به گزارش خبرنگار خبرگزاری حوزه، نشست جمعی از اساتید حوزه علمیه با آیت الله اعرافی در سالن نشست های دفتر مدیر حوزه های علمیه برگزار شد که برخی از مدیران و معاونین مرکز مدیریت نیز حضور داشتند دو معاون مرکز مدیریت حوزه حجج اسلام والمسلمین مقیمی حاجی معاون پژوهش و عالم زاده نوری معاون تهذیب و تربیت حوزه های علمیه و همچنین تعدادی از اساتید از جمله سید جواد تدین، آذربایجانی، سید احمد رهنمایی، محمد مهدی ماندگاری، سیادت، توحیدی، علیزاده، روزبهانی، احمدوند، سید احمد حسینی، فکری، کوثری، در سخنانی دیدگاه های خود را در خصوص مسائل مختلف حوزه بیان کردند.

تبلیغ و تدوین معارف اسلام و اهل بیت(ع) و انقلاب اسلامی از فقدان یک برنامه جامع رنج می برد

آیت الله اعرافی در این نشست در سخنانی گفت: حرکت حوزه و مدیریت در چارچوب منظومه اسناد و برنامه مدون در عرصه های مختلف طراحی و اجرا می شود. در مقام اجرا نیز به تدریج این فرایند در حال پیشبرد است.

مدیر حوزه های علمیه افزود: در عرصه تبلیغ با مشکلات و گره ها و آسیب ها و کاستی های جدی مواجه هستیم. از جمله اینکه مقوله تبلیغ و تدوین معارف اسلام و اهل بیت(ع) و انقلاب اسلامی از فقدان یک برنامه جامع رنج می برد.

وی با بیان این که باید جایگاه مراجع و علما و بزرگان حوزه و نظام اسلامی محفوظ باشد، اظهارکرد: باید این حرکت بر اساس یک منظومه فکری و برنامه مدون شکل بگیرد در این عرصه تلاش شد که در حوزه این فرایند مدیریت شود.

مدیر حوزه های علمیه بیان کرد: نهادها و دستگاه ها باید درکنار هم هم اندیشی داشته باشند و در عین حال باید یک منطق واحد در کنار این جریان فعالیت باشد. نهادهای مختلف حوزه در کنار هم فعالیت هستند ولی انسجام راهبری به شکل دلخواه وجود ندارد ولی تلاش مدیران حوزه این بوده است که با برگزاری جلسات میان دستگاهی بین نهادهای حوزوی تبلیغی و نهادها و دستگاه های تبلیغی این جریان را به یک مسیر درست تری هدایت کنند.

عضو شورای عالی حوزه های علمیه یادآورشد: اگر نقشه راه تبلیغ برای شناخت لایه ها و راهبری واحد نباشد کسی مسئولیت آن را نیز بر عهده نمی گیرد. به تبع فقدان راهبری و نقش جامع منسجم در صحنه و عمل نیز ممکن است شاهد موازی کاری و خلأ حضور در جای دیگر باشیم.

بدنه طلاب و اساتید حوزه و طلاب جوان وگروه های جهادی قوی است

وی افزود: بدنه طلاب و اساتید حوزه و طلاب جوان و گروه های جهادی یک بدنه قوی است که در همه مکان ها حضور پیدا می کنند و در این عرصه شاهد ظرفیت های قوی هستیم. تبلیغی که در سخنان اخیر مقام معظم رهبری مطرح شد، تبلیغ عام و جامع و مقسمی و فراگیر بود. یعنی نمی توان تبلیغ را به یک قلمروی محدود خاص منحصر کرد. یعنی این جمع با یک آموزش برای فعالیت های تبلیغی کار کند. لازم است که روحیه تبلیغ درعرصه های پژوهشی حوزه حاکم باشد. نمونه های این امر نیز در طول تاریخ وجود داشته است. مراجع عظام تبلیغ همیشه روی اصول تبلیغی اهتمام داشته اند.

آیت الله اعرافی با بیان اینکه این نگاه و رویکرد در این سالها مورد توجه بوده است گفت: در حد وسع نیز فعالان حوزه تلاش کردند که در قلمروی آموزشی و پژوهشی امور را معطوف به تبلیغ چینش کنند. در درختوارهای آموزشی و پژوهشی فعالیت ها به نحوی در حوزه تبلیغ نیز دارای کارویژه است.

