به گزارش خبرگزاری حوزه، آیت‌الله محمدجواد فاضل لنکرانی روز سه‌شنبه در دیدار دست‌اندرکاران کنگره ملی شهید حسین مالکی نژاد، بابیان اینکه به برکت انقلاب اسلامی مسئله مداحی و مرثیه‌سرایی یک جایگاه ویژه‌ای پیداکرده است، گفت: بعد از انقلاب اسلامی، اشعار مداحی رنگ و بو و جنس دیگری پیداکرده است.

وی اضافه کرد: تا قبل از دوران انقلاب اسلامی اشعاری که در خصوص اهل‌بیت علیهم‌السلام سروده می‌شود فارغ از زمان و مکان بود درحالی‌که بعد از انقلاب این اشعار منطبق با شرایط سیاسی و اجتماعی زمانه شد.

آیت‌الله فاضل لنکرانی تصریح کرد: در قالب کنگره شهید مالکی‌نژاد به‌عنوان شهید شاخص جامعه مداحان کشور در سال‌جاری شایسته است شرایط سیاسی و اجتماعی داخلی و خارجی به همراه اهداف شهدای گران‌قدر به مردم منتقل شود.

وی ادامه داد: در قالب این کنگره‌ها باید اهداف و ارزش‌های شهدا و انقلاب به‌درستی به نسل جوان منتقل شود، هنوز فاصله زیادی بین نهادهای مختلف فرهنگی، آموزشی و اجرایی با سیره و سلوک شهدا وجود دارد.

آیت‌الله فاضل لنکرانی در ادامه بر اهمیت بیان تأثیرات انقلاب در عرصه شعر و مداحی و همچنین بیان سیره شهدا در قالب برگزاری کنگره‌های شهدا، تأکید دوباره کرد.

وی با بیان اینکه مداحان شهر قم از نظر اعتقادی‌، اخلاقی و روح انقلابی‌گری اسوه هستند، عنوان کرد: مداحان شهر قم باید همیشه سرآمد و اسوه مداحان سراسر جهان باشند.

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با تأکید دوباره بر روح انقلابی‌گری در بین جامعه مداحان استان قم، تصریح کرد: یکی از ویژگی‌های مهم مداحان شهر قم این است که به عرصه مداحی به چشم شغل و تجارت نگاه نمی‌کنند و ارتباط مستمر و دائمی با بیوت مراجع دارند.

وی همچنین نسبت به‌ضرورت تدوین منظومه‌ای از زندگینامه مجموعه مداحان استان قم تأکید کرد.

آیت‌الله فاضل لنکرانی عنوان کرد: هنوز ما به حقیقت انقلاب اسلامی نرسیده‌ایم، این مسأله به‌نوبه خود نشان از عظمت و حقیقت الهی آن است.

وی خاطرنشان کرد: اینکه گفته می‌شود انقلاب اسلامی انفجار نور بود یک ادعای کاملاً واقعی است، انوار نورانی انقلاب اسلامی در تمام عرصه‌های زندگی افراد تأثیرگذار بوده است

متن کامل سخنان آیت الله فاضل لنکرانی به این شرح است:

بسم الله الرحمن الرحیم

خدمت سروران محترم، مادحین و مرثیه سرایان اهل‌بیت عصمت و طهارت: خوشامد عرض می کنم. مسئله مداحی امروز در کشور ما به برکت انقلاب اسلامی یک جایگاه ویژه‌ پیدا کرده است. یعنی جزء آن حقیقت و واقعیت نورانی انقلاب ماست که همه اقشار و شغل‌ها و همه کارها را تحت الشعاع قرار می‌دهد. هر کسی این انقلاب را فهمید و درک کرد و تا یک اندازه‌ای به حقیقتش رسید تاثیرش را در خود احساس می کند. من معتقدم خیلی از افراد و حتی خیلی از انقلابی‌ها که مدعی این مسئله هستند هنوز به حقیقت این انقلاب آنطوری که باید و شاید نرسیده اند! و این خود کشف از عظمت این حقیقت نورانی می‌کند.نه تنها کشف از عظمت آن می کند بلکه کشف از کوتاهی هایی می کند که در حقش شده . تعبیر امام خمینی رضوان الله تعالی علیه از این حقیقت نورانی این بود که انقلاب ما انفجار نور بود. این انفجار نور یک شعار تبلیغاتی نبود. تلألؤ و تاثیر این حقیقت را ما در همه ابعاد زندگی در کسب و کار، در بازار، حوزه‌ها و در بین هر قشر و نهاد و گروهی اعم از کشاورز، تاجر و عالم مشاهده می کنیم..

