به گزارش خبرنگار خبرگزاری حوزه، حجت الاسلام والمسلمین سعید صلح میرزایی، مسئول دفتر حفظ و نشر آثار رهبر انقلاب اسلامی در قم در مدرسه زمستانه شبهه پژوهی «انقلاب امام و مردم» که از سوی مرکز مطالعات و پاسخ گویی به شبهات حوزه های علمیه برگزار شد، در تبیین موضوع «مردم و تحقق مراحل پنجگانه انقلاب از دیدگاه رهبری» با اشاره به ضرورت نقش آفرینی مردم در مراحل مختلف انقلاب اسلامی اظهار کرد: برای اینکه این بحث جا بیفتد و بتوانیم از بیان رهبر انقلاب این بحث را روایت کنیم باید مراحل انقلاب را مرور کنیم. بحث انقلاب اسلامی را در منظومه فکری امامین انقلاب ذیل بحث نبوت تعریف می کنیم. رهبر انقلاب واژه انقلاب اسلامی را قبل از دهه ۵۰ به کار بردند و ایشان بعثت پیامبر اسلام را انقلاب اسلامی نامیدند.
وی با بیان اینکه مقام معظم رهبری، انقلاب را فرآیندی از وضعیت موجود نابسامان تا وضعیت مطلوب آرمانی می دانند، گفت: انقلاب در تعریف رهبر معظم انقلاب انفجار نیست؛ بلکه یک فرآیند و صیرورت است. اگر نبوت را به معنی انقلاب بدانیم وقتی نبی مبعوث می شود اول رستاخیز در جان نبی اتفاق می افتد، سپس برونداد آن به جامعه سرایت می کند و جامعه متحول می‌شود.
حجت الاسلام والمسلمین صلح میرزایی گفت: بعد از اینکه تحول در وجود پیامبر اتفاق می افتد به سراغ جامعه می آیند و نابسامانی های جامعه و شرک و طاغوت جامعه را هدفگیری می کنند تا آن ها را حذف کنند. از اینجاست که فرآیند انقلاب شروع می شود و تا به مطلوب نرسد ادامه دارد. در واقع خط امامت دنباله گیری انقلاب نبوی است؛ و این خط افت و خیزهایی داشته و همه دلبستگان به این راه به دنبال این بودند که انقلاب اسلامی پیامبر به جامعه آرمانی برسد.
وی با بیان اینکه انقلاب اسلامی ما اولین مرحله خود را از سال ۴۱ شروع کرد و تا سال ۵۷ حدود ۱۶ سال مرحله اسقاط رژیم طاغوت طی شد، ابراز کرد: این اتفاق یک اتفاق راحت نبود و تعبیر رهبر انقلاب از مرحله اول این است که همچون معجزه عصای موسی و گذر بنی اسرائیل از رود نیل بود. تکان خوردن شاه که هرچه به پایان حکومتش نزدیک تر می شد قدرت نظامی اش با حمایت و پشتیبانی مستشاری آمریکا بیشتر می شد، کار سخت و دشواری بود.
مسئول دفتر حفظ و نشر آثار رهبر انقلاب اسلامی در قم مرحله دوم انقلاب اسلامی را مرحله تثبیت نظام دانست و گفت: این مرحله هم راحت نبود و جریان های پرهیاهوی کمونیستی، جریان های مرتجع و ملی مذهبی ها که تحصیل کرده های آن زمان بودند و سابقه ای در ملی شدن صنعت نفت داشتند، جریان فقه سنتی و جریان شهید بهشتی و امام هم وجود داشت و این که شما از وسط این جریان ها بتوانید یک جریان را هدایت کنید و به نتیجه برسید کار سختی بود.
وی با اشاره به حوادثی مانند تسخیر لانه جاسوسی و استعفای دولت بازرگان که هر کدام می توانست تثبیت انقلاب را به خطر بیندازد، گفت: در ادامه وقایع بعد از پیروزی انقلاب تجزیه طلبی ها، خیانت های بنی صدر و حمله صدام را مشاهده می کنیم که تا کشور به یک قرار و ثبات برسد دو سال طول می کشد. نوشتن قانون اساسی هم با این ویژگی که اسلامیت از شرایط اساسی آن باشد در آن شرایط کار بسیار سختی بود که با مدیریت امام خمینی(ره) و افرادی مانند شهید بهشتی و شهید مطهری و سایر بزرگان انجام شد.