مدیر حوزه های علمیه کشور بیان کرد: ده طرح بزرگ در دست اقدام و کار است که در برخی از آنها تحولات گسترده ای نیز شاهد بوده است. از جمله طرح امین که دارای گسترش و رشد بالایی دارد که بیست هزار مدرسه را تحت پوشش قرار داد. تلاش شده است که در طرح هایی چون این مدارس و طرح هجرت تحولات گسترده ای شکل گیرد.

تمام ارکان اعتقادی ما در معرض شبهه پراکنی است

وی گفت: به لحاظ شاخه ها و بخش های پژوهشی و دبیرخانه پژوهش های مورد نیاز نظام، ستادهای راهبری، دبیرخانه حوادث و مجتمع های تبلیغ و... از جمله فعالیت های این عرصه است، ولی این مسایل جوابگوی دنیای امروز نیست. امروزه تمام ارکان اعتقادی ما در معرض شبهه پراکنی است و جبهه مقابل اسلام و انقلاب اسلامی در یک جنگ ترکیبی گسترده در حال تلاش است و جاذبه های اهریمنی جلوی تابش انوار الهی را می گیرد. اگر همه ما در نهایت هم افزایی هم تلاش کنیم عرصه های بسیاری خالی می ماند، از این جهت تقویت روحیه تبلیغ و تبیین در همه ارکان حوزه و هم افزایی در عرصه های مختلف تبلیغ، وظیفه ما است.

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم گفت: در طول دو ماه گذشته چندین جلسه مشورتی متعدد برگزار شده است و به زودی باید به یک طرح کوتاه و میان مدت برسیم و به شورای عالی و محضر بزرگان و مراجع و رهبری معظم تقدیم کنیم که تمامی این مباحث مورد استفاده قرار می گیرد.

آیت الله اعرافی یادآورشد: برای بسیاری از فعالیت های تبلیغی که داریم هیچ پولی وجود نداشته و بسیار تلاش کردیم با همه توان بسیاری از امور در حوزه به خصوص در عرصه تبلیغی به ثمر بنشیند.

وی با تأکید بر عملیاتی شدن فرمایشات رهبر معظم انقلاب گفت: از همان آغاز به شورای معاونان و مدیران تأکید کردیم که نباید فرمایش حضرت آقا را به این و آن حواله دهیم. بخش زیادی از این فرمایشات به حوزه است و از همه ظرفیت های حوزه برای اجرای آن منویات استفاده کنیم. البته رسالت های تعیین و تکلیف شده در عرصه تبلیغ مشخص است، ولی حوزه در عرصه تربیت و تولید محتوا و اقدامات میدانی و عملی مسئول است. از این روی نباید خود را از مواجهه با فرمایشات رهبری دور بداریم.

باید با مجاهدت مجدانه طرح های علمی و تبلیغی داشته باشیم

مدیر حوزه های علمیه گفت: از ابتدا تأکید شد که حوزه در عرصه های مختلف رویکرد تبلیغی خود را مد نظر داشته و در قلمروزهای مختلف اقدامات مختلفی در طراحی و عمل داشته و این مباحث را نباید تحت فرمایشات جدید ایشان بنویسیم. بلکه باید برنامه های نو و ارتقای در برنامه ها با نگاه به فرمایشات اخیر رهبری داشته باشیم. در این عرصه باید با مجاهدت مُجدّانه طرح های علمی و تبلیغی داشته باشیم.

وی اظهارکرد: پایه تبلیغ در نظامات دیگر حوزه ریخته می شود. اگر مدرس ما ضمن عمق علمی همراه با رویکرد تبیین و عرضه این مسایل به جامعه و محیط پیرامون باشد به آن حوزه مبین و منذر می گوییم. این حوزه، آموزش، درس، رشته و برنامه های آن، دارای رویکرد تبلیغی و تبیینی است. در عرصه پژوهش نیز همچنین است. در عرصه های نرم افزاری و سخت افزاری همه باید رویکرد علمی و مجدانه داشته باشند. این کار در عرصه صف و ستاد باید پیگیری شود.

آیت الله اعرافی یادآورشد: نظام فکری و پژوهشی و تولید علمی حوزه، ضمن اینکه باید راه عمق سنتی حوزه را طی کرده و همه آنچه در سنت علمی حوزه وجود دارد که در منشور روحانیت امام راحل نیز مورد تأکید واقع شده است، باید تولیداتی داشته باشد که گره های جامعه و کشور را با طرح هایی که برآمده از مبانی دین است بگشاید.

وی گفت: با وجود گروه های علمی و پژوهشی باید بگوییم که درصدی از این فعالیت ها نمی تواند گرهی از گره های امروز جامعه ما را باز کند. این پیوست تبلیغی و تبیینی در فضاهای علمی ما یک امر بسیار مهم است که باید دنبال شود.

