به گزارش خبرنگار خبرگزاری حوزه، پیش نشست همایش آثار جهانی فرهنگ و شعائر حسینی با عنوان «شعائر حسینی و آثار تمدنی و علمی آن» عصر شنبه ۲۵ فروردین به همت دبیرخانه انجمن ها و قطب های علمی حوزه و معاونت پژوهش مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه با همکاری کمیته فرهنگی و آموزشی اربعین حسینی در سالن انجمن‌های علمی حوزه در قم برگزار شد.
محمدرضا ضیایی با ارائه مقاله‌ای با عنوان «همگرایی در زیارت اربعین به مثابه گفتمان تمدنی انقلاب اسلامی» در این نشست زیارت اربعین را یک پدیده درون مذهبی دانست که ابتدای شکل‌گیری آن را باید در اعتقادات شیعی جستجو و پیگیری کرد.
ضیایی با اشاره به اینکه سابقه پیاده‌روی اربعین به سال‌های نخستین شهادت امام حسین (ع) برمی‌گردد، گفت: از نخستین زائران اربعین می‌توان از جابر ابن عبدالله انصاری نام برد که در اربعین اول شهادت آن حضرت در کربلا حضور پیدا کرد.
وی افزود: از آن زمان است که پیاده‌روی اربعین امام حسین (ع) آغاز شده و بنی هاشم هر ساله به صورت پیاده به آن اقدام نموده‌اند و در قرون مختلف در میان شیعیان رایج بوده و در قرون اخیر توسط علمای شیعه در نجف اشرف این سنت حسنه پیگیری شد. اما آنچه که امروزه شاهد راهپیمایی زیارت اربعین هستیم، در واقع از آثار و برکات انقلاب اسلامی است.
ضیایی با بیان اینکه زیارت اربعین به سبک راهپیمایی امروزی آن مولفه‌ها و عناصر و شاخصه‌هایی دارد که می‌تواند به عنوان گفتمان تمدنی انقلاب اسلامی مطرح شود، گفت: یکی از آن شاخصه‌ها تجلی وحدت در اربعین حسینی است.
وی با اشاره به اینکه وحدت اجتماعی یکی از ارکان تمدن اسلامی به شمار می‌رود، گفت: در همین راستا است که نخستین اقدام نبی اکرم (ص) در مدینه ایجاد وحدت اجتماعی بود که در ضمن منشور مدینه آن را شکل داد و زمینه‌ساز تمدن اسلامی گردید و این وحدت اجتماعی اکنون در اربعین حسینی تجلی پیدا می‌کند.
ضیایی شاخصه دوم راهپیمایی اربعین را شکل‌گیری هویت جمعی اسلامی دانست و گفت: هویت و تمدن رابطه‌ای نزدیک و تنگاتنگ دارند. می‌توان گفت هویت و تمدن همزاد یکدیگرند و وقتی هویت جمعی شکل بگیرد تمدن در پی دارد.
وی افزود: وقتی پیامبر گرامی اسلام (ص) مبعوث شدند و هویت جدیدی تحت عنوان هویت اسلامی به وجود آوردند می‌بینیم که بعد از چهار قرن نه تنها تمدن اسلامی با تمدن ایران و روم رقابت می‌کند بلکه از آن دو پیشی می‌گیرد.
ضیایی شاخصه سوم راهپیمایی اربعین حسینی را برپایی مراسم دینی دانست و گفت: اساسا زیارت اربعین یک مراسم است که خود مراسم می‌تواند زمینه‌ساز شکل‌گیری تمدن باشد. از ویژگی‌های یک مراسم انجام اعمال خاص است که این ویژگی در پیاده‌روی مراسم اربعین وجود دارد.
وی خاطرنشان کرد: در واقع مراسم موجبات حراست از ارزش‌های خاص و انتقال آن ارزش‌ها به نسل‌های بعدی می‌شود و با تداوم مانایی این ارزش‌ها است که هویت و وحدت گروه تحقق می‌یابد.
ضیایی عشق و محبت به امام حسین (ع) را شاخصه دیگر موجود در راهپیمایی زیارت اربعین برشمرد و افزود: میلیون‌ها نفر با عشق و علاقه در آن گرمای آتشین به سوی حرم حضرت حرکت می‌کنند که نشان از عشق آنان به حسین است.
ضیایی در تکمیل مطلب فوق با بیان اینکه تمدن شکل‌گرفته در اربعین در نقطه مقابل تمدن غرب قرار دارد افزود: تمدن اسلامی دارای یک مرکز قدسی است که آن مرکز قدسی می‌تواند پیامبر اسلام (ص) و مکه باشد و در مراسم اربعین حسینی این مرکز قدسی حرم حضرت امام حسین (ع) است که میلیون‌ها عاشق به طرف آن حرکت می‌کنند. در حالی که غرب در مسیر تقدس‌زدایی حرکت می‌کند اما تمدن اسلامی از امور قدسی حراست می‌کند.
وی مردمی بودن راهپیمایی اربعین را از شاخصه‌های مهم آن توصیف کرد و گفت: اساسا تمدن بدون مردم شکل نمی‌گیرد. اگر مردم انگیزه حرکت به پیش نداشته باشند تمدنی شکل نخواهد گرفت. این مردم هستند که زمینه ظهور و بروز تمدن را شکل می‌دهند و اربعین نیز یک حرکت کاملا مردمی است.
ضیایی در پایان ارائه‌ی خود، فرامذهبی بودن، فراملی بودن و وجود روحیه‌ی تعاون و همکاری که یکی از گفتمان‌های تمدنی انقلاب اسلامی است را از دیگر شاخصه‌های مهم موجود در راهپیمایی زیارت اربعین برشمرد که نقش پررنگی در شکل‌دهی تمدن انقلاب اسلامی خواهند داشت.
انتهای پیام