حجت الاسلام والمسلمین صلح میرزایی مرحله سوم را بحث دمیده شدن روح اسلام در همه اجزای حاکمیت دانست و گفت: مقام معظم رهبری در این باره تعبیر دولت اسلامی را بیان کردند و می گویند که منظورشان از دولت به معنای قوه مجریه نیست؛ بلکه به معنای حاکمیت است و فرمودند ما در این مرحله متوقف شده ایم. همین چند وقت پیش هم ایشان گفتند ما نیمه اسلامی هستیم و اگر حکومت اسلامی اتفاق بیفتد مرحله چهارم که تشکیل یک کشور اسلامی یا جامعه اسلامی است، اتفاق می افتد.
وی افزود: اینکه چرا تشکیل جامعه اسلامی به تشکیل دولت اسلامی متوقف است، مقام معظم رهبری در این باره فرمودند به خاطر این است که مردم به حاکمانشان شبیه تر هستند تا به پدرانشان. ایشان مثال می زنند خلفایی که اهل ذکر بودند مردم زمانه شان هم اهل ذکر می شدند و خلفایی که اهل ساخت و پاخت بودند هم مردم زمانه شان هم اهل آن چیزها می شدند. یک زمانی در کشور در بین مسئولان مسابقه زهد بود و این روی جامعه هم تأثیر می گذاشت.
باید انقلاب اسلامی را در بستر نبوت تحلیل کنیم
مسئول دفتر حفظ و نشر آثار رهبر انقلاب اسلامی در قم گفت: در مرحله پنجم هم به جمهوری اسلامی می رسیم و به همین خاطر است که ما انقلاب اسلامی را معطوف به پیروزی آن در سال ۵۷ نمی دانیم؛ بلکه ما اکنون هم در حال انقلاب و تحول هستیم و اگر این مراحل طی شود ما به طلوع خورشید ولایت عظمی نزدیک می شویم. بنابراین باید انقلاب اسلامی را در بستر نبوت تحلیل کنیم و در واقع یک انقلاب است که از زمان حضرت نوح علیه السلام شروع شده و تا زمان ظهور امام زمان(عج) ادامه دارد. آنگاه می توانیم بگوییم انقلاب به نتیجه رسیده است. البته ما می توانیم مقاطعی را به عنوان اوج گرفتن توحیدی شدن جوامع و حکومت ها مثال بزنیم، ولی انقلاب زمانی به نتیجه مطلق خود می رسد که ظهور اتفاق بیفتد.
وی با بیان اینکه مراحل انقلاب حالت ریاضی و هندسی ندارد که ما بگوییم اینجا تشکیل دولت اسلامی تمام شد و مرحله جامعه اسلامی شروع شد، گفت: باید دانست که اینها با یکدیگر تداخل دارند و ممکن است از ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی یکی از اجزای اسلامیت در جامعه ما شکل گرفته باشد. حتی امکان این وجود دارد که کسی ادعا کند برخی از آجرهای تمدن اسلامی الآن گذاشته شده است. لذا اینکه می گوییم در مرحله دولت اسلامی متوقف شده ایم به این معنی نیست که جامعه ما اصلاً اسلامی نیست؛ بلکه حضور جوانان و نوجوانان در مناسکی مانند اعتکاف، زیارت اربعین، جشن غدیر و دیگر مراسم مذهبی نشان می دهد که ما بخشی از راه اسلامی شدن جامعه را هم طی کرده ایم، ولی زمانی جامعه به طور کامل اسلامی می شود که تمام شاخص ها در آن نمود پیدا کند.
نقش مردم در مراحل انقلاب اسلامی
حجت الاسلام والمسلمین صلح میرزایی با بیان اینکه برای پیدا کردن نقش مردم در مراحل انقلاب باید ببینیم مردم ذیل کدام مبنای اسلامی تعریف می شوند، گفت: مقام معظم رهبری در سال ۷۹ و ۸۹ و سخنرانی که داشتند، می گویند ما یک سری مبانی داریم که مأموریت هایی را می طلبد. ایشان می فرمایند که چه فرد و چه حکومت و چه در دوران طاغوت و چه در حکومت اسلامی مبانی دارند که نتایجی را به دنبال خودش می آورد؛ از جمله این مبانی توحید، معاد، توأمانی دنیا و آخرت، استعداد بی پایان انسان و یکی از این مبانی تکریم انسان است. مقام معظم رهبری در مورد تکریم انسان واژه انسان محوری اسلامی را استفاده می کنند و می فرمایند منظور ما انسان محوری اومانیسم غربی نیست؛ بلکه همان چیزی است که از «کرمنا بنی آدم» فهمیده می شود که قرآن کریم می گوید ما آسمان ها و زمین را برای شما خلق کردیم. بنابراین انسان عزیز کرده خداست و برای هدایت انسان بهترین بندگان خود را فرستاد و همه انسان ها بالقوه این توان را دارند که هر آنچه در آسمان ها و زمین است را مسخّر خود کنند.
