به گزارش خبرنگار خبرگزاری حوزه از کاشان، حجت‌الاسلام والمسلمین حبیب یوسفی، استاد مدرسه علمیه آیت‌الله یثربی در یادداشتی نوشت:

خطاب‌های قرآن کریم به مومنان (۲)

۲- یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اسْتَعِینُوا بِالصَّبْرِ وَ الصَّلاةِ إِنَّ اللَّهَ مَعَ الصَّابِرِینَ (۱۵۳) وَ لا تَقُولُوا لِمَنْ یُقْتَلُ فِی سَبِیلِ اللَّهِ أَمْواتٌ بَلْ أَحْیاءٌ وَ لکِنْ لا تَشْعُرُونَ . [سوره البقرة آیه‌های ۱۵۳ تا ۱۵۴]

ای افراد با ایمان از صبر (و استقامت) و نماز (در برابر حوادث سخت زندگی) کمک بگیرید (زیرا) خداوند با صابران است. و به آنها که در راه خدا کشته می‏شوند مرده نگویید، بلکه آنها زندگانند ولی شما زندگی آنان را درک نمی کنید.

توضیح: در برخی روایت‌ها منظور از صبر را روزه‌داری معرفی کرده‌اند بنابر این می‌شود با نماز و روزه از خداوند سبحان کمک خواست همانطور که حضرت زهرا(س) برای شفای امام حسن(ع) و امام حسین (ع) روزه نذر نمود و آنان شفا پیدا کردند.

«صبر» هرگز به معنی تحمل بدبختی‌ها، تَن دادن به ذلت و تسلیم در برابر عوامل شکست نیست، بلکه صبر و شکیبایی به معنی پایداری و استقامت در برابر هر مشکل و هر حادثه است. در قرآن مجید حدود هفتاد مورد از «صبر»، سخن به میان آمده‏ است. اساسا صبوری در امور مختلف به‌خصوص در عبادت، مصیبت، ترک معصیت و غیره پسندیده و ارزشمند است. «ان‌الله مع‌الصابرین» بنابر این بزرگان علم اخلاق برای «صبر» سه مولفه ذکر کرده‏اند:

صبر در اطاعت (مقاومت در برابر مشکلاتی که در راه طاعت وجود دارد).

صبر بر معصیت (ایستادگی در مقابل انگیزه‏های گناه و شهوات سرکش و طغیانگر).

صبر بر مصیبت (پایداری در برابر حوادث ناگوار، عدم خودباختگی، شکست روحی و ترک جزع و فزع) در مصائب سخت از قبیل مرگ و بیماری و امثال آن.

قرآن کریم در آیه دیگری می‌فرماید: إِنَّما یُوَفَّی الصَّابِرُونَ أَجْرَهُمْ بِغَیْرِ حِسابٍ‏ یعنی صابران پاداش خود را بی‏حساب دریافت می‌کنند. (زمر- ۱۰).

در «نهج‌البلاغه» در «کلمات قصار» نیز می‏خوانیم: عَلَیْکُمْ بِالصَّبْرِ فَإِنَّ الصَّبْرَ مِنَ الْإِیمَانِ کَالرَّأْسِ مِنَ الْجَسَدِ وَ لَا خَیْرَ فِی جَسَدٍ لَا رَأْسَ مَعَهُ وَ لَا [خَیْرَ] فِی إِیمَانٍ لَا صَبْرَ مَعَه‏، یعنی بر شما باد به صبر و استقامت که صبر برای ایمان همچون سر برای تن است، همان گونه که تَن بی‏سر فایده‏ای ندارد، همچنین ایمان بدون صبر ناپایدار و بی‏نتیجه است (نهج‌البلاغه کلمات قصار شماره ۸۲)

عامل دیگری که می توان به واسطه آن در مشکلات کمک گرفت (نماز) است، نماز بهترین وسیله برای ارتباط با خداست و اوست که قادر مطلق در حل هرمشکلی است. بنابر این در حدیث‌های اسلامی می‏خوانیم:

کان علی (ع) اذا اهاله امر فزع قام الی الصلاة ثم تلی هذه الایة اسْتَعِینُوا بِالصَّبْرِ وَ الصَّلاةِ ... : "هنگامی که امام علی(ع) با مشکلی روبه‌رو می‏شد به نماز برمی‏خاست و پس از نماز به دنبال حل مشکل می‏رفت و این آیه را تلاوت می‏فرمود: «اسْتَعِینُوا بِالصَّبْرِ وَالصَّلاةِ ...»

بنا بر این، آیه یاد شده در حقیقت دو اصل مهم را به مومنان توصیه می‏فرماید، یکی اتکاء به خداوند متعال که نماز مظهر آن است و دیگری مساله خود باوری و اتکاء به نفس که به عنوان صبر از آن یاد شده است.

امیدوارم بتوانیم از صبوری و استقامت، تکیه، توکل و ارتباط با خدا سبحان در نماز کمک بگیریم و هر مشکلی را از سر راه زندگی خود و جامعه برداریم.

ان‌شاءالله

حبیب یوسفی