به گزارش خبرنگار خبرگزاری حوزه، حجت الاسلام والمسلمین محسن مهاجرنیا از اساتید حوزه و دانشگاه در یادداشتی به نقد فیلسوف آلمانی از جنایات اسرائیل پرداخته است.
از طریق دنیای مجازی اطلاع یافتیم جناب آقای یورگن هابرماس فیلسوف شهیر آلمانی و به اصطلاح بازمانده مکتب انتقادی فرانگفورت به همراه یک حقوقدان و یک استاد علوم‌سیاسی در حمایت از اسرائیل و تروریست دانستن حماس، بیانیه‌ای منتشر کرده که بر چهار محور تأکید کرده است:
محور اول « عملیات پیش‌دستانه حماس علیه اسرائیل اقدام تروریستی است»
محور دوم «عملیات ارتش اسرائیل علیه اقدامات تروریستی به‌لحاظ اصولی موجه است»
سومین محور بیانیه «نسبت‌دادن نسل‌کشی به عملیات اسرائیل معیارهای قضاوت را به‌نابودی می‌کشاند»
و محور چهارم: «عملیات اسرائیل ابداً توجیه‌گر فضای ضدیهودی به‌خصوص در آلمان نیست».
هر متفکری هم حق دارد و هم ضرورت دارد بر اساس فهم و مبانی فکری خودش، مسئولیت تاریخی خویش را در قبال حقایق و واقعیت‌های موجود در جهان بیان و بر پایه حق و عدالت موضع‌گیری کند. طبیعی است از آقای هابرماس هم همین انتظار مطرح است و باید از او و همه متفکرانی که در وقایع تعیین کننده آینده جهان به دور از سیاست‌زدگی اظهار نظر می‌کنند یا درباره اظهارات دیگران تأمل علمی دارند، قدردانی کرد.
بر اساس همین مبنا مایلم در خصوص بیانیه هابرماس تأملی داشته باشم.
من به عنوان یک خواننده فلسفه سیاسی هابرماس و بیانیه ایشان و شناختی که از ساخت فکری او و تجربه چند دهه گذشته‌اش دارم، مایلم چند نکته را در مورد بیانیه وی بیان کنم:
اولاً؛ احتمالاً جناب ایشان بر اساس نظریه اخلاق گفتمان خودشان، احساس وظیفه اخلاقی داشتند که درباره کشتار یهودیان یا فضای یهودی‌ستیزی و دفاع مشروع اسرائیل از خودش اعلام موضع کنند. با فرض پذیرش چنین مبنایی، همه علاقمندان به تفکر انتقادی علاقمندند که بدانند آیا چنین موضع گیری‌هایی با دستگاه معرفتی ایشان سازگار هست یا خیر؟ اگر همخوانی با ساخت فکری ایشان دارد؛
چرا در حوادث مشابه معاصر همانند؛ جنگ بالکان و نسل‌کشی وحشتناک صرب ها علیه بوسنی و هرزگوین، حادثه وِیْکو در نسل کشی فرقه داودیان در ایالت تگزاس آمریکا در سال ۱۹۹۵،نسل‌کشی حلبچه در کردستان عراق و سردشت ایران درسال ۱۳۶۶ با مواد شیمیایی اهدایی دولت آلمان کشور متبوع آقای هابرماس، نسل‌کشی قومی روهینگیا در سال۱۹۱۷ علیه مسلمانان میانمار، نسل‌کشی ۱۹۹۴ در روآندا که از آن به عنوان تاریک‌ترین فاجعه انسانی نیم سده گذشته یاد شد،که ۸۰۰ هزار مرد، زن و کودک کشته شدند و به ۲۰۰ تا ۵۰۰ هزار زن تجاوز جنسی شد. سازمان ملل هم نسل‌کشی آن را تأیید کرد و مهم‌تر از همه اینها اشغال و جنایات و نسل‌کشی‌های هفتاد و پنج ساله اسرائیل که آقای هابرماس به اقتضای سن و دانش‌شان شاهد آنها بوده‌اند چرا در هیچکدام از این موارد جناب هابرماس در قامت یک فیلسوف بیانیه محکومیت نداده‌اند .
در اینجاست که ما بر اساس عقلانیت انتقادی و کنش ارتباطی هابرماس، جنابشان را مورد مؤاخذه و استیضاح قرار می‌دهیم که شایسته نیست جایگاه فلسفه سیاسی را تنزل داد و تحت تأثیر سیاستمداران صهیونیست و حامیان غربی آنها، موضع گرفت.
ثانیاً: حداقل توقع از یک فیلسوف در چنین بیانیه‌ای آن بود که همانند برخی از سیاستمداران حامی اسرائیل، با تروریستی خواندن عملیات جنبش حماس درحادثه ۷ اکتبر۲۰۲۳، نسل‌کشی اسرائیل در غزه را هم محکوم می‌کرد نه اینکه هم آن را «موجه» و مشروع بداند و تأکید کند که اگر کسی به عملیات اسرائیل در کشتار حدود دوازده هزار زن و بچه و پیر و جوان بی دفاع و محاصره بی‌رحمانه آنها نسبت نسل کشی بدهد، «معیارهای قضاوت» را به‌نابودی کشانده است.