مردمی بودن تبلیغ را پاس بداریم

مدیر حوزه های علمیه گفت: نکته دیگر آن است که مردمی بودن تبلیغ را تا حد امکان پاس بداریم. تلاش می کنیم که تبلیغ حمایت شود ولی باید تلاش کنیم که خود مردم در این عرصه گرداننده شوند. اربعین، محرم و صفر را مردم اداره می کنند و جایی که نمی توانند مردم ورود قوی تر داشته باشند، جای ورود حوزه و فعالان این عرصه است.

چهار ضلع طرح هدفمندی

وی یادآورشد: طرح هدفمندی دارای چهار ضلع طلبه و محل، استاد و مدرس، محقق و پژوهشگر و مبلغ است. در این رویکرد نیز مرکز خدمات و دفتر رهبری این هدفمندی را آغاز کرده اند. یکی از این عرصه های حمایتی در عرصه تبلیغ است. در هر صورت در هدفمندی حوزه باید مقوله های هدفمندی را مد نظر قرار دهیم و حمایت های حداقلی را از گروه های اقدام و عمل تبلیغی را انجام دهیم ولی در عین حال باید تبلیغ مردمی باشد.

آیت الله اعرافی با بیان این که رویکرد تبلیغی در حوزه، نظام و جامعه نیز باید شبکه های گسترده و دقیق تبلیغی نیز شکل بگیرد.یادآورشد: پس از فرمایشات مقام معظم رهبری علاوه بر جلسات درونی که برگزار شد با متصدیان کار در دفتر مقام معظم رهبری چندین جلسه برگزار شد که در جلساتی که با ایشان هم داشتیم مواردی مطرح شد.

مدیر حوزه های علمیه کشور گفت: ظرفیت شبکه سازی، عنصر بسیار مهمی است. چندین هزار طلبه در سیل و زلزله و کرونا به میدان آمدند. بالای ده هزار نفر جامعه اثرگذار و عملیاتی و میدانی در حوزه وجود دارد که یک پدیده بسیار مبارکی است. در این عرصه ستاد حوادث و گروه های جهادی شکل گرفت و این آثار ماندگار را در عرصه میدان شکل داد. ولی برای حضور در عرصه های دیگر باید فنی تر وارد میدان شویم.

وی یادآورشد: ظرفیت های متعددی در این سالها در منظومه حوزه تولید شده است که با پیشنهادت و تلاش های مسئولیان باید متنوع شود. از جمله طرح هجرت و پایان نامه ها و فضای مجازی و... باید در عرصه تقویت و توسعه حوزه پژوهش به میدان بیاید.

مدیر حوزه های علمیه بیان داشت: در این جلسه نیز حدود ۲۵ طرح را نیز ثبت کردیم که ان شاءالله به آنها توجه می شود.

در ادامه جلسه دوتن از معاونین حوزه و همچنین اساتید تبلیغی به ارایه بحث پرداختند.

حجت الاسلام والمسلمین ابوالقاسم مقیمی حاجی معاون پژوهش حوزه های علمیه:

در ادامه جلسه حجت الاسلام والمسلمین مقیمی حاجی بیان کرد: یکی از دغدغه های جدی مقام معظم رهبری پیگیری امر حمایت از پژوهش های مورد نیاز جامعه را تأسیس کردیم که دارای گروه های دانشی است ولی بر اساس نیازسنجی ها محورها چیده شده است. تا کنون ۴هزار طرح وارد گروه ها شد و ۵۰۰ پروژه نیز به قرارداد رسید که همه آنها کاربردی است.

وی افزود: سامانه سایت پاسخ، دارای یک بخش نیازسنجی است. مبلغان می توانند در این عرصه ورود جدی داشته باشندو همه مبلغان باید نیازهایی که می بینند این مباحث را در این سامانه وارد کنند.

معاون پژوهش حوزه های علمیه یادآورشد: این شبکه نیاز به پیشنهادها توجه دارد و بسته های پایان نامه ای نیز در این زمینه ساماندهی شده است.

وی گفت: فایل ۷ هزار پایان نامه بررسی شده است که چکیده مورد توجه آنها به گروه های علمی داده شد و هرجا که پایان نامه کاربردی بنویسند قطعا در معاونت پژوهش منعکس می‌شود.

