به گزارش خبرگزاری حوزه، محمدهادی فلاح زاده، در دوازدهمین وبینار تخصصی «حج ابراهیمی؛ از توحید تا برائت»، با اشاره به اینکه حج یکی از شعائر الهی است و ارکان آن بر محور توحید قرار دارد بیان کرد: حاجیان در حج، تمام تعلقات دنیاییشان را کنار گذاشته، لباس احرام پوشیده و با خدای خود راز و نیاز میکنند. از ابتدای حج که همان محرم شدن است تا بقیه موارد، میبینیم که تمام حاجیان باید در یک جا جمع شوند و اعمال خود را انجام دهند. این اعمال با لباس واحد، شعار واحد و در مکان واحد انجام میشود. بنابراین تمام ارکان حج بر محور توحید استوار است.
عضو هیئت علمی دانشگاه ادیان و مذاهب بیان کرد: یکی از کارکردهای حج ایجاد وحدت در بین مسلمانان است چرا که این افراد از کشورهای مختلف با نژادها و سلایق مختلف گرد هم جمع آمده و این جمع واحد، وحدت بین مسلمان را عینیت میبخشد. حج، عرصه تلاقی اندیشههای گوناگون است. حج علاوه بر وحدت موجب رشد افکار و اندیشههای عالم اسلام و ترویج تفکرات مختلف در عرصه جهانیست. اینها همه کارکردهای وحدتگرایانه حج است که نهایتاً به برائت از مشرکین میانجامد.
عضو هیئت علمی دانشگاه ادیان و مذاهب ادامه داد: حج زمینه ساز تشکیل امت واحده است. اسلام مرز جغرافیای ندارد اما تفکرات متفاوتی در بین مسلمانان ممکن است وجود داشته باشد. حج توان این را دارد تا این امت واحده را تشکیل و جامعه اسلامی را در کنار هم قرار دهد. البته باید توجه داشت که مسلمانان باید تقوای الهی داشته باشند. اگر تقوای الهی و رشد تفکر اجتماعی نباشد وحدت شکل نخواهد گرفت.
فلاح زاده بیان کرد: کار دیگر حج تقویت هویت اجتماعی مسلمانان است. هویت اجتماعی نیز نقش بسیار بسزایی در تقویت هویت اسلامی خواهد داشت. حج بهعنوان قلب تپنده در اسلام بوده که این قلب تپنده در رگهای جوامع اسلامی تزریق میشود. اگر بخواهیم به حج بهعنوان یک عمل وحدتگرایانه بنگریم باید بگوییم یک نمایشِ عملِ نمونه است که در جای دیگری نمیتوانیم مشاهده کنیم. این نمایشِ عملِ نمونه به صورت خودجوش بوده و مسلمانان ضامن اجرای هر چه بهتر آن هستند.
وی گفت: نکته دیگر بحث ارعاب دشمنان است. امت اسلامی خواه ناخواه دشمنانی دارد که این دشمنان مترصد فرصت هستند تا به آن ضربه بزنند. حج نشانه حیات جامعه اسلامی و عظمت اسلام است. در حدیثی از امام صادق (ع) میخوانیم که فرمود: «لایَزَالُ الدِّینُ قَائِماً مَا قَامَتِ الْکَعْبَةُ»؛ این دین برپاست تا آن زمانی که کعبه برپا باشد. برپایی دین وابسته به حضور مسلمانان و مؤمنان است.
این استاد دانشگاه ادامه داد: حج باعث تزریق معنویت به سیاست میشود. همچنین این معنویت باعث قدرت اسلام میشود. وقتی که ما قدرت اسلامی را وابسته به این تجمیع دانستیم، این جمع باعث احیای هویت اسلامی خواهد شد. آیه ۱۰۳ سوره آل عمران «وَاعتَصِموا بِحَبلِ اللَّهِ جَمیعًا وَلا تَفَرَّقوا ۚ وَاذکُروا نِعمَتَ اللَّهِ عَلَیکُم …»؛ به دو مسئله اشاره دارد. یکی تمسک به حبل الله و دیگری رعایت وحدت کلمه است. حج تمرینی برای صلح و ثبات است. حج صلح و امنیت عمومی را به مسلمانان تزریق میکند و خداوند میفرماید: مَنْ دَخَلَهُ کَانَ آمِناً. بنابراین حج عرصه تمرین قانونمداری است. فرد اگر حج را درست درک باشد و معنویتش را نهادینه کرده باشد میتواند در عرصه اجتماع نیز قانون مدار باشد.
عضو هیئت علمی دانشگاه ادیان و مذاهب بیان کرد: حج هویت بخش، انسجام بخش، تقویت کننده روحیه مقاومت در برابر مشرکین، امنیت آفرین و تهدیدی علیه استعمار غرب است. امام خمینی (ره) درباره رسالت حج میفرمایند: «رسالت سیاسی حج برائت از مشرکین است». پس با توجه به مسائل سیاسی جهان اسلام برائت از آمریکا و اسرائیل در رأس برائت از مشرکین خواهد بود. امروزه میبینیم که رژیم کودککش صهیونیستی و حامیان غربیاش چه جنایتهایی را در غزه انجام میدهند و چگونه برخی که داعیهدار جهان اسلام هم هستند در برابر این جنایات سکوت کردهاند. امام خمینی (ره) در سخن دیگری میفرمایند: «کسانی که به حج میروند به وظیفه خود که همان برائت از مشرکین است عمل کنند». ممکن نیست حجاج ما به حج بروند و دست به تظاهرات علیه استکبار جهانی نزنند.
فلاح زاده در پایان افزود: با توجه به گستردگی ارتباطات در جهان امروز باید گفت که حج نیز یک شبکه گسترده ارتباطی بین مسلمانان است. این شبکه ارتباطی میتواند در عرصه انتقال دانش، انتقال وضعیت مسلمانان، انتقال مشکلاتشان و آگاهیبخشی نسبت به دشمنان اسلام فعالیت گستردهای داشته باشد. حقوقدانان باید در ایام حج بنشینند و نسبت به وظایف حقوقی که جهان اسلام برای آنها تعیین کرده است در دفاع از حل مشکلات مسلمانان راهکارهای حقوقی برای استیفای حقوق مسلمانان بدهند. جامعه شناسان نیز باید جامعه اسلامی را تحلیل کنند و ببینند که آیا جریان فرهنگی غرب در حال تزریق فرهنگ خود در جوامع اسلامی هستند یا خیر؟ چراکه مهمترین نهاد در عرصه اجتماعی نهاد خانواده است. دیگر نهادها از درون نهاد خانواده تشکیل میشوند، به همین دلیل باید جامعهشناسان بنشینند و ببینند که چه چیزی بر سر خانواده مسلمان و جامعه اسلامی آمده است. همچنین باید وکلا نیز با بررسی ابعاد حقوقی جنایات رژیم صهیونیستی و آمریکا در غزه گامی برای حمایت از مظلومان بردارند. در یک کلام حج و برائت از مشرکین در متن این مناسک قرار داد و جامعه اسلامی باید یکپارچه شعار برائت از مشرکین و مستکبران را در سرزمین وحی سر بدهد و آن را تبدیل به برنامه عملیاتی کند.