خبرگزاری حوزه | خداوند متعال در قرآن کریم می فرماید:
«وَقُولُوا لِلنَّاسِ حُسْنًا.»۱
ترجمه:
«و به زبان خوش با مردم تکلّم کنید.»
شرح:
قرآن کریم و عترت برای ارتباط و محبت بین افراد اهمیت خاصی قائل است، از همین رو، انسان را به هر آنچه که باعث تقویت این ارتباط و محبت می شود سفارش نموده است. یکی از همین موارد، کلام نیکو به کار بردن است.
کلام نیکویی که می تواند بذر محبت را در دل افراد کاشته و ارتباط بینشان را استحکام بخشد.
اما در نقطه مقابله، کلام سوء و ناپسند نیز می تواند به ابزاری در دست شیطان تبدیل شده تا بذر کینه و نفاق را در دلها کاشته و پیوندهای دوستی و مودّت بین افراد را به دشمنی ها تبدیل کند.
چنانچه که در آیه دیگری از قرآن اینطور آمده است:
«وَقُلْ لِعِبادِی یَقُولُوا الَّتِی هِی أَحْسَنُ إِنَّ الشَّیْطانَ یَنْزَغُ بَیْنَهُمْ إِنَّ الشَّیْطانَ کانَ لِلْاءِنسانِ عَدُوّا مُبِینا.» ۲
«به بندگانم بگو: آنچه را که بهتر است بگویند. همانا شیطان، میانشان را بر هم می زند. راستی که شیطان برای انسان دشمنی آشکار است.»
امیرالمؤمنین علیه السلام نیز در این باب اینگونه بیان می کنند:
«سُوءُ اَلْمَنْطِقِ یُزْرِی بِالْقَدَرِ وَ یُفْسِدُ اَلْأُخُوَّةَ.» ۳
«بد زبانی، قدر و منزلت را لکّه دار می کند و برادری را از بین می برد.»
بنابراین اگر کسی خود را ملزم به شنیدن کلام الهی نکند، یعنی سفارش خداوند پیرامون حُسن خُلق را نادیده بگیرد، شیطان از این فرصت بهره جُسته و نه تنها شخص بد زبان را بی آبرو و بی منزلت می سازد، بلکه رشته های مودّت بین او و اطرافیانش را نیز از بین می برد.
لذاست که هر آنچه را که می تواند به عنوان ابزاری در دستان شیطان و ایادی او به کار گرفته شود را باید ترک کرد.
دلیل عقلی برای حُسن کلام و دوری از کلام ناپسند
اگر کسی از ما بپرسد که «در مواجهه با دیگران، آیا دوست دارید با کلام زیبا مورد خطاب واقع شوید، یا با کلماتی زشت و ناپسند»، پاسخ ما چه خواهد بود؟
مطمئناً هیچ کسی مشتاق و راضی به این نیست که دیگران با بی ادبی و گستاخانه با او سخن گویند. از همین رو، حال که در مورد شخص خودمان اینگونه توقع داریم، چرا در مواجهه با دیگران اینگونه نباشیم؟
امام باقر علیه السلام نیز این مطلب را اینگونه به ما گوشزد نموده اند:
«قُولُوا لِلنَّاسِ أَحْسَنَ مَا تُحِبُّونَ أَنْ یُقَالَ فِیکُمْ.» ۴
بهترین سخنی را که دوست دارید درباره شما گفته شود، به مردم بگویید.
سخن چو نیک نگویی هزار نیست یکی سخن چو نیکو گویی یکی هزار بود ۵
پی نوشت ها:
۱. سوره بقره، آیه ۸۳.
۲. سوره اسراء، آیه ۵۳.
۳. غررالحکم، ج ۱، ص ۴۰۲.
۴. تفسیر نورالثقلین، ج ۱، ص ۹۴.
۵. دیوان شمس.
تهیه شده در سرویس علمی - فرهنگی خبرگزاری حوزه
نظر شما