «اشداء علی الکفار» (فتح، ۲۹) تعبیر می‌شود.
این پژوهشگر تصریح کرد: آنان که دست از منافع دنیوی و ظلم و جور نخواهند کشید جباران و ظالمانی که یک عمر از خون مردم تغذیه کرده‌اند، روشن است که وقتی منافع آنها با ظهور حضرت مهدی (عج) به خطر افتد و حکومت آنها از هم فرو پاشد، در برابر آن حضرت ایستادگی خواهند کرد.
وی یادآور شد: امام عصر (عج) مانند اجدادشان ابتدا به هدایت و دعوت آنان به حق تلاش می‌کنند و با سخنرانی برای آنان زمینه بازگشت و هدایت را فراهم می‌کنند و حضرت با آغوش باز پذیرای آنان است اما اگر عناد ورزند و بر باطل خود اصرار نمایند آن حضرت برای اجرای عدالت و کوتاه کردن دست آنها و نجات مستضعفان، از زور استفاده خواهند کرد که در برخی از روایات، رحمت برای مومنان اما عذاب برای کافران تعبیر شده است.
امام پژوه عنوان کرد: همان‌گونه که قرآن در برابر کافران معاند و سردمداران فتنه، دستور قتل را صادر می‌کند و می‌فرماید: «با آنان بجنگید تا دیگر فتنهای نباشد و دین، مخصوص خدا شود.» (بقره، ۱۹۳؛ انفال، ۳۹) امام زمان نیز طبق این اصل عقلائی و قرآنی رفتار می‌کند که در برابر کافران سرکش، شدت به خرج می‌دهد و در مواردی به جنگ و کشتار کشیده می‌شود.
وی ادامه داد: در برخی از روایات زمان این درگیری‌ها بسیار کوتاه گزارش شده است از جمله روایتی که امیرمومنان زمان درگیری‌ها را هشت ماه بیان می‌کند.(اسرار آل محمد، ۲/۷۱۵). عمده این جنگ‌ها در مسائل اعتقادی است و تنها کسانی که در امور اعتقادی با حضرت چالش دارند و سرکشی می‌کنند درگیر این جنگ‌ها می‌شوند.
اسماعیلی گفت: در نتیجه عمده روایاتِ کشتارِ وسیع، از جهت سندی دچار ضعف است و از جهت محتوا نیز با دسته‌ای از روایات ناسازگار است از جمله روایاتی که رفتار حضرت را با سیره رسول خدا (ص) برابر می‌داند و اجرای قوانین اسلام و گسترش اسلام را در حکومت آن حضرت بیان می‌کند و دسته دیگری از احادیث که تصرف شهرها را بدون خونریزی و درگیری بیان می‌کند، گر چه حضرت مهدی (عج) در برابر کافران و معاندان که ایمان نمی‌آورند با سختی و شدت برخورد می‌کند.
انتهای پیام
نظر شما