معاون پژوهش حوزه افزود: پنجاه مرکز در معاونت پژوهش بررسی شد و موضوعاتی که در این سالها از سوی اندیشکده های غربی در خصوص کشور ونظام و اسلام کار کرده اند را منتشر کرده ایم. نکاتی که اندیشکده های غربی علیه اسلام داشته اند در قابل ۲ هزار موضوع منتشر شده است که در دسترس پژوهشگران و مبلغان است.

وی گفت: در عرصه تبلیغ و پژوهش نیازمند ایده هستیم. اینکه چگونه این ایده ها را مدیریت کنیم نکته بسیار مهم است. می توانیم از سامانه های افکار سنجی موضوعات علمی و پژوهشی خود را استخراج کند.

حجت الاسلام والمسلمین محمد عالم زاده نوری معاون تهذیب و تربیت حوزه های علمیه:

در ادامه این نشست، حجت الاسلام والمسلمین عالم زاده نوری نیز در سخنانی بیان کرد: تلاش های گسترده ای از سوی پیامبر اکرم(ص) انجام شد که دین در سطح جامعه گسترش یابد.

وی تصریح کرد: ولی خداوند فرمود که در موارد که جان پیامبر(ص) به خطر می افتد باید مراقب بود. در این مرتبه خدا است که با کمک خود این حوزه را به سامان می رساند.

وی یادآورشد: مبلغان ما باید ضمن کار و فعالیتی که دارند همیشه از خداوند استمداد کنند.

حجت الاسلام سید جواد تدین استاد سطح عالی حوزه علمیه قم:

مقام معظم رهبری چندی پیش در حوزه تبلیغ، فرمایشات گرانسنگی داشتند، ایشان در سخنان‌نشان به نوعی خود را یک مبلّغ معرفی کردند که خلاف تصور بسیاری از مردم است.

اگر این بازتعریف نگاه مبلغ بودن مطرح بشود، تکلیف همگان روشن می شود. امروز وقتی از تبلیغ سخن گفته می شود که ذهن همه به سمت تبلیغ در یک روستای کوچک می رود، ولی اگر به سخنان رهبری معظم بنگیریم، ایشان از امالی شیخ طوسی و بزرگان دیگر اشاره می کردند حتی پاسخ به استفتاء را نیز تبلیغ قلمداد می کردند. به نظر می رسد یکی از ضرورت ها باز تعریف تبلیغ است.

مطلب دوم تولید محتوای مناسب تبلیغ است. اتفاق مناسب، کار در روش های تبلیغ و بلاغ است. شاید یکی از خلاهای تبلیغی است.

امروزه در دانشگاه ها حضور طلاب چشمگیر است که با گذشته قابل مقایسه نیست، ولی اگر با گذشته و با حضور شهیدان مطهری و بهشتی و بزرگانی چون آیت الله العظمی مکارم  در مدرسه مقایسه کنیم می بینیم که آنها چه تأثیراتی داشتند و اگر بخواهیم این تأثیرات را با همه فعالان حوزوی فعال در دانشگاه مقایسه کنیم به نتایج خاصی می رسیم. تفاوت در شیوه های بیان پیشرفته تر شده است، ولی تفاوت در سطح علمی و محتوایی است.

حضرت آقا می فرمایند که برخی نیمه سوادها چیز چهار کلمه ای یاد گرفته اند و در خصوص مسایل دیگر نیز اظهار نظر می کنند و در ادامه به ضعف اجتهادی اشاره کردند. این نکته مهمی است که در عرصه تبلیغ به آن کم توجهی می شود. تبلیغ باید در طول درس باشد.

یکی دیگر از مسائل، شناخت عرصه های تبلیغ است. کارمندان ادارات باید مبلّغ باشند. تصمیم سازان کشور باید خود را مبلّغ دین بدانند. در سند تحول بنیادین آموزش و پرورش مسئله تعطیلی پنجشنبه ها انجام شد در حالی که این مسئله یک ظرفیت عالی در اختیار طلاب بود که می توانستند با توجه به تعطیلی پنجشنبه ها حضور فعالی در مدارس به خصوص در شهر تهران داشته باشند که این فرصت از دست رفت.

نکته دیگر آن است که باید به یک پایش عمومی طلاب دست بزنیم. بسیاری از طلاب در شئون حوزوی و در عرصه تبلیغ فعالیت خاصی ندارند که اگر این پایش انجام شود این ظرفیت بهتر در دسترس قرار می گیرد.

حجت الاسلام والمسلمین رهنمایی استاد حوزه علمیه قم:

مقام معظم رهبری در حوزه تبلیغ مباحث ارزشمندی بیان فرمودند. مباحث ایشان دارای زوایای مختلفی بود که باید روی آنها کار کرد.

