به گزارش خبرنگار خبرگزاری حوزه، آیت الله محمدجواد فاضل لنکرانی، رئیس مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) عصر امروز چهارشنبه ۱۱ مردادماه در همایش ملی «شیخ شهید؛ فقیه تهران، دیده بان ایران» ویژه بزرگداشت شهید شیخ فضل الله نوری که در پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی قم برگزار شد، اظهار داشت: شیخ فضل الله نوری مقام علمی و اجتهادی بسیار والایی داشت و تاریخ نگاران دوره مشروطه مانند کسروی و دیگران هم این تعابیر را دارند که مراتب علمی و فقهی شیخ از مرحوم آیت الله بهبهانی و آیت الله سید محمد طباطبایی بالاتر بوده است.

وی افزود: متاسفانه کتاب های فقهی شیخ خیلی کم است یا در دسترس نیست اما همین میزان کم را باید حوزه های علمیه ما قدر بدانند و مورد استفاده قرار دهند.

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم به رابطه دین و حکومت پرداخت و گفت: همه ایثارگری ها و تاریخ بسیار مهمی که ما به عنوان تاریخ مشروطه داریم تا به انقلاب اسلامی منتهی می شود، زیربنای اصلی آن بحث دین و حکومت و بحث نگاه یک فقیه به دین است. اینکه دین یک امر شخصی است و دخالتی در حکومت ندارد یا دین عنوان اجتماعی دارد و نه تنها احکام اجتماعی آن بالاتر و بیش از احکام فردی است و به تعبیر امام خمینی «دین یعنی حکومت». یعنی هر رسولی که از سوی خداوند برانگیخته شده و هردینی که بر بشر نازل شده برای حکومت بوده است. این بحث نیاز به ساعت ها تحلیل دارد. فقط به صورت اجمال می گویم در قرآن کریم آیات متعددی داریم که دین یعنی حکومت.

وی افزود: آیاتی داریم که دلالت بر وجوب اقامه دین دارند و عجیب اینکه در سوره شوری خداوند می فرماید: «آنکه برای مشرکین سنگین بود اینکه مردم به حکومت خدا دعوت می شدند».

استاد حوزه علمیه قم گفت: دسته دیگری از آیات دلالت بر وجوب اطاعت از هر رسولی دارد که خود دارای فروعی است. حرمت عدم اطاعت از انبیا در آیات قرآن کریم ذکر شده است. در سوره محمد اطاعت از خداوند و پیامبر به عنوان شرط پذیرفته شدن سایر اعمال ذکر شده است.

وی به آیات جهاد اشاره کرد و افزود: جهاد بدون رهبر و بدون حکومت تحقق پذیر نیست. آیه خلافت از آن دسته آیاتی است که بیان می کند دین یعنی حکومت. و آن را سنت الهی عنوان می کند.

آیت الله فاضل لنکرانی با بیان اینکه حقیقت دین، حکومت دارد، گفت: اگر آیات وجوب اطاعت، آیات خلافت، آیات حکم، آیات جهاد در کنار هم قرار گیرند، منظومه ای از لزوم حکومت در دین دست می یابیم. نگاه ما به دین باید درست باشد. اگر برای دین شأن سیاسی و حکومت قائل نباشیم، و نگاه خود را به دین دقیق کنیم، نمی توانیم شیخ فضل الله ها و آیت الله کاشانی و نهضت امام خمینی(ره) را به درستی تحلیل کنیم.

رئیس مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) تصریح کرد: اینکه رهبر انقلاب مساله جهاد تبیین را مطرح کردند، مبانی اصلی و فقهی نظام در راس آن قرار دارد. ما نیامدیم دین را به خوبی برای مردم تبیین کنیم.

وی ادامه داد: مرحوم شیخ فضل الله نوری این نگاه را به دین داشت که در قضیه تحریم تنباکو حضور جدی داشت تا به قضیه تاسیس عدالتخانه و مشروطه و شهادت ایشان می رسد. حتی مخالفان شیخ به مراتب بالای علمی ایشان معترفند.

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم گفت: شیخ فضل الله مساله ولایت فقیه را به همان شکل ولایت مطلقه فقیه قائل بود. انتزاع و معرفی که بین معرفی شیخ و علمای نجف به عنوان تقابل قرار دادند، تقابل کبری نبوده است بلکه همان مبانی مرحوم نائینی را شیخ فضل الله دارد.

۳۱۳/۱۷