به گزارش خبرنگار خبرگزاری حوزه از مشهد، نشست علمی مدرسه فجرانه با موضوع «نقد و بررسی نامه آیت‌الله قدیری به امام خمینی(ره) و پیامدهای اصولی آن» در مدرسه علمیه نرجس برگزار شد.

در این نشست علمی حجت‌الاسلام علی فرحانی به بررسی ابعاد فقهی و اصولی نامه آیت‌الله قدیری به امام خمینی(ره) و نیز تبیین اهمیت و پیامدهای این نامه در عرصه اجتهاد و فقه شیعی پرداخت.

حجت‌الاسلام فرحانی به شخصیت علمی و اجتهادی آیت‌الله قدیری اشاره کرد و با بیان اینکه ایشان از برجسته‌ترین شاگردان امام خمینی(ره) و از جمله مجتهدین بزرگ و صاحب‌نظر در عرصه اصول فقه بود، اظهار داشت: آیت‌الله قدیری نه تنها در نگارش تقریرات درس بیع امام خمینی(ره) نقش اساسی داشته، بلکه در بین علمای حوزه به عنوان یک اصولی فقیه شناخته می‌شود که نگاه فقهی عمیقی داشته و از افرادی نیست که اصول را کم‌فایده یا بی‌فایده بداند.

وی افزود: آیت‌الله قدیری از مجتهدینی است که به خوبی به قواعد و ابواب اصولی تسلط داشت و توانست با استناد به آن، در مسائل فقهی و اجتهادی نظر بدهد، به همین دلیل ایشان در پرسش از امام خمینی(ره) در مورد حلیت شطرنج، هیچ‌گونه ضعف استدلال اصولی نداشت که موجب اشتباه در پاسخ‌گویی گردد.

فضای عمومی و تحولات اصول فقه از زمان آخوند خراسانی تا امام خمینی(ره)

این استاد حوزه علمیه، به تحولات علمی و اصولی در تاریخ حوزه علمیه از زمان مرحوم آخوند خراسانی تا امام خمینی(ره) پرداخت و توضیح داد: از زمان مرحوم آخوند، اصول فقه به تدریج به سمت مباحث کلامی گرایش پیدا کرد و این گرایش تا زمان محقق خویی ادامه یافت، این در حالی بود که امام خمینی(ره) همچنان به اصول فقه به عنوان یک ابزار فقهی کاربردی نگاه می‌کردند که می‌توانست مسائل فقهی روز را حل کند.

حجت‌الاسلام فرحانی افزود: در نگاه امام خمینی(ره)، اصول فقه به‌طور خاص باید در خدمت فقه قرار گیرد و نه در قالب یک علم انتزاعی و کلامی، امام(ره) همچنان مانند شیخ انصاری و آیت‌الله بروجردی، به اصول فقه به عنوان ابزاری برای استنباط احکام فقهی در زندگی روزمره نگاه می‌کردند.

وی به جنبه‌های فلسفی و عرفانی امام خمینی(ره) اشاره کرد و ادامه داد: امام خمینی(ره) تنها یک فقیه نبودند، بلکه عارفی بزرگ و فیلسوفی برجسته بودند که اصول فقه را از دیدگاه توحیدی و عرفانی نیز بررسی می‌کردند، در نگاه امام(ره)، عالم به‌طور کامل در محضر خدا قرار دارد و اصول فقه باید با این دیدگاه توحیدی و عرفانی همراه باشد.

حجت‌الاسلام فرحانی ابراز کرد: این نگاه توحیدی، اصول فقه امام خمینی(ره) را به یک نظام فقهی جامع تبدیل کرد که توانایی پاسخ‌گویی به مسائل پیچیده و جدید زندگی بشر را دارد، در این نگاه هیچ‌گاه بشر در زمین رها نشده و علم و هدایت همیشه از جانب انبیاء به انسان‌ها منتقل شده است، امام خمینی(ره) بر این باور بودند که در دوران کنونی نیز باید از همان منابع قدیم فقه و اصول برای حل مسائل جدید استفاده کرد.

استاد حوزه علمیه، به چالش‌های فقهی معاصر اشاره کرد و گفت: یکی از مسائل اساسی که امروز در حوزه فقه با آن مواجه هستیم، حجم بالای مسائل مستحدثه است که در قرون گذشته وجود نداشت، از مسائل روانشناسی و تربیتی گرفته تا مسائل هنری و اجتماعی، فقه باید برای این مسائل جدید راه‌حل‌هایی پیدا کند.

وی با اشاره به دیدگاه امام خمینی(ره) در مورد استفاده از منابع فقهی، اظهار کرد: امام خمینی(ره) به هیچ عنوان معتقد به ایجاد منابع جدید فقهی نبودند، ایشان بر این باور بودند که می‌توان از همان منابع فقهی موجود برای پاسخ‌گویی به مسائل جدید بهره برد، همچنین در استنباط احکام فقهی، باید از روش‌های صحیح و اصولی استفاده کرد.

حجت‌الاسلام فرحانی به نامه‌های آیت‌الله قدیری به امام خمینی(ره) و پاسخ‌های ایشان نیز اشاره کرد و توضیح داد: امام خمینی(ره) در پاسخ به سوالات فقهی، همیشه به شناخت دقیق موضوعات توجه داشتند، به عنوان مثال در بحث حلیت شطرنج، امام خمینی(ره) معتقد بودند که فقیه نباید در دام سوالات بی‌پایه و بی‌محتوا بیفتد و باید با نگاه دقیق‌تری به مسائل فقهی پرداخته و پاسخ‌های علمی و اصولی بدهد.

حجت‌الاسلام فرحانی با تأکید بر اجتهاد فقهی امام خمینی(ره) به‌عنوان یک سیستم فقهی جامع و مبتنی بر اصول فقه توحیدی و عرفانی، بیان کرد: امام خمینی(ره) نه تنها در بعد فقهی، بلکه در تبیین مسائل جدید نیز توانست یک نظام فقهی جدید را پایه‌گذاری کند، این نظام فقهی نه تنها در مواجهه با مسائل فردی بلکه در مسائل اجتماعی و حکومتی نیز کارآمد است.

این نشست علمی با حضور جمعی از طلاب و علاقه‌مندان به مباحث فقهی و اصولی ادامه یافت و با پرسش و پاسخ‌های علمی به پایان رسید.

انتهای پیام. /