خبرگزاری حوزه | از زمانی که دولت سیزدهم لایحه «حمایت از خانواده از طریق ترویج فرهنگ عفاف و حجاب» را تنظیم و به مجلس ارائه کرد، افراد متعدد سیاسی و فرهنگی از طیف‌های مختلف فکری و نهادهای متعدد خارجی تا سازمان ملل با بیانات مختلف، مخالفت خود را نسبت به آن ابراز کردند و اکنون که این لایحه به تصویب نهایی رسیده و در شُرف اجراست، این مخالفت‌ها شدت گرفته است.

تهاجم دشمنان ایران اسلامی و خائنان در لباس دوست به این لایحه جای تعجب ندارد، چراکه اقتضای دشمنی همین است که هر آنچه به سود کشور و ملت باشد، با آن مخالفت کنند؛ اما مخالفت اندیشمندان وطنی و دوست‌داران خودی قابل تامل است و نیازمند توجه به محاسن و ضرورت موضوع است.

۱. ضرورت تنظیم‌گری حجاب از منظر فلسفه سیاسی

اندیشمندان از جمله فیلسوفان اسلامی با تقریرهای مختلف از ضرورت زیست جمعی انسان‌ها سخن گفته‌اند. روشن است که دادوستد منافع و خدمات در زیست اجتماعی نیازمند تنظیم‌گری است؛ چرا که اگر زمام امر به دست یکایک انسان‌ها باشد، هر یک دوست دارند از انواع و اقسام منابع طبیعی و خدمات انسانی به نحو حداکثری بهره‌مند شوند. اما ناگفته روشن است که تحقق چنین فرضی در کوتاهترین زمان ممکن، به نزاع آدمیان و در نهایت فروپاشی زیست جمعی منتهی خواهد شد. اینجاست که ضرورت تشکیل نهاد حکومت برای تنظیم‌گری روابط اجتماعی هویدا می‌شود.

حاکمان بیش از هر چیزی نیازمند قوانینی مستحکم و روشن‌اند که به سامان آوردن زیست جمعی در گرو پای‌بندی افراد جامعه به آن قوانین است. فیلسوفان سیاسی درباره ویژگی‌های قوانین حاکم بر زیست جمعی و منبع وضع این قوانین سخن گفته‌اند؛ بنا بر فلسفه سیاسی اسلام، نرم‌افزار اداره جامعه توسط این حکومت مبتنی بر احکام دین اسلام است. حاکمان اسلامی اجازه ندارند امور کشور را صرفا بر اساس رأی شخصی خود یا دستورالعمل فلان نهاد بین‌المللی یا کنوانسیون منطقه‌ای یا ... اداره کنند، بلکه برای تنظیم روابط اجتماعی متعدد در ساحتهای مختلف اقتصادی، حقوقی، تربیتی، سیاسی و ... تنها قوانین دین اسلام مرجعیت دارند. و درست به همین جهت است که قوانین مصوب از سوی نمایندگان مجلس نیز باید توسط شورای نگهبان به‌مثابه اسلام‌شناسان بررسی، و عدم مخالفت آنها با احکام اسلامی تأیید شود.

امور انسانی به طور معمول وجوه فراوانی دارند. انتخاب نحوه پوشش توسط انسان‌ها نیز یک کنش اختیاری و امری آشکار و محسوس است که ریشه در اموری پنهان دارد. نحوه پوشش هر فرد تاحدود زیادی بیانگر ذهنیات، باورها و گرایشها و عواطف اوست. باورها و گرایشها اموری باطنی‌اند که تغییر و هدایت‌گری نسبت به آنها نیازمند اقدامات فرهنگی و نرم است، اما تنظیم‌گری در عرصه پوشش اجتماعی یک امر جمعی است که نیازمند وضع قانون از سوی حکومت است. یکی از امور اجتماعی در جوامع بشری نحوه پوشش انسان‌ها در روابط اجتماعی و مواجهه با یکدیگر است.