انقلاب اسلامی یک جهت گیری اصلی با خود بهمراه آورد. به عنوان نمونه بعد از انقلاب اشعار مداحان و مرثیه سرایان سمت و سوی دیگری پیدا کرد. ولو اینکه قبل از انقلاب این همه شعر برای اهل‌بیت سروده شده بود اما فارق از نگاه به زمان و زمانه بود. یعنی امام حسین (ع) را در همان 1400 سال پیش نگاه می‌کرد، اشعار را می‌گفتند، مصیبت‌ها را بیان می کردند و هر سال هم آن مصیبت ها داغ‌تر مطرح می‌شد ولی تطبیق بر زمان نمی‌گردید، لذا حرکتی در مردم ایجاد نمی‌کرد، در همین حدّ بود که شیعه بودن خود را اثبات کنیم و عزاداری یا جشن و سروری برپا کرده باشیم. اما به برکت انقلاب این حزن و فرح ها تطبیق به زمان پیدا کرد و این مسئله خیلی مهمی است.

الآن یادی کردید از شهید حاج تقی زنگی، یادم هست در ایام پیروزی انقلاب وقتی ایشان در تکیه آقا سید حسن می‌خواند می‌گفتم اشعارت را به من بده، چون همان موقع تمام شعارهایی که در راهپیمایی‌ها و تظاهرات سر داده می شد را من جمع می‌کردم و می نوشتم و دو دفتر شده بود. خواننده‌ آن اشعار عمدتاً شما بودید، وقتی بررسی شود می‌بینیم چقدر آن زمان تحول ایجاد شد و بعد هم آن تحولات ادامه پیدا کرد. ان شاء الله در همایشی که برگزار می کنید کار میدانی و اساس برنامه تان بر تأثیر انقلاب بر مداحی متمرکز باشد. نکته‌ای که رهبری معظم انقلاب هم مکرر در جلساتی که با شعرا و مداحان دارند مطرح می‌کنند. معلوم می‌شود که یک امر کلیدی است. امروز جوانان ما باید بفهمند این شعری که این مداح می‌خواند هدفش معرفی وضعیت عصر و زمانه به نسل جوان و آینده است که بدانند در دنیا چه خبر است؟ ومبارزین و مدافعین انقلاب، و شهداء سرافراز آن چه اهدافی در نظر داشتند. 

من گاهی فکر می کنم این اغتشاشات اخیر در کنار خسارات و آسیبهایش خیلی هم برکت داشت، یکی از برکاتش این است که صدا و سیما توجهش به شهداء بیشتر شده قبلاً به این نحو نبود. همچنانکه در برنامه‌های مختلف صدا و سیما رگه‌هایی از توجه به ارزشها جریان پیدا کرده، قبلاً از این مسائل خبری نبود. 

اهداف شهداء باید برای نسل جوان ما ونسلهای آینده روشن شود. اینکه هم امام راحل و هم رهبری معظم مکرر توصیه و تأکید کرده اند، وصیتنامه‌های شهداء خوانده شود یک جهتش همین است. اینکه یک فقیهی بگوید این وصیتنامه کلام یک عارف است نه کلام یک جوان 20 و 30 ساله نشان از عمق تاثیر انقلاب بر افکار جوانان ما دارد. ما باید در این همایش‌ها و کنگره‌ها روی ارزشها و اهداف انقلاب، و آرمانهای والای شهدا خیلی کار کنیم و آنرا به نسل امروز منتقل کنیم. این کاری است که هنوز بخوبی انجام نشده! حرف می‌زنند و گفته‌اند، اما امروز آموزش و پرورش ما بر اساس سلوک شهدا نیست. حتی حوزه‌های ما بر اساس سلوک شهدا نیست، من به عنوان یک طلبه‌ و یک استاد حوزه که حدود 50 سال است در این حوزه هستم، صراحتاً عرض می‌کنم، عنوان‌های کلی انقلاب و انقلابی‌گری در آن هست اما سلوک اصلی نیست، یعنی در درس‌ها و رفتارها باید محور اصلی را شهدا و اهداف شهدا قرار بدهیم. 

پس در درجه اول به تبیین حقیقت انقلاب و تحولی که در مداحی به وجود آورده بپردازید.