مبلغان فقیه و محدث از جمله مهمترین زوایای تبلیغ است. در این عرصه باید جایگاه علمی مبلغان افزایش یابد. مبلغان باید در عرصه های مختلف علمی دارای توانایی کار باشند.

نکته دیگر، بحث روی سنن اصیل حوزوی است که حضرت آقا نیز به این مسئله اشاره کردند. از جمله این سنن می توان به عرصه اجازه بیان حدیث و مسئله اشاره کرد که حوزه علمیه می‌تواند در ارکان مختلف جایگاه های ایجاد کند.

حجت الاسلام والمسلمین ماندگاری مبلّغ:

کشاورزان برای سه مرحله کاشت، داشت و برداشت سرمایه گذاری و برنامه ریزی می کنند. این مراحل در حوزه های علمی و آموزشی و تبلیغی نیز باید به کار گرفته شود.

تبلیغ، همه شئون حوزه را در برمی گیرد. حتی رشته های قضا و حدیث و فقه. همه شئون نظام نیز عرصه تبلیغ است. مدیران نظام اسلامی نیز با عملکرد خود می توانند به سربلندی اسلام و نظام اسلامی کمک کنند.

مسئله دیگر این است که تبلیغ چون یک علم است، باید دارای تحقیقات تخصصی مخاطب شناسی، معارف شناسی و روش شناسی باشد.

مسئله دیگر اینکه تبلیغ یک مهارت و یک هنر است و باید در عرصه های تخصصی به آن توجه کرد. تبلیغ یک رسالت الهی است و حتما نیز یک رسالت الهی لازم دارد.

نکته سوم اینکه اگر باور داریم که مساجد ما نیز باید احیا شوند نیازمند تبلیغ هستیم. محور مسجد، امام جماعت است که محصول حوزه است. اگر هشتادهزار امام جمعه تراز تربیت می شدند این وضعیت مساجد ما نبود.

بسیاری از امامان جماعت و جمعه موفق محصول یک فرایند دیگر هستند و حوزه در این زمینه شاید چندان برنامه ریزی نداشته است. قبول داریم که دیر شده است ولی بازهم می توان امیدوار بود که منویات رهبری که روی مسئله علمای بلاد تأکید داشتند محقق شود.

حجت الاسلام سیادت نخبه علمی و تبلیغی حوزه:

تفکیک بین آموزش و پژوهش و تبلیغ در مدارس ما مشکل ساز شده است. وقتی به طلاب گفته می شود که چرا به تبلیغ نمی روید می گویند: درس داریم که این امر درست نیست. تبلیغ به معنی الاعم می تواند به معنی بازنگری در بین اساتید و مدیران و طلاب باشند.

ضمن طرح جامع تبلیغی به نظر می رسد که نیازمند سیاستگذاری برای ورود جمعی از اساتید و طلاب فرهیخته به فضای مجازی هستیم. مثلا برای اینکه اساتیدی وارد فضای مجازی از جمله توئیتر شوند چه پیش نیازهای لازم است و اصلا آیا این کار باید انجام شود؟

سرمایه گذاری برای سطوح جوانان زیر ۱۸ سال بسیار مهم است، ولی باید برای این امر لوازمی را رعایت کنیم. شاید بسیاری از اساتید حوصله ارتباط گیری با این گروه سنی را نداشته باشند که در این زمینه اگر نقشه راهی وجود داشته باشد مشخص می شود که اساتیدی که می خواهند در این بین فعالیت کنند چه برنامه درسی در سطوح خود را می توانند و باید تعطیل کنند و روند حضور آنها در مدرسه به شکل برنامه ریزی شده مد نظر قرارگیرد. شاید برنامه تبلیغ گروهی در این زمینه قابل توجه باشد.

در بسیاری از تبلیغات سنتی روستایی مشاهده می شود که نسل های جدید تر هیچ نیازی به روحانی حس نمی کنند و سؤالات خود را از فضای مجازی میگیرند. نکته این است که پیوست خدمات اجتماعی باید ضمیمه خدمات تبلیغی باشد. اگر همراه مشاوره‌ها پیوست خدمات اجتماعی ضمیمه این کار باشد قطعا توفیقات بیشتر خواهد شد.

حجت الاسلام آذربایجانی استاد سطح عالی حوزه:

نکته اول اینکه برای تحقق فرمایشات رهبری در امر تبیین نیازمند هم افزایی بین معاونت های حوزه هستیم. از جمله فضای آموزشی طلاب سطح یک. فضای تبلیغ در این سطح چندان به کار گیری نمی شود.