حتی اگر بر مبنای تفکر ایشان بپذیریم که اسرائیل حق دفاع از خودش دارد، خوب دفاع آن است که با کسانی بجنگد که علیه اسرائیل عملیات کرده‌اند و بر اساس ادعای داشتن دهمین ارتش مقتدر دنیا و آن همه تجهیزات اهدایی کشورهای غربی در یک استان محاصره شده، فقط اعضای جنبش حماس را بکشد. هفت هزار کودک و زن و بچه چه گناهی مرتکب شدند که شما اسرائیل را در قتل‌عام آنها موجه و مشروع می‌دانید؟ چنین توجیهی حتی بر اساس آیات تورات که قرآن هم آن را تصدیق کرده سازگار نیست آنجا که می‌فرماید « أَنَّ النَّفْسَ بِالنَّفْسِ وَالْعَیْنَ بِالْعَیْنِ وَالْأَنْفَ بِالْأَنْفِ وَالْأُذُنَ بِالْأُذُنِ وَالسِّنَّ بِالسِّنِّ وَالْجُرُوحَ قِصَاصٌ » می‌گوید در تورات بر بنی اسرائیل حکم کردیم که نَفْس را در مقابل نَفْس قصاص کنید و چشم را مقابل چشم و بینی را به بینی و گوش را به گوش و دندان را به دندان، و هر زخمی را قصاص خواهد بود.
ثالثاً: ما هم با شما موافقیم که عملیات اسرائیل ابداً توجیه‌گر فضای ضدیهودی به‌خصوص در آلمان نیست به همین دلیل ما در ایران به هیچ وجه نسبت به یهودیان ایرانی موضع منفی نداریم و تازه نمایندگان یهودیان هم نسل‌کشی اسرائیل را محکوم کرده‌اند. همان طوری که یهودیان آمریکا و اروپا و کشور متبوع جنابعالی هم میان جنایات رژیم صهیونیستی با دین یهود و یهودیان تفاوت قائل هستند. اما علاقه‌مند بودیم در بیانیه شما به این نکته هم اشاره می‌کردید که فضای اسلام‌ستیزی و تبعیضات گسترده در اروپا علیه مسلمانان بخصوص در آلمان هم قابل توجیه نیست.
رابعاً در بیانیه شما عملیات پیش‌دستانه حماس علیه اسرائیل را اقدام تروریستی دانسته‌اید؟ گیرم که با شما همدلی کنیم اما آیا شما هم آمادگی دارید در طول هفتاد و پنج سال اشغالگری و صدها عمل مشابه، توسط دولت اسرائیل علیه ملت مظلومی که به ناحق سرزمینش اشغال شده و در طول این سالیان از همه چیز محروم گردیده، اسرائیل را تروریست دولتی بنامید؟ تاکنون سابقه چنین محکومیتی را از شما مشاهده نکردیم.
خامساً: آقای هابرماس مایلم با اشاره گذرا به نامه امام خمینی به آخرین رهبر جهان سوسیالیسم جناب میخائیل گورباچف، شما را به خواندن آن نامه دعوت کنم اگر چه گورباچف عبرت نگرفت و به تعبییر امام به موزه تاریخ پیوست ولی امیدوارم جنابعالی یک بار متن آن نامه را مطالعه کنید.
در قسمتی از آن نامه آمده است: «جناب آقای گورباچف، باید به حقیقت رو آورد. مشکل اصلی کشور شما مسئله مالکیت و اقتصاد و آزادی نیست. مشکل شما عدم اعتقاد واقعی به خداست. همان مشکلی که غرب را هم به ابتذال و بن‌بست کشیده و یا خواهد کشید. مشکل اصلی شما مبارزه طولانی و بیهوده با خدا و مبدأ هستی و آفرینش است. جناب آقای گورباچف، برای همه روشن است که از این پس کمونیسم را باید در موزه‌های تاریخ سیاسی جهان جستجو کرد؛ چرا که مارکسیسم جوابگوی هیچ نیازی از نیازهای واقعی انسان نیست؛ چرا که مکتبی است مادی و با مادیت نمی‌توان بشریت را از بحران عدم اعتقاد به معنویت، که اساسی‌ترین درد جامعه بشری در غرب و شرق است، به در آورد...»
سادساً :در پایان علاقمندم به آقای یورگن هابرماس یادآوری کنم که حریت و آزادگی جوهره عقل و فلسفه است و از گذشته‌های دور تاکنون، حیات بشر بر پایه نظریه‌های فلسفه سیاسی می‌چرخیده است و همیشه اسب چموش سیاست و سیاستمداران در صدد چنگ‌اندازی بر چنین آزادگی بوده است و مع‌الاسف در دوران ما فیلسوفانی در خدمت جنایات جرج بوش در افغانستان و عراق و نسل‌کشی‌های دیگر قرار گرفته‌اند. انتظار داریم جناب هابرماس دامن خویش را در حمایت از وحشتناک‌ترین جنایات این روزهای اسرائیل در غزه بیشتر آلوده نکند.
محسن مهاجرنیا
۲۵آبان ۱۴۰۲
