به گزارش خبرگزاری حوزه، تورات درباره ظهور منجی، پیشگویی هایی کرده که تقدیم می شود:

بشارت به ظهور منجی در آخر الزمان عمیقاً در پیوند با آرمان های قومی یهود در کتاب مقدس (تورات) است. آنها منتظر یک انسان الهی کامل مانند موسی علیه السلام هستند که قوم بنی اسرائیل را از ظلم و ستمی که بر آنها تحمیل شده است، رها کند و آرمان دیرینه آنها را در تشکیل کشور اسرائیل بزرگ محقّق کند.

آیات توراتی ناظر به مسئله منجی را می توان ذیل چهار موضوع تقسیم کرد: شخصیت منجی؛ بشارت به آمدن منجی؛ علامات ظهور منجی؛ کارهای منجی پس از ظهور.

۱. شخصیت منجی (ماشیَح)

بنا بر آنچه در متون مذهبی یهود آمده، ماشیَح (مسیح) از نخستین اهداف آفرینش جهان است. ماشیَح از نظر فیزیکی و جسمانی، انسانی خاکی از اولاد بشر است که به صورت عادی متولد شده است. اصل و نسب او به حضرات داوود و سلیمان می رسد. از دیگر نشانه های او صداقت و پارسایی اش از بدو تولد است که پیوسته افزایش می یابد تا اینکه او به سبب فضیلت و اعمال شایسته اش، به عالی ترین و والاترین درجات تکامل روحانی دست پیدا می کند.

طبق باور یهود امکان ظهور ماشیَح در هر دوره ای وجود دارد؛ امّا نه به این معنا که او هنگام ظهور، از آسمان ها پایین بیاید. او همیشه روی زمین است؛ بشری خاکی با مقامی بسیار مقدس و روحانی (صدّیق) که در همه دوره ها حاضر و ناظر است: «در هر دوره فرزندی از خاندان یهودا به دنیا می آید که برای مقام ماشیَح برازنده است».[۱]روزی که زمان «گئولا» (نجات نهایی) فرا رسد، «نِشاما» یا روح مخصوص پایین آمده و به آن «صدّیق» اهدا خواهد شد؛ در حالی که تا پیش از آن، خود منجی هم نمی داند که مسیحای منتظر است.

برخی از عالمان یهود این موضوع را چنین توضیح داده اند:

مُشه (موسی) ناجی اول بنی اسرائیل به هشتاد سالگی رسید و هنوز از این که بنی اسرائیل را نجات خواهد داد، اطلاعی نداشت و آن را احساس نمی کرد. حتّی هنگامی که خداوند به او گفت: «بیا و من تو را به نزد فرعون می فرستم...»، او در ابتدا از این امر سر باز زد و حاضر به قبول این مأموریت نشد. همین قضیه درباره ناجی نهایی (ماشیح) نیز صدق می کند. درباره شائول (اولین حاکم بنی اسرائیل) نیز مشاهده شد که آن روح قدسی که آن را قبلاً در وجود خود اصلاً احساس نکرده بود، بعد از این که به عنوان پادشاه و مسح شد، بر او واقع شد.[۲]

امّا اشعیای نبی در باره شخصیت و صفات خاص ماشیَح چنین می گوید:

و نهالی از تنه یسَی[۳]بیرون آمده، شاخه ای از ریشه هایش خواهد شکفت. و روح خدا بر او قرار خواهد گرفت؛ یعنی روح حکمت و فهم، و روح مشورت و قوّت، و روح معرفت و ترس خدا. و خوشی او در ترس خدا خواهد بود و موافق رؤیت چشم خود داوری نخواهد کرد و بر وفق سمع گوش های خویش تنبیه نخواهد نمود. بلکه مسکینان را به عدالت داوری خواهد کرد و به جهت مظلومانِ زمین به راستی حکم خواهد نمود و جهان را به عصای دهان خویش زده شریران را به نفخه لب های خود[۴]خواهد کُشت. و کمربند کمرش عدالت خواهد بود و کمربند میانش امانت.[۵]