مطلب دوم بحث از این است که هر مدرسه باید یک قرارگاه فرهنگی باشد و می تواند یکی از مکان های تحقق بیانات رهبری معظم باشد.

امروزه در خصوص امر پژوهش و آموزش، طلاب یک سری موظفی هایی دارند ولی در زمینه تبلیغ نیز این امر باید به کارگیری شود. در بستر تبلیغی چنان بستر تبلیغی وجود ندارد. پرونده تبلیغی یک طلبه از بدو حضور در حوزه باید تشکیل شود.

ما نیازمند تحول روشی در عرصه های مختلف هستیم که یکی از این روشها تبلیغ های تخصصی در بسترهای خاص هستیم. طلاب در ماه رمضان به مناطق مختلف می روند و کارهایی انجام می دهند ولی خروجی نوشتاری ندارند. در این زمینه باید خروجی گرفته شود و این تجربیات باید کاملا ساخته شود.

بسیاری از مباحث تبلیغی باید در کرسی های آزاد اندیشی مورد بحث قرار گیرد.

هوشمند سازی فضای تبلیغ یکی از نیازهای این عرصه است. شاید تا چند سال آینده هوش مصنوعی تحول جدی در عرصه زندگی ایجاد کرد. در این زمینه باید آینده شناسی کرد و در این عرصه پیش بینی های لازم اندیشیده شود.

حجت الاسلام علیزاده استاد سطح عالی حوزه:

مطالبه رهبری معظم از حوزه در عرصه تبلیغ مشخص است که شکل گیری کانون تبلیغی است. این اصل باید در برنامه کوتاه مدت تبلیغ وارد شود و در زمینه باید شاهد راه اندازی کانون های عظیم تبلیغی باشیم. تولید علم و تولید و به کارگیری مبلغ از جمله نیازمندی های این عرصه است.

حضرت آقا بیان کردند که این امر نیازمند کار جهادی است. بخش جهادی و ظرفیت های گسترده حوزه باید به میدان دعوت شوند. این کانون عظیم تبلیغی باید به کمک نیروهای جهادی حوزه وارد شوند و کمک کنند که این کار انجام شود.

مجموعه هایی هستند که کارهایی انجام داده اند و باید نمایشگاهی از فعالیت های آنها نیز در حوزه برگزار شود.

حضرت آقا فرمودند در عرصه تبلیغ باید به مبانی جبهه فکری دشمن حمله کنیم. این حمله نیازمند سازوکار و رصدخانه تبلیغی است که دائما باید تعدادی از اهل فن جدید ترین نقشه های دشمن را رصد کنند و آنها را به لایه های مدیریتی و میانی وبرنامه ریز ارائه دهند.

نکته دیگر نیز آنکه تبلیغ بدون پشتوانه علمی و پژوهشی ابتر است. پشتوانه علمی ما همین تراث علمی گسترده شیعی است. آثار مرحوم شیخ طوسی و شیخ بهایی و مواردی که حضرت آقا به آنها تصریح کردند و سفارشی که برای استخراج این منابع داشتند. نباید از پژوهش های جدید هراسید. محور جلسه فقه موسیقی مقام معظم رهبری نیز، یک کتاب جدید بود. به این خاطر نباید از این عرصه هراسید و باید با متون جدید نیز کار کرد.

حجت الاسلام والمسلمین توحیدی استاد ادیان و مذاهب و سطح عالی حوزه:

در خصوص فرق و ادیان و مذاهب مباحث مختلفی وجود دارد. کسانی که در عرصه ادیان و مذاهب کار می کنند باید صلاحیت های ارتباطی را داشته باشند. افرادی را داریم که تجربه علمی خوبی در این عرصه داشتند ولی خروجی ارتباطی خوبی نداشتند.

مسئله دیگر، تحقیقات میدانی است. عمده تحقیقات حوزه تحقیقات کتابخانه ای است. اگر در موضوعات مختلف، موضوعات میدانی داشته باشیم بسیار مفید است. باید امروز لایه های اجتماعی و علمی خارجی را دریابیم. گاهی اوقات در یک رشته موسسات حوزوی خاصی تشکیل می شود که گاهی اوقات تداخلاتی باهم داریم. در این زمینه می توانیم تقسیم کار جغرافیایی داشته باشیم.

نکته دیگر اینکه باید از این مبلغان خروجی ملموس بخواهیم. یعنی اینکه کسانی که در عرصه وهابیت و بهائیت کار می کنند چه فعالیتی با مؤسسات علمی وپژوهشی و تبلیغی دارند. مثلا باید یک مبلغ با افراد و جریانات فعال ارتباط مثبت بگیرند.

