جمعه ۱۰ آذر ۱۴۰۲ - ۱۴:۴۷
مواجهه با سیل بنیان کن دنیای غرب کار علمی معرفتی می خواهد

حوزه/ رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام از اسلامی شدن علوم انسانی گفت و ابراز کرد: اگر بخواهیم سراغ علوم اجتماعی و انسانی برویم باید روش کار دانشمندان غربی را بشناسیم و از آن راه ها حرف مان را به آنها بگوییم.

به گزارش خبرگزاری حوزه از مشهد، آیت الله صادق آملی لاریجانی در جمع طلاب مدرسه عالی فقاهت عالم آل محمد(ع) در محل مدرسه علمیه خیرات خان مشهد با اشاره به اینکه علما برای قرن ها در یک مسیری کارهای بسیار فاخری ایجاد کردند، ابراز کرد: زمانی نیز علومی از کشورهای غرب به ایران وارد شد که با دانش هایی که ما داریم، نسبتی نداشته و حیات جداگانه ای طی کرده اند.

وی با این مثال که مکاسب در فرهنگ ما یک سمت است و مباحث اقتصادی غرب طرفی دیگر می رود، تشریح کرد: ایجاد نسبت بین علوم و معارف اسلامی با دانش های غربی از مباحث مهم است؛ به خصوص اینکه وقتی تطبیق می شود، گاهی بر یک مبادی استوار است که با مبادی ما که برگرفته از کتاب و سنت می باشد، مختلف است که در نتیجه در حیات یک انسان مومن تاثیر دارد.

رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام با بیان اینکه قرآن برای هر امری به طور مطلق نور و هدایت است، گفت: بنابراین نمی شود در مسائل مورد ابتلا حرفی برای گفتن نداشته باشیم؛ از این رو، باید نسبت خود را با علوم دنیا تعریف کنیم زیرا امروز جوامع اسلامی با آن روبرو هستند و استادان و شاگردان مراکز علمی نیز با آن مطالب سروکار دارند.

وی اسلامی شدن علوم انسانی را بحثی عنوان کرد که البته باید ابتدا علوم غربی را به طور کلی شناخت و خصوصیت های عمومی آن را دانست و سپس ببینیم که علم در غرب چیست؟

این مطلب که از کجا می توانیم وارد آن دانش ها شویم و شناخت ارتباط علم غربی با دین و ارزش های اخلاقی را چطور بدانیم؟ دیگر موضوعی بود که در ادامه توسط آیت الله آملی لاریجانی مطرح شد.

رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام با اشاره به اینکه دنیای غرب در چند قرن به ویژه قرون 19 و 20 معتقد است که علوم از حیث بحث اخلاقی و ارزش های دینی بی طرف هستند زیرا به بیان واقعیت های طبیعی می پردازند، اظهار کرد: البته فیلسوفان غربی در دهه های اخیر به این سوال پرداخته اند که آیا علوم بی طرف هستند و یا اینکه ارزش های اخلاقی به ساحت علوم حتی دانش های انسانی راه می یابند؟

این محقق و استاد دروس خارج حوزه علمیه خاطر نشان کرد: بخشی از مولفه های دانش های غربی مانند روانشناسی و جامعه شناسی را که با کتاب و سنت سازگار نیست، باید تغییر داد که البته این راه بسیار دشوار می باشد. یعنی ابتدا در مرحله نخست می بایست گزاره های علم را در مقام عمل با مباحث ارزشی و دینی مرتبط ببینیم.

وی مرحله دوم را فهم کتاب و سنت عنوان کرد و با بیان اینکه معارف دینی همانند سایر دانش ها هم مولد و هم مصرف کننده است که البته تجربی نیست بلکه روشی وحیانی می باشد، توضیح داد: باید بتوان به طور ایجابی از کتاب و سنت برای فهم معارف دینی که می خواهد پاسخ گوی مسائل باشد، استفاده کرد که ابتدا نیز می بایست ابزارهایی را به عنوان مقدمه آن بررسی کرد.

آیت الله آملی لاریجانی اولین مطلب درباره اسلامی کردن علوم انسانی را همان نوع تلقی آن از انسان برشمرد و تشریح کرد: بسیاری از علوم غربی فارغ از اینکه انسان دارای روح است، کار شده است و از این رو، هم معرفت های شان و هم دستورالعمل ها و توصیه های برآمده از آن دانش ها، بسیار جهت گیری خاص دارد.

رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام موضوع پیش فرض ها را یادآور شد و با بیان اینکه یک بحث فوق العاده یعنی پیش فرض ها در علوم هست که فیلسوفان علم در آن زمینه کار می کنند و موضوع دیگر، مفاهیمی است که در علوم وجود دارد، ادامه داد: علوم انسانی غربی در چارچوب یک فهم حاصل می شوند. این امر نگاه علمای هرمونوتیک است که همان علم تفسیر متن یا فهم و... می باشد. در واقع آنها فهم را در افق زمان و نظر مفسر می دانند که پیش فرض هایی لازم دارد.

وی گفت: دانشمندان علم و هرمونوتیک به دنبال پیش فرض ها می روند و برای فهم علوم اجتماعی آن را بسیار مهم می دانند که ورود بحث ارزش ها نیز از همینجا انجام می شود.

رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام در پایان به جمعبندی لازم پرداخت و با بیان اینکه ما در عالم ایمانی تنفس می کنیم و لزومی ندارد علمی را بپذیریم که از جهانی دیگر برآمده است، به تفاوت های حیات انسانی اشاره و ابراز کرد: اینگونه بیان شده که مومنان یک نحو و کافران به گونه دیگری زندگی می کنند، بنابراین دلیلی بر ترجیح یکی بر دیگری نیست.

آیت الله آملی لاریجانی یادآور شد: از این رو، اگر بخواهیم سراغ علوم اجتماعی و انسانی برویم باید روش کار دانشمندان غربی را بشناسیم و از این راه ها حرف مان را به آنها بگوییم. وی با اشاره به این مطلب که هر کسی در بخش تخصص خود باید کار و تلاش و قرآن را در مباحث معرفتی و روایی بیان کند، تاکید کرد: می بایست در مواجهه با سیل بنیان کن دنیای غرب، کمر همت را بست و کار علمی شود تا شاهد بالندگی دانش مان بر این اساس و پیشرفت های مختلف باشیم.

انتهای پیام/۳۱۳/۲۵

اخبار مرتبط

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha