به گزارش خبرگزاری حوزه، در ابتدای این مراسم، دکتر عباس برومند اعلم، معاون پژوهش و فناوری دانشگاه مذاهب اسلامین گفت: اعضای هیئت تحریریه مجله از چهره‌های وزین و صاحب‌نام و محترم به لحاظ علمی در ساحت فعالیت‌های این حوزه هستند. من از حیث مسئولیتی که دارم این بشارت را می‌دهم که بیش از ۸۰ درصد کار شماره دوم این مجله نیز به اتمام رسیده و بر اساس برنامه‌ریزی صورت گرفته تا اسفند ماه شماره دو هم بر اساس ضوابط کمیسیون نشریات وزارت علوم منتشر خواهد شد تا بتوانیم رتبه علمی لازم را از این کمیسیون اخذ کنیم. با توجه به اینکه استانداردهای مورد نظر به دقت رعایت شده و با ظرافت کامل سعی شده که این مجله با توجه به ماهیت و ویژگی‌هایش ورود به رتبه‌بندی و نمایه بین‌المللی اسکوپوس را هم داشته باشد.

در ادامه، دکتر محسن جوادی استاد دانشگاه قم و رئیس پژوهشگاه فرهنگ هنر و ارتباطات گفت: از این جهت جای مسرت است که دانشگاه بین‌المللی مذاهب اسلامی به موضوع مهم الهیات عملی توجه کرده و قصد دارد این نشریه را در یک سطح بین المللی عرضه کند که جای تقدیر و تشکر دارد.

وی به تبیین موضوع الهیات عملی پرداخت و گفت: به نظرم تقسیم الهیات به عملی و نظری نیز از نوع تقسیمات قیاسی فلسفی است ولی هر الهیاتی عملی است. الهیات برای این است که در عمل تغییر ایجاد شود. در نهایت خداشناسی و کیهان شناسی و انسان شناسی بحث‌های عملی‌شان توصیه‌ها و هنجارهایی است که در واقع شرح و بیان از وضعیت نظام ارزشی زندگی میدهند که آنها نیز عملی هستند. بنابراین حتی وقتی قرآن راجع به تاریخ بشر صحبت می‌کند که یک بحث مثلاً نظری است برای این است که چیزی به انسان یاد بدهد و افق نگاهش و عملش را تغییر دهد بنابراین هر بحث نظری الهیاتی اقتضائات عملی دارد، یعنی بازخوردی عملی دارد.

دکتر جوادی ادامه داد: اگر الهیات این تغییر را در فرد ایجاد نکند واقعا الهیات نیست بلکه فرد تنها دانشی یاد گرفته است، مثلا بعضی‌ها منکر وجود خدا هستند اما الهیات را خوب می‌دانند. بسیاری از فیلسوفان دین هستند که ملحد بوده‌اند یعنی به لحاظ نظری به این حوزه آشنایی دارند ولی التزامی ندارند. بنابراین الهیات حتی در بحث نظری‌اش عملی است. بخش عمده الهیات عملی مربوط به رویه‎هاست، مربوط به اجرایی کردن این فرایندهاست به خصوص در سطح اجتماعی یعنی شما به لحاظ الهیات و اخلاق نظری می‌دانید که دروغ بد است ولی الهیات عملی بخش اصلی کارش این است که از همه ظرفیت‌های علمی همچون روان‌شناسی، جامعه‌شناسی و ... استفاده کند، تا این را محقق سازد، یعنی چالش‌های زندگی راستگویانه را بررسی کند و حلش کند و از اینجاست که پای خیلی چیزا به الهیات عملی باز می‎‌شود و آن را تبدیل به علمی میان رشته‌ای می‌کند، که بگوید مثلا چه چیزی خوب است چه چیزی بد است، اخلاق یک بخشی از الهیات عملی است. ولی بخش دیگر الهیات عملی این است که این را چگونه محققش کند، وقتی پای تحقق وسط می آید، پای انسان و جامعه وسط می آید، انسان شناسی، جامعه شناسی و روانشناسی لازم است، و همچنین پای شبهات و اشکالات و چالش‌ها وسط می آید.

وی افزود: مانع آن خیلی از آدم‌ها هستند مثلاً می‌گویند این خوب است این بد است، ولی نمی‌توانند در زندگی شان آن را پیاده کنند، چرا؟ زیرا در ذهنشان مشکل و مانع و چالش هست. الهیات عملی در غرب، ریشه در مسیحیت داشت، یعنی ریشه در مفهوم مراقبت و آئین کشیشی داشت، و بیشتر از اینکه فقط بگوید که چه چیزی خوب است، دنبال آن بود که با زندگی مردم و مشکلات آنان درگیر شود و می‌خواست کمک کند که آنها حل شود. در بسیاری از سخنرانی‌ها بحث اخلاق گفته می‌شود ولی در واقع اتفاق اخلاقی کم واقع می‌شود، اهمیت در آن است که در حوزه فردی و اجتماعی آن عملی شود. حضور خداوند در ذهن آدمی می‌شود الهیات نظری، ولی حضور خداوند در معرفت‌ها، دید، نگرش‌ها و بینش‌های آدمی می‌شود الهیات عملی، پس الهیات عملی اقتضائاتی دارد. در کتاب علل گرایش به مادی گری شهید مطهری، مطرح می‌کنند که دو نوع الحاد یا کفر وجود دارد، یک نوع الحاد اعتقادی است، ولی یک نوع الحاد، عملی است، و زندگی شخص مؤمن با شخص غیرمؤمن فرقی ندارد، مثلا او هم به دنبال پول و قدرت است.