عالم و متکلّم یهودی، موسی بن میمون نیز ماشیَح را چنین توصیف کرده است:

عقل و دانش او از حضرت سلیمان نیز بیشتر خواهد بود. او از پدران قوم یهود (ابراهیم، اسحق و یعقوب) و نیز از همه انبیای بنی اسرائیل که پس از حضرت موسی برانگیخته شدند، بلندمرتبه تر خواهد بود.[۶]

۲. نصوص مرتبط با ظهور منجی

آیات بسیاری در عهد قدیم در باره ظهور منجی موعود و اوصاف و ویژگی های اوست. از جمله در سِفر زکریا آمده است:

ای دختر صهیون بسیار وجد بنما و ای دختر اورشلیم آواز شادمانی بده! اینک پادشاه تو نزد تو می آید. او عادل و صاحب نجات و حلیم می باشد و بر الاغ و بر کُرّه الاغ سوار است.[۷]

همچنین در سِفر مزامیر - منسوب به حضرت داوود - در باره منجی آمده است:

ای خدا انصاف خود را به پادشاه ده و عدالت خویش را به پسر پادشاه و او قوم تو را به عدالت داوری خواهد نمود و مساکین تو را به انصاف. آن گاه کوه ها برای قوم سلامتی را بار خواهند آورد و تل ها نیز در عدالت. مساکین قوم را دادرسی خواهد کرد و فرزندان فقیر را نجات خواهد داد و ظالمان را زبون خواهد ساخت.... او مثل باران بر علف زارِ چیده شده فرود خواهد آمد و مثل بارش هایی که زمین را سیراب می کند. در زمان او صالحان خواهند شکفت و وفور سلامتی خواهد بود مادامی که ماه نیست نگردد. و او حکم رانی خواهد کرد از دریا تا دریا و از نهر تا اقصای جهان. به حضور وی صحرانشینان گردن خواهند نهاد و دشمنان او خاک را خواهند لیسید... جمیع سلاطین او را تعظیم خواهند کرد و جمیع امت ها او را بندگی خواهند نمود. زیرا چون مسکین استغاثه کند او را رهایی خواهد داد و فقیری را که رهاننده ای ندارد... جان های ایشان را از ظلم و ستم فدیه خواهد داد و خون ایشان در نظر وی گران بها خواهد بود... دائماً برای وی دعا خواهد کرد و تمامی روز او را مبارک خواهد خواند. و فراوانی غله در زمین بر قله کوه ها خواهد بود... نام او تا ابدالآباد باقی خواهد ماند... آدمیان در او برای یکدیگر برکت خواهند خواست و جمیع امّت های زمین او را خوشحال خواهند خواند....[۸]

سِفر اشعیای نبی مملو از چنین بشارت هایی به ظهور منجی است؛ برای مثال:

روح سلطان تعالی خدا بر من است؛ زیرا خدا مرا مسح کرده است تا مسکینان را بشارت دهم و مرا فرستاده تا شکسته دلان را التیام بخشم و اسیران را به رستگاری و محبوسان را به آزادی ندا کنم. و تا از سال پسندیده خدا و از یوم انتقام خدای ما ندا نمایم و جمیع ماتمیان را تسلی بخشم.[۹]

در سِفر ملاکی نیز به روز موعود و ظهور منجی منتقم اشاره شده است:

زیرا اینک آن روزی که مثل تنور مشتعل می باشد خواهد آمد و جمیع متکبران و جمیع بدکاران کاه خواهند بود. و خدا صبایوت[۱۰]می گوید: آن روز که می آید ایشان را چنان خواهد سوزانید که نه ریشه و نه شاخه ای برای ایشان باقی خواهد گذاشت. امّا برای شما که از اسم من می ترسید آفتاب عدالت طلوع خواهد کرد و بر بال های وی شفا خواهد بود و شما بیرون آمده مانند گوساله های پرواری جست وخیز خواهید کرد.[۱۱]

