یکشنبه ۶ آبان ۱۴۰۳ - ۰۹:۱۷
یادداشت | پیشینه حاکمیت ایران بر جزایر سه‌گانه

حوزه/ گزارش‌های تاریخی یونانیان و رومی‌ها و سفرنامه‌های پیش از اسلام حکایت از فارسی بودن ساکنان تمام سواحل و جزایر خلیج فارس دارد. اسناد و سنگ‌نبشته هخامنشی (جزیره خارک) که در جزیره خارک کشف شد یک نمونه از این موارد است.

خبرگزاری حوزه | حجت الاسلام والمسلمین حسن خرمی آرانی از اساتید حوزه در یادداشتی به موضوع حاکمیت ایران بر جزایر سه‌گانه پرداخت و نوشت:

حاکمیت ایران بر جزایر سه‌گانه بوموسا، تنب بزرگ و تنب کوچک ریشه در دوره‌های پادشاهی هخامنشی، اشکانی و ساسانی دارد. در این دوران، نظم و امنیت ایرانی بر سراسر پهنه آبی خلیج پارس و جزایر آن حاکم بود.

پیشینه حاکمیت جزایر سه‌گانه

گزارش‌های تاریخی یونانیان و رومی‌ها و سفرنامه‌های پیش از اسلام حکایت از فارسی بودن ساکنان تمام سواحل و جزایر خلیج فارس دارد.

اسناد و سنگ‌نبشته هخامنشی (جزیره خارک) که در جزیره خارک کشف شد یک نمونه از این موارد است.

کتیبه خط میخی خارک با اندازه ۲۰ در ۳۰ سانتی‌متر بر روی سنگ مرجانی بومی جزیره نوشته شده است و تاج حک شده بر آن نشانگر حاکمیت و حضور مؤثر امپراتوری پارس بر جزایر دارد. این کتیبه یگانه و بی‌نظیر در سال ۱۳۸۶ هنگام هموارسازی و ساخت جاده‌ای در جزیره خارک به‌طور تصادفی پیدا شد.

در کنار کتیبه، آثاری از محل گردآوری آب شیرین و بازمانده‌های پلکان دسترسی به آن دیده می‌شود که امروزه خشک شده است. همچنین، کتیبه در سایه یک درخت بزرگ «لیل» یا انجیر معابد قرار دارد.

کتیبه از شش سطر تشکیل شده که دربردارنده شش واژه به خط و زبان فارسی باستان متداول در عصر هخامنشی است. در پیرامون صخره نشان‌های میخی دیگر که گاه بسیار محو و ناخوانا هستند، دیده می‌شود. این سنگ نوشته خط میخی منحصر به فرد در اثر رها شدن بدون حفاظت، توسط عوامل مرموز تخریب شد ولی با استفاده از تصاویر گرفته شده از آن چند خط بازخوانی شده است که در عبارتی امده است:

این دریا که از سند تا فارس ادامه دارد و به جناوه، مهروبان، سیراف و عبادان (آبادان) ختم می‌شود، در میان همه سرزمین‌ها با نام فارس خوانده می‌شود زیرا مملکت فارس(ایران) از همه کشورها آبادتر و پیشرفته تر بوده و پادشاهان آن همه کرانه‌های دور و نزدیک این دریا را تحت کنترل خود دارند. به روزگار گذشته پادشاهان فارس بزرگ‌تر و قوی‌تر بوده‌اند و هم در این روزگار، مردمان پارس برهمه سواحل و کرانه‌های این دریا"حاکمیت دارند.

نقشه‌ها و گزارش‌ها

علاوه بر نقشه‌ها و اسناد و گزارش‌های ارائه‌شده از سوی دولتهای ایران و بریتانیا در تایید مالکیت ایران بر جزایر سه‌گانه، اسناد بسیاری نیز در همین خصوص وجود دارد که از سوی سایر کشورها تهیه شده است.

ذیلا به بخشی از این اسناد و نقشه‌ها و گزارشها که در دوره قاجاریه تهیه شده‌اند اشاره می‌گردد.


۱ـ ام. نیبور، افسر مهندس و پژوهشگر دانمارکی، به دنبال پژوهشهای میدانی که در سالهای ۱۷۹۰ـ۱۷۹۱ در خلیج‌فارس انجام داده است، نتیجه پژوهش خود را در کتابی به نام «مسافرت به عربستان و کشورهای شرق» در سال ۱۷۹۲ منتشر ساخت. در این پژوهشها به حاکمیت ایران بر سراسر خلیج‌فارس و اقدامهای تنبیهی علیه سرکشان کرانه‌های عمان، اشاره شده است.


۲ـ در نقشه ایران که توسط دانویل، رئیس انجمن جغرافیادانان دربار فرانسه، تهیه گردیده، جزایر تنب و بوموسی به رنگ سرزمین ایران مشخص شده‌اند.


۳ـ در نقشه جدید امپراتوری ایران، که در سال ۱۷۹۴.م توسط دانویل ترسیم شده، جزایر تنب و بوموسی به رنگ سرزمین ایران مشخص شده‌اند.


۴ـ در اوایل صده نوزدهم میلادی دو نقشه توسط مهندسان و نقشه‌برداران آلمانی، یکی در سال ۱۸۰۴.م و دیگری در سال ۱۸۱۱.م، به چاپ رسید که در هر دو، جزایر تنب و بوموسی به رنگ ایران مشخص شده‌اند.


