به گزارش خبرگزاری حوزه، حجت الاسلام علی‌رضا مکتب‌دار، سردبیر نشریه عربی الآفاق در یادداشتی تحلیلی به مقایسه میان تفکر انجمن حجتیه و تفکر امام خمینی (ره) پرداخت و نوشت:

در تاریخ معاصر ایران، دو جریان فکریِ مذهبی با رویکردهایی متضاد نسبت به «مسئولیت اجتماعی در عصر غیبت» شکل گرفت: اندیشهٔ انقلابیِ امام خمینی(ره) که انقلاب اسلامی را زنده نگه می‌دارد و تفکر ایستای انجمن حجتیه که همچون سنگی در برابر جریان پیشروی انقلاب ایستاد.

این یادداشت، تقابل این دو نگاه را واکاوی می‌کند.

۱. هستهٔ اختلاف: انتظار فرج یا ساختن فرج؟

انجمن حجتیه: محوریتِ «انتظار منفعلانه» برای ظهور امام زمان(عج) را تبلیغ میکردند. از نگاه آنها، هرگونه تلاش برای تشکیل حکومت دینی پیش از ظهور، «بدعت» و مخالف شرع است. این گروه حتی مبارزهٔ فعال با ظلم را نفی میکرد و معتقد بود جامعه باید در سکوت، منتظر فرج بماند.

امام خمینی(ره): مفهوم انتظار را «انتظار فعال» تعریف کردند. ایشان با استناد به حدیث «أفضل اعمال أمتی انتظار الفرج»، تأکید داشتند که انتظار واقعی، یعنی آماده‌سازی زمینهٔ ظهور با مبارزه با ظلم، استکبارستیزی و ایجاد حکومت عدل.

۲. تقابل در عرصهٔ عمل: انقلاب یا انفعال؟

موضع در برابر طاغوت:

انجمن حجتیه در دوران پهلوی، با شعار «مقابله با بهائیت»، از مبارزهٔ اصلی علیه شاه طفره رفت. حتی برخی اسناد نشان میدهد که این گروه گاهی برای حفظ ساختار خود، با رژیم پهلوی تعامل غیرمستقیم داشت.

امام خمینی(ره) اما با صدور فتوای تاریخی علیه کاپیتولاسیون و تأکید بر «مبارزه تا سرنگونی طاغوت»، پرچمدار انقلابی شد که ایستایی را برنمی‌تابید.

نگاه به ولایت فقیه:

انجمن حجتیه پس از انقلاب، علناً با اصل ولایت فقیه مخالفت کرد و آن را ناقصِ حکومت مهدوی دانست.

امام خمینی(ره) ولایت فقیه را «امتداد ولایت معصومین» و ضرورتِ حفظ اسلام در عصر غیبت معرفی کردند. ایشان فرمودند: «حکومت در نظر مجتهد واقعی فلسفه عملی تمامی فقه در تمامی زوایای زندگی بشریت است.»

۳. پیامدهای دو تفکر: فروپاشی یا استمرار انقلاب

انجمن حجتیه با ترویج سکوت در برابر ظلم، ناخواسته به توجیه‌گر وضع موجود تبدیل می‌شد. اگر این اندیشه غالب می‌گشت، امروز نه خبری از گام دوم انقلاب بود، نه از اقتدار منطقه‌ای ایران، و نه از شهدای مدافع حرم.

امام خمینی(ره) اما با تبدیل انتظار به «جنبش دائمی»، انقلابی را پایه‌گذاری کرد که نسلهای بعد را به جهاد علمی، مقاومت اقتصادی و مبارزه فرهنگی فراخواند. امام، تفکر مهدوی را از انزوا به عرصهٔ اجتماع کشاند.

۴. درس امروز: پویایی را انتخاب کنید!

تاریخ ثابت کرده است هرگاه تفکر ایستا (مانند انجمن حجتیه) در جامعه نفوذ کند، جریان انقلاب با چالشهایی مانند: ترویج بی‌عملی در برابر مشکلات اقتصادی، نقد انفعالیِ دستاوردهای هسته‌ای و موشکی، تقلیل گفتمان مهدویت به مراسمی شعاری روبه‌رو می‌شود؛ اما راه نجات، بازگشت به الگوی پویای امام خمینی(ره) است:

- انتظار را با پیشرفت علمی و فناوری گره بزنیم.

- در برابر زورگویان جهانی، از موضع قدرت مذاکره کنیم.

- عدالت‌خواهی را از شعار به عینیت تبدیل کنیم.

سخن پایانی:

انقلاب اسلامی زنده است چون ایستایی را مردود میداند. جوانان باید مراقب باشند که برخی جریانهای به‌ظاهر مذهبی، با شعارهای فریبنده، آب به آسیاب دشمن نریزند. آنها که میگویند فعلاً کاری نکنید تا حضرت بیایند، یا جاهلند یا خائن.

پس انتخاب با ماست: یا قانع شدن به «هرچه هست، همین است» یا حرکت به سوی «آنچه باید باشد.