در مزامیر نیز آمده است:

خدا انصاف را دوست می دارد و مقدسان خود را ترک نخواهد فرمود. ایشان محفوظ خواهند بود تا ابدالآباد. و اما نسل شریر منقطع خواهد شد. صالحان وارث زمین خواهند بود و در آن تا ابد سکونت خواهند نمود.[۱۲]

با وجود این همه بشارت توراتی به آمدن منجی در آخر الزمان، تردیدی باقی نمی ماند که باور یهودیان به آمدن منجی موعود می بایست برگرفته از کتاب مقدس باشد. به همین جهت عالم بزرگ یهودی موسی بن میمون در اصل دوازدهم از اصول سیزده گانه اعتقادات یهود می گوید:

من با ایمان کامل به آمدن ماشیح اعتقاد دارم، و اگرچه او تأخیر کند، با این حال هر روز در انتظار او هستم که بیاید.[۱۳]

۳. علامات ظهور منجی

زمان ظهور ماشیَح (مسیح موعود یهودیان)، رازی بسیار پوشیده و پنهان است که تنها خدا از آن با خبر است. با این وجود، نشانه ها و شرطهای بسیاری برای ظهور او بیان شده است. برخی از این شرایط اضطراب آور و نگران کننده اند.[۱۴]امّا در کنار اینها نشانه های مسرت بخش و امیدوارکننده ای هم در باره زمان پیش از ظهور ماشیَح پیش بینی شده است: پیشرفت و خوشبختی نسبتاً زیاد مردم دنیا، تجدید حیات در مطالعه تورات و علوم دینی، باز شدن دروازه های عقلانی در بالا و چشمه های حکمت در پایین.[۱۵]

معنای این عبارت، با ظهور و پیشرفت تعالیم رمزی و عرفانی در تورات و کتب آسمانی، بسیار مشهود است و «باز شدن چشمه های حکمت در پایین» اشاره به پیشرفت ها و اکتشافات علمی و تکنولوژی امروز است.

۴. برکات ظهور منجی

پس از آمدن منجی، حیات دنیوی انسان ها به شکل جدید و مطابق تعالیم آسمانی شکل خواهد گرفت. بنا بر اعتقادات یهودی بعد از ظهور منجی اصلاحاتی در جهان پدید می آید که در اینجا به مهم ترین آنها اشاره می کنیم:

۴ - ۱. تحقّق امنیت

امنیت موضوعی بسیار مهم در زندگی بشر است. از این رو همواره انسان های بزرگ می کوشیده اند امنیت و آرامش را برای کل بشر به ارمغان بیاورند. این هدف بزرگ در عصر ظهور ماشیَح محقّق خواهد شد، و نه فقط بشر، که حتّی حیوانات نیز در امنیت خواهند زیست. اشعیای نبی در این باره می فرماید:

مسکینان را به عدالت داوری خواهد کرد و به جهت مظلومانِ زمین به راستی حکم خواهد نمود. و جهان را به عصای دهان خویش زده شریران را به نفخه لب های خود خواهد کُشت... و گرگ با بره سکونت خواهد داشت و پلنگ با بزغاله خواهد خوابید و گوساله و شیر و پرواری با هم، و طفل کوچک آنها را خواهد راند. و گاو با خرس خواهد چرید و بچه های آنها با هم خواهند خوابید و شیر مثل گاو کاه خواهد خورد. و طفل شیرخواره بر سوراخ مار بازی خواهد کرد و طفلِ از شیر بازداشته شده دست خود را بر خانه افعی خواهد گذاشت.[۱۶]

باز در همین سفر می خوانیم :

