به گزارش خبرگزاری حوزه، حجت‌الاسلام والمسلمین غلامرضا حیدری ابهری، نویسنده کتاب کودک و نوجوان با بیان اینکه باید قبل از هر چیز شوق به مطالعه کتاب را در نسل جدید ایجاد و تقویت کنیم، اظهار داشت: آنچه مسلم است اینکه ترویج کتابخوانی نیازمند بهره‌گیری از شیوه‌های خلاقانه فرهنگی و رسانه‌ای است به‌خصوص در ارتباط با نسل جدید که ما حتی نباید از ظرفیت‌ها و قابلیت‌های فضای مجازی در این راستا غافل شویم.

وی افزود: از سوی دیگر نباید از اهمیت تربیت خانوادگی در این باره غافل شویم به این معنا که در خانه و خانواده‌ای که کتاب حضور دارد و نسبت به مطالعه کتاب از سوی اعضای خانواده اهتمام وجود دارد، آن خانه مثل گلستانی است که اهل آن با هم گلاویز نمی‌شوند و با هر لحنی با یکدیگر صحبت نمی‌کنند بلکه به عقلانی فکر کردن و رفتار بر اساس دانش دعوت می‌شوند. از سوی دیگر مسلم است خانواده‌ای که کتاب یار مهربان آنهاست از افراد بد دور می‌شوند، چون کتاب رنگ و بویی دارد که رفتارها و آدم‌های مثبت را جذب و آدم‌های بد را دور می‌کند.

ارزش مطالعه کتاب در آموزه‌های دینی

نویسنده و پژوهشگر مسائل فرهنگی همچنین گفت: در اهمیت کتاب و کتابخوانی همین بس که همه انبیای الهی دارای معجزه بوده‌اند، اما معجزه‌ی آخرین پیامبرخدا کتاب است و این حاوی پیام بسیار مهمی برای همه ماست که به کتاب و نوشتن اهمیت لازم را بدهیم، ضمن آنکه با مراجعه به کلام اهل‌بیت (ع) به‌خوبی متوجه می‌شویم مهم‌ترین ابزار برای انتقال اندیشه، فکر و دفاع از حق و حقیقت، کتاب است و یکی از نشانه‌های سعادت و خوشبختی افراد یک جامعه میزان انس آنها با کتاب و کتابخوانی است.

وی خاطرنشان کرد: جای بسی تأسف است که انسان می بیند در برخی خانواده ها، کتاب مهجور و غریب است و حال آن که کتابخوانی به تربیت بهتر افراد در بستر خانواده کمک شایان توجهی می کند که نباید از اهمیت و ضرورت آن غافل شد.

لزوم آشنا کردن نسل جدید با مفاهیم دینی با ابزار کتاب

وی با بیان این که بی شک یکی از رسالت‌های نویسنده کودک به‌خصوص در جامعه اسلامی این است که در بستر کتاب، بچه ها را با مفاهیم دینی و متعالی به خوبی آشنا کند، ابراز داشت: بنده کتابی دارم با عنوان "همه می‌گن بسم‌الله" که در این اثر هر کدام از افراد در مشاغل مختلف اعم از پزشک و نانوا و کشاورز و معلم و ...، کارشان را با نام و یاد خدا آغاز می‌کنند و به این طریق و بر اساس زبان و فهم کودکانه کوشیده‌ام که حضور خدا در ذهن کودک تقویت شود.

حجت الاسلام حیدری ابهری تأکید کرد: به هر صورت آنچه مهم است اینکه در تبیین معارف دینی و الهی نخست به سن و اقتضائات کودکان و نوجوانان توجه شده و در وهله بعد به تبیین ویژگی‌های خداوند و اولیای الهی با زبان ساده بپردازیم به‌ نحوی که بچه ها پیش از هر چیز با کتاب احساس نزدیکی و صمیمیت داشته باشند.

برنامه ریزی منسجم و هدفمند برای ترویج فرهنگ مطالعه

نرجس شکرزاده، پژوهشگر حوزه علمیه خواهران نیز با بیان این که ترویج فرهنگ کتابخوانی نیازمند همراهی مردم و خانواده ها و البته فعالیت مدیران و مسئولان فرهنگی جامعه در زمینه فراهم کردن زیرساخت‌های مناسب در این باره است، گفت: گرچه در مناسبت هایی چون هفته کتاب و کتابخوانی، هزینه هایی در راستای اجرای برنامه های ترویجی صورت می گیرد اما باید همه این ها هدفمند باشد چرا که ما قبل از هر چیز نیاز به برنامه مدون و منسجمی داریم، نه این که تشکل ها و نهادها همچون جزایر دورافتاده از هم عمل کنند و در نهایت به آن چه که می خواهیم نرسیم.

وی افزود: به عقیده بنده در این خصوص بهره گیری از نقطه نظرات و پیشنهادهای نخبگان فکری و فرهنگی، نویسنده ها و اهالی رسانه می تواند بسیار راهگشا باشد به شرط این که این ایده ها و پیشنهادات بعد از بررسی دقیق و کارشناسانه عملیاتی شود نه این که فقط در حد حرف و وعده باقی بماند.

پژوهشگر حوزه علمیه خواهران همچنین گفت: از سوی دیگر اینکه می‌بینیم شمارگان کتاب در کشور ما نسبتاً در حد پایینی قرار دارد، البته زمینه ها و دلایل مختلف فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی دارد از جمله اینکه هنوز هم فرهنگ مطالعه و کتابخوانی در بین قشر وسیعی از جامعه چندان نهادینه نشده که در این باره ما باید با ابزارهای رسانه‌ای و فرهنگی این خلأ و کمبود را جبران نماییم.