۵ـ هامز پورگستال، شرق‌شناس و جهانگرد سرشناس آلمانی، در پژوهشهایی که درباره ویژگیهای جغرافیایی و ساختار سیاسی و اجتماعی ایران انجام داد و آن را در کتابی به نام «خاطرات ایران» در سال ۱۸۲۴.م چاپ و منتشر کرد، جزایر تنب و بوموسی را در قلمرو حاکمیت ایالت فارس، ذکر کرده است.


۶ـ در نیمه دوم قرن نوزدهم میلادی نقشه‌ای توسط آ. پتیزمان، نقشه‌بردار آلمانی، تهیه شده که در سال ۱۸۵۷.م چاپ و منتشر گردیده است. در این نقشه جزیره‌های تنب و بوموسی به رنگ کرانه ایران رنگ‌آمیزی شده‌اند.


۷ـ در اطلس جهانی که در سال ۱۸۷۷.م از سوی فرانسه چاپ و منتشر شده، جزیره‌های تنب و بوموسی به رنگ ایران (بنفش) رنگ‌آمیزی گردیده‌اند.


۸ـ ادوارد استاک، پژوهشگر امریکایی در سال ۱۸۸۴.م، کتابی به نام «شش‌ماه در ایران» چاپ و منتشر کرده است. در این کتاب، نقشه‌ای از ایران چاپ شده که در آن، جزیره‌های تنب و بوموسی به رنگ سرزمین ایران مشخص شده‌اند.


۹ـ در سال ۱۸۸۵.م، نقشه‌ای از سوی امریکاییها چاپ و منتشر گردیده که در آن، جزیره‌های تنب و بوموسی به رنگ کرانه ایران رنگ‌آمیزی شده است.


۱۰ـ در اوایل صده بیستم میلادی بهره‌برداری از خاک سرخ جزیره بوموسی از سوی یک بازرگان اهل بندر لنگه به شرکت آلمانی Messr. Work - Haus منتقل گردیده پس از آشکارشدن این انتقال، دولت انگلستان با آن مخالفت کرد و نامه‌هایی میان ایران، آلمان و انگلستان رد و بدل شد. در این مورد دولتمردان برلین و روزنامه‌های آلمانی، حقوق مسلم ایران بر بوموسی را تایید نموده و اقدامهای بریتانیا را غصب حقوق مشروع ایران اعلام کردند.


۱۱ـ تزارهای روسیه جزایر تنب و بوموسی را متعلق به ایران می‌دانستند و در نوشته‌های خود از این جزیره‌ها به‌عنوان بخشی از سرزمین ایران نام برده‌اند. در زیب جلد پانزدهم دایرةالمعارف بزرگ که دولت روسیه تزاری در سال ۱۹۰۹.م در مسکو آن را چاپ و منتشر کرده است، در نقشه پیوست آن، جزیره‌های تنب و ابوموسی به رنگ خاک اصلی ــ ایران ــ ترسیم شده‌اند.

کشمکش‌ها بر سر سه جزیره خلیج فارس است؛ جزیره‌هایی که حالا متعلق به خاک ایران است، اما امارات متحده عربی بر مالکیت آن ادعا دارد.

سه جزیزه استراتژیک ،بوموسی وتنب بزرگ وکوچک، گرچه متعلق به ایران است لکن سیاست مداران شیاد غرب بر اساس تز تفرقه بینداز حکومت کن هر چند گاهی دم از ادعا هایای واهی می زنند.

قرن بیستم، کشمکش‌ها در مورد سه جزیره بار دیگر بالا گرفت. اهمیت این سه جزیره از نظر جغرافیایی باعث شده است که اهمیت زیادی برای کشورهای اطراف خلیج فارس و البته اروپایی‌ها و امریکایی داشته باشد. نقشه‌ ایران در بسیاری از دوره‌های تاریخی نشان می‌دهد که این سه جزیره متعلق به ایران بوده‌اند.

اروپایی‌ها قرن‌ها پیش وقتی متوجه این اهمیت شدند، به منطقه آمدند. پرتغالی‌ها در زمان صفویان جزایر این دریا را اشغال کردند و حدود ۸۰ سال بر آن مسلط شدند. ایران با کمک انگلیس توانست در سال ۱۶۰۲ میلادی جزایر را آزاد کند. پس از تسلط انگلیس بر خلیج فارس، تاریخ این جزایر با کشمکش‌های مختلف بر سر مالکیت آن رقم خورد.

راس الخیمه و شارجه دو بندر در امارات متحده فعلی هستند که در سال ۱۹۴۰، سه جزیره را با حمایت انگلستان از ایران گرفتند.

انگلستان در سال ۱۹۷۱ میلادی یا همان ۱۳۵۰ خورشیدی اعلام کرد نیروهای نظامی خود را از خلیج فارس خارج می‌کند، روند خروج انگلیس مدتی طول کشید و در نهایت با دخالت نیروهای نظامی ایران سه جزیره پس گرفته شد. همزمان دعوا بر سر جدا کردن استان چهاردهم ایران یعنی بحرین هم بالا گرفت. شورای امنیت سازمان ملل پیشنهاد رفراندوم را در این مورد داد که نتیجه آن، جدایی بحرین از ایران بود. لکن طبق اسناد تاریخی، جزایر سه گانه مربوط به ایران بوده : خلیج فارس خانه ماست و جزایر سه گانه، طبق اسناد بین المللی جزایرسه گانه ایرانی بوده، و ایرانی خواهند بود و مراجع بین المللی از جمله سازمان ملل متحد، این موضوع را تایید کردند.

انتهای پیام./

اخبار مرتبط

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha