به گزارش خبرگزاری حوزه، امروز هشتم اسفند مصادف است با سالروز ارتحال آیت الله سیدهادی خسروشاهی(ره)؛ او که رهبر معظم انقلاب "رفیق دیرین" خواندند. به همین مناسبت مروری داریم بر زندگی‌نامه و کارنامه درخشان علمی و تبلیغی این استاد فقید.
ببینید:
فیلم | رونمایی از ویژه‌نامه «رفیق دیرین»
استاد سیدهادی خسروشاهی سال ۱۳۱۷ شمسی در خاندانی آراسته به دین و علم و فقاهت در تبریز به دنیا آمد. سه قرن حیات و کوشش علمی و فقهی اجداد او که جملگی از علمای بزرگ و فقهای نامدار ایران و عراق در دوران خود بوده‌اند، این حقیقت را به خوبی روشن می‌سازد.
بیشتر بخوانید:
مرحوم آیت الله خسروشاهی و انتخابات
بیانیه آیت الله خسروشاهی علیه اسرائیل در ۵۴ سال قبل + اسناد ساواک
پدرش آیت‌اللّه سید مرتضی خسروشاهی (ره) از اجلّه علما و فقها و مراجع صاحب رساله آذربایجان و تحصیل‌کرده نجف بود. مرحوم شیخ محمد رازی صاحب کتاب «آثار الحجة» در جلد دوم کتاب خود در مورد این بزرگواران می‌نویسد: «تمامی اسلاف این خاندان به تقوا و علم و پرهیزکاری و طهارت و پاکی و ایثار و بذل در راه دعوت به خدا و ارشاد مردم به تعالیم اسلامی معروف‌اند و چرا چنین نباشد، در حالی که آنان از خاندان اهل‌بیت هستند و نسب آنان به امام حسین بن علی بن ابی‌طالب ـ علیه‌السلام ـ می‌رسد...»
او در محضر اساتیدی چون امام خمینی(ره)، علامه طباطبایی و بزرگانی دیگر، تلمذ نموده و درجه اجتهاد را از آیات عظام: سید محمدصادق روحانی، شیخ مرتضی حائری، آیت‌اللّه سید احمد زنجانی، آیت‌اللّه میرزا عبدالجواد جبل‌عاملی، آیت‌اللّه میرزا ابوالفضل زاهدی قمی و...، دریافت نمودند.
فعالیت‌های سیاسی آیت الله خسروشاهی(قدس سره) از سال ۱۳۳۲ شمسی پس از آشنایی نزدیک با آیت‌اللّه کاشانی، آیت‌اللّه طالقانی و شهید نواب صفوی آغاز شد. به همین دلیل از همان دوران تا زمان پیروزی انقلاب اسلامی، بارها در قم، تهران و تبریز دستگیر، زندانی و یا تبعید شده که آخرین بار آن تبعید به انارک یزد بود که با آغاز انقلاب اسلامی همگی آزاد شدند.
پس از پیروزی انقلاب اسلامی، نخست به مدت دو سال به عنوان نماینده امام خمینی(ره) در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی فعّال بود و سپس به عنوان سفیر ایران در واتیکان انتخاب شد و به مدت پنج سال در این سمت به فعالیت پرداخت.
استاد خسروشاهی از دهه ۴۰ تا پایان عمر بابرکتشان در سطح جهانی با شرکت در کنفرانس‌ها و کنگره‌های اسلامی در کشورهای اروپایی و اسلامی از جمله پاکستان، مصر، الجزایر، عربستان، سوریه، قطر، ترکیه، لبنان، ایتالیا، انگلیس، آلمان، سوئیس و... فعال بودند. در مسئله تقریب بین مذاهب اسلامی بیش از شش دهه جزو پیشگامان این حرکت اصلاحی بود. مکاتبات با علامه شیخ محمدتقی قمی (مؤسس دارالتقریب قاهره) گواه این سابقه بلند است، از این‌رو با اغلب حرکت‌های اسلامی معاصر در سراسر جهان اسلام و نیز رهبران آنها ارتباط و پیوند نزدیک داشته است.