به همین جهت، در همه جوامع بشری قوانینی برای این موضوع وجود دارد و هیچ کشوری نیست که برای نحوه پوشش افراد هنگام حضور در جامعه ضابطه و قاعده‌ای نداشته باشد. ضابطه و قاعده پوشش در روابط اجتماعی را قوانین اسلامی معین می‌کند. میزان الزامی پوشش در مناسبات جمعی، حجاب اسلامی است. از این‌رو قوانین کشور باید مبتنی بر آن وضع شود.[i]

۲. ضرورت تنظیم‌گری حجاب از منظر نظریه فرهنگی

حجاب، یکی از عرصه‌های «باخت فرهنگی» و یکی از زمینه‌های نمادینِ «تهاجم فرهنگی» است که از سال‌های آغازین دهۀ هفتاد آغاز و به صورت تدریجی‌، تداوم یافت و به وضع کنونی رسید. حجاب، یکی از زمینه‌های نمادینِ تهاجم فرهنگی بود و در پی آن، مجموعه‌ای از «ساخت‌شکنی‌های فرهنگی» پدید آمد. رفته‌رفته، حجاب از معیارهای دهۀ شصت، فاصله گرفت و دهه‌به‌دهه، افت و افول یافت، و به گونه‌ای مرحله‌به‌مرحله طراحی شد که در جامعه، چندان حس مقاومت و واکنش شکل نگیرد. بسیاری، به دیدۀ اهمّیّت و اولویّت به حجاب نگاه نمی‌کردند و اهتمام به آن را نشانۀ سطحی‌اندیشی و ظاهرنگری می‌پنداشتند، اما در حقیقت حجاب، یک تکۀ نمادین از «سبک زندگی» است و خودبه‌خود، تکه‌های متناسب و همگون با خویش را تولید می‌کند. تغییر حجاب، به معنی تغییر در لایه‌های دیگر سبک زندگی است و این‌گونه نیست که اگر این لایه، استحاله و مسخ شود، لایه‌های دیگر، همچنان برقرار بمانند. سستی در حجاب، تساهل در نمادهای دینیِ دیگر را به دنبال خواهد داشت؛ بلکه حتی تزلزل در عقاید و باورها را نیز به همراه خواهد داشت.

در تجربۀ سیاستی و مدیریّتیِ گذشته، نه جنبۀ نمادین حجاب، فهم شد و نه همبستگی آن با لایه‌های دیگر سبک زندگی. سیر تدریجیِ ضعف حجاب نشان می‌دهد که این روند، در هیچ نقطه‌ای متوقف نخواهد ماند و همچنان پیشروی خواهد کرد.

در گذشته، گمان می‌شد که وضعیّت کنونی، نهایت و غایت است و روند در همین نقطه، متوقف خواهد ماند، اما خطوط قرمز، یکی پس از دیگری، درنوردیده شدند و داستان «ضعف حجاب»، به «کشف حجاب» رسید. نه‌فقط حجاب، بلکه همۀ عرصه‌های فرهنگی در طول دهه‌های گذشته، دچار سطحی از «ولنگاری» بوده‌اند؛ کارگزاران فرهنگ، عدّه‌ای «دیوان‌سالارِ محافظه‌کار» بوده‌اند که طرح و تدبیری در دست نداشته‌اند و کلّیّات سیّال و بی‌خاصیّتی را به عنوان برنامۀ فرهنگی ارائه کرده‌اند.

در برخی از دولت‌های بعد انقلاب، اقتصاد و توسعۀ اقتصادی، جایگاه بالایی داشت و روحیۀ «عمل‌گرایی» صرف سبب شده بود که به ارزش‌ها و مقوله فرهنگ بی‌توجهی شود. آن‌دولت‌ها به‌شدّت، «اقتضایی» و «موقعیّتی» می‌اندیشیدند و دربارۀ فرهنگ و از جمله حجاب نیز، می‌کوشیدند در میانه بنشینند و از خود، چهره‌ای که در ذیل گفتمان تهاجم فرهنگی قرار می‌گیرد، نسازند. اما در برخی دیگر از دولت‌ها، بازاندیشی فرهنگی زیربنای روشنفکری داشت؛ روشنفکریِ شبه‌دینی که می‌خواست از طریق توسعۀ سیاسی، طرح دموکراسی‌سازی را در ایران اجرا کند.

یکی از شاخه‌های اصلیِ طرح دموکراسی‌سازی، فرهنگ بود. براین‌اساس، اندیشۀ «تساهل‌وتسامح» به‌عنوان کلیدواژۀ این دولت‌ها شایع گشت. این تعبیر، ترجمۀ اصطلاح تلرانس است که بی‌تفاوتی و رواداری در برابر عقاید و رفتارهایی که از نظر دیگران، ناصواب پنداشته می‌شوند را دربرمی‌گیرد. نیروهای فکریِ اصلاحات، تلاش می‌کردند که تساهل‌وتسامح را با مدارای اسلامی، تطابق بدهند، اما حقیقت این است که تساهل‌وتسامح، ریشه در «نسبی‌اندیشیِ ارزشی» داشت؛ چنان‌که به طور کلّی، ارزش‌ها را واقعی نمی‌انگارد و به همین سبب، اغماض در مقابل ارزش‌های دیگران را تجویز می‌کند.[۲]