رئیس پژوهشگاه فرهنگ هنر و ارتباطات با بیان اینکه مشکل اصلی در الهیات عملی همین است، یعنی الهیات را در زندگی عملی به کار بست و این الزامات و اقتضائات زیادی دارد، گفت: فقط با گفتن و توصیه کردن مشکلات حل نمی‌شود. فارابی فیلسوف فوق العاده بزرگی است و هنوز هم اگر کسی را می‌خواهند در دنیا از جهان اسلام اسم ببرند، فارابی است. وی حتی الهیات نظری را در ذیل الهیات عملی می آورد. مخصوصا در بحث مدینه فاضله. بنابراین بنده انتشار مجله الهیات عملی را بسیار اتفاق مبارکی می دانم و در واقع گام اول است. مخصوصا در این راستا دوستانی مانند آقای دکتر شاورانی زحمت بسیاری کشیدند. این در واقع نهالی تازه کاشته شده است و حتی شبیه این مجله را در جهان اسلام ندیده ام. امیدوارم انشالله فرصت خیلی خوبی باشد و دانشگاه بین المللی مذاهب اسلامی می تواند این کار بزرگ را پیش ببرد.

در ادامه دکتر محمد جواد شمس سردبیر مجله الهیات عملی گفت که الهیات در اصل، همان الهیات عملی است و در سیره بزرگان دین بر الهیات عمل خیلی تاکید می‌شود. آیه «و ما خلقت الجن والانس الا لیعبدون» تاکید بر الهیات عملی دارد، ولی متاسفانه امروز، واقعا الهیات عملی و کاربردی از جامعه ما به شدت رخت بر بسته است. اگر چیزی گفته می‌شود در حد همان توصیه‌هاست. یکی از جاهایی که الهیات عملی نمود زیادی دارد، عرفان اسلامی است. مثلا بزرگانی مثل غزالی در کیمیای سعادت و احیا علوم الدین یکی از کارهایی که انجام داده است، همین بحث تلفیق نظر و عمل هست و ارائه راه‌های عملی است، مثلاً در بحث مهلکات، یعنی آنچه که باعث هلاک انسان می‌شود را می‌گوید و سپس راه‌های نجات انسان را ارائه می‌کند. این در سنت ما بوده است. در کلام حضرت علی جمله ای آمده است که اشاره به الهیات عملی دارد: «مِنْ کَفَّارَاتِ الذُّنُوبِ الْعِظَامِ، إِغَاثَةُ الْمَلْهُوفِ وَ التَّنْفِیسُ عَنِ الْمَکْرُوبِ» می‌فرماید که از کفاره های گناهان بزرگ، به فریاد رسیدن ستمدیدگان و نیازمندان و شاد کردن و گره گشائی از غمگینان است.

سخنران بعدی، دکتر رضا اکبری استاد دانشگاه امام صادق بود. ایشان یادآوری کرد که چند سال پیش بود که دکتر جوادی که معاون وقت وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی بود، بحث الهیات عملی را مطرح کرد و سپس ما یک همایش بین‌المللی را طراحی کردیم. در زمان کرونا بود و بیشتر نشست‌ها به صورت برخط برگزار شد و آنجا معلوم شد که این مسئله چقدر گسترده است. پیگیر بودیم که این مساله را ادامه دهیم. در زمان گذشته، قبل از این برنامه رونمائی، وقتی دکتر شاورانی به بنده خبر داد که مجله‌ای در حال تاسیس است با نام الهیات عملی، بسیار شاد و مشعوف شدم. فکر می‌کنم دانشگاه بین المللی مذاهب اسلامی یک مرکز بسیار خوبی هست برای اینکه الگوهای دیگر را هم ادامه بدهند، مانند برگزاری کارگاه‌ها و استادان مربوط را از کشورهای دیگر دعوت کنند و حتی استادان دانشگاه بین‌المللی مذاهب اسلامی، به کشورهای دیگر بروند و گام اول هم کشورهای اسلامی منطقه هستند. من از استعاره شجره طیبه استفاده می‌کنم؛ زیرا اولین کاری که می‌کند این هست که سایه اندازیش برای اطراف خودش است و میوه‌هاش نیز برای اطراف خودش است و کم کم جاهای دیگر را نیز پوشش می‌دهد. بنابراین این درخت طیبی که اینجا غرس شده است، بتواند، در گام اول همین اطراف خودمان را تحت پوشش قرار بدهد و سایهاندازی کند. این اتفاق کاملا روی داده است. می‌شود گروه‌های مطالعاتی دانشجویی را فعال کرد و خود دانشجویان بعضی از مسائلی را که در کشور ما مطرح است و نیازمند نگاه‌های الهیاتی هست، مد نظر قرار بدهند. در جلساتی شروع به پرسش و پاسخ بکنند ایده‌هایشان را به مشارکت بگذارند و نوآوری داشته باشند.

در این مراسم از زحمات دکتر سیدعباس صالحی رئیس دانشگاه بین‌المللی مذاهب اسلامی و وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی برای به بار نشستن مجلـه الهیـات عملی دانشگاه بین‌المللی مذاهب اسلامی تقدیر شد.

انتهای پیام