لازمه تکریم انسان مردم سالاری دینی است
وی گفت: وقتی تکریم انسان را مطرح می کنیم یک سری لوازم دارد، باید به رأی و نظر او احترام گذاشت و رشد و رفاه او برای ما اهمیت داشته باشد. یکی از لوازم آن این است که اگر جامعه توحیدی تشکیل شود باید مردم سالار باشد. یعنی مردم سروری کنند. مردم سالاری دینی فقط به معنی مشارکت سیاسی و اظهار نظر سیاسی نیست؛ بلکه به این معنی است که فرد حق دارد که صدایش شنیده شود، دیده شود و در تعیین سرنوشت خود سهیم باشد. بنابراین اگر جایگاه مردم را در دل معارف اسلامی پیدا کردیم و گفتیم لازمه تکریم انسان مردم سالاری دینی است، به این معنی است که خود مردم باید حکومت را راهبری کنند.
رهبر معظم انقلاب به دنبال به میدان آوردن مردم در همه امور هستند
مسئول دفتر حفظ و نشر آثار رهبر انقلاب اسلامی در قم ادامه داد: اگر به صورت خطی به بیانات مقام معظم رهبری در این سال ها نگاه کنیم می بینیم که ایشان به دنبال باز کردن فضا هستند تا مردم به میدان بیایند و اقتصاد، سیاست، فرهنگ و تربیت را به دست بگیرند. ایشان حتی خواهان ورود مردم در امور اطلاعاتی و امنیتی هم هستند و فرمودند حتی تجربه کمیته ها و امنیت محله محور باید در دستور کار بسیج قرار گیرد. ایشان تصریح کردند که ما هر جایی که مشکل داریم که یکی از آن ها اقتصاد است، به خاطر این است که مردم آنجا نیستند.
هر جایی که مردم وارد میدان شدند به نتیجه رسیده ایم
وی با بیان اینکه نظریه جامعه شناختی امام خمینی(ره) و مقام معظم رهبری این است که مردم باید در میدان حضور پیدا کنند، خاطرنشان کرد: همین نظریه بود که انقلاب را پیروز کرد؛ ولی رسیدن به این اتفاق ۱۶ سال طول کشید تا امام با اطمینان بگویند که مردم به خیابان بریزید؛ زیرا فهمیده بودند که مردم با ایشان هم افق شده اند. اگر ما مراحل انقلاب را نگاه کنیم هرجا که مردم وارد شدند به نتیجه رسیدیم و هر جایی که مردم را کنار زدیم شکست خوردیم.
حجت الاسلام والمسلمین صلح میرزایی با بیان اینکه برخی افراد در جریان های مختلف زود به این نتیجه می رسند که حضور مردم دیگر نیاز نیست و مردم را کنار می گذارند، گفت: همین حرف های امثال بازرگان که گفت مردم انقلاب کردند و حالا باید کنار بروند تا دولت کارش را انجام دهد، برای انقلاب سم بود. جهاد سازندگی مردمی را به وزارت جهاد کشاورزی تبدیل کردند و مردم کنار گذاشته شدند و دوباره مقام معظم رهبری شروع کردند به بسیج سازندگی و تشویق بچه های جهادی تا دوباره آن جریان تکرار شود. مراحل انقلاب اسلامی جز با حضور مردم نبوده و مردم هم برای حضور در میدان نیاز به گفتمان دارند و اگر کسی بخواهد دغدغه مهم مقام معظم رهبری را دنبال کند، راهش این است که مردم را با حق و تأثیرشان آشنا کند و جریان های حلقه های میانی وارد میدان شوند.
وی افزود: مقام معظم رهبری فرمودند اگر می خواهید مرحله سوم انقلاب اتفاق بیفتد، اسلامی کردن دولت به این نیست که در هیئت وزیران آیت الله آقاتهرانی را دعوت کند تا ایشان درس اخلاق بگویند؛ بلکه راه اسلامی شدن حاکمیت ورود نیروهای مؤمن به حاکمیت است و راه ورود نیروهای مؤمن این است که اینها در حلقه های میانی تمرین کنند، رشد کنند، بالا بیایند و حاکمیت آنها را به کار گیرد. دولت قبل یکی از مشکلاتش این بود که نمی گذاشت نیروهای مردمی وارد صحنه شوند و بچه حزب اللهی ها فرصت نداشتند که دارای رزومه شوند. زیرا نمی‌شود یک بچه حزب اللهی را از پایگاه بسیج برداشت و گذاشت در سمت مسئولیت بلکه او باید رشد کند و لذا مقام معظم رهبری با فعال کردن حلقه های میانی این کار را انجام دادند و بعد از این که دولت رفت معاونان استاندار و اعضای شورای شهر و معاونت های مختلف نهاد های حاکمیتی از بچه هایی که کار می کردند، ایجاد شد.