زیرا اینک من آسمانی جدید و زمینی جدید خواهم آفرید و چیزهای پیشین به یاد نخواهد آمد و به خاطر نخواهد گذشت... و بار دیگر طفلِ کم روز از آن جا نخواهد بود و نه مرد پیر که عمر خود را به اتمام نرسانیده باشد؛[۱۷]زیرا طفل در سن صدسالگی خواهد مرد لیکن گناهکار صدساله ملعون خواهد بود....[۱۸]

۴ - ۲. پایان شرک و گناه

پس از ظهور منجی شرک و گناه از کل جهان برچیده خواهد شد. در سِفر زکریا آمده است:

در آن روز برای خاندان داوود و ساکنان اورشلیم چشمه ای به جهت گناه و نجاست مفتوح خواهد شد. و خدا صبایوت می گوید : در آن روز نام های بت ها را از روی زمین منقطع خواهم ساخت که بار دیگر آنها را به یاد نخواهند آورد و انبیا و روح پلید را نیز از زمین دور خواهم کرد.[۱۹]

۴ - ۳. فراگیر شدن خداشناسی

یکی از مهم ترین نشانه های عصر ظهور منجی، گسترش ایمان و معرفت به خداوند متعال است. اشعیای نبی چنین می گوید:

و در تمامی کوه مقدس من ضرر و فسادی نخواهند کرد؛ زیرا جهان از معرفت خدا پرخواهد بود؛ مثل آب هایی که دریا را می پوشاند.[۲۰]

همچنین در سِفر حبقوق به این نکته اشاره شده است:

زیرا جهان از معرفت جلال خدا مملو خواهد شد به نحوی که آب ها دریا را مستور می سازد.[۲۱]

در سِفر ارمیای نبی نیز آمده است:

امّا خدا می گوید: این است عهدی که بعد از این ایام با خاندان اسرائیل خواهم بست... و بار دیگر کسی به همسایه اش و شخصی به برادرش تعلیم نخواهد داد و نخواهد گفت : خدا را بشناس ؛ زیرا خدا می گوید: جمیع ایشان از خُرد و بزرگ مرا خواهند شناخت؛ چون که عصیان ایشان را خواهم آمرزید و گناه ایشان را دیگر به یاد نخواهم آورد.[۲۲]

۴ - ۴. فراگیر شدن خداپرستی

گسترش پرستش خدا در تمام جهان، یکی دیگر از ثمرات ظهور منجی است. در سِفر صفنیا در این باره چنین آمده است:

خدا می گوید: برای من منتظر باشید تا روزی که به جهت غارت برخیزم؛ زیرا قصد من این است که امّت ها را جمع نمایم و ممالک را فراهم آورم تا غضب خود و تمامی حدّت خشم خویش را بر ایشان بریزم؛ زیرا تمامی جهان به آتش غیرت من سوخته خواهد شد؛ چون در آن زمان زبان پاک به امّت ها باز خواهم داد تا جمیع ایشان اسم خدا را بخوانند و به یک دل او را عبادت نمایند.[۲۳]

در سِفر زکریا نیز آمده است:

و خدا بر تمامی زمین پادشاه خواهد بود. در آن روز خدا واحد خواهد بود و اسم او واحد.[۲۴]

۴ - ۵. هم زیستی مسالمت آمیز

پس از ظهور منجی همه ملّت ها با هم در صلح و صفا زندگی خواهند کرد. در سِفر اشعیا آمده است:

و در ایّام آخر واقع خواهد شد که کوه خانه خدا بر قله کوه ها ثابت خواهد شد و فوق تل ها برافراشته خواهد گردید و جمیع امّت ها به سوی آن روان خواهند شد... و او امّت ها را داوری خواهد نمود و قوم های بسیاری را تنبیه خواهد کرد و ایشان شمشیرهای خود را برای گاوآهن و نیزه های خویش را برای اره ها خواهند شکست و امتی بر امتی شمشیر نخواهد کشید و بار دیگر جنگ را نخواهند آموخت.[۲۵]

