به گزارش خبرنگار خبرگزاری حوزه، هشتمین نشست تربیتی سیره علما و شهدا با موضوع «سیره عملی شهید آیت الله محمد مفتح رحمةالله‌علیه» به مناسبت سالگرد شهادت ایشان از سوی اداره تربیتی و با همکاری کانون شاهد و ایثارگر جامعة الزهرا سلام‌الله‌علیها برگزار شد.
در این نشست، حجت‌الاسلام‌والمسلمین مجید ابوالقاسم زاده رئیس پژوهشگاه مطالعات اسلامی جامعة الزهرا سلام‌الله‌علیها به تبیین سیره عملی این عالم ربانی پرداخت و اظهار کرد: شهید آیت‌الله محمد مفتح در سال ۱۳۰۷، در خانواده‌ای روحانی در همدان به دنیا آمد و در حوزه علمیه قم از محضر بزرگانی چون امام خمینی، علامه طباطبایی و غیره استفاده کرد.
پیروی از الگوهای شایسته یکی از روش‌های مؤثر تربیت اخلاقی است
رئیس پژوهشگاه مطالعات اسلامی جامعة الزهرا سلام‌الله‌علیها بیان کرد: آیت الله مفتح علاوه بر اینکه استادی بزرگ در قم بود، پا به عرصه دانشگاه گذاشت و تا درجه دکترا ادامه تحصیل داد. این شهید والامقام، ایجاد وحدت میان دو قشر دانشگاهی و روحانی را وجهه همت خود قرار داد و در این راه، فعالیت‌های تأثیرگذاری داشت.
حجت‌الاسلام‌والمسلمین ابوالقاسم زاده با بیان اینکه پیروی از الگوهای شایسته یکی از روش‌های مؤثر تربیت اخلاقی است، تصریح کرد: وجود چنین الگوهایی در جامعه با ویژگی‌های اخلاقی متعدد و ممتاز، موجب می‌شود افراد به‌سوی آنها گرایش پیدا کنند و از رفتارهای اخلاقی‌شان الگوبرداری کنند.
وی خاطرنشان کرد: تبعیت از سرمشق و الگوی اخلاقی و دیدن رفتارهای او، دست‌کم از سه جهت در تربیت اخلاقی فرد متربّی یا تربیت شونده نقش دارد: اولاً متربّی، رفتار اخلاقی را در عمل با همه جوانب و جزئیات آن می‌بیند و به شرایط تحقق آن و تأثیراتی که بر دیگران برجای می‌گذارد، پی‌می‌برد؛ ثانیاً امکان عملی شدن رفتار را برای متربّی به نمایش می‌گذارد؛ همچنین با مشاهده از نزدیک، گرایش و انگیزه انجام آن رفتارها در متربّی ایجاد یا تقویت می‌شود.
این استاد و پژوهشگر حوزه بیان کرد: برخی معتقدند تربیت اخلاقی دانش‌پژوهان، نیازمند الگوهای اخلاقی نیکو است. برای این منظور همه دست‌اندرکاران محیط تحصیل باید از ویژگی‌های مطلوب اخلاقی برخوردار باشند تا سرمشق و الگوی دانش‌آموزان و دانشجویان قرار گیرند. حتی برخی روان‌شناسان، بهترین نوع یادگیری را حاصل تقلید و الگوبرداری می‌دانند.
معرفی الگوهای قرآنی
حجت‌الاسلام‌والمسلمین ابوالقاسم زاده با بیان اینکه بهترین انسان‌ها باید را برای الگوگیری انتخاب کرد و بهترین و کامل ترین انسان‌ها ائمه معصومین علیهم السلام هستند، گفت: پس از اهل بیت علیهم السلام باید افرادی را الگو قرار داد که خود از بیشترین کمالات انسانی برخوردار باشند و موفقیت‌های زیادی را در مجموع زندگی خود کسب کرده باشند. الگوگیری از چنین افرادی می‌تواند ما را به سمت خوشبختی حقیقی راهبری کند.
وی در ادامه به الگوهای قرآنی همچون حضرت یوسف، اصحاب کهف، حضرت ابراهیم، حضرت اسماعیل، حضرت نوح، حضرت داود، حضرت نوح، حضرت ایوب و غیره، اشاره کرد و بیان داشت: قرآن کریم، پیامبر گرامی اسلام صلّی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم را به‌عنوان الگوی نیکو در همه ابعاد زندگی معرفی می‌کند و از همه جهانیان می‌خواهد ایشان را در کارها سرمشق قرار دهند. امام علی علیه‌السلام نیز در خطبه ۱۵۹ نهج البلاغه از مردم می‌خواهد پیامبر گرامی اسلام صلّی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم را سرمشق خود قرار دهند.
رئیس پژوهشگاه مطالعات اسلامی جامعة الزهرا سلام‌الله‌علیها همچنین عالمان، پدر و مادر، معلّمان، عالمان و استادان را از دیگر الگوهای زندگی برشمرد و افزود: این الگوها و هر کسی که می‌داند بر دیگران تأثیرگذار است، باید مراقب رفتارهای خود باشند؛ زیرا الگوها نسبت به افرادِ تحت تأثیر خود مسئولیت پیدا می‌کنند. بر اساس روایات، کودکان با خوبی‌ها و شایستگی‌های پدر و مادرشان حفظ و تربیت می‌شوند و نیز کسی که در صدد تعلیم دیگران است، حتی اگر حرفی را به او بیاموزد، او را عبد و بنده خودش کرده است. پس، با توجه به نقش اساسی که والدین، استادان، معلّمان و دیگر مربّیان در امر تعلیم و تربیت دارند، باید توجه جدّی نمایند که چه چیزی و چگونه به مخاطبان خود می‌آموزند.