ضرورت حمایت فرهنگی دولت از خانواده ها

شکرزاده ادامه داد: در عین حال باتوجه به شرایط اقتصادی جامعه لازم است که دولت و به طور خاص وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به شیوه های مختلف همچون برگزاری نمایشگاه های عرضه کتاب توأم با تخفیف و ارایه بن کتاب و ... حمایت های لازم را از خانواده ها در جهت ترویج فرهنگ کتابخوانی به عمل آورد

وی بیان داشت: البته به عقیده من، خود خانواده‌ها نیز باید بدانند وقتی کیفیت کار بالاتر رود قیمت هم طبعاً افزایش پیدا می‌کند و نباید در خرید کتاب نگاه بیش از حد صرفه‌جویانه داشته‌باشند؛ متأسفانه گاه مشاهده می‌کنیم که خانواده‌ها هزینه‌های بسیار و غیر ضروری در زندگی دارند، اما وقتی به کتاب می‌رسند احساس می‌کنند که این هزینه‌ها نباید انجام شود و حال آنکه خرید کتاب و مهمتر از آن مطالعه آن نقش بسیار مهمی در رشد و ارتقای فرهنگی و اخلاقی جامعه دارد.

پژوهشگر حوزه علمیه خواهران یادآور شد: از سوی دیگر نباید از این نکته هم غافل شد که کسی که کتاب خوان است به شکل ناخودآگاه و غریزی به‌دنبال علاقه‌اش می‌رود اما با این حال باید توجه کرد که معرفی کردن کتاب‌های خوب و مفید و جذاب در فضای مجازی و نیز از طریق تبلیغ چهره به چهره، یک ضرورت انکارناپذیر به خصوص در زمانه فعلی محسوب می شود.

از ظرفیت تلویزیون نهایت استفاده را ببریم

این پژوهشگر و فعال فرهنگی افزود: به‌ویژه در این راستا باید از ظرفیت تلویزیون به شکل حداکثری بهره برد، کما اینکه در یک برنامه‌ای وقتی یک کتاب تبلیغ و معرفی می‌شود، روزهای پس از پخش آن برنامه به عینه می‌بینیم که بچه‌ها به‌دنبال خرید کتاب و یا امانت گرفتن آن از کتابخانه‌ها هستند، به‌نحوی که خوب یادم هست وقتی کتاب "روی ماه خدا را ببوس" نوشته آقای مصطفی مستور اولین بار در یک برنامه تلویزیونی معرفی شد، بعد از آن شاهد استقبال خوب مخاطبان از جمله بچه‌های نسل جدید از این اثر بودیم.

عادت شیرین کتابخوانی؛نشانه سبک زندگی سالم

حجت الاسلام سید محمود موسوی حسب، نویسنده و پژوهشگر حوزوی نیز بر این نکته تأکید کرد که هر چند قبول داریم در قیاس با کتاب، رسانه‌های صوتی و تصویری و فضای مجازی جذابیت بیشتری برای بچه‌ها دارند اما با این حال چنانچه ما بتوانیم از همان دوران کودکی بچه‌ها را با کتاب مأنوس کنیم و به‌خصوص والدین خودشان اهل مطالعه باشند، همین مسأله موجب می شود که به‌تدریج سرانه مطالعه در جامعه ما افزایش پیدا کند و لذا باید هر چه بیشتر و بهتر روی نسل جدید و انس آنها با کتاب و کتابخوانی سرمایه‌گذاری کنیم.

وی با اشاره به این که یکی از تأکیدات بسیار زیاد رهبر عزیزمان در حوزه مسایل فرهنگی و اجتماعی، ناظر به تشویق ایشان به ترویج فرهنگ مطالعه در بین اقشار و سنین مختلف جامعه است، افزود: کتاب و کتابخوانی یکی از مؤلفه‌های قابل توجه در بُعد فرهنگیِ سبک زندگی سالم است که باید این مهم از سوی فعالان رسانه‌ای و هنرمندان و اقشار تأثیرگذار به‌عنوان یکی از اولویت‌ها به‌درستی دنبال شود.

وی با بیان این که مطالعه باید به یک عادت شیرین و جذاب برای مردم و به‌ویژه نسل جدید تبدیل شود، گفت: اینکه چرا فرهنگ کتابخوانی در جامعه ما به نسبت دهه‌های قبل تا حدودی ضعیف شده، دلایل و علل مختلفی دارد که باید به‌طور جدی مورد توجه و نقد و بررسی قرار گیرد، چه آنکه آسیب شناسی در این خصوص ما را به راهکارهای مناسبی می‌رساند، با این حال به تعبیر یکی از اساتید علم ارتباطات، جامعه ما در حال حاضر به یک جامعه شبکه‌ای تبدیل شده که مبتنی بر ارتباطات با محوریت فضای مجازی است و در چنین فضایی، کمتر میل و گرایش به فرهنگ مکتوب و کتاب‌خوانی به شیوه سنتی وجود دارد.

وی ادامه داد: اشتیاق و علاقه افراد برای حضور در شبکه‌های اجتماعی و پیام رسان ها و میل افراطی عده‌ای برای دیده شدن در این فضا یا مطلع شدن از همه مباحث روز جامعه، موجب بروز یک رویکرد سطحی در فضای مجازی شده و حال آن که ما برای ترویج فرهنگ مطالعه به‌عنوان یکی از مولفه‌های سبک زندگی نیاز داریم که در این باره یک سری تغییرات فرهنگی از طریق فعالیت‌های رسانه‌ای صورت پذیرد.

گزارش: سید محمد مهدی موسوی