۳. ضرورت تنظیم‌گری حجاب از منظر مقام معظم رهبری

در اندیشه رهبر انقلاب کشف حجاب، هم «حرام شرعی» است، هم «حرام سیاسی» (آیت‌الله‌خامنه‌ای، در دیدار مسئولان نظام، ۱۴۰۲/۱/۱۵). کشف حجاب، از یک سو، خلاف شرع است و بدین‌جهت، حرام شرعی، و از سوی دیگر، خلاف قانون و بدین‌جهت، حرام سیاسی. این بیان نشان می‌دهد که در ضرورت و قطعیّت حجاب، کمترین تردیدی وجود ندارد و مسأله، قابل‌تقلیل به سلیقه و پسند نیست. استناد همزمان به شرع و قانون، و صدور حکمت حرمت، حاکی از آن است که مسألۀ حجاب، قابل‌مصالحه نیست و باید برای تحقّق آن، قاطعانه ایستاد.

رهبر انقلاب تصریح کرده است که امام خمینی، در اوّلین هفته‌های انقلاب، مسئلۀ حجاب را به‌صورت «الزامی» و «قطعی» بیان کردند؛ جزو کارهای اوایلِ امامِ راحل این بود و حالا هم حل خواهد شد (آیت‌الله‌خامنه‌ای، در دیدار مسئولان نظام، ۱۴۰۲/۱/۱۵). این ارجاع تاریخی، نشان‌گر آن است که مسألۀ حجاب، جزو مسلّمات و قطعیّات فرهنگیِ انقلاب است و نباید در برابر آن، عقب‌نشینی کرد. اگر امام خمینی در همان هفته‌های آغازین پیروزی انقلاب، بر این امر هویّتی تأکید کرد و آن را طلبید، یعنی امروز نیز به طریق اولی نباید نسبت به آن، تساهل و تسامح داشت.

رهبر انقلاب می‌گوید دشمن با «نقشه» و «برنامه» وارد مسألۀ حجاب شده و ما هم باید با برنامه و نقشه وارد بشویم؛ یعنی «کارهای بی‌قاعده و بدون‌برنامه» نباید انجام بگیرد (آیت‌الله‌خامنه‌ای، در دیدار مسئولان نظام، ۱۴۰۲/۱/۱۵). حضور هوشمندانه و موذیانۀ دشمن در این مسأله، تقابل هوشمندانه و زیرکانۀ ما را می‌طلبد و باید با محاسبه و مداقه و تأمّل، واکنش را طراحی کرد. وجود نقشه و برنامه در طراحی دشمن، به این معنی است که دشمن، حساب‌نشده و دفعی، تصمیم نگرفت و مدّت‌ها پیش، زمینه‌سازی و مقدّمه‌چینی کرده بود و عوامل و متغیّرهای گوناگونی را در کنار یکدیگر قرار داد تا چنین نتیجه‌ای را به دست آورد. دشمن، قطعه‌هایی را در نظر گرفته بود و به‌صورت نامحسوس، این قطعه‌ها را به‌تدریج در کنار یکدیگر چید و در لحظۀ نهایی، به غرض خود دست یافت.

کنشگری‌های سطحی و محاسبه‌نشده و دفعی، نمی‌توانند راه‌گشا و مولّد باشند، بلکه چه‌بسا، دستاویزی را فراهم کنند. البته اینک باید از تعلل‌ها و انفعال‌ها و عقب‌نشینی‌ها سخن گفت و نه از شتابزدگی؛ چون بخشی از زمان، از دست رفته است. بعضی می‌گویند فضا را امنیّتی نکنید؛ ما هم موافقیم. تا آنجایی که ممکن است، فضای کشور نباید امنیّتی بشود؛ امّا «کار فرهنگی» در جای خودش قرار دارد و «کار قضائی و امنیّتی» هم در جای خودش (آیت‌الله‌خامنه‌ای، ، ۱۴۰۱/۷/۲۰).

