به گزارش خبرنگار خبرگزاری حوزه، آیت‌الله علیرضا اعرافی مدیر حوزه‌های علمیه کشور روز پنجشنبه ۳ اسفند ۱۴۰۲ در همایش دکترین مهدویت که در مسجد جمکران برگزار شد با بیان اینکه جوانی فصل بزرگ و بسیار سرنوشت‌ساز در زندگی فرد در همه جوامع است، گفت: بسیار زیباست که ما در جوانی عناصری بیابیم که آن را با مهدویت و انتظار گره بزند؛ درباره جوانی در تراث تاریخی و تعالیم دینی و قلمرو علوم انسانی و اجتماعی کهن و نوین مباحث فراوانی پیرامون آن مطرح شده است.

وی افزود: جوانی را فصل انجام تکالیف مهم الهی و فصل توانمندی روحی و جسمی فرد به شمار آورده‌اند و در تحقیقات علمی برای جوانی، قوت‌ها و نکات مهمی برشمرده شده است که به نحوی در روایات ما هم ریشه دارد؛ ماده شباب در عربی به معنای نشاط و هیجان است؛ نشاط و هیجان برآمده از نیرو و توان است و مهمترین ویژگی دوره نوجوانی و جوانی، نشاط وافر و نیروی سرشار و هیجان زیاد است، بنابراین هسته اصلی جوانی، نیرو، هیجان و نشاط است.

مدیر حوزه‌های علمیه افزود: آن قوه‌ای که در آیات قرآن هم به عنوان یک نیروی مهم مطرح است همین جوانی است؛ البته جوانی در یک معنا تا ۲۰، در معنای دیگر تا ۳۰ و تا ۴۰ توسعه داده شده است؛ در قرآن کریم شاید جوانی منتهای «بَلَغَ أَشُدَّهُ» باشد که در برخی روایات آن را ۴۰ سال می‌داند؛ پیامبر(ص) هم فرمودند من در بین شما مبعوث شدم در حال جوانی یعنی وقتی ایشان ۴۰ سال سن داشتند.

آیت الله اعرافی با بیان اینکه یک ساحت نیروی جوانی، نیروی جسمانی و ساحت دیگر توان اقدام و کنشگری و تحلیل و ... است، اضافه کرد: اینها منظومه‌ای است که جوانی را تشکیل می‌دهد؛ پس دوره جوانی دوره نشاط، شادابی و کنشگری است و در نتیجه این نیرو، هیجان شکل می‌گیرد که با احساسات همراه است و این احساس و هیجان نقش مهمی دارد زیرا وقتی تفکر و اندیشه باعث تحول است که همراه با موتور محرک و توان اقدام و هیجان لازم برای حرکت باشد. انسان معجونی از اندیشه و هیجان است و انسان و جامعه با هیجان و شور به حرکت در می‌آید.
امتیاز جوانان پذیرش حقیقت است

عضو شورای عالی حوزه های علمیه با بیان اینکه از امتیازات جوان همانطور که در وصیت امیرالمؤمنین(ع) در نهج‌البلاغه آمده است پذیرش حقیقت و اقدام شجاعانه است، گفت: ذهن آماده جوان و قلبی که قساوت پیدا نکرده است از ویژگی جوانی است؛ استقلال‌خواهی، کنشگری و انتخاب‌خواهی، اعتماد به نفس و نگاه به آینده هم از دیگر ویژگی‌های جوانی است؛ البته جوانی نعمتی بزرگ از نعمات الهی است که با حیات انسان درآمیخته است و این نعمت مانند همه نعمات، عنایت خدا و موتور محرک جامعه است ولی اگر صیانت و مراقبت نشود مانند هر نعمت دیگر می‌تواند به نقمت مبدل شود و هنر مربیان آن است که این نیرو را جهت‌دهی و راه شکوفاسازی و صیانت او را فرا گیرد.

مدیر حوزه‌های علمیه کشور گفت: اگر این شور و هیجان در مسیر ناصحیح قرار گیرد تخریب‌گری مضاعف برای فرد و جامعه دارد و اگر در مسیر درست باشد به شکوفایی فرد و جامعه منتهی خواهد شد. جوانی ضمن آن که یک فرصت بزرگ برای انسان، فرد و جامعه است اگر درست مراقبت نشود تهدید بزرگی خواهد بود، لذا گاهی می‌بینیم جوانان با همه شکوه و عظمتی که خدا در آنان قرار داده است به خاطر آسیب‌های فراوان همه ارزش‌ها را از دست می‌دهند و به خاطر نیروی جوانی سرعت آنها در مسیر انحراف هم بیشتر است.

وی ادامه داد: نکته مهم آن است که در کودکی مراقبت و تربیت بیشتر بر عهده خانواده، معلم و جامعه است ولی در این دوره انتخاب‌گری و استقلال وجود ندارد، لذا رسانه، خانواده، معلم، مربی، دوست و محیط بر کودک اثر زیادی دارد؛ کودکی دوره فراگیری بی‌نظیر است و بیش از نیمی از قدرت‌های انسان در کودکی دریافت می‌شود و کودک، ساختمانی است که معماران دیگری در ساخت او مؤثر بوده‌اند ولی قدم به قدم که به سمت جوانی می‌رود نقش معماری خویشتن برای جوان پراهمیت‌تر خواهد شد و مسئولیت او هم به این دلیل سنگین‌تر است.