 نکته دوم در مورد شهدای شاخصی است که در نظر دارید ویژگیهایشان را معرفی ‌کنید. البته به یک معنا همه شهدای ما شاخص هستند. این مطلب در ذهنتان باشد که ما حق نداریم شهدا را درجه‌بندی کنیم. درجه بندی شهدا فقط با خداست. این نکته باید محفوظ بماند. اینکه ما بگوئیم این شهید شاخص است و دیگری نیست و بخواهیم آنها را درجه‌بندی کنیم کار غلطی است. بله برخی از شهیدان وصیتنامه های مهمی دارند یا فرض کنید یک جهات ممتازی در شهادتشان بوده ولی اینکه فرمودند معرفی شهدای شاخص، برای من این سؤال پیش آمد شهدای شاخص یعنی چه؟ اگر ما بخواهیم با معیارهای خودمان شاخص را معین کنیم این کار غلط است! چون درجه‌بندی واقعی شهداء با خداست و این هم باید در این نشست ذکر شود. البته شهدایی هستند که وصیتنامه‌های خیلی مهمی دارند یا عزیزانی مثل شهید حاج قاسم که هم حیاتش شاخص بود و هم جهاد و رزمش و هم شهادتش، شهادتی که شخص رئیس جمهورامریکا و اسرائیل و سازمان‌های امنیتی چند کشور دست به دست هم دادند تا این سردار را به شهادت برسانند.ولی با وجود این خصوصیات آیا کسی می تواند بگوید ارزش حاج قاسم در نزد خدا بالاتر است یا شهید حججی؟ ما نمی‌توانیم تشخیص بدهیم، هیچ کس نمی‌تواند تشخیص بدهد، این یک معامله‌ای است که هر شهید با خدا کرده و اوست که باید بگوید کدام ارزش بیشتری دارد. ما فقط به حسب ظاهر جهاتی را معین می‌کنیم.

نکته دیگر آنکه همه چیز قم باید سرآمد باشد، همان طور که مردم قم در انقلاب پیشتاز بودند و با آن دورنگری و فهمی که از اهداف امام و انقلاب پیدا کردند در همان لحظات اول قیام نمودند و بعد هم به شهرهای دیگر منتقل کردند. مداح‌های قم هم باید سرآمد مداحان ایران و دنیا باشند که بحمدالله همینطور هم هستند، در بین آنها شخصیت‌هایی داشتیم که به رحمت خدا رفته اند و عزیزانی هم که الآن حضور دارند واقعاً از مادحین شاخص دوران معاصر هستند. من نمی‌خواهم اسم ببرم که مبادا نسبت به کسی وظیفه ام را درست ادا نکرده باشم! اکثر مداحان قم از جهت اعتقاد به دین و سرسپردگی به اهل‌بیت در رأس و سرآمد هستند. از جهت اینکه مداحی را شغل خود قرار نداده و به چشم یک وظیفه دینی و معنوی به آن نگاه می کنند. برخلاف بعضی که مداحی را راهی برای تجارت قرار می دهند. مداح‌های قم با مراجع مأنوس بوده و هستند، هم آقایان توفیق دارند که این مداح‌ها در بیوت‌شان حضور دارند و هم مداح‌ها توفیق می یابند در حضور یک مرجع تقلید مداحی و مرثیه‌سرایی کنندو این فرق می‌کند با مداحی در یک جلسه عادی.

مداح‌های درجه اول قم انقلابی هستند، من گاهی که به حسب تشخیص خودم یک صحبتی در دفاع از امام و انقلاب می‌کنم، از حوزه تماس نمی‌گیرند تشکر کنند، ولی از مداح‌های دلسوز متدین و انقلابی تماس می‌گیرند و می‌گویند ما خواستیم تشکر کنیم که شما این دفاع را در فلان جا از انقلاب کردید، بالأخره این لطف آقایان است و الا ما در مقابل کارهایی که دیگران شبانه روز برای انقلاب می‌کنند خجالت زده و شرمنده شهدا هستیم. درک بالا از مسائل انقلاب شاخص‌ مداحان و شعرای قم است. شاخص‌ها و ممیزات دیگری هم دارند که باید مورد توجه قرار گیرد.

من نمی‌دانم مجموعه‌ای از شرح حال و اشعار و سروده های شاعران و مداحان قم تدوین شده یا نه؟ زندگینامه ای حاوی اینکه از چه زمانی شروع به مداحی کردند؟ کجاها بودند؟ و چه جاهایی رفتند؟. من پیشنهاد می‌کنم حتماً چنین مجموعه‌ای تهیه شود. امروز برخی از آنها در بین ما نیستند، مرحوم حاج مولوی که استاد مداح‌ها بود و شاگردان ایشان که برخی به رحمت خدا رفته اند.این کنگره در عین اینکه شاخص‌های شهدای مداح را معرفی می‌کند و الگو قرار می‌دهد از مجموعه مداح‌های قم نیز یک زندگینامه‌ای تدوین نماید تا جزء اسناد قم بماند. همان طور که ما اسناد روحانیت را جزء اسناد شیعه می‌دانیم این مجموعه هم جزء اسناد شیعه و انقلاب قرار گیرد.

امیدوارم ان شاء الله خدای تبارک و تعالی به شما توفیق و اخلاص بیشتر بدهد که برگزاری این کنگره خدمتی به انقلاب، شهدا و جامعه ارزشمند مادحین و مرثیه سرایان و قم است.