نمی‌توان هیچ‌یک از این دو را به نفع دیگری، حذف کرد؛ چون هر یک، در پاسخ به اقتضا و ضرورت خاصی است. پس صدور حکم کلّی و بسنده‌کردن به یک سازوکار، خطاست. البته روشن است که همواره، اصالت و تقدّم، از آنِ مواجهۀ فرهنگی است و باید کوشید از طریق سازوکارهای نرم و شناختی و تربیتی، به اصلاح اجتماعی پرداخت، اما در بعضی موارد نیز باید به‌ناچار، اقدام‌های سخت و تنبیهی را در دستورکار قرار داد. جامعه، هم تعلیم می‌خواهد و هم تأدیب، هم ایجاب و هم سلب، هم نفی و هم اثبات. به باور رهبر انقلاب، خیلی از کسانی‌که کشف حجاب می‌کنند اگر بدانند که پشت این کاری که می‌کنند چه کسانی هستند، به‌قطع این کار را انجام نمی‌دهند. خیلی از اینها کسانی هستند که اهل دین و تضرّع و گریه و دعا هستند، ولی توجّه ندارند که چه کسی پشت این سیاستِ رفعِ حجاب و مبارزۀ با حجاب است؛ «دستگاه‌های جاسوسی دشمن»، دنبال این قضیّه هستند (آیت‌الله‌خامنه‌ای، در دیدار مسئولان نظام، ۱۴۰۲/۱/۱۵).

ازاین‌رو، باید این پشت‌صحنه را آشکار و آشکارتر کرد و نشان داد که برخلاف تصوّر، این مسأله، درون‌خیز و خودجوش نیست و از بیرون، سازمان‌دهی و هدایت می‌شود. عیان‌سازی این پشت‌صحنه، موجبات ریزش جریان کشف حجاب را فراهم می‌کند و معادله را به نفع انقلاب، تغییر می‌دهد. کسانی‌که نسبت به کشف حجاب، مایل شده‌اند، باید بدانند که در حد عروسک‌های خیمه‌شب‌بازی نیروی بیگانه و معارض، فروکاهیده شده‌اند و این خودشان نیستند که انتخاب کرده‌اند، بلکه آنها برای ایفای نقش ضدفرهنگی، انتخاب شده‌اند و اینک حکم سیاهی‌لشکر بیگانگان را ایفا می‌کنند. هیچ انتخاب و خواست و اراده‌ای در میان نیست؛ این جریان به‌صورت سازمان‌دهی‌شده، از سوی مراکز امنیتی بیگانه، طراحی شده و هر کسی‌که در درون آن قرار بگیرد، بداند یا نداند، وجودش را به خدمت هدف‌های بیگانگان گمارده است.[۳]

۴. ضرورت تنظیم‌گری حجاب از منظر مراجع تقلید و علما

مراجع تقلید و علما و شخصیت های برجسته حوزه از طرح نور فراجا که اقدامی اجرایی و انتظامی درباره حجاب بود حمایت کردند که از آن می‌توان ضرورت تنظیم‌گری حجاب را فهمید.

حضرت آیت الله مکارم شیرازی: در مورد «طرح نور» سست نشوید و محکم ادامه دهید. ایشان از طرح نور تشکر کرد و گفت که با قوت این برنامه را ادامه دهید، حاشیه سازی نشود و احترامات رعایت شود، سست نشوید و محکم ادامه دهید و برای موفقیت نیروی انتظامی دعا کرد.

حضرت آیت الله نوری همدانی: برخورد با بی حجابی باید از صدا و سیما و از بدنه دولت و نظام اداری کشور آغاز شود. ایشان ترویج بی حجابی را یکی از مظاهر خلاف اسلام دانست و با انتقاد از برخی برنامه‌های صدا و سیما به این موضوع اشاره داشت که بر طبق آیه شریفه ۵۹ سوره احزاب: در قدم اول، برخورد با بی‌حجابی باید از صدا و سیما و به طور کل از بدنه دولت و نظام اداری کشور آغاز شود. این پذیرفته نیست که ما در جامعه به مردم تذکر دهیم و برخورد کنیم اما وضع حجاب بعضی از برنامه های صدا و سیما و محیط ادارات به شکل دیگری باشد. ایشان در ادامه افزود: حکم وجوب حجاب مشخص است و ما مسئولیت داریم این پوششی را که اسلام لازم دانسته رعایت کنیم، اما باید توجه داشت حجاب و عفاف دو مقوله متفاوت هستند و نباید این دو با یکدیگر خلط و اشتباه گرفته شود، چرا که خیلی ها شاید به جهت بی اطلاعی حجاب نداشته باشند اما عفاف دارند. باید توجه داشت ترویج فرهنگ حجاب با آگاهی بخشی و بیان صحیح همراه باشد.

حضرت آیت الله جعفر سبحانی با تاکید بر لزوم اجرای قانون عفاف و حجاب و لزوم توجه هر چه بیشتر به این موضوع مهم افزود: مقوله عفاف و حجاب باید به خوبی اجرا شود و رعایت این مهم در قم باید بیشتر مورد توجه قرار بگیرد.