شناخت فرهنگ ها بسیار مهم است. گاهی اوقات مطالعاتی در خصوص فرق مذهبی انجام می دهیم ولی در خصوص فرهنگ و زبان مناطق می توانیم به خوبی استفاده کنیم. اگر فرهنگ آنمنطقه را بدانیم می توانیم از ضایع شدن فعالیت ها و افراد جلوگیری کنیم.

نکته دیگر مسئله افرادی است که با دیگران تعامل دارند است. باید در ارتباطات یک سری اطلاعات خاص داشته باشیم. این که مبلغان ما عربی بلد نباشند یک نقطه ضعف است.

مسئله دیگر آنکه آموزش های عملی انجام شود. باید موفق ترین امام جمعه و جماعت و طرح امینی ها و... را شناسایی کنیم و از آنها استفاده کنیم.

یکی دیگر از کارهایی که می توانیم انجام دهیم برگزاری جشنواره های استعدادیابی بین طلاب و مبلغان و پژوهشگران است که باید هر از چندگاهی برنامه هایی در این زمینه برگزار کنیم و نخبگان علمی و پژوهشی تبلیغ را شناسایی و معرفی و حمایت کنیم.

حجت الاسلام کوثری استاد حوزه و مبلّغ:

انقلاب اسلامی ایران توسط امام راحل به ثمر رسید و قطعا حوزه علمیه نقش مهمی در حفظ و پاسداشت و نگهداری از این شجره طیبه دارد. قطعا امروز هیچ طلبه ای نمی تواند بگوید که من هیچ وظیفه ای نسبت به انقلاب و حفظ و توسعه روحیه انقلابی گری ندارم. بر همه گان است که از این حوزه صیانت و محافظت کنند.

امروزه فضای حوزه، فضای انقلابی و انقلابی گری است. مقام معظم رهبری در جلسه ای که با مبلغان داشتند بر لزوم تبلیغ تهاجمی تاکید کردند. ایشان فرمودند که تبلیغ صرفا یک موضع دفاعی نیست. طرف مقابل توانایی فکری دارد و باید به او حمله کرد. ایشان فرمودند که مبارزه امروز ما تمدنی و جهانی است. ایشان به تقابل دو جبهه بزرگ اسلامی و لیبرال دموکراسی است. متأسفانه برخی به جای این مساله به بحث داخلی اسلامی پرداختند که آسیب هایی را به بار آورد.

تولید محتوا و تربیت مبلّغ از مهمترین کارویژه های این عرصه است. مقام معظم رهبری در سال ۸۹ در جلسه ای که با جامعه مدرسین برگزار کردند به تربیت مبلغان اشاره کردند و فرمودند که مبلغ دعوا ساز نمی خواهیم بلکه شیعه تمدن ساز می خواهیم.

امروزه حوزه ما یک حوزه انقلابی است ولی دیده می شود که جمعیت کوچکی به دنبال مسئله سکولاریسم در حوزه هستند. شواهد این امرهم وجود دارد. دشمن شناسی اشتباهی می‌کنند. برخی به دنبال دعوا سازی هستند و افکار بزرگان تقریبی ما را تخریب می کنند. حتی ماجرای فلسطین را نیز می کوبند. امروزه برخی به افکار امام (ره) رهبری نیز حمله می کنند و به تکفیر مسلمانان می پردارند.

حجت الاسلام روزبهانی استاد سطح عالی حوزه و مباحث نقد فرقه های انحرافی:

در اغتشاشات سال ۱۴۰۱ گروه های مختلفی علیه نظام اسلامی مشغول به فعالیت شدند که این بخش هنوز هم در حال فعالیت هستند و فعالیت های مجازی خود را دنبال می کنند که از جمله آنها می توان به فرق ضاله و فرق دیگر اشاره کرد.

این گروه با حمله به تفکرات عامه مردم به دنبال تشویش اذهان علیه نظام اسلامی و تبلیغ مسلکی خود دارند.

تلاش های گسترده ای در حوزه علیه این جریانات انجام می شود، ولی با توجه به اینکه نهادهای حوزوی و پژوهشی با عرصه های بیرونی فاصله دارند این تلاش ها به نتیجه نمی رسد.