تبعیت نسل جوان از الگوهای کاذب و غیرحقیقی در فضای مجازی
حجت‌الاسلام‌والمسلمین ابوالقاسم زاده یادآور شد: امروز برخی افراد جامعه با تأثیرپذیری از فضای مجازی، افرادی را الگو قرار می‌دهند که الگو بودن آنها نیز از حدّ مجازی و خیالی فراتر نمی‌رود؛ یعنی الگوهایی کاذب و غیرحقیقی. وقتی از اوضاع زندگی آنها آگاه می‌شویم، معلوم می‌شود تنها از کمال یا موفقیت یک‌جانبه برخوردارند و از طریق فضای مجازی، فقط در یک زمینه ـ مثلاً فقط در علم یا ورزش یا هنر و غیره ـ چهره و احیاناً ستاره (سلبریتی) شده‌اند که حتی برخی از آنها با مشکلات متعدد بینشی یا رفتاری و بلکه روحی و روانی مواجه‌اند.
وی خاطرنشان کرد: البته، کسی که علاقه‌مند به پیشرفت در اموری همچون ورزش، موسیقی و بازیگری است، مانعی ندارد که چنین افرادی را الگوی خود قرار دهد؛ اما باید توجه داشته باشد که در همه امور زندگانی خود مانند خوراک، پوشاک، آرایش و پیرایش سر و صورت و غیره از آنها تقلید نکند، بلکه بهتر آن است که در این زمینه‌ها نیز بااخلاق‌ترین آنها الگو قرار گیرد.
استاد و پژوهشگر حوزه به حدیثی از امام محمدباقر علیه‌السلام اشاره کرد که فرمودند: «هر کس به سخن گوینده‌ای گوش بسپارد، بنده او شده است. پس اگر گوینده از جانب خدا سخن بگوید، بنده خدا شده و اگر از جانب شیطان سخن بگوید، شیطان را بندگی کرده است.»؛ پس مراقب باشیم از چه کسی الگوبرداری می‌کنیم؛ از کسی که ما را بنده خدا می‌کند و سعادت حقیقی را برای ما رقم می‌زند یا کسی که بندگی شیطان و بدبختی را برای ما به ارمغان می‌آورد.
تأثیر شهید آیت الله مفتح در ترغیب نسل روشنفکر و تحصیل کرده دانشگاهی به اسلام
حجت‌الاسلام‌والمسلمین ابوالقاسم زاده در ادامه به شخصیت و ویژگی‌های شهید آیت الله مفتح اشاره کرد و گفت: شهید مفتح در ترغیب نسل روشنفکر و تحصیل کرده دانشگاهی به اسلام نقش بسزایی داشت و به فعالیت‌های علمی و تبلیغی در این مسیر می‌پرداخت.
وی خاطرنشان کرد: این شهید والامقام روز ۲۷ آذر ۱۳۵۸، هنگام ورود به دانشکده الهیات، توسط گروهک فرقان هدف گلوله قرار گرفت و به فیض عظیم شهادت نائل آمد که این روز به مناسبت فعالیت و مجاهدت این شهید و مجاهد نستوه به عنوان روز «وحدت حوزه و دانشگاه» نامگذاری شده است.
رئیس پژوهشگاه مطالعات اسلامی جامعة الزهرا سلام‌الله‌علیها به سخنان رهبر معظم انقلاب مدظله‌العالی درباره این شهید بزرگوار اشاره کرد که فرمودند: «شهید مفتح یکی از مظاهر آن فرهنگی بود که اسلام را در مرحله عمل، به فردها و زاویه‌ها و خلوت‌ها محدود نمی‌کرد و در مرحله ی معرفت و تحصیل به حوزه‌ها و مسجدها، اسلام را با همان شؤون و همه‌جانبگی‌اش در اعتقاد و عمل، در معرفت و تحقق می‌فهمید و به دنبال او تلاش می‌کرد»؛ رهبر معظم انقلاب مدظله‌العالی همچنین در سخنانی فرمودند: «(شهید مفتح) جزو کسانی بود که معتقد بود حوزه علمیه باید این حصاری را که به دور خودش کشیده باز کند. هم راه بدهد، هم راه بیاید، هم بر ابعاد بینش جهانی خودش بیفزاید، دنیا را بشناسد، دانشها را، دانشمندها را، جریانها را، مسائل سیاسی را، مسائل فرهنگی نوین را، چیزهایی را که در میان آنها دشمن‌های ما و دشمنی‌های ما و دوستهای و دوستی‌های با ما وجود دارند، اینها را بداند».
راه‌های تقویت و تداوم وحدت حوزه و دانشگاه
حجت‌الاسلام‌والمسلمین ابوالقاسم زاده همچنین به سخنان رهبر فرزانه انقلاب حفظه الله درباره وحدت حوزه و دانشگاه اشاره کرد و اظهار داشت: علل توجه به وحدت حوزه و دانشگاه را می‌توان نقش ارزنده حوزه و دانشگاه در روند پیشرفت و تحول فکری و فرهنگی دانست، همچنین وجود دشمن مشترک هوشیار که به دنبال القاء ناهمگونی و ناهماهنگی میان حوزه و دانشگاه است.
وی به راه‌های تقویت و تداوم وحدت حوزه و دانشگاه اشاره و بر لزوم شناخت محیط حوزه و آگاهی از نظام آموزشی آن برای دانشگاهیان و بالعکس، ایجاد گردهمایی و نشست‌های مختلف علمی، فرهنگی و غیره، تبادل اساتید و توجه به غایت علم به عنوان سعادت و کمال حقیقی انسان و تقرب به خدا تأکید کرد.