آیت الله حسینی بوشهری: تمام دستگاه های ذیربط در زمینه حجاب و عفاف به تکالیف خود عمل کنند. رئیس جامعه مدرسین ضمن تقدیر از عملکرد فراجا در اجرایی کردن طرح نور و جلوگیری از گسترش بی حجابی به بیان نکاتی در خصوص این طرح پرداخت و از دستگاه های ذی‌ربط خواست که در این زمینه به تکالیف خود عمل کرده و با فراجا همکاری کنند.

آیت الله اعرافی: حوزه علمیه از «طرح نور» حمایت می‌کند. مدیر حوزه‌های علمیه با اشاره به اینکه همه باید به گونه‌ای تربیت شویم که قانون را رعایت کنیم، گفت: اقداماتی مانند «طرح نور» از جمله کارهای ویژه است که به عنوان حوزه از آن حمایت می‌کنیم و به طور ویژه از فعالیت های فراجا در عرصه امنیت اخلاقی تقدیر و تشکر داریم.

آیت الله حسینی خراسانی: رواج بی حجابی توطئه ای حساب شده از جانب دشمنان است. ایشان با بیان اینکه در خصوص آسیب های اجتماعی مباحث مفصلی از سوی فرمانده کل انتظامی مطرح شد، افزود: در خصوص ناهنجاری های اجتماعی گزارش خوبی ارائه شد و راهکارهایی نیز مطرح شد. عضو فقهای شورای نگهبان مشکل بی حجابی را توطئه حساب شده دشمنان با اهداف سیاسی بر ضد فرهنگ، اسلام، ایران و انقلاب تعبیر کرد و افزود: امیدوار هستیم خانواده های ایرانی با هوشمندی در مقابل این توطئه بایستند.

آیت الله محمدی عراقی: مسئله حجاب وظیفه‌ای فرهنگی و اجتماعی است. او اظهار داشت: بدترین ناامنی ها، ناامنی اجتماعی و اخلاقی است، و اگر پلیس وارد بحث حجاب شده از باب امنیت برای نوامیس مردم است؛ اما نباید غفلت شود که مسئله حجاب وظیفه‌ای فرهنگی و اجتماعی است.

آیت الله اراکی: ترویج بی حجابی هدف دشمنان انقلاب است. عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام گفت: هدف دشمنان نابود کردن استقلال زن ایرانی است؛ چراکه زن بی حجاب، زن مستقل و آزاده نخواهد بود و زنی خواهد بود که دربند شهوت و به دیگران و ارضای آنان است و باید زنان بی حجاب به این امر متوجه باشند. آیت الله اراکی بیان داشت: بسیاری از زنان و دختران بی حجابی که با پوشش نامناسب در انظار ظاهر می شوند، غالباً از روی بی توجهی به این گونه مسائل ذکر شده است و باید آنان بر خطر بی حجابی آگاه بوده و متوجه آن باشند و بدانند که بی حجابی و رواج آن در جامعه ایران اسلامی، هدف دشمنان انقلاب است که از این طریق می‌خواهند از زنان کشور ما به عنوان ابزار آلوده‌سازی جامعه اسلامی استفاده و بهره‌برداری کنند.

آیت‌الله رجبی: طرح نور با جدیت اجرا شود و تداوم یابد. آیت الله محمود رجبی رئیس موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) با اشاره به دلایل لزوم اجرای طرح حجاب و عفاف گفت: کسانی که با این طرح مخالف هستند یا نا آگاه هستند و یا از اتاق فکر دشمنان اسلام دستور گرفته‌اند. وی با ابراز تأسف از اینکه برخی بر اثر کج فهمی و نابخردی خود با دشمنان اسلام هم سو شده‌اند گفت: ما متأسف هستیم که برخی بر اثر کوته فکری خود سخنانی می‌گویند یا مواضعی می‌گیرند و هیچ توجهی به موازین دینی و شرعی حجاب ندارند؛ از سویی نیز اعتنایی به قوانین کشور ندارند. آیت‌الله رجبی با ابراز نگرانی شدید از به وجود آمدن هرج و مرج در جامعه تصریح کرد: اگر مقابله با قوانین وضع شده بخواهد به اشکال و انحاء مختلف صورت گیرد و این در جامعه مبنا شود، هرج و مرج و بی‌قانونی در جامعه وسعت پیدا می‌کند و از نظر منطقی و عقلایی برای جامعه بشری پذیرفته نیست. وی در توصیه‌ای برای بهتر انجام شدن طرح «نور» گفت: از دولت محترم تقاضا داریم از نهادهای تحت پوشش خود شروع کند؛ نهادهایی که موظف به رعایت قوانین دولتی هستند؛ این‌ها زیر مجموعه‌های دولت تلقی می‌شوند؛ این طرح می‌تواند با جدیت از بدنه دولت شروع شود و در سطح جامعه گسترش یابد. ایشان پشتیبانی همه علما و مردم را از قوای مجریه، قضائیه و مقننه در اجرای طرح نور خواستار شد و تصریح کرد: ما به این طریق می‌توانیم خواسته اسلام، قانون اساسی و قوانین مصرح کشور را جامه عمل بپوشانیم. ایشان در تأکید دوباره بر وظیفه مؤمنان، علما و مسئولان تصریح کرد: هر عده را طبق ویژگی‌هایی که دارد باید در جامعه اسلامی به وسیله روشنگری، آگاهی بخشی یا اعمال قانون، به صورت یکپارچه به مسیر اجرای قوانین اسلامی هدایت کرد.[۴]