همچنین در دوره اقامت سه ساله در قاهره به عنوان رئیس نمایندگی جمهوری اسلامی ایران علاوه بر حضور در محافل علمی ـ سیاسی و سخنرانی و مصاحبه تلویزیونی و مطبوعاتی و ده‌ها ملاقات با شیخ الازهر و مقامات علمی ـ سیاسی مصر، با همکاری و مساعدت او بیش از پنجاه جلد کتاب و نشریه درباره انقلاب اسلامی ایران، تشیع، و اهل‌بیت(علیهم السلام) منتشر گردید.
استاد خسروشاهی سال ۱۳۵۲ شمسی مرکز بررسی‌های اسلامی را در قم و سال ۱۳۶۱ شمسی مرکز فرهنگی اسلامی اروپا را در رم (ایتالیا) تأسیس کرد. هر کدام از این دو مؤسسه ده‌ها کتاب ارزشمند را در زمینه‌های اسلامی از جمله قرآن مجید و نهج‌البلاغه به زبان‌های عربی، انگلیسی، ایتالیایی، آلمانی و... ترجمه و منتشر کرده که این اقدام در نشر فرهنگ اسلامی در سطح دنیا از ارزش بالایی برخوردار است.
مرحوم استاد خسروشاهی بیش از ۱۱۰ عنوان کتاب به زبان‌های فارسی و عربی تألیف و ترجمه کرده و علاوه بر تألیفات و ترجمه‌ها، ۱۲۰ عنوان کتاب دیگر نیز با تحقیق، توضیح و یا مقدمه و اشراف او در ایران، ایتالیا، مصر و... چاپ و منتشر شده است.
از جمله آثار استاد خسروشاهی ترجمه و تحقیق «امام علی( ع) صدای عدالت انسانی» اثر استاد جرج جرداق در پنج جلد و سه‌هزار صفحه است که تاکنون ده‌ها بار و در ده‌ها هزار نسخه چاپ شده است.
تدوین و تحقیق و نشر مجموعه آثار سید جمال‌الدین حسینی در ده جلد و بیش از سه‌هزار صفحه در ایران و مصر یکی دیگر از خدمات ارزنده و در واقع، محصول نیم قرن تحقیق و بررسی در کشورهای اسلامی و عربی است.
مجموعه «حرکت‌های اسلامی معاصر» در ده جلد «اسناد نهضت اسلامی ایران» در ده جلد و «مجموعه آثار استاد علامه طباطبایی» در ۲۴ جلد از جمله آثاری است که استاد در تألیف، جمع‌آوری یا تحقیق و ویرایش آنها زحمت و رنج فراوانی را متحمل شده اند.
او مدت شش سال با انتشار فصلنامه پُرارج تاریخ و فرهنگ معاصر به نشر حقایق و روشن ساختن زوایای تاریک تاریخ معاصر ایران و جهان اسلام در چندین هزار صفحه پرداخت که بی‌شک این فصلنامه فرهنگی ـ تاریخی به مثابه یک منبع مستند همواره مورد استفاده قرار خواهد گرفت. انتشار نشریه بعثت به مدت ۴۰ سال، از دیگر فعالیت‌های فرهنگی ایشان است.
استاد خسروشاهی(ره) سرانجام صبح روز پنجشنبه ۸ اسفند ۱۳۹۸ش برابر با ۳ رجب ۱۴۴۱ق دار فانی را وداع گفت و به دیار باقی شتافت.
پیام تسلیت رهبر معظم انقلاب اسلامی (مدظله العالی):
بسم الله الرحمن الرحیم
درگذشت عالم مجاهد مرحوم حجت الاسلام والمسلمین آقای حاج سید هادی خسروشاهی رحمت الله‌علیه را به خاندان محترم و بازماندگان و ارادتمندان و علاقه‌مندان به آثار قلمی ایشان تسلیت عرض می‌کنم.
ایشان عنصری خستگی‌ناپذیر در تبلیغ معارف اسلامی به‌وسیله نگارش مقالات و ترجمه‌ها و کتاب‌های متعدد در مدت ۶۰ سال از زندگی خویش بودند و انگیزه و همتی کم‌نظیر در تلاش برای تقریب مذاهب اسلامی و اتحاد مسلمین به کار می‌بردند.
تلاش‌های دیپلماسی در دوران جمهوری اسلامی در واتیکان و قاهره نیز بخش دیگری از مجاهدت این رفیق دیرین این‌جانب بود. از خداوند متعال رحمت و مغفرت و حشر با اجداد طاهرین را برای ایشان مسألت می‌کنم.
سید علی خامنه‌ای
۱۰ اسفند ۹۸
