به گزارش خبرنگار خبرگزاری «حوزه» در تهران، حجت الاسلام رجبی معاون فرهنگی تبلیغی حوزه‌های علمیه خواهران کشور در صد و ششمین پیش نشست علمی کنگره بین المللی علامه طباطبایی با موضوع «بررسی اندیشه های عرفانی علامه طباطبایی و جایگاه روایات در تفسیر المیزان» که در محل مدرسه علمیه بانو امین تهران برگزار شد، با اشاره به اندیشه های عرفانی علامه طباطبایی، اظهار داشت: بعد اندیشه عرفانی علامه طباطبایی از دیگر از ابعاد وجودی ایشان بسیار گسترده بود و دارای ابعاد گوناگونی است و این جلسه فتح بابی است در این زمینه خواهد بود. لذا قبل از هر چیز ما نیاز به شناخت عرفان داریم تا بتوانیم اندیشه های عرفانی جناب علامه را مورد بررسی قرار داده و جایگاه معرفتی ایشان را بشناسیم.

وی افزود: عرفان به لحاظ علمی یکی از علوم بسیار لطیف، دقیق و متعالی است که بر صدر تمامی علوم می نشیند. برخی از علمای اهل فلسفه معتقدند موضوع فلسفه وجود است وقتی از وجود بحث می کنیم موضوعی عام تر از وجود نداریم ولی اهل عرفان مهمترین موضوع را عرفان می دانند به تعبیر دیگر موضوع فلسفه وجود است به تعبیر اطلاق اما در عرفان وجود مطلق است از هر قیدی حتی قید اطلاق که این بالاتر از هر مفهوم می نشیند و صدر نشین است.

حجت الاسلام رجبی ادامه داد: عرفان به دو مجموعه نظری و عملی تقسیم می شود عرفان از جنس عقلانیت است یعنی مشهود سازی آنچه معقول است که در بحث عرفان نظری جای می گیرد و عرفان نظری از دو مبحث توحید و انسان کامل تشکیل شده است.

وی گفت: علم دیگر عرفان، عرفان عملی است که در واقع نقشه راه انسان کامل است و برای اینکه متلبس به لباس توحید و کمال انسانی شود مسیر این راه در عرفان عملی ترسیم می شود و ورود در این مسیر از جنس عمل و سلوک است که باید تحت نظر عالمان ربانی انجام شود. جناب علامه یک عالم ربانی است که تسلط کامل به عرفان نظری دارد ایشان غیر از تفسیر المیزان دارای رساله‌های کوچکی نیز بودند از جمله رساله توحیدیه که درباره افعال الهی است و نیز رساله ای که درباره واجب الوجود بحث می شود.

معاون فرهنگی تبلیغی حوزه‌های علمیه خواهران کشور با بیان اینکه علامه طباطبایی یک عارف کامل هم در عرفان عملی و هم در عرفان نظری است، تصریح کرد: علامه در این زمینه تسلط کامل و قدم راسخ دارند اما در مقام تدریس، کتب رایج عرفان نظری را تدریس نکردند اما به عرفان عملی به معنای تربیت شاگرد و تبیین نقشه سلوک الی الله اهتمام داشتند و این در آثارشان کاملا مشهود است.

وی با بیان اینکه مهم‌ترین ابداع علامه رسالة البدایه است، خاطرنشان کرد: این رساله با وجود حجم کم، اساس و مغز عرفان شیعی را مبتنی بر عقل، نقل و شهود تبیین کرده است. برای مباحث دیگری که کارکردهای عملی و سلوکی دارد و علامه طباطبایی در رساله الولایه به توضیح و تبیین آن پرداخته است غایت را که رسیدن به اله است کمال انسان می دانند یعنی برای انسان آشکار می شود راهی که علمای ربانی برای رسیدن به حقایق ترسیم کرده اند همان چیزی است که خداوند در قالب احکام، عقاید و اخلاق تنزل دادند و علما این ها را در آثار مختلف فقهی و کلامی تبیین کردند و با مطالعه و معرفت به همین علوم است که می توانیم به قله انسانیت دست پیدا کنیم. ۳۱۳/۴۲