۵. مشروعیت الزام حکومتی به مراعات حجاب شرعی

اقامه دین و تحقق اهداف آن هدف و وظیفه اصلی حکومت دینی است و حکومت دینی باید با ابزارهای خود از جمله وضع قوانین و الزام های حاکمیتی آنها را محقق کنند. وجود حجاب در جامعه و مقابله با بی‌حجابی برای رسیدن به اهداف دین ضروری است و اینکه رعایت حجاب حتی از روی الزام برای تحقق آن اهداف مؤثر است و کار فرهنگی و تربیتی به تنهایی برای رسیدن به این اهداف کافی نیست.

عده ای با الزام حکومتی بر حجاب مخالف اند. این عده پرچم آزادی خواهی بلند کرده اند و به لزوم انتخاب حجاب از جانب خود فرد تأکید میکنند؛ ولی به نظر می رسد اصل ماجرا به گونه دیگری است و آنچه در پس زمینه ذهنی این افراد وجود دارد که سبب مخالفت با الزام به حجاب می شود این است که برای بی حجابی آسیب اجتماعی جدی قائل نیستند و ضرر مهمی از ناحیه آن متوجه جامعه نمی دانند. شاهد مدعا این است که چنین افرادی معمولاً الزام حکومتی را در مواردی غیر از حجاب را که به ظاهر آزادی های طبیعی فردی را محدود می کند از قبیل قوانین راهنمایی و رانندگی، الزام به کمربند ایمنی و کلاه ایمنی و .... از حیث نظری می پذیرند و برای چنین مسائلی پرچم آزادی خواهی یا بسنده کردن به کار فرهنگی صرف را بلند نمی‌کنند.[۵]

نهی از منکر، تعزیر مرتکبین فعل حرام، حفظ سلامت اخلاقی و معنوی جامعه و جلوگیری از فساد، حفظ و ترویج بندگی، ایمان و دینداری، ایجاد امنیت و حفظ نوامیس، جلوگیری از سلطه کفار و جاری شدن اراده طاغوت و شیطان در جامعه، ضرورت اجتناب از نمادهای بیگانه و حفظ هویت جامعه اسلامی از جمله اهداف حکومت دینی است که نسبت به آن وظیفه دارد.[۶]

۶. ارتباط الزام به حجاب با رضایت مردم

گاهی گفته می شود که اگر اکثریت مردم راضی به اجرای حکمی توسط حکومت نبودند مشروعیت اجرای آن حکم زیر سؤال می‌رود.

در مقام پاسخ به این سؤال باید گفت:

اولاً: مردم در جامعه ما مسلمان و معتقد به حجاب هستند. گاهی دیده می‌شود که به بعضی نظر سنجی‌ها استناد می‌شود تا اثبات شود اکثریت مردم گرچه موافق حجاب هستند ولی با الزام به حجاب مخالفند. مهمترین اشکالی که به این استناد وجود دارد این است که مخاطبین این نظر سنجی‌ها نسبت به این که الزام به حجاب وظیفه شرعی حکومت است بی‌اطلاع هستند و نمی‌دانند الزام به حجاب توسط حکومت حکم خدا و و دین است و فکر می‌کنند، قرار است خودشان مصلحت سنجی کنند و بگویند آیا الزامی باشد یا خیر؛ و الا روشن است اگر با این فرض که الزام به حجاب هم مثل خود حجاب حکم خداست از مردم مسلمان نظر سنجی شود هیچگاه نتیجه مخالفت اکثریت با حکم خدا نخواهد بود.