گاهی یک مؤسسه علمی و پژوهشی کتابی در خصوص یکی از ارکان بهائیت منتشر می کند ولی با توجه به اینکه اصلا میدان بازی عوض شده و تولیداتی که انجام شده است با ماهیت بیست تا چهل سال گذشته نیز همخوانی ندارد این تولیدات عملا بازار و مخاطبی ندارد و به ثمر نمی نشیند.

از این روی باید اندیشکده های رسمی در این عرصه در حوزه های علمیه تشکیل شود و فاصله بین میدان و پژوهش را کم کند. یعنی نیازهای علمی و میدانی را بسنجند و متناسب با آن تولید محتوا کنند.

از سوی معاندان و افراد جاهل یک سری روایات و آیات متأسفانه به شکل ناشیانه ای تحریف می شود و به خورد مردم داده می شود و با تاسف بسیاری از جوانان را درگیر کرده است.

اگر نهاد رسمی در حوزه وجود داشته باشد که نسبت به فرقه های ضاله هشدار بدهد دیگر نمی توانند به این راحتی علیه این نهادهای علمی ابزار وجود کنند.

کارگروه های بهائیت در مراکز علمی و پژوهشی ما کار می کنند ولی اگر فضای میدان رصد نشود نمی توان بر مشکلاتی که در این عرصه وجود دارد فائق آییم.

حجت الاسلام والمسلمین فکری استاد سطح عالی و محقق و مبلّغ:

پاسداری از اسلام هویت اصلی مبلغان است. مبلغان باید به محتوای دین یعنی قرآن و حدیث مسلط باشند. اگر حوزه قرآن و حدیث در حوزه به خوبی مورد عنایت نباشد در این عرصه دارای ضعف خواهیم بود.

در این سالها تلاش کردیم که برای مبلغان سطوح مختلف روش فهم قرآن و حدیث را برای طلاب به شکل مناسبی آموزش دهیم. در این رابطه تلاش کردیم مبلغان را به شکلی آموزش دهیم که هر منبعی را بدون دلیل ذکر نکنند.

در این عرصه بسیاری از طلاب را به سمت نوشتن کتاب و مقاله و پایان نامه سوق دهیم. یکی از پیشنهادات ما این است که در مجتمع هایی مثل شهید صدوقی برنامه های آموزشی قرآنی و حدیثی بیشتری برگزار شود و روی سرفصل های علمی و آموزشی در این عرصه بیشتر کار شود.

حجت الاسلام والمسلمین احمد وند استاد حوزه:

طلابی که در عرصه کلام فعال هستیم و وقتی به شهرستان ها می رویم می بینیم که جایگاهی برای این فعالان عرصه کلام و عرصه های دیگر علمی قائل نیستند. بزرگترین ثمره جهاد تبیین، حضور مردم در میدان است. اگر می خواهیم در میدان کار کنیم خودمان باید در این عرصه فعال باشیم.

نشست‌های جهاد تبیینی باید تشکیل شود و طلاب موثر باید در میدان حاضر شوند. برگزاری جلسات با طلاب و اساتید فعال و تشکیل بسترهای حمایتی از طلاب در شهرستان ها بسیار مهم است.

امروزه مساجدی را می بینیم که به اماکن گردشگری مبدل شده است، ولی روحانی وجود ندارد که در این زمینه کار ارایه و تبیینی انجام دهد و پیوست فرهنگ دینی را به مردم منتقل کند و در این عرصه برنامه ای نداریم.

حجت الاسلام والمسلمین حسینی استاد حوزه:

مقام معظم رهبری در بیانات بسیار مهمی فرمودند که اگر کار دیگری بخواهم انجام بدهم قطعا در عرصه فضای مجازی بود. در این عرصه باید از خود سؤال بپرسیم که چه کاری در این زمینه انجام داده ایم.

باید ببینیم که چه تعداد مبلّغ در این عرصه تربیت کرده ایم. کاری به نهادهای تبلیغی کشور و حوزه نداریم. در معاونت تبلیغ برای فضای مجازی تربیت مبلغ در حال انجام است.

در فضای مجازی شاهد هستیم که منافقان در فضای مجازی محتوا علیه ما پخش می کنند. فرد دیگری بود که در شبکه چهار روزی قوانین و مسائل دیگر طعنه زده بود و بهائیان را شهروند خوانده بود ولی متأسفانه پاسخ قاطعی از سوی نهادهای تبلیغی و علمی به این مباحث داده نشد.

جای یک سالن وسیع برای حضور رصدگران و پاسخگوی ما در این عرصه خالی است. اگر در این عرصه ورود نکنیم قطعا دیگران ورود می کنند و جوانان و حتی نوجوانان ما نیز از این حملات تأثیر می بینند.