امام جمعه قم افزود: این جوانی توسعه معنایی هم دارد؛ اول اینکه جوانی با سن مثلا ۱۵ تا ۴۰ سال گره خورده است که جوانی سنی است ولی گاهی جوانی به جوانی روح و روان تعبیر می‌شود، لذا گاهی سنین بالاتر را هم شامل است که در سوره مبارکه کهف در مورد اصحاب کهف از تعبیر «فتی» استفاده شده است زیرا آن‌ها ویژگی جوانی روحی و معنوی داشتند و نه لزوما جوانی جسمی؛ اصحاب کهف به افق والا و بالا می‌اندیشیدند و اسیر پستی و ذلت نبودند. جوان امیدوار به آینده است و آرمان بزرگ برای خود دارد.

قدر جوانان را بدانیم

آیت الله اعرافی افزود: توسعه دیگر جوانی در جامعه و در نظامات و تمدن‌ها است؛ جامعه‌ای گاهی پیر می‌شود و گاهی کودک است، همین نقطه گاهی به سطح تمدن کشیده می‌شود. همانطور که انسان‌ها، کودکی و جوانی و سالخوردگی و پیری دارند تمدن‌ها و جوامع هم اینطور هستند، لذا هنر جامعه این است که جوان را بشناسد و قدر بگذارد و فرهنگ جوانی در عموم جامعه جریان و سریان داشته باشد و این جوانی اجتماعی و تمدنی است.

وی با بیان اینکه تمدن جوان در سایه وجود جوانان و روحیه جوانی شکل می‌گیرد، افزود: در دهه ۵۰ و ۶۰ جوانانی داشتیم که با تأسی به امام خمینی(ره) جامعه و تمدن جوانی را پایه‌ریزی کردند و این نیروی جوانی می‌تواند جوانی بزرگ اجتماعی، فرهنگی و جوانی تمدنی را پایه‌ریزی کند. پیام انتظار جوانی پیوسته و مستمر است. از مهمترین ویژگی جوانی، امید به آینده و خوشبینی به آینده و داشتن نگاه کلان راهبردی به آینده است.

مدیر حوزه‌های علمیه کشور با بیان اینکه آمادگی برای نقش‌آفرینی در رستاخیزهای بزرگ اجتماعی از ویژگی جوانی است، اظهار کرد: در سال‌های اولیه انقلاب نشاط و جوانی مردم را مشاهده کردیم که پیام جدید تمدنی را در جهان طنین‌افکن کرد؛ انتظار، هسته مرکزی جوانی است. پیامبر(ص) فرمودند که من وقتی قیام کردم جوانان با من پیوند بستند و سالخوردگان از من جدا شدند. قلب پاک جوانان سبب شد تا گرد پیامبر جمع شوند؛ لذا در روایات آمده است مهدویت یعنی جوانی و امام در قالب یک جوان قیام می‌کنند و یاران ایشان هم جوان هستند پس جوانی، نقطه کانونی مهدویت و انقلاب اسلامی است.

آیت الله اعرافی با بیان اینکه امروز جوانان تربیت شده امام خمینی(ره) جبهه مقاومت را از ایران تا لبنان، سوریه و یمن و غزه شکل داده‌اند، اظهار کرد: به فضل الهی در روزهای آینده در قم قهرمان خواهیم دید که چگونه جوانان ما در نیمه شعبان حماسه خلق خواهند کرد و شاهد حضور جوانان در انتخابات هم خواهیم بود.

منشور جوانی و تمدن نوین اسلامی تدوین شود

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی تاکید کرد: صیانت از این نیروی مهم جامعه آن است که علمای دین و حوزه و صاحبان فکر در دانشگاه و خانواده جوان را بشناسند و دنیای او را کشف یا شیوه درست اندیشه انتظار و مهدویت را برای آنان بازگو کند؛ لذا رسالت و وظیفه ما رسالت و وظیفه بزرگی است، موتور محرکه و پیشران انتظار، جوانی است و انقلاب اسلامی جوان هم قصد دارد تا تمدنی جوای را ایجاد کند و این نوع همایش و نشست‌ها باید ما را در این مسیر تقویت کند.

مدیر حوزه‌های علمیه کشور گفت: منشور جوانی و تمدن نوین اسلامی باید مدون و همه در راستای تحقق آن گام برداریم؛ اقدامات ارزنده‌ای در محیط‌های علمی و مراکز گوناگون برای احیای مهدویت و انتظار انجام شده است ولی هنوز در گام اول هستیم و باید در گام دومی که رهبری معظم ترسیم کرده‌اند این فرهنگ عمق بیشتری پیدا کند و در احیای فرهنگی جوانی و انتظار موفق باشیم.

۳۱۳/۱۷