ثانیاً: صرف مخالفت مردم با یک حکم یا قانون در حکومت اسلامی مشروعیت آن قانون و اجرای آن را زیر سؤال نمی‌برد. زیرا حتی اگر ما جزو کسانی باشیم که شرط مشروعیت دادن خدا به تشکیل و تحقق حکومت دینی را قبول مردم و پای کار آمدن آنان بدانیم این مسأله مربوط به اصل تشکیل حکومت است و اینکه وقتی حکومت دینی تشکیل شد وظیفه دارد اقامه دین کند و احکام خدا را اجرا نماید امری روشن است و هیچ دلیلی بر اینکه احکام و قوانینی که حکومت دنبال می‌کند هم مشروط به قبول اکثریت مردم باشند، وجود ندارد.

مضافاً به اینکه در منابع دینی هم ادله ای بر بطلان این ادعا وجود دارد:

واعْلَمُوا أَنِّی إِنْ أَجَبْتُکُمْ رَکِبْتُ بِکُمْ مَا أَعْلَمُ وَ لَمْ أُصْغِ إِلَی قَوْلِ الْقَائِلِ وَ عَتْبِ الْعاتبِ. (بحار الانوار، ج ۳۲ ص ۳۶)

بدانید که اگر دعونتان را اجابت کنم با شما چنان رفتار خواهم کرد که خود می دانم. نه به سخن کسی که در گوشم زمزمه می کند گوش فرا خواهم داد و نه به سرزنش ملامت گران خواهم پرداخت.

طبق این نقل امیر المومنین علیه السلام هنگامی که برای بیعت کردن با او آمده بودند می فرماید اگر قبول کنم آنطور که خود می‌دانم بر شما حکومت می‌کنم و به قول قائل و عتاب عتاب کننده گوش نمی‌دهم.

محمد بن یَحْیَی عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ بَعْضِ أَصْحَابِنَا عَنْ أَبَانِ عَنْ أَبِی بَصِیرٍ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا جَعْفَرِ یَقُولُ: وَ اللَّهِ لَوْ مَلَکْتُ مِنْ أَمْرِ النَّاسِ شَیْئاً لأَقَمْتُهُمْ بِالسَّیْفِ والسَّوْطِ حَتَّی یُطَلِّقُوا لِلْعِدَّةِ کَمَا أَمَرَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ. (الکافی، ج ۶ ص ۵۷)

به خدا سوگند اگر بخشی از زمام امور مردم را به دست می‌گرفتم آنان را با شمشیر و تازیانه و وادار می‌کردم که با عده زنان را طلاق دهند آن‌سان که خداوند متعال فرمان داده است.

طبق این روایت امام باقر می‌فرماید اگر کار دست من بود با شمشیر و تازیانه هم که شده مردم را مجبور می‌کردم تا طلاق را طبق قانون خدا انجام بدهند. و این مضمون در چند روایت بیان شده است.[۷]

۷. تزاحم با امور دیگر

امروز زیاد می‌شنویم که عده‌ای با الزام حکومت به حجاب از این جهت مخالفت می‌کنند که آن را سبب از دست رفتن امور مهم‌تر که حکومت موظف به آنهاست می‌دانند. اموری از قبیل موافقت عموم مردم با حکومت، وفاق، جلوگیری از نافرمانی های‌مدنی.

اولاً: در این زمینه نباید از قدرت رسانه ای دشمن و توانایی وارونه نشان دادن حقیقت و از کاه کوه ساختن توسط امپراطوری رسانه‌ای غافل شد. توهم تزاحم، توجیهی برای عمل نکردن حکومت به وظائفش نخواهد بود.

ثانیاً: ایستادگی بر وظائف و مبارزه با طاغوت همیشه همراه با مشکلات است و اینکه توقع داشته باشیم در این مسیر بدون نیاز به پایمردی و مقاومت بر سر ارزشها بتوانیم مسیر اقامه دین، و کفر به طاغوت را طی کنیم توقعی بی‌جاست. لذا نباید به هر مشکلی که در این راه اتفاق می‌افتد و هر هزینه‌ای که طاغوت تحمیل می‌کند به عنوان تزاحمات نگاه کرد که در این صورت تاکید فراوان آیات و روایات بر لزوم مقاومت و استواری ایمان بیهوده خواهد بود.