عین همین عبارت در سِفر میکاه نبی نیز آمده است.[۲۶]

از دیگر کارهایی که برخی از عالمان یهود به منجی نسبت داده اند، احیای آیین های کهن یهودی است؛ از جمله تقدیم قربانی که اساس عبادت یهود بوده و امروزه تفیلا (نماز) جایگزین آن شده است. وسعت برکت و سعادت، پایان یافتن بیماری ها، و وقوع معجزاتی بزرگ تر از معجزات رخ داده در هنگام خروج بنی اسرائیل از مصر، از امور دیگری است که برای زمان ظهور منجی (مسیحا) پیش بینی کرده اند.[۲۷]

پی نوشت ها:

[۱]ربی مُشه سُوفِر، به نقل از ربّای ایمانوئل شوحط (دین پژوه و عارف یهودی). در این باره، ر. ک : مجلّه اُفق بینا: ش ۴ و ۵ «ماشیح : ناجی جهان در پرتو قوانین و اعتقادات یهود»، ایمانوئل شوحط، مقدمه و تلخیص : آرش آبایی.

[۲]همان جا.

[۳]در قاموس کتاب مقدس (ص ۹۵۱) در باره معنای این واژه آمده است: «یسی به معنی قوی، نام پدر حضرت داوود است».

[۴]«نفخه لب ها» تعبیری مجازی است؛ چنان که در این فراز آمده است: «و در روز کشتار عظیم که برج ها در آن خواهد افتاد... اسم خداوند از جای دور می آید؛ در غضب خود سوزنده، و در ستون غلیظ، و لب هایش پر از خشم، و زبانش مثل آتش سوزان است و نفخه او مثل نهر سرشار تا به گردن می رسد» (اشعیاء ۳۰: ۲۵ - ۲۸).

[۵]اشعیا ۱۱: ۱ - ۵.

[۶]به نقل از ربّای ایمانوئل شوحط، دین پژوه و عارف یهودی؛ ر. ک : مجلّه افق بینا: ش ۴ و ۵، مرداد و شهریور ۱۳۷۸.

[۷]زکریا ۹: ۹.

[۸]مزامیر ۷۲.

[۹]اشعیا ۶۱: ۱ - ۳.

[۱۰]«خدای صبایوت» یعنی خدای جاودانی لشکرها.

[۱۱]ملاکی ۴: ۱ - ۳.

[۱۲]مزامیر ۳۷: ۲۸ - ۲۹.

[۱۳]اصل دوازدهم از اصول سیزده گانه ایمان یهود ( موسی بن میمون).

[۱۴]تلمود، سوطا: ص ۴۹ ب.

[۱۵]تلمود، سنهدرین: ۹۸ الف، زوهر: ج ۱ ص ۱۱۷ الف.

[۱۶]اشعیا ۱۱:۱ - ۸.

[۱۷]یعنی نوزادان دیگر در سن کم نخواهند مرد و صدسالگان جوان محسوب می شوند.

[۱۸]اشعیا ۶۵: ۱۷ - ۲۵.

[۱۹]زکریا ۱۳:۱ - ۳.

[۲۰]اشعیا ۱۱: ۹.

[۲۱]حبقوق ۲: ۱۴.

[۲۲]ارمیا ۳۱: ۳۱ - ۳۳.

[۲۳]صفنیا ۳: ۸ - ۹.

[۲۴]زکریا ۱۴: ۹.

[۲۵]اشعیا ۲: ۲ - ۵.

[۲۶]میکاه ۴: ۱ - ۴.

[۲۷]ر.ک: «ربای ایمانوئل شوحط، دین پژوه و عارف یهودی»، مجلّه افق بینا: ش ۴ و ۵، مرداد و شهریور ۱۳۷۸.

منبع: حدیث نت