مسئول دفتر حفظ و نشر آثار رهبر انقلاب اسلامی در قم با بیان اینکه طرح مقام معظم رهبری برای گذر از مرحله سوم مراجعه به مردم با شکل گیری حلقه های میانی در کنار شبکه گفتمان ساز است، گفت: با این سازوکار رشد ایجاد می شود، یک عده جوان مؤمن متعهد بالا می آیند و لاجرم بخشی از اجزای حاکمیت را در اختیار می گیرند. تعداد زیادی هم بیرون از دولت به عنوان نیروهای تعاونی و مردمی فعالیت می کنند و بخش خصوصی را تشکیل می دهند.
وی گفت: اگر می خواهیم بزرگ ترین دغدغه مقام معظم رهبری را دنبال کنیم می بایست در کنار مباحث جمعیت و تربیت این کار را هم دنبال کنیم؛ زیرا کلید حل همه مشکلات این است که مردم به میدان بیایند و دست خدا در جامعه ما حضور داشته باشد.
حجت‌الاسلام والمسلمین صلح میرزایی با بیان اینکه مقام معظم رهبری روی نقطه ای دست گذاشتند که اگر ما آن را حل کنیم همه دغدغه های ایشان از جمله بحث جمعیت و اقتصاد هم حل خواهد شد، گفت: ما طرح خوانش مجدد بیانیه گام دوم انقلاب را در تمام حوزه های علمیه ای که اعلام آمادگی کرده بودند، اجرا کردیم و حدود ۷۰۰ استاد از ۷۰۰ حوزه علمیه قم و خراسان در یک دوره شرکت کردند، آموزش دیدند و موظف شدند که این طرح را برای طلبه های خود بگویند. اگر این طرح به درستی اجرا شده باشد ۴۰ هزار طلبه اهمیت حضور مردم و راهکارهای حضور مردم را بر اساس اندیشه مقام معظم رهبری یاد گرفته اند؛ شبیه این طرح را هم با عنوان طرح حامی برای دانشجویان برگزار کردیم. همچنین فیلم این جلسات را تهیه و منتشر کردیم تا حرکت مردمی را ایجاد کنیم.
وی وظیفه طلاب و دانشجویان در به میدان آوردن مردم را گفتمان سازی دانست و گفت: گفتمان سازی به معنی تبیین و تکرار است و یکی از گفتمان سازی های موفق جنبش نرم افزاری بود که مقام معظم رهبری می فرمایند آنقدر ما گفتیم و تکرار کردیم تا اینکه دانشگاه فهم کرد و حرکت کرد. مثلاً گفتمان تحول را مقام معظم رهبری در حوزه ها مطرح کردند و یک عده از طلاب جوان دنبال این حرف را گرفتند و الان ثمره آن را می بینیم که فقه معاصر تشکیل شد، کتاب های درسی به مرحله اصلاح رسید و همچنان نیز این گفتمان پیش می رود.
مسئول دفتر حفظ و نشر آثار رهبر انقلاب اسلامی در قم گفت: گفتمان صرفه جویی، جمعیت، مقاومت و دفاع از فلسطین به‌گونه ای شده که مردم با آن ارتباط گرفته اند و وقتی گفتمان سازی صورت گرفت عملاً دولت را هم ملزم می کند که همراهی نماید. برای مثال در مسئله اربعین ابتدا گفتمان سازی نشده بود و هیچ امکاناتی وجود نداشت ولی وقتی گفتمان سازی شد و مردم به سمت کربلا حرکت کردند، دولت ها هم پای کار آمدند، اتوبان ساختند و زیرساخت فراهم کردند؛ بنابراین گفتمان سازی دولت را مجبور می کند که همراه باشد.
وی گفت: اگر گفتمان ساده زیستی را عرف کنیم مسئول دولت و نماینده مجلس مجبور می شود که ولو تصنعی خودش را با آن گفتمان تطبیق دهد.
حجت‌الاسلام والمسلمین صلح میرزایی ادامه داد: مشکل ما این است که ما در یک کشور فئودالی و شاهنشاهی زندگی کرده ایم و همیشه منتظریم از بالا کسی به ما دستور دهد تا ما کاری را انجام دهیم، در حالی که مقام معظم رهبری اختیار عمل را به خود جوانان دادند تا کار را شروع کنند.