ثالثاً: شرطیت قدرت در تکلیف به این معنی نیست که کناری بنشینیم و شور بختانه عجز خود را نظاره گر باشیم هر کاری که با واسطه مقدور باشد وظیفه نسبت به آن ساقط نیست. امروز حکومت اگر احساس میکند که به خاطر تبلیغات رسانه‌ای دشمن و تسلط دشمن بر ذهنها و قلبها از طریق فضای مجازی و همراهی خواص با اهداف دشمن و تولید ادبیات وادادگی فرهنگی توسط اصحاب تریبون و ... اجرای وظائف و اقامه دین و ایستادگی بر هدف دچار هزینه هایی شده که ممکن است تزاحمانی ایجاد کند، باید به جهت به وجود آمدن قدرت و حفظ آن در انجام وظیفه این موانع را از سر راه بردارد و برای هر کدام از این مشکلات تدبیر لازم را اتخاذ نماید. نمی‌شود فضای مجازی را رها کرد و به هر کسی تریبون داد و فرماندهی ذهن و قلب جامعه را مستقیم و غیر مستقیم به دشمنان واگذار کرد و بعد با ادعای تزاحم دست از انجام وظائف و پیگیری اهداف برداشت.

رابعاً: مسأله حجاب صرفا مساله انجام یک تکلیف فرعی فردی توسط افراد در جامعه نیست تا هر امری که با آن تزاحم کرد را مهمتر از او قلمداد کنیم و از آن دست بکشیم.[۸]

۸. قوانین پوشش در خارج از کشور

در شهر بارسلونای اسپانیا، کسانی که بدون پیراهن و یا با لباس شنا در شهر تردد می‌کنند، بین ۱۲۰ تا ۵۰۰ یورو جریمه می شوند. برهنه یا تقریباً برهنه ۳۰۰ تا ۵۰۰ یورو، نیمه برهنه ۱۲۰ تا ۳۰۰ یورو جریمه می‌شوند. در بسیاری از مناطق جهان، شهروندان باید حدی از پوشش را رعایت کرده و در صورت تخطی، جریمه می‌شوند.[۹]

در آمریکا برهنگی در مقابل انظار عمومی خلاف قانون است، حتی اگر جلوی پنجره در خانه خود شخص باشد! و یا در حیاط خانه خود شخص باشد! و اگر در مقابل کودکان باشد جرم، مضاعف می‌شود! در ایالت لوییزیانا اگر اندام جنسی زن یا مرد آشکار باشد یا زنان بالاپوش نداشته باشند، در اولین ارتکاب ۳ سال حبس و ۲۵۰۰ دلار (معادل ۷۰ میلیون تومان) جریمه می‌شوند! در دومین ارتکاب ۳ سال حبس و ۵۰۰۰ دلار، و در بار سوم تا ۵ سال حبس برای مجرم در نظر گرفته می‌شود! البته برای نداشتن بالاپوش، زنان هنگام شیردادن از این حکم مستثنی هستند و جریمه نمی‌شوند! در ایالت می‌سی‌سی‌پی اگر شخص عمدا خود را برهنه کند، ۶ ماه حبس و ۵۰۰ دلار جریمه می‌شود. در ایالت مریلند ۳ سال حبس همراه با ۱۰۰۰ دلار جریمه. البته نکته مهم این است که این مجازات‌ها بدون در نظر گرفتن عنوان ((مجرم جنسی)) است که به حبس‌های بلند مدت محکوم می‌شود.[۱۰]

جمع‌بندی

سامان‌دهی و تنظیم‌گری قوانین مرتبط به حجاب و پوشش با توجه به فلسفه سیاسی، نظریه فرهنگی، بیانات مقام معظم رهبری، مواضع مراجع تقلید و علما، ادله مشروعیت الزام حجاب در حکومت دینی و عدم کفایت کار فرهنگی صرف و همچنین نگاه تطبیقی به سایر کشورها ضرورت دارد. از این‌رو لازم است در راستای وضع قوانین و مقررات این‌حوزه و اصلاح و تکمیل قوانین سابق اقدامات لازم انجام گیرد. به‌همین جهت لایحه «حمایت از خانواده از طریق ترویج فرهنگ عفاف و حجاب» که به تصویب مجلس نیز رسید اقدامی در خور ستایش است و لازم است مقامات اجرایی در حسن اجرای آن بکوشند و تمام ظرفیت‌های لازم در راستای تبیین ضرورت آن و ایجاد آمادگی همگانی و وفاق ملی برای اجرای آن و جلوگیری از سوءاستفاده‌های احتمالی دشمن و اضطراب‌های اجتماعی مردم صورت بگیرد. اما با کمال تاسف برخی از مقامات اجرایی و اشخاص فرهنگی نه تنها در راستای تبیین ضرورت آن و زمینه‌سازی روانی مردم تلاشی نمی‌کنند؛ بلکه زمینه اضطراب‌های اجتماعی را شعله‌